Sơ đồ tư duy Chí Phèo dễ nhớ, dễ hiểu và hay nhất

1. Sơ đồ tư duy Chí Phèo hay nhất: 

2. Sơ đồ Chí Phèo dễ hiểu nhất:

3. Bố cục tác phẩm:

- Phần 1 (Từ đầu đến..... cả làng Vũ Đại cũng không biết): Chí Phèo xuất hiện với một lời nguyền.

- Phần 2 (Còn tiếp…đừng bảo người nhà đun nước): Chí Phèo mất hết nhân tính.

-Phần 3 (còn lại): Thức tỉnh ý thức bi kịch về cuộc đời Chí Phèo.

4. Ý nghĩa nhan đề:

- Ban đầu truyện có tên là “Lò gạch cũ” để nhấn mạnh sự xuất hiện của Chí Phèo trong cuộc đời. Tên gọi này dựa vào hình ảnh cái lò gạch ở đầu tác phẩm và được nhắc lại ở cuối tác phẩm, nhằm nhấn mạnh tính chất thường xuyên của hiện tượng Chí Phèo, tạo nên những ám ảnh trong tâm trí người đọc. Tuy nhiên, nhan đề này thể hiện cái nhìn bi quan của tác giả về số phận người nông dân. Sau đó, NXB Đời Mới đổi tên thành “Đôi lứa xứng đôi”, tựa sách này dựa trên mối tình Chí Phèo – Thị Nở, gợi trí tò mò của người đọc. Tuy nhiên, tiêu đề này không tóm tắt đầy đủ ý nghĩa của tác phẩm. Cuối cùng, nhan đề “Chí Phèo” là do nhà văn đặt cho khi in lại ở Lương Cày.

- Cái tên “Chí Phèo” cũng là tên nhân vật chính của truyện. Tác giả dùng nhan đề này để làm rõ số phận, cuộc đời, nỗi bất hạnh, lẻ loi, cô đơn của nhân vật chính được nhắc đến. Đồng thời, tựa truyện này cũng gây ám ảnh và ấn tượng mạnh với những ai đã, đang và sẽ đọc truyện.

- Nhan đề “Chí Phèo” tóm tắt nội dung tác phẩm. Chí Phèo vừa là nạn nhân, vừa là sản phẩm của xã hội phong kiến nửa thực dân. Chí vốn là một nông dân lương thiện, nhưng bị đẩy vào “ngõ cụt” trở thành kẻ lưu manh, côn đồ, mất hết nhân tính. Trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Chí bị cự tuyệt quyền làm người. Nam Cao phát hiện ra trong sâu thẳm con người ấy là bản chất lương thiện. Chỉ cần một chút tình yêu được nhen nhóm sẽ bùng lên. Cuối cùng, nhờ tình yêu của Thị, Chí đã thức tỉnh. Hắn đến nhà Bá Kiến đòi lương thiện, rồi giết Bá Kiến rồi tự sát.

- Nhan đề đã góp phần bộc lộ giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm.

5. Tóm tắt tác phẩm:

Chí Phèo là đứa trẻ bị bỏ rơi trong cái lò gạch cũ, được anh nhặt về nuôi nấng. Khi lớn lên, Chí Phèo đi hết nhà này đến nhà khác để tự nuôi sống mình. Năm 20 tuổi, anh làm công việc bảo vệ tổ kiến và bi kịch cuộc đời anh diễn ra từ đây. Vì ghen tuông, anh ta bị bắt lên huyện và bỏ tù. Anh ta đã ở tù bảy tám năm, sau khi trở về, anh ta xuất hiện với một diện mạo khác trước với nhiều hình xăm trên cơ thể. Anh ta luôn say xỉn và khi say, anh ta sẽ về nhà để chửi rủa và rạch mặt. Bá Kiến biến Chí Phèo thành tay sai chuyên đâm mình. Trong tình trạng lúc nào cũng say khướt, muốn có tiền thì muốn làm gì thì làm, hắn trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại, luôn làm những trò điên rồ phá làng, phá xóm khiến ai cũng phải khiếp sợ. Cuộc sống của anh không bao giờ thức dậy. Trong một đêm trăng, khi Phèo đang say, nàng đi ngang qua một chợ hoa đang nở rộ. Đêm đó, họ ngủ với nhau. Nửa đêm, Phèo đau bụng nôn mửa, sáng hôm sau được cho ăn một bát cháo hành. Từ đó, anh khao khát được trở về cuộc sống lương thiện và gắn bó với làng quê. Nhưng một lần nữa anh lại bị ném xuống vực vì cô của Thi không đồng ý. Chí Phèo tuyệt vọng, lại uống rượu, cầm dao bỏ đi, vừa đi vừa chửi đời. Anh cầm dao đến nhà kiến ​​để cầu xin lòng tốt của mình. Anh ta đâm chết con kiến rồi tự sát. Khi nghe tin anh mất, bà con nhìn xuống bụng và nghĩ đến cái lò gạch.

