Skip to content
 1900.6568

Trụ sở chính: Số 89, phố Tô Vĩnh Diện, phường Khương Đình, thành phố Hà Nội

  • DMCA.com Protection Status
Home

  • Trang chủ
  • Về Luật Dương Gia
  • Lãnh đạo công ty
  • Đội ngũ Luật sư
  • Chi nhánh 3 miền
    • Trụ sở chính tại Hà Nội
    • Chi nhánh tại Đà Nẵng
    • Chi nhánh tại TPHCM
  • Pháp luật
  • Văn bản
  • Giáo dục
  • Bạn cần biết
  • Liên hệ Luật sư
    • Luật sư gọi lại tư vấn
    • Chat Zalo
    • Chat Facebook

Home

Đóng thanh tìm kiếm

  • Trang chủ
  • Đặt câu hỏi
  • Đặt lịch hẹn
  • Gửi báo giá
  • 1900.6568
Trang chủ Giáo dục

Soạn bài Gai (SGK Ngữ văn lớp 11 Chân trời sáng tạo)

  • 02/06/202502/06/2025
  • bởi Cao Thị Thanh Thảo
  • Cao Thị Thanh Thảo
    02/06/2025
    Theo dõi chúng tôi trên Google News

    Hôm nay, chúng tôi muốn giới thiệu tài liệu Soạn văn 11: Gai, giúp học sinh chuẩn bị bài đầy đủ và nhanh chóng hơn. Mời tham khảo nội dung chi tiết được chúng tôi đăng tải ngay sau đây với chủ đề Soạn bài Gai | SGK Ngữ văn lớp 11 Chân trời sáng tạo.

      Mục lục bài viết

      • 1 1. Trả lời câu hỏi:
      • 2 2. Phân tích bài thơ “Gai” của Mai Văn Phấn:
      • 3 3. Tìm hiểu về tác giả Mai Văn Phấn:
        • 3.1 3.1. Thông tin chung:
        • 3.2 3.2. Sự nghiệp và phong cách sáng tác:

      1. Trả lời câu hỏi:

      Câu 1 trang 68 SGK Ngữ văn 11 Chân trời

      Đề bài: Nêu mối liên hệ giữa các hình ảnh trong 4 câu thơ đầu bài thơ. Hãy chỉ ra ý nghĩa biểu tượng của các hình ảnh “hoa hồng” và “gai”, “hái bông” và “gai cào”.

      Trả lời:

      – Mối quan hệ giữa các hình ảnh trong bốn câu thơ đầu của bài thơ là mối quan hệ tương phản. Ở trong bốn câu thơ này, tác giả mượn và hướng đến hành động hái hoa, thông qua đó tác giả gửi gắm thông điệp, suy nghĩ qua hai dòng thơ đầu, với những hình ảnh “sớm” và “hái bông” miêu tả một hành động hướng về cái tốt đẹp, chính là hái hoa hồng vào buổi sáng tạo ra một cảnh quan trong lành, sạch sẽ và mát mẻ. Mặt khác, hai dòng thơ cuối bài thơ có hình ảnh “chiều” và “gai cào”, thể hiện sự khắc nghiệt với hình ảnh những chiếc gai cào vào buổi chiều mộng mị. 

      – Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “hoa hồng”, “gai”, “hái bông”, “gai cào”:

      + Hai hình ảnh “hoa hồng” và “gai” tượng trưng cho sự tương phản giữa niềm vui và nỗi đau trong cuộc sống. Hoa hồng được coi là biểu tượng của niềm vui, tình yêu và tuổi trẻ. Bên cạnh đó, gai được coi là biểu tượng của sự đau khổ và gian khổ.

      + Hình ảnh “hái bông” biểu tượng cho hành động quan tâm, yêu thương, nhân ái. Ngược lại, hình ảnh “gai cào” tượng trưng cho sự tàn bạo, thể hiện sự khắc nghiệt của cuộc sống. 

      Câu 2 trang 68 SGK Ngữ văn 11 Chân trời

      Đề bài: Phân tích sự biến đổi hình ảnh ở bốn câu cuối bài thơ.

      Trả lời:

      – Trong bốn dòng thơ cuối này có hai hình ảnh chính là “sẹo” và “gai” nhưng được miêu tả ở hai trạng thái khác nhau.

      + Ở dòng đầu bài thơ, “sẹo” được miêu tả là “lên xanh biếc thế”, tạo cảm giác nó đã mờ dần theo thời gian. Tuy nhiên, ở dòng thơ thứ hai, “Gai” lại được miêu tả là “trong hồn đơm hoa”, mang lại cảm giác trưởng thành tràn đầy sức sống.

      + Việc chuyển từ “sẹo” sang “gai” có thể tượng trưng cho sự thay đổi, trưởng thành và tái sinh trong cuộc sống. Nhưng đồng thời, nó cũng đồng nghĩa với nỗi đau. Đó là vì để lớn lên và tái sinh, chúng ta phải trải qua thử thách và đau khổ, giống như những chiếc gai trên cành hoa.

      → Từ đó có thể thấy những hình ảnh trong bốn dòng thơ này có ý nghĩa biểu tượng rất sâu sắc và gợi lên trong lòng người đọc những suy nghĩ về những thay đổi, đau khổ trong cuộc sống.

      Câu 3 trang 68 SGK Ngữ văn 11 Chân trời

      Đề bài: Hình ảnh “bông hoa” ở cuối bài thơ có ý nghĩa gì?

      Trả lời:

      – Hình ảnh bông hoa tượng trưng cho sự sinh trưởng, tái sinh và sức sống mới. Vì vậy, sự trở lại của hình ảnh “hoa” ở cuối bài thơ mang đến một thông điệp tích cực. Nó tượng trưng cho niềm hy vọng, kỳ vọng về một tương lai tươi sáng, nơi những chông gai, đau khổ của cuộc sống sẽ được thay thế bằng sự thịnh vượng, phồn vinh.

      – Hình ảnh “hoa” cũng có thể hiểu là biểu tượng của tình yêu thương, lòng nhân ái, lòng biết ơn đối với cuộc sống, một điều gì đó đáng được chăm sóc, bảo vệ. → Vì vậy, sự trở lại của hình ảnh “hoa” ở cuối bài thơ mang thông điệp rõ ràng về niềm hy vọng, sức sống và sự tươi sáng.

      Câu 4 trang 68 SGK Ngữ văn 11 Chân trời

      Đề bài: Bài thơ này khiến bạn nghĩ gì về bản chất của quá trình sáng tạo của một nghệ sĩ, kết quả và cái giá phải trả của nó là gì?

      Trả lời:

      – Bài thơ này truyền tải quá trình sáng tạo nghệ thuật của người nghệ sĩ. Có khi nghệ sĩ hái hoa hồng, có khi gặp phải gai mộng mị. Nỗi đau, khó khăn trong quá trình sáng tạo để cho ra đời những tác phẩm đẹp và có giá trị giúp nghệ thuật trở nên phong phú và sâu sắc hơn. 

      – Người nghệ sĩ có thể phải hy sinh nhiều thứ để đạt được kết quả như mong muốn: công sức, thời gian, sức khỏe và thậm chí cả tinh thần. Điều quan trọng nhất là một người nghệ sĩ luôn phải nỗ lực, kiên trì hết sức để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đẹp và ý nghĩa. Màu sắc trong bài thơ cho thấy quá trình sáng tạo của một nghệ sĩ có thể đầy những màu sắc và thăng trầm. Việc chuyển từ vết sẹo sang màu xanh cho thấy sau bao khó khăn, đau đớn, người nghệ sĩ luôn có cơ hội trưởng thành và phát triển hơn.

      2. Phân tích bài thơ “Gai” của Mai Văn Phấn:

      Bài thơ này gợi lên nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống, trong đó quan trọng nhất là sự thể hiện tình yêu đối với cái đẹp của người nghệ sĩ trong quá trình sáng tạo nên nghệ thuật.

      Bài thơ ngắn và gồm hai khổ thơ rất cân đối. Cân đối giữa số câu trong mỗi bài thơ (4 câu) và cân bằng giữa xen kẽ câu ngắn nhất (1 chữ) và câu dài nhất (4 chữ).

      Chính vì thế mà khi lần đầu tiên đọc bài thơ, tôi có cảm giác như đang đứng trước một ngôi nhà hai tầng, mỗi khổ thơ như một khung cửa sổ tuyệt đẹp xếp thành một đường thẳng từ trên xuống dưới.

      Khi đọc kỹ bài thơ, tôi đặc biệt quan tâm đến cách thức tạo dựng các hình ảnh và những hình ảnh tượng trưng mà chúng chứa đựng. Khổ thơ đầu tiên mở ra không gian và thời gian của buổi sáng sớm.

      Có nhiều cách để tận hưởng vẻ đẹp. Ngắm hoa cũng là một thú vui tao nhã thể hiện tâm thế, cốt cách của mỗi người… Nhưng ở đây, người thưởng thức lại đi “hái” hoa.

      Khi một bông hoa được “hái”, nó sẽ tách ra khỏi thân. Nói cách khác, nó không còn tỏa ra mùi hương và khoe sắc trên cơ thể của chính mình nó nữa. Điều này cũng có nghĩa là sự sống của hoa đã bị xâm phạm. Hoa không còn thể hiện vẻ đẹp ngây thơ, thuần khiết của mình trước toàn vũ trụ mà chỉ với một người hoặc một nhóm người. Vì vậy, có thể nói “hái” là một hành vi của con người xâm phạm đến thiên nhiên, chiếm đoạt cái đẹp.

      Tác giả không đề cập đến gai vào buổi sáng sớm khi hái hoa mà gai xuất hiện vào buổi chiều cuối ngày. 

      Điều kỳ lạ là những chiếc gai không hề chích vào tay người hái hoa mà lại cào vào “mộng mị” của người hái hoa. Hóa ra khi hái hoa, gai xuất hiện trong giấc mơ và ám ảnh người đó, cho dù người hái hoa có khéo léo để không bị gai làm tổn thương.

      “Gai cào mộng mị” phải chăng là những đau đớn, tiếc nuối vì đã làm tổn thương thiên nhiên, cây cối….không? Có lẽ người hái hoa nên ý thức được điều này trước khi hái hoa.

      “Mộng mị” là một thế giới vô thức nhưng tác giả lại mang đến trong “mộng mị” những cảm xúc ăn năn, tiếc nuối nuối. Đây có phải là cách cảnh tỉnh của con người không được xâm phạm thiên nhiên của Mai Văn Phấn hay không? Ông nói rằng sẽ không dung thứ cho hành vi xâm phạm tự nhiên, dù nhỏ đến đâu chăng nữa. Sự trừng phạt có thể đuổi tới tận giấc mơ.

      Sự phát triển của giấc mơ được giải thích rõ hơn ở khổ thơ thứ hai. Một “vết sẹo” vẫn còn ở nơi mộng mị bị cào xước. Để rồi, “vết sẹo” ấy bỗng trở thành một hạt giống, một nụ hoa…chính chữ “gai” đã trở thành một câu thơ, tạo nên cao trào. Điều kỳ lạ ở điểm này là nó không còn là cái gai trong “gai cào mộng mị” mà là một cái cây đặc biệt xuất hiện trong giấc mơ của nhà thơ, cây “gai”. 

      Đây là một cách chơi chữ độc đáo. Cái “gai” của hoa hồng trở thành tên gọi của loài cây là “gai”. Cách chơi chữ này tạo ra sự ngạc nhiên và thú vị về giá trị biểu đạt. Loài cây ấy đã “lên xanh biếc” và “đơm hoa” trong tâm hồn của con người. Nó đại diện cho sự phát triển và sức sống của một cây mới hình thành. 

      Mai Văn Phấn đã sử dụng cách diễn đạt mạnh mẽ vượt qua giới hạn của trí tưởng tượng: “lên xanh biếc thế”. Từ “thế” ở cuối câu thơ vừa mang tính biểu nghĩa (đại từ chỉ màu xanh biếc của cây) vừa mang tính biểu cảm (cảm phục, ngạc nhiên trước màu xanh của lá). Khi đọc một bài thơ, tôi có cảm giác như nghe được tâm hồn vui tươi của tác giả.

      Khi đã chuyển sang màu xanh thì cây sẽ “đơm hoa” một cách tự nhiên. “Đơm hoa” là một hình thức đền ơn cây cối, đền ơn trời đất đã cho chúng sự sống. Tuy nhiên, điều mà nhà thơ hướng tới lại là sự “đơm hoa” của trái tim, tức là mở ra một không gian thanh tao và trang nhã.

      Vẻ đẹp không tự nó đến, đôi khi con người phải hành động và trả giá để “đơm hoa” tâm hồn mình. Cây gai “xanh biếc” và “đơm hoa” này chẳng phải là kết quả của “vết sẹo” này sao? Nói chung, một người biết chịu đựng và cảm nhận được nỗi đau trước những lỗi lầm mình đã mắc phải thì mới có ý thức sửa mình và tỉnh ngộ. 

      Tác giả bắt đầu bài thơ bằng hành động “hái bông” và kết thúc bằng cảm giác tâm hồn “đơm hoa”. “Hoa” xuất hiện ở đầu và cuối bài thơ, tạo nên sự phản ứng trong cấu trúc tác phẩm và hoàn thiện tư tưởng yêu cái đẹp của bài thơ.

      Thiên nhiên là nguồn gốc của vẻ đẹp. Vì vậy, muốn yêu cái đẹp, trước hết bạn phải trân trọng thiên nhiên, môi trường sống xung quanh và biết cách bảo vệ nó. Cây gai xuất hiện trong bài thơ thể hiện vẻ đẹp của tiềm thức và ý thức con người.

      3. Tìm hiểu về tác giả Mai Văn Phấn:

      3.1. Thông tin chung:

      Nhà thơ Mai Văn Phấn là một trong những gương mặt tiêu biểu của thơ cách tân Việt Nam sau năm 1975. Ông sinh năm 1955 tại Kim Sơn, Ninh Bình và hiện sống và sáng tác tại Hải Phòng. 

      3.2. Sự nghiệp và phong cách sáng tác:

      – Ông đã xuất bản 16 cuốn thơ và một cuốn sách phê bình – tiểu luận tại Việt Nam, 29 cuốn thơ ở nước ngoài, trong đó có nhiều tập thơ song ngữ với các ngôn ngữ khác nhau như Anh, Pháp, An-ba-ni, Nhật, Hàn… 

      – Thơ của ông đã được dịch ra hơn 40 thứ tiếng và xuất hiện trong hơn 50 tuyển tập thơ và tạp chí quốc tế. 

      – Ông cũng đã đoạt nhiều giải thưởng văn học uy tín trong và ngoài nước. 

      – Mai Văn Phấn luôn ý thức học hỏi những nền thơ ca hiện đại đi trước, sẵn sàng tiếp thu kỹ thuật của các trường phái, triết thuyết để thử nghiệm làm mới, làm khác biệt tác phẩm của mình. Phong cách sáng tác của ông được đánh giá là giàu bản lĩnh, dũng cảm, mang bản sắc riêng biệt và có sức lan tỏa rộng rãi.

      Duong Gia Facebook Duong Gia Tiktok Duong Gia Youtube Duong Gia Google

        Liên hệ với Luật sư để được hỗ trợ:

      •   Tư vấn pháp luật qua Email
         Tư vấn nhanh với Luật sư
      -
      CÙNG CHUYÊN MỤC
      • Viết đoạn văn đóng vai lão Hạc kể lại câu chuyện bán chó
      • Cảm nhận Hạnh phúc của một tang gia (Vũ Trọng Phụng)
      • Soạn bài Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân – Lớp 6 Chân trời sáng tạo
      • Đóng vai Giôn-xi kể lại câu chuyện Chiếc lá cuối cùng
      • Nam Á có mấy miền địa hình? Nêu rõ đặc điểm các miền?
      • Toán Vừa gà vừa chó bó lại cho tròn 36 con 100 chân chẵn
      • Thuyết minh về tác phẩm Bình Ngô đại cáo chọn lọc siêu hay
      • Cảm nhận về nhân vật bà cụ Tứ trong truyện ngắn Vợ nhặt
      • Viết 4-5 câu kể về buổi đi chơi cùng người thân ý nghĩa
      • Kết bài Bài ca ngất ngưởng (Nguyễn Công Trứ) hay nhất
      • Đoạn văn trình bày cảm nghĩ về truyện cổ tích em yêu thích
      • Mở bài về hình tượng cây xà nu của Nguyễn Trung Thành
      BÀI VIẾT MỚI NHẤT
      • Danh sách 135 xã, phường của Gia Lai (mới) sau sáp nhập
      • 48 xã, 16 phường, 01 đặc khu của Khánh Hoà sau sáp nhập
      • 99 xã, 20 phường, 01 đặc khu của Lâm Đồng sau sáp nhập
      • 86 xã, 09 phường, 01 đặc khu của Quảng Ngãi sau sắp xếp
      • Danh sách 124 xã, phường của Vĩnh Long (mới) sau sắp xếp
      • Danh sách 102 xã, phường của Đồng Tháp (mới) sau sắp xếp
      • Danh sách 64 xã, phường của Cà Mau (mới) sau sáp nhập
      • Danh sách 45 xã, phường của Sơn La (mới) sau sáp nhập
      • Danh sách 54 xã, phường của Quảng Ninh sau khi sắp xếp
      • Danh sách 56 xã, phường của Cao Bằng (mới) sau sáp nhập
      • Danh sách 45 xã, phường của Điện Biên (mới) sau sáp nhập
      • 23 phường và 70 xã, 01 đặc khu của Đà Nẵng sau sáp nhập
      LIÊN KẾT NỘI BỘ
      • Tư vấn pháp luật
      • Tư vấn luật tại TPHCM
      • Tư vấn luật tại Hà Nội
      • Tư vấn luật tại Đà Nẵng
      • Tư vấn pháp luật qua Email
      • Tư vấn pháp luật qua Zalo
      • Tư vấn luật qua Facebook
      • Tư vấn luật ly hôn
      • Tư vấn luật giao thông
      • Tư vấn luật hành chính
      • Tư vấn pháp luật hình sự
      • Tư vấn luật nghĩa vụ quân sự
      • Tư vấn pháp luật thuế
      • Tư vấn pháp luật đấu thầu
      • Tư vấn luật hôn nhân gia đình
      • Tư vấn pháp luật lao động
      • Tư vấn pháp luật dân sự
      • Tư vấn pháp luật đất đai
      • Tư vấn luật doanh nghiệp
      • Tư vấn pháp luật thừa kế
      • Tư vấn pháp luật xây dựng
      • Tư vấn luật bảo hiểm y tế
      • Tư vấn pháp luật đầu tư
      • Tư vấn luật bảo hiểm xã hội
      • Tư vấn luật sở hữu trí tuệ
      LIÊN KẾT NỘI BỘ
      • Tư vấn pháp luật
      • Tư vấn luật tại TPHCM
      • Tư vấn luật tại Hà Nội
      • Tư vấn luật tại Đà Nẵng
      • Tư vấn pháp luật qua Email
      • Tư vấn pháp luật qua Zalo
      • Tư vấn luật qua Facebook
      • Tư vấn luật ly hôn
      • Tư vấn luật giao thông
      • Tư vấn luật hành chính
      • Tư vấn pháp luật hình sự
      • Tư vấn luật nghĩa vụ quân sự
      • Tư vấn pháp luật thuế
      • Tư vấn pháp luật đấu thầu
      • Tư vấn luật hôn nhân gia đình
      • Tư vấn pháp luật lao động
      • Tư vấn pháp luật dân sự
      • Tư vấn pháp luật đất đai
      • Tư vấn luật doanh nghiệp
      • Tư vấn pháp luật thừa kế
      • Tư vấn pháp luật xây dựng
      • Tư vấn luật bảo hiểm y tế
      • Tư vấn pháp luật đầu tư
      • Tư vấn luật bảo hiểm xã hội
      • Tư vấn luật sở hữu trí tuệ
      Dịch vụ luật sư uy tín toàn quốc


      Tìm kiếm

      Duong Gia Logo

      •   Tư vấn pháp luật qua Email
         Tư vấn nhanh với Luật sư

      VĂN PHÒNG MIỀN BẮC:

      Địa chỉ: 89 Tô Vĩnh Diện, phường Khương Đình, thành phố Hà Nội, Việt Nam

       Điện thoại: 1900.6568

       Email: dichvu@luatduonggia.vn

      VĂN PHÒNG MIỀN TRUNG:

      Địa chỉ: 141 Diệp Minh Châu, phường Hoà Xuân, thành phố Đà Nẵng, Việt Nam

       Điện thoại: 1900.6568

       Email: danang@luatduonggia.vn

      VĂN PHÒNG MIỀN NAM:

      Địa chỉ: 227 Nguyễn Thái Bình, phường Tân Sơn Nhất, thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

       Điện thoại: 1900.6568

        Email: luatsu@luatduonggia.vn

      Bản quyền thuộc về Luật Dương Gia | Nghiêm cấm tái bản khi chưa được sự đồng ý bằng văn bản!

      Chính sách quyền riêng tư của Luật Dương Gia

      • Chatzalo Chat Zalo
      • Chat Facebook Chat Facebook
      • Chỉ đường picachu Chỉ đường
      • location Đặt câu hỏi
      • gọi ngay
        1900.6568
      • Chat Zalo
      Chỉ đường
      Trụ sở chính tại Hà NộiTrụ sở chính tại Hà Nội
      Văn phòng tại Đà NẵngVăn phòng tại Đà Nẵng
      Văn phòng tại TPHCMVăn phòng tại TPHCM
      Gọi luật sư Gọi luật sư Yêu cầu dịch vụ Yêu cầu dịch vụ
      • Gọi ngay
      • Chỉ đường

        • HÀ NỘI
        • ĐÀ NẴNG
        • TP.HCM
      • Đặt câu hỏi
      • Trang chủ