Soạn bài Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết

1. Nội dung bài học:

Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết đều có những đặc điểm riêng về hoàn cảnh sử dụng trong giao tiếp. Trong khi ngôn ngữ nói thường được sử dụng trong các tình huống giao tiếp hàng ngày, ngôn ngữ viết thường được sử dụng trong các tình huống chuyên môn hoặc học thuật.

Tuy nhiên, không chỉ riêng ngôn ngữ nói, ngôn ngữ viết cũng cần phải phù hợp với đặc điểm riêng của nó. Điều này bao gồm sử dụng các từ ngữ và câu văn phù hợp với từng loại văn bản. Nếu là văn bản chuyên môn hoặc học thuật, cần sử dụng các thuật ngữ và cú pháp phù hợp với lĩnh vực đó. Nếu là văn bản thông thường, cần sử dụng ngôn ngữ đơn giản và dễ hiểu để truyền đạt thông điệp một cách rõ ràng và dễ tiếp thu.

Bên cạnh đó, còn có yếu tố hỗ trợ trong việc sử dụng ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Ví dụ như trong ngôn ngữ viết, cần sử dụng các dấu câu để phân cách và làm rõ ý nghĩa của câu. Trong khi đó, trong ngôn ngữ nói, cần phải sử dụng giọng điệu, cử chỉ và biểu cảm khuôn mặt để truyền đạt ý nghĩa và tạo sự gần gũi trong giao tiếp.

2. Soạn bài Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết (ngắn nhất):

2.1. Câu 1 (trang 88 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Sử dụng một hệ thống các thuật ngữ trong ngành ngôn ngữ học để tăng tính chuyên nghiệp của bài viết. Bạn có thể tìm kiếm các từ vựng chuyên ngành và vốn chữ để sử dụng trong bài viết của mình. Ngoài ra, hãy chú ý đến cách sử dụng từ vựng trong bài viết của mình, tránh lặp lại các từ quá nhiều lần.

Viết các câu rõ ràng và trong sáng. Điều này có thể giúp người đọc dễ dàng hiểu được ý tưởng của bạn. Bạn nên tách dòng sau mỗi câu để trình bày rõ từng luận điểm, và sử dụng các từ chỉ thứ tự trình bày để đánh dấu các luận điểm. Bên cạnh đó, hãy thử sử dụng câu đơn giản hơn và tránh sử dụng câu dài quá nhiều.

Sử dụng dấu câu chính xác và đúng chỗ để làm cho câu văn rõ nghĩa hơn. Điều này giúp người đọc hiểu được ý tưởng của bạn một cách chính xác và dễ dàng hơn. Nếu bạn không chắc chắn về cách sử dụng các dấu câu, hãy tìm hiểu thêm trên internet hoặc tham khảo các tài liệu về ngữ pháp.

Cung cấp thêm giải thích để thể hiện rõ dụng ý của mình về việc lựa chọn và thay thế các từ là thuật ngữ. Bằng cách này, bạn có thể giúp người đọc dễ dàng hiểu được các khái niệm và ý tưởng bạn muốn truyền đạt. Ngoài ra, khi bạn cung cấp thêm giải thích, bạn cũng đang truyền đạt tính chuyên nghiệp và sự tận tâm với chủ đề mà mình đang viết.

2.2. Câu 2 (trang 89 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Trong giao tiếp, để thu hút sự chú ý của người nghe, có thể áp dụng nhiều kỹ thuật như sự đổi vai người nói và người nghe, sự chuyển lượt lời. Chẳng hạn, khi có một cuộc trò chuyện giữa hai người, nếu bạn muốn giúp đối phương thể hiện suy nghĩ, cảm xúc và quan điểm của mình một cách rõ ràng hơn, hãy thường xuyên đổi vai người nói và người nghe. Điều này giúp cả hai bên có cơ hội lắng nghe và hiểu được quan điểm của nhau. Ngoài ra, việc kết hợp lời nói với cử chỉ, điệu bộ cũng là một kỹ thuật quan trọng để giao tiếp hiệu quả. Ví dụ, cười như nắc nẻ, cong cớn hay vuốt mồ hôi trên mặt cười có thể giúp tăng tính thuyết phục trong giao tiếp.

Để truyền đạt nội dung một cách rõ ràng và dễ hiểu, nên sử dụng nhiều khẩu ngữ như kìa, có… thì, có khối… đấy, này, nhà tôi ơi,.. Khẩu ngữ là một phương tiện thông dụng và được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày. Chúng giúp cho người nghe dễ dàng hiểu được nội dung của bạn. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý không sử dụng quá nhiều khẩu ngữ trong một bài nói để tránh gây nhàm chán và khó hiểu.

Ngoài ra, việc sử dụng nhiều câu tỉnh lược chủ ngữ, câu cảm thán, câu cầu khiến cũng giúp tăng sự tham gia và tương tác trong giao tiếp. Ví dụ, “Nhanh lên, tôi muốn đi đến đó sớm thôi!” – câu này không chỉ giúp bạn thể hiện sự hối hả mà còn khơi gợi sự hứng thú của người nghe. Tóm lại, việc sử dụng các kỹ thuật trên sẽ giúp cho giao tiếp của bạn trở nên hiệu quả và thu hút sự chú ý của người nghe.

2.3. Câu 3 (trang 89 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

a. Lỗi: Sử dụng phong cách ngôn ngữ nói thay vì viết.

Sửa lại là: Trong thơ ca Việt Nam, ta có thể tìm thấy nhiều bức tranh miêu tả cảnh vật mùa thu cực kỳ đẹp mắt. Việc sử dụng phong cách ngôn ngữ nói trong bài viết là một sai lầm phổ biến, vì nó không chỉ làm cho bài viết mất tính chính xác mà còn giảm đi sức thuyết phục của nó.

b. Lỗi: Lạm dụng từ “như”, “thì” và sử dụng sai phong cách cho các từ ngữ như “khai vống lên” và “vô tội vạ”.

Sửa lại là: Thiết bị và máy móc được đưa vào Việt Nam với sự đóng góp vốn từ các quốc gia nước ngoài, nhưng chúng không được kiểm soát chặt chẽ. Do đó, những nhà đầu tư này sẵn sàng tăng giá thành sản phẩm một cách thiếu căn cứ. Việc sử dụng các từ ngữ không chính xác, cùng với sự lạm dụng các liên từ như “như” và “thì” đã làm cho bài viết mất đi tính chính xác và trở nên khó hiểu.

c. Lỗi: Sử dụng từ ngữ và cách diễn đạt không chính xác.

Sửa lại là: Chúng ta có thể thấy rất nhiều loài động vật trong khu vực gần nước, từ đại dương đến đầm lầy. Những con chim như cò, vạc, vịt, ngỗng và các loài động vật khác như cá, rùa, ba ba, ếch, ốc, tôm cua đều có mặt ở đây. Việc sử dụng từ ngữ không đúng cách cũng như cách diễn đạt không rõ ràng đã khiến cho bài viết trở nên khó hiểu và thiếu tính thuyết phục.

3. Khái niệm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết:

Ngôn ngữ là một phương tiện quan trọng để chúng ta có thể giao tiếp và truyền đạt thông điệp đến những người khác. Theo cách thức mà thông điệp được truyền tải, ngôn ngữ được chia thành hai loại chính là ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết.

Ngôn ngữ nói là hình thức giao tiếp thông qua âm thanh và lời nói. Đây là hình thức giao tiếp phổ biến nhất trong cuộc sống hàng ngày. Với ngôn ngữ nói, chúng ta có thể sử dụng các phương tiện như giọng nói, ngôn ngữ cơ thể và thậm chí là hình ảnh để truyền đạt thông điệp của mình.

Trong khi đó, ngôn ngữ viết là hình thức giao tiếp được thể hiện bằng các ký hiệu chữ viết trong các văn bản và được tiếp nhận bằng thị giác. Ngôn ngữ viết là một hình thức giao tiếp rất quan trọng trong các công việc liên quan đến văn bản, báo chí, xuất bản, tiếp thị, quảng cáo và nhiều lĩnh vực khác.

Có một số khác biệt giữa ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Khi sử dụng ngôn ngữ nói, chúng ta có thể sử dụng các phương tiện khác nhau để giao tiếp, trong khi đó khi sử dụng ngôn ngữ viết, chúng ta chỉ có thể sử dụng các ký hiệu chữ viết để truyền đạt thông điệp. Ngoài ra, ngôn ngữ viết thường cần phải tuân thủ các quy tắc ngữ pháp và chính tả, trong khi đó ngôn ngữ nói có thể sử dụng các từ ngữ và câu trái ngữ với quy tắc ngữ pháp.

Tuy nhiên, việc sử dụng đúng ngôn ngữ phù hợp với hoàn cảnh và đối tượng người nghe hoặc đọc sẽ giúp truyền đạt thông điệp một cách hiệu quả và chính xác hơn. Vì vậy, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết là rất quan trọng trong việc giao tiếp và truyền đạt thông điệp một cách hiệu quả.

4. Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết:

Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết có sự khác biệt về cách sử dụng, tính hiệu quả và ứng dụng của chúng. Dưới đây, chúng ta sẽ điểm qua những đặc điểm của cả hai loại ngôn ngữ.

Tình huống giao tiếp: Ngôn ngữ nói thường được sử dụng trong tình huống giao tiếp trực tiếp, như trò chuyện giữa hai người, trong khi đó ngôn ngữ viết thường được sử dụng để truyền tải thông điệp trên giấy tờ, tài liệu hoặc các phương tiện truyền thông khác. Ngôn ngữ nói còn cho phép người nói tương tác trực tiếp với người nghe, chia sẻ ý kiến và cảm xúc của mình. Ngược lại, ngôn ngữ viết thường được sử dụng trong các tài liệu chính thức, học thuật, hợp đồng hoặc báo cáo.

Phương tiện ngôn ngữ: Ngôn ngữ nói được truyền tải bằng giọng nói, cử chỉ và biểu hiện khuôn mặt, trong khi đó ngôn ngữ viết được truyền tải bằng chữ viết. Tuy nhiên, ngôn ngữ nói có thể được ghi âm và ngôn ngữ viết có thể được đọc to ra, nhằm tăng cường hiệu quả truyền tải thông điệp.

Phương tiện hỗ trợ: Ngôn ngữ nói thường được hỗ trợ bởi những âm thanh xung quanh, như tiếng ồn, tiếng động của máy móc, trong khi đó ngôn ngữ viết thường được hỗ trợ bởi hình ảnh, đồ họa và các tài liệu tham khảo khác. Ngôn ngữ nói có thể gặp khó khăn trong môi trường ồn ào hoặc nhiễu loạn, trong khi ngôn ngữ viết giúp cho người đọc dễ dàng hiểu thông điệp và tìm kiếm thông tin.

Hệ thống các yếu tố ngôn ngữ: Từ ngữ, câu, văn bản. Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết đều có hệ thống các yếu tố ngôn ngữ giống nhau, bao gồm các từ vựng, cấu trúc câu và cách tổ chức văn bản. Tuy nhiên, sự sử dụng của các yếu tố này có thể khác nhau tùy thuộc vào loại ngôn ngữ và mục đích sử dụng của nó. Ví dụ, ngôn ngữ viết thường có cấu trúc và từ vựng phức tạp hơn so với ngôn ngữ nói.