Soạn bài Con hổ có nghĩa – Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 7

1. Các con hổ đã được bà đỡ Trần và bác tiều phu giúp đỡ như thế nào?

– Bà đỡ Trần: Một đêm nọ, hổ cái sắp sinh con nhưng lại gặp khó khăn trong quá trình đẻ. Hổ đực không thể đứng ngoài tình huống này, nên họ đã đến nhà bà đỡ Trần để tìm sự giúp đỡ. Ban đầu, bà đỡ Trần rất sợ và ngất xỉu khi thấy con hổ. Nhưng khi tỉnh lại, bà nhận ra rằng con hổ đực đang cố gắng giúp bà. Hổ đực sử dụng một chân để ôm lấy bà và chạy đi, tránh xa khỏi những bụi cây và gai góc. Họ vượt qua rừng sâu và hổ đực luôn bảo vệ bà khỏi những nguy hiểm trong khu rừng. Khi họ đến nơi đẻ, bà đỡ Trần thấy con hổ cái đang lăn lộn và cào đất, bà đã sợ rằng hổ sẽ tấn công bà. Tuy nhiên, sau đó, hổ đực cầm tay bà và nhìn hổ cái, nhỏ nước mắt. Bà đỡ Trần kiểm tra bụng hổ cái và thấy động đậy, biết rằng hổ đang sắp sinh con. Bà nhanh chóng sử dụng thuốc và nước cho hổ cái uống, sau đó xoa bóp bụng hổ để giúp cô ấy.

– Bác tiều phu: Một ngày nọ, khi bác tiều đang kiếm củi ở huyện Lạng Giang và đứng trên sườn núi, anh thấy cây cỏ trong thung lũng phía xa đang lay động không ngừng. Anh quyết định dùng búa để điều tra. Khi tiến lại gần, anh nhận ra rằng có một con hổ trắng đang ở dưới thung lũng. Con hổ này đang cào bới đất, nhảy lên và vật xuống, thỉnh thoảng còn cố gắng lấy chân móc vào họng mình và mở miệng nhe răng. Dưới ánh đèn lớn của mặt trời, bác tiều nhận ra rằng một khúc xương đã mắc ngang trong họng của con hổ. Bác tiều đã uống mạnh để dũng cảm tiến lại gần con hổ và nói: “Cổ họng người đau lắm đúng không? Đừng cắn ta, ta sẽ lấy xương cho.” Con hổ nằm xuống, há miệng và nhìn bác tiều cầu cứu. Bác tiều dũng cảm thò tay vào lấy xương khỏi cổ họng của con hổ.

2. Hổ đã thể hiện lòng tri ân đối với những người đã giúp đỡ chúng:

– Hành động tri ân của hổ với bà đỡ Trần: 

Sau khi được bà đỡ Trần giúp đỡ, hổ biểu lộ sự biết ơn thông qua nhiều hành động cụ thể: 

+ Hổ vừa quỳ vừa nhìn bà, thể hiện thái độ kính trọng và biết ơn. 

+ Sau đó, nó mang đến một khối bạc để tạ ơn, cho thấy sự tri ân bằng vật chất. 

+ Hổ còn dẫn đường, đưa bà ra khỏi rừng, đảm bảo sự an toàn cho ân nhân của mình. 

+ Khi chia tay, nó quẫy đuôi tiễn biệt bà, thể hiện sự lưu luyến. 

+ Hổ đứng quan sát từ xa, chỉ khi thấy bà đã đi được một đoạn khá xa, nó mới gầm lớn rồi rời đi, cho thấy sự quan tâm và bảo vệ bà đến cuối cùng. 

– Hành động tri ân của hổ với bác tiều: 

Khi được bác tiều phu giúp đỡ, hổ đã bày tỏ lòng biết ơn qua những hành động sau: 

+ Nó chăm chú nhìn vào khuôn mặt bác tiều để ghi nhớ ân nhân của mình. 

+ Hổ mang một con hươu đến để tặng bác, đồng thời gầm dữ dội như gửi lời tri ân từ trái tim. 

+ Khi bác tiều qua đời, hổ đến trước mộ bác, dụi đầu vào quan tài và gầm gào bi thương, thể hiện lòng thương tiếc và xót xa đối với ân nhân đã khuất. 

+ Trong suốt nhiều năm, vào ngày giỗ của bác, hổ vẫn nhớ mang các con thú đến đặt ngoài cửa để tỏ lòng biết ơn, thể hiện tình cảm chân thành và bền vững của nó. 

Ý nghĩa: 

Qua câu chuyện, hình ảnh con hổ được khắc họa như một biểu tượng của sự tri ân sâu sắc. Những hành động của hổ không chỉ cho thấy lòng biết ơn mà còn thể hiện tình cảm trung thành, trân trọng đối với những người đã từng giúp đỡ mình. Câu chuyện dạy chúng ta bài học quý giá về đạo lý “uống nước nhớ nguồn,” ghi nhớ và đền đáp ân nghĩa một cách chân thành, bền bỉ.

3. Tiếng gầm của hai con hổ ở phần cuối mỗi câu chuyện mang ý nghĩa gì?

Tiếng gầm của hai con hổ ở phần cuối mỗi câu chuyện mang theo những thông điệp và cảm xúc đặc biệt:

– Trong câu chuyện của bà đỡ Trần, tiếng gầm của con hổ đại diện cho một lời chào tạm biệt đầy ý nghĩa. Nó thể hiện sự biết ơn của con hổ đối với bà đỡ Trần, người đã giúp chúng trong lúc khó khăn và cũng là lời cảm ơn cuối cùng trước khi họ rời đi. Tiếng gầm này có thể được hiểu như một cách để con hổ thể hiện lòng biết ơn và tri ân đối với người đã cứu sống mình.

– Trong câu chuyện của bác tiều phu, tiếng gầm của con hổ thể hiện nỗi xót xa và tiếc thương. Đó cũng là sự tiễn đưa của con hổ trước cái chết của bác tiều phu, như một cách để bày tỏ sự thương tiếc và tôn trọng đối với người đã giúp họ. Tiếng gầm này có thể được hiểu như một cách để con hổ thể hiện tình cảm và lòng kính trọng đối với bác tiều phu trước khi anh ta ra đi.

4. Mượn hình tượng con hổ có nghĩa, tác phẩm đã gửi gắm bài học đạo lí nào cho con người?

Bằng việc sử dụng hình tượng con hổ, tác phẩm đã gửi gắm một bài học đạo đức quan trọng cho con người:

Bài học: Tác phẩm đặt lên cao lối sống ân nghĩa và thủy chung. Hình tượng con hổ trong câu chuyện này thể hiện sự tri ân và lòng biết ơn của động vật đối với con người khi họ nhận được sự giúp đỡ. Con hổ không chỉ thể hiện tính nhân đạo khi tìm kiếm sự giúp đỡ từ bà đỡ Trần và bác tiều phu mà còn biểu đạt lòng biết ơn và sự kính trọng đối với họ sau khi họ đã giúp đỡ mình. Điều này tạo ra một thông điệp mạnh mẽ về tình cảm và lòng biết ơn trong cuộc sống, khuyến khích con người thể hiện lòng nhân ái và trao đổi sự giúp đỡ với nhau. Hơn nữa, bài học này cũng khuyến khích lòng thủy chung và tôn trọng giữa các mối quan hệ, cho thấy rằng sự đoàn kết và lòng tin tưởng có thể tạo ra mối liên kết mạnh mẽ giữa con người và động vật.

5. Việc tác giả ghép hai câu chuyện khác nhau vào trong cùng một văn bản có ý nghĩa gì?

Việc tác giả kết hợp hai câu chuyện khác nhau vào trong cùng một văn bản mang theo ý nghĩa sâu sắc về tình cảm và giá trị nhân đạo.