6. Dàn ý phân tích tác phẩm:

6.1. Nhân vật Chí Phèo:

a. Từ khi sinh ra đến trước khi vào tù.

- Lý lịch:

+ Là đứa con hoang bị bỏ rơi, không cha, không mẹ, không người thân thích, không người thân thích.

+ Đã bán sang tay vô số người.

- Lớn lên:

+ Tốt bụng, cần cù và giản dị.

+ Có lòng tự trọng.

+ Có ước mơ giản dị về một mái ấm bình yên, chồng cày cuốc, vợ dệt vải như bao người nông dân khác.

b. Bị đẩy vào tù, bị tha hóa khi ra tù.

- Lý do:

Cơn ghen của Bá Kiến đẩy Chí vào tù.

+ Nhà tù thực dân phong kiến đã nhào nặn con người Chí, biến anh thành một con người hoàn toàn khác.

- Sau khi ra tù, anh sa vào con đường trác táng.

+ Phần đầu cơ thể con người bị hủy hoại: mặt đầy sẹo, mặt đầy hình xăm,...

+ Hủy hoại nhân tính: Chí trở thành tay sai đắc lực cho tên bá chủ, con quỷ dữ của làng Vũ Đại.

• Đe dọa, chửi bới, đập đầu, tát, đâm, cướp bóc đều là những tật xấu của Chí.

• Chí trong cơn say triền miên.

• Chí từng bước bán linh hồn cho quỷ dữ.

- Bị xã hội loài người chối bỏ.

+ Giọng chửi của Chí ở đầu đoạn trích là bằng chứng, Chí càng chửi thì đáp lại của Chí chỉ là tiếng chó sủa.

+ Chí Phèo tiêu biểu cho một hiện tượng bi kịch trong xã hội cũ có tính quy luật: hiện tượng lưu hóa, hủy hoại giá trị con người, sức mạnh tố cáo xã hội, hiện thực sâu sắc. 

c. Chí Phèo tỉnh dậy gặp Thị Nở.

* Thức dậy:

- Sau khi gặp Thị Hà, lần đầu tiên Chí Phèo thực sự “tỉnh ngộ”.

+ Chợt nhận ra rằng trong căn lều ẩm thấp Chí sẽ thấy “nửa đêm mà ngoài trời còn sáng”.

+ Cảm giác như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài.

+ Tỉnh dậy miệng đắng ngắt và “buồn vui lẫn lộn”.

+ Cảm giác “sợ rượu” ⇒ dấu hiệu thức tỉnh rõ ràng nhất.

+ Cảm nhận âm thanh của cuộc sống: tiếng chim hót, tiếng người cười.

+ Anh ấy đủ yêu thương để nhận thức được hoàn cảnh của mình, để thấy mình đơn độc.

⇒ Cuộc gặp gỡ với Thị đã khiến Chí Phèo thực sự tỉnh ngộ sau những cơn say triền miên.

* Niềm vui, hy vọng, ước mơ trở về.

- Niềm hi vọng về sự trở lại của tuổi trẻ: niềm khao khát một gia đình nhỏ, chồng cày, vợ dệt vải; Nuôi lợn, nếu giàu có thì mua được mấy sào ruộng

- Khi thấy bát cháo hành của mình nở ra, Chí Phèo ngạc nhiên và cảm thấy “mắt mình ươn ướt” ⇒ xúc động vì lần đầu tiên được người khác cưu mang.

- Thấy Thị có sự ân cần vừa mừng vừa buồn.

- Chí Phèo khao khát lương thiện: Tình yêu của Thị khiến hắn nghĩ mình có lời đòi trở về.

- Tình yêu dành cho Thị Nở khiến anh hi vọng, mong ước có một gia đình: “Hay là em ở với anh một nhà cho vui”.

⇒ Gặp Thị Nở, Chí Phèo trải qua những cảm xúc chưa từng có trong đời, đem lại niềm vui, hi vọng và khát khao được trở lại làm người lương thiện.

* Thất vọng, đau đớn.

- Tình yêu bị dì ngăn cấm nên bị dì từ chối, Chí Phèo thất vọng và đau đớn:

+ “Ngơ ngác”: Thái độ biểu thị sự hiểu biết, ý thức được hoàn cảnh của mình ⇒ đáng thương.

+ Một thoáng cháo hành: hồi tưởng về mối tình đã qua.

+ Hành động: Nắm tay thể hiện ⇒ khát khao níu kéo hạnh phúc.

+ Anh tìm đến rