Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm (SGK Ngữ văn 9 tập 2)

1. Những nội dung cơ bản cần chú ý: 

1.1. Phần Đọc – hiểu văn bản:

Trong phần đọc – hiểu văn bản, em cần mở rộng kiến thức bằng cách tập trung vào các thể loại văn học sau:

– Văn nghị luận: Ngoài những tác phẩm nghị luận chính trị – xã hội và nghị luận văn học đã được đề cập như Tiếng nói của văn nghệ (Nguyễn Đình Thi), Bàn về đọc sách (Chu Quang Tiềm), Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten (Hi-pô-lít Ten), em nên khám phá thêm những tác phẩm nghị luận khác như Từ điển bất hủ (Lê Ngọc Thúy), Những đứa trẻ không chân (Nguyễn Huy Thiệp) để có cái nhìn đa dạng về văn nghị luận.

– Thơ hiện đại: Ngoài những bài thơ sau Cách mạng tháng Tám 1945 như Con cò (Chế Lan Viên), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Viếng lăng Bác (Viễn Phương), Sang thu (Hữu Thỉnh), Nói với con (Y Phương), em có thể tìm hiểu thêm các tác phẩm thơ hiện đại khác như Hồn Trường Sơn (Trần Dần), Đêm trên sông Bích La (Bùi Giáng), Đêm trường em (Nguyễn Duy), Cánh đồng trên biển (Nguyễn Minh Quang).

– Truyện hiện đại: Ngoài việc học các tác phẩm như Bến quê (Nguyễn Minh Châu), Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê), em cần mở rộng kiến thức về truyện hiện đại bằng cách đọc thêm các tác phẩm như Tắt đèn (Ngô Tất Tố), Dế mèn phiêu lưu ký (Tô Hoài), Số đỏ (Vũ Trọng Phụng).

– Kịch hiện đại: Ngoài trích đoạn từ kịch Bắc Sơn (Nguyễn Huy Tưởng), Tôi và chúng ta (Lưu Quang Vũ), em có thể khám phá thêm các tác phẩm kịch hiện đại khác như Truyện kể từ đêm giáng sinh (Nguyễn Thị Minh Ngọc), Benh vien phap (Lê Kim Ngọc), Chúng ta là ai? (Đỗ Đình Tuấn) để hiểu sâu hơn về thể loại kịch hiện đại.

Hãy đọc thật nhiều và khám phá thêm các tác phẩm văn học khác nhau để mở rộng kiến thức và có cái nhìn đa dạng về văn bản và tác giả.

1.2. Kiểm tra tổng hợp cuối năm – Phần tiếng Việt: 

Phần tiếng Việt em cần ôn lại bao gồm các kiến thức và kỹ năng quan trọng như:

– Khởi ngữ: Hiểu và sử dụng đúng các từ ngữ, cụm từ, và cấu trúc ngữ pháp để bắt đầu một câu.

– Các thành phần biệt lập: Nhận biết và phân loại các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ, tân ngữ, và các trạng từ.

– Liên kết câu và liên kết đoạn văn: Hiểu cách sử dụng các từ nối, cụm từ nối, và các liên từ để kết nối ý kiến và thông tin trong văn bản.

– Nghĩa tường minh và hàm ý: Nhận diện và hiểu ý nghĩa rõ ràng của câu và cảm nhận được ý nghĩa ẩn dụ, hàm ý trong văn bản.

Trong quá trình kiểm tra tổng hợp cuối năm, các nội dung kiến thức và kỹ năng về tiếng Việt sẽ được thực hành và đánh giá thông qua các hoạt động sau:

– Thực hành nhận diện thành phần câu, phép liên kết, liên kết đoạn văn, và hiểu hàm ý của câu trong văn bản. Đây là cách để đảm bảo em hiểu và áp dụng thành công các khái niệm về khởi ngữ, thành phần biệt lập, và liên kết trong việc phân tích và giải thích văn bản.

– Thực hành vận dụng những nội dung đã học khi viết bài tập làm văn. Đây là cách để em thể hiện khả năng sử dụng kiến thức và kỹ năng về tiếng Việt trong việc viết các đoạn văn, bài tập làm văn.

Để ôn tập và nắm vững kiến thức, em nên đọc thật nhiều các loại văn bản khác nhau và tìm hiểu về các tác giả văn học. Điều này sẽ giúp em mở rộng kiến thức và có cái nhìn đa dạng về văn bản và tác giả.

1.3. Phần tập làm văn:

Các kiến thức về phần tập làm văn là một phần quan trọng trong quá trình học tiếng Việt của các em. Để trở thành một người viết văn giỏi, các em cần chú ý ôn lại và ghi nhớ những điểm sau đây:

a) Nghị luận xã hội: Đây là khía cạnh quan trọng khi thảo luận về các sự việc xã hội, hiện tượng trong cuộc sống hàng ngày, và cả vấn đề tư tưởng và đạo lí. Các em cần có khả năng phân tích, suy luận và trình bày ý kiến một cách logic và sáng tạo. Hãy thực hành viết các bài văn nghị luận để rèn kỹ năng này.

b) Đồng thời, để làm văn tốt hơn so với các lớp học trước, các em cần tiếp tục học và rèn luyện một số tri thức và kĩ năng cao hơn. Hãy tập trung vào việc phân tích, tổng hợp, nhận định và đánh giá thông tin trong văn bản. Điều này sẽ giúp các em trở nên linh hoạt và sáng tạo hơn trong việc diễn đạt ý kiến và suy nghĩ của mình. Hãy thực hành viết các bài tập tương tự để rèn kỹ năng này.