Tác giả đã chọn cách kết hợp hai câu chuyện khác nhau trong cùng một văn bản để tạo ra một thông điệp đầy sâu sắc về tình cảm và giá trị nhân đạo. Bằng cách này, ông muốn nhấn mạnh rằng lòng biết ơn và tình thân thiết không chỉ tồn tại trong con người mà còn có thể thấy ở cả thế giới động vật. Điều này đánh dấu sự kết nối giữa con người và tự nhiên, và khuyến khích động viên mọi người thể hiện lòng nhân ái và tôn trọng đối với cả những sinh vật khác loài.

Nếu bỏ đi một trong hai câu chuyện, ý nghĩa của văn bản sẽ bị mất đi một phần quan trọng. Chú hổ trong câu chuyện đầu tiên thể hiện sự biết ơn và tôn trọng đối với người khác, trong khi chú hổ trong câu chuyện thứ hai tập trung vào tình thân thiết và lòng trung thành. Hai câu chuyện này bổ sung cho nhau để tạo ra một hình ảnh toàn diện về giá trị của tình cảm và đạo đức trong cuộc sống. Nếu loại bỏ một trong chúng, văn bản sẽ mất đi sự đa dạng và sâu sắc của thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.

6. Nêu cảm nghĩ về một chi tiết em thấy ấn tượng nhất trong truyện:

Chi tiết trong câu chuyện về con hổ trong phần của bác tiều phu là điểm đặc biệt mà em thấy ấn tượng và mang ý nghĩa sâu sắc nhất.

Khi bác tiều phu qua đời, con hổ đã thể hiện một loạt tình cảm đáng kinh ngạc. Việc con hổ đến gần quan tài và dụi đầu vào nó, cùng với tiếng gầm rú lớn đủ để làm rung động lòng người. Điều này tạo ra một hình ảnh mạnh mẽ về lòng trung thành và tình cảm sâu sắc của con hổ đối với bác tiều phu. Một con vật hoang dã như hổ cũng có khả năng cảm nhận và thể hiện tình cảm đối với người khác, và điều này gợi lên sự kính trọng và tôn trọng đối với mọi hình thức cuộc sống trên trái đất.

Chi tiết này thúc đẩy độc giả suy tư về giá trị của tình cảm và đạo đức trong cuộc sống, và làm cho câu chuyện trở nên sâu sắc hơn. Nó là một lời nhắc nhở về sự đồng cảm và lòng biết ơn đối với những người và sinh vật xung quanh chúng ta, và tạo ra một tác phẩm văn học đầy ý nghĩa về giá trị nhân đạo.

7. Bài học rút ra từ văn bản Con hổ có nghĩa:

Trong văn bản “Con hổ có nghĩa,” có hai câu chuyện khác nhau nhưng cùng mang thông điệp về lòng biết ơn và tình cảm đối với sự giúp đỡ của con người.

Câu chuyện đầu tiên kể về một hổ cái đau đẻ, và hổ đực đã đi tìm bà đỡ Trần ở huyện Đông Triều để nhờ giúp đỡ. Bà đỡ Trần đã cho hổ cái uống thuốc, xoa bóp bụng và giúp hổ cái đẻ con một cách an toàn. Sau khi con hổ đã sinh con, hổ đực rất mừng rỡ và tặng bà đỡ Trần một cục bạc làm dấu ơn.

Câu chuyện thứ hai kể về một bác tiểu mỗ đang bổ củi ở sườn núi và bất ngờ phát hiện một con hổ đang gặp khó khăn vì xương kẹt ngang họng. Bác tiểu phu đã can đảm tiến đến và giúp con hổ lấy xương ra khỏi họng. Để tạ ơn, con hổ đã đến bên mộ của bác tiểu phu và gầm rú đau đớn sau khi bác tiểu phu qua đời.

Cả hai câu chuyện này thể hiện lòng biết ơn và tình cảm đối với sự giúp đỡ của con người và nhấn mạnh giá trị của lòng nhân ái và lòng trung thành trong cuộc sống. Mỗi câu chuyện đều chứa thông điệp về lòng biết ơn và tôn trọng đối với những hành động tử tế của người khác.