Soạn bài Làm việc cũng là làm người (Ngữ văn lớp 11 tập 2)

1. Nội dung chính:

Quan điểm “làm nghề/ làm việc” cũng chính là “làm người” tức là mỗi cuộc đời mỗi con người gắn bó với công việc của mình. Nơi làm việc trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống, thậm chí có thể nhiều hơn những thời gian ở nhà. Và làm người, chúng ta không thể không làm việc. Đó chính là cách chúng ta thể hiện bản thân, trau dồi kỹ năng và đóng góp cho xã hội.

2. Xác định luận đề và các luận điểm chính của văn bản:

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi này. 

Lời giải chi tiết:

2.1. Cách xác định thứ nhất:

Luận đề: “Làm việc” không chỉ đơn thuần là việc làm mà còn là việc tạo dựng con người

Các luận điểm chính của văn bản:

Dẫn vào vấn đề và tầm quan trọng của việc làm trong cuộc sống

Giải thích cho quan điểm của tác giả rằng “công việc, chính là cuộc sống” và nhấn mạnh rằng công việc có vai trò quan trọng trong việc xác định con người ta là ai

Mối quan hệ sâu sắc giữa đạo sống và đạo nghề, với việc công việc không chỉ mang lại thu nhập mà còn đóng góp vào sự phát triển và hạnh phúc của mỗi người

Tự đặt câu hỏi cho bản thân và trả lời chúng, để nhận ra rằng công việc không chỉ là việc kiếm sống mà còn là một phần không thể thiếu trong việc khám phá bản thân và đạt được sự thành đạt trong cuộc sống.

2.2. Cách xác định thứ hai:

Các luận điểm chính:

Hiểu được “đạo sống” và đạo nghề”, tức là hiểu rõ về cách sống và cách làm việc của mỗi người.

Hiểu được tầm quan trọng của công việc và vai trò của nó trong cuộc sống.

“Tìm được chính mình” đó là một hành trình gian nan mà không phải ai cũng nhanh chóng tìm thấy được. Chúng ta cần dành thời gian và nỗ lực để khám phá bản thân và tìm ra đam mê và sứ mệnh trong công việc.

Làm việc phải có lí tưởng, có mục đích và hướng tới mục tiêu lớn hơn để đạt được sự thành công và đóng góp tích cực cho xã hội.

3. Phân tích tính thuyết phục của hệ thống lí lẽ, bằng chứng đã được tác giả sử dụng trong văn bản:

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi này. 

Lời giải chi tiết:

3.1. Cách phân tích thứ nhất:

Mở đầu văn bản, tác giả sử dụng một tình huống rất gần gũi và đơn giản để dẫn vào vấn đề đó là câu hỏi của một học viên về việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Điều này không chỉ tạo sự gần gũi mà còn giúp kéo gần vấn đề đó với cuộc sống hơn. Nó đánh dấu sự phổ biến và sự quan trọng của vấn đề này trong cuộc sống hiện đại của chúng ta. Bởi vì trong xã hội ngày nay, chúng ta thường phải đối mặt với áp lực công việc và cuộc sống, và việc tìm cách cân bằng giữa hai yếu tố này trở thành một mục tiêu quan trọng để có được cuộc sống hạnh phúc và thịnh vượng.

Phần thân bài, tác giả đưa ra một loạt những dẫn chứng, lý lẽ để làm sáng tỏ luận điểm của mình. Tác giả trình bày những điều này để chứng minh rằng công việc không chỉ đơn thuần là một phần của cuộc sống, mà còn là một phần quan trọng và không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Từ việc chúng ta gắn bó với một hay một số nghề hay công việc và dành phần lớn cuộc đời mình để làm nghề hay làm việc đó, cho đến việc “sống” ở nơi làm việc nhiều hơn ở nhà, tác giả đã đưa ra những ví dụ và lập luận để minh chứng cho sự liên quan sâu sắc giữa công việc và cuộc sống. Những dẫn chứng này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của công việc trong cuộc sống mà còn khuyến khích chúng ta suy nghĩ về cách tận hưởng công việc và tạo ra sự cân bằng trong cuộc sống hàng ngày.

Tác giả cũng đề cập đến khái niệm “đạo sống” và “đạo nghề” để nhấn mạnh rằng công việc không chỉ là việc làm mà còn là một phần của bản thân con người. Công việc không chỉ định hình con người mà còn giúp chúng ta phát triển và tìm thấy chính mình. Tác giả nhấn mạnh rằng việc làm việc không chỉ là việc làm người mà còn là việc trở thành người, và việc tìm thấy chính mình là một hành trình tìm kiếm con người văn hóa và con người chuyên môn của mình. Những khái niệm này cho thấy rằng công việc không chỉ mang tính chất vật chất mà còn ảnh hưởng đến tâm hồn và tư duy của chúng ta, và chúng ta cần biết cách dung hợp hai khái niệm này để có một cuộc sống thỏa mãn và ý nghĩa.

Kết luận, tác giả không chỉ đưa ra một kết luận rõ ràng, mà còn đặt ra những câu hỏi tu từ khiến người đọc phải suy ngẫm và tự tìm câu trả lời. Điều này tạo ra một sự tò mò và thu hút đối với người đọc, khơi gợi sự tư duy và khám phá thêm về mối quan hệ giữa công việc và cuộc sống. Cách kết luận như vậy không chỉ để lại một ấn tượng sâu sắc mà còn tạo ra sự mới mẻ và động lực cho người đọc để nghiên cứu và áp dụng những ý kiến và nhận thức từ văn bản này vào cuộc sống hàng ngày.

3.2. Cách phân tích thứ hai:

Các luận điểm được triển khai như câu 1 trong tác phẩm Những ngày thứ ba với thầy Mô-ri có thể được chứng minh bằng những ví dụ cụ thể. Trong tác phẩm này, những câu hỏi nghi vấn được đặt ra để khám phá sâu hơn về chủ đề. Các câu hỏi này giúp đưa ra những suy nghĩ sâu hơn và mở ra những khía cạnh mới. Việc đặt ra những câu hỏi nghi vấn là một cách hiệu quả để khám phá và thảo luận về các chủ đề trong tác phẩm.

4. Liên hệ bản thân và nêu suy ngẫm của bạn về vấn đề được tác giả gợi ra trong văn bản:

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi này. 

Lời giải chi tiết:

4.1. Cách liên hệ thứ nhất:

Theo quan điểm của em, thật sự làm việc không chỉ đơn thuần là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, mà còn là một khía cạnh quan trọng trong việc xây dựng và thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội. Cuộc sống không ngừng đem đến cho chúng ta rất nhiều trăn trở, những khó khăn và thử thách, nhưng đồng thời cũng mang đến cho chúng ta những niềm vui, thành tựu và hạnh phúc. Một ví dụ điển hình là bố mẹ của em, họ luôn cống hiến bằng cách làm việc chăm chỉ để nuôi chúng em và xây dựng một gia đình hạnh phúc. Cả hai đều cùng nhau làm một nghề, và đôi khi, trong những bữa cơm hay những buổi tối sum họp tại gia đình, họ thường cùng thảo luận về các vấn đề và tìm kiếm những giải pháp thích hợp. Những cuộc trò chuyện đó không chỉ mang đến sự gắn kết và hiểu biết sâu hơn với nhau, mà còn cho thấy rằng họ thực sự hạnh phúc khi được làm việc và cống hiến cho gia đình. Và lúc đó, không khí trở nên ấm áp và vui vẻ, tạo nên một môi trường sống thịnh vượng và hạnh phúc. Nhìn thấy điều đó, em nhận thấy rằng bố mẹ không chỉ đơn thuần làm việc để kiếm sống, mà họ còn tìm thấy ý nghĩa sâu sắc và niềm vui trong công việc của mình.

Đúng như em đã nói, làm việc mang đến cho chúng ta một mục tiêu sống, một triết lý sống mà chúng ta luôn hướng đến và phấn đấu. Hạnh phúc không chỉ nằm ở việc làm việc, mà còn ở việc tìm thấy niềm vui và ý nghĩa trong công việc mà chúng ta đang làm. Khi chúng ta yêu thích công việc của mình, chúng ta có động lực và sự phấn đấu cao để đạt được thành công và cống hiến hơn cho công việc đó. Đó chính là cách để chúng ta tận hưởng cuộc sống và cảm nhận hạnh phúc thực sự.

Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có thể làm việc mà chúng ta thực sự yêu thích. Đôi khi, chúng ta phải đối mặt với những công việc khó khăn, mệt mỏi và không được đáp ứng đúng mong đợi của mình. Tuy nhiên, trong những tình huống đó, chúng ta cũng có thể tìm thấy niềm vui và hạnh phúc bằng cách thay đổi cách nhìn nhận và tiếp cận công việc đó. Chấp nhận làm việc mà chúng ta không thích có thể giúp chúng ta khám phá những khả năng mới, rèn luyện sự kiên nhẫn và sự kiên trì, và tìm thấy niềm hạnh phúc trong sự phát triển và trưởng thành của bản thân.

Thêm vào đó, làm việc mà chúng ta cảm thấy hạnh phúc không chỉ là cách thể hiện sự cống hiến của chúng ta đối với xã hội mà còn đem lại sự thoả mãn cho bản thân. Khi chúng ta làm việc với đam mê và sự tận tâm, chúng ta có khả năng tạo ra những đóng góp ý nghĩa và mang lại lợi ích cho cộng đồng xung quanh. Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta đang góp phần vào sự phát triển và hạnh phúc chung của xã hội. Bằng cách làm việc mà chúng ta thực sự yêu thích, chúng ta có thể tận hưởng mỗi ngày trong cuộc sống và truyền cảm hứng cho những người xung quanh.

Vì vậy, không chỉ là một phần của cuộc sống, làm việc còn mang đến cho chúng ta mục tiêu sống, ý nghĩa cuộc sống và niềm hạnh phúc thực sự. Hãy tự tạo cho mình niềm vui và hạnh phúc bằng cách chấp nhận và tận hưởng công việc mà chúng ta đang làm, bởi đó là cách để chúng ta thể hiện sự cống hiến và phát triển bản thân, cũng như góp phần vào sự thịnh vượng của xã hội.

4.2. Cách liên hệ thứ hai:

Mỗi người trên hành trình cuộc sống đều được trao cho một cuộc đời độc đáo, đi kèm với một công việc riêng biệt. Tuy nhiên, dù công việc khác nhau, chúng ta đều có một mục tiêu chung là tạo ra giá trị và đóng góp tích cực vào xã hội, đồng thời đáp ứng các nhu cầu cơ bản như cơm áo gạo tiền. Vì vậy, thái độ làm việc chuyên nghiệp là yếu tố quan trọng mà các doanh nghiệp luôn đặt lên hàng đầu, vượt trội hơn so với kinh nghiệm làm việc. Điều quan trọng là chúng ta cần duy trì một tinh thần làm việc nghiêm túc, tận tụy hoàn thành nhiệm vụ đúng thời hạn, với sự tập trung cao độ và khả năng quản lý thời gian hiệu quả.

Ngoài ra, không chỉ đơn thuần là làm việc chăm chỉ, chúng ta cũng cần thể hiện sự sáng tạo và khả năng giao tiếp hiệu quả. Sự sáng tạo giúp chúng ta đưa ra các ý tưởng mới, giải quyết các vấn đề khó khăn và mang lại giá trị gia tăng cho công việc của mình. Khả năng giao tiếp hiệu quả là khóa để xây dựng mối quan hệ tốt với đồng nghiệp, cấp trên và khách hàng, thể hiện sự lắng nghe và sẵn sàng hỗ trợ. Bằng cách sử dụng các phương pháp giao tiếp hiệu quả, chúng ta có thể truyền đạt ý kiến và ý tưởng một cách rõ ràng, tránh hiểu lầm và xây dựng sự đồng lòng trong nhóm làm việc.

Với một thái độ làm việc chuyên nghiệp và tư duy sáng tạo, chúng ta có thể nâng cao hiệu suất làm việc, vượt qua khó khăn và đạt được thành công trong sự nghiệp của mình. Hãy luôn đặt mục tiêu cao và không ngừng phấn đấu để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình trong môi trường công việc.