– Ngoài ra, đừng quên ôn tập một số loại văn bản hành chính – công vụ như biên bản, hợp đồng, thư chúc mừng và thăm hỏi. Đây là các loại văn bản phổ biến trong cuộc sống và có thể gặp trong các bài kiểm tra và đề thi. Hãy đọc và nắm vững cấu trúc và ngữ pháp của các loại văn bản này để viết chính xác và sử dụng trong các tình huống thực tế.

Nhìn chung, hệ thống đề làm văn trong sách Ngữ văn 9, tập 2 yêu cầu cao hơn so với những lớp học trước đó. Đáng chú ý là các đề có mệnh lệnh, có tính chất mở hoặc có nhan đề kèm theo. Điều này đòi hỏi các em phải có ý thức cao hơn về ý tưởng và sự linh hoạt, sáng tạo trong việc diễn đạt ý kiến và suy nghĩ khi viết bài. Hãy tham khảo các bài tập và ví dụ trong sách giáo trình để nắm bắt được yêu cầu và cách làm của từng đề.

Để nắm vững kiến thức và kỹ năng về tập làm văn, các em nên đọc thật nhiều các loại văn bản khác nhau và tìm hiểu về các tác giả văn học. Điều này sẽ giúp các em mở rộng kiến thức và có cái nhìn đa dạng về văn bản và tác giả. Hãy đọc sách, báo, truyện, thơ và tìm hiểu về tác giả và nền văn hóa của các tác phẩm. Điều này sẽ giúp các em phát triển trí tưởng tượng và sự sáng tạo trong việc viết bài.

2. Cách ôn tập kiểm tra tổng hợp cuối năm: 

– Phạm vi: Để chuẩn bị tốt nhất cho yêu cầu của đề bài, em cần ôn lại kiến thức từ Ngữ văn 9, tập 1 và cả các kiến thức từ các môn học Ngữ văn của các lớp dưới, bao gồm lớp 6, 7 và 8. Điều này sẽ giúp em có một cơ sở kiến thức chắc chắn và sẵn sàng để giải quyết mọi yêu cầu.

– Nội dung ôn tập: Để ôn tập hiệu quả, em cần đọc kỹ các hướng dẫn chi tiết trong sách giáo khoa. Dưới đây là tóm tắt những kiến thức quan trọng mà em cần nắm vững:

– Nội dung ôn tập tác phẩm: Em cần hiểu về tác giả, hoàn cảnh sáng tác, nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Cụ thể, em cần nắm rõ tác giả đã viết tác phẩm trong hoàn cảnh nào, với mục đích gì và có thông điệp gì. Bên cạnh đó, em cần phân tích các yếu tố nghệ thuật trong tác phẩm như ngôn ngữ, hình ảnh, tình tiết và ý nghĩa của chúng.

– Kiến thức đọc hiểu: Em cần nắm vững các biện pháp tu từ, phương thức biểu đạt và tiếng Việt. Điều này bao gồm việc hiểu các từ ngữ khó, cấu trúc ngữ pháp phức tạp và cách diễn đạt ý nghĩa trong văn bản. Em nên đọc thật nhiều văn bản khác nhau để làm quen với các biểu đạt ngôn ngữ và phong cách viết.

3. Kiểm tra tổng hợp cuối năm – Hướng kiểm tra, đánh giá: 

Để đạt được điểm cao và đáp ứng đúng yêu cầu của đề bài, em cần hiểu rõ về hướng kiểm tra và đánh giá một bài làm. Trong sách giáo khoa, có cung cấp các hướng kiểm tra và đánh giá cụ thể, em cần tham khảo kỹ.

Dưới đây là tóm tắt những hướng kiểm tra và đánh giá mà em cần chú ý:

– Hình thức bài làm: Bài làm sẽ kết hợp cả phần tự luận và trắc nghiệm. Điều này đòi hỏi em phải có khả năng tư duy logic và phân tích sâu về văn bản.

– Cấu trúc của bài làm: Bài làm sẽ được chia thành hai phần, tỷ lệ phần tự luận và trắc nghiệm có thể là 40% – 60% hoặc 30% – 70%. Em cần phân bổ thời gian và tài nguyên cho mỗi phần một cách hợp lý.

– Đánh giá tập trung vào hai khía cạnh chính: Đánh giá kiến thức đọc hiểu văn bản và đánh giá khả năng tạo lập văn bản. Điều này đòi hỏi em phải có khả năng phân tích, suy luận và trình bày ý kiến một cách logic và sáng tạo.

Để ôn tập và chuẩn bị cho kiểm tra tổng hợp cuối năm, em cũng nên thực hành viết các bài văn nghị luận để rèn kỹ năng phân tích và trình bày ý kiến. Đồng thời, em cũng nên đọc và nắm vững cấu trúc và ngữ pháp của các loại văn bản hành chính – công vụ như biên bản, hợp đồng, thư chúc mừng và thăm hỏi. Điều này sẽ giúp em làm văn tốt hơn và sử dụng các loại văn bản này trong các tình huống thực tế.

Nhìn chung, ôn tập và rèn luyện kiến thức và kỹ năng là yếu tố quan trọng để thành công trong kiểm tra tổng hợp cuối năm. Em nên đọc thật nhiều các loại văn bản khác nhau và tìm hiểu về các tác giả văn học. Điều này sẽ giúp em mở rộng kiến thức và có cái nhìn đa dạng về văn bản và tác giả. Hãy thực hành viết bài và làm các bài tập để rèn kỹ năng viết và phân tích văn bản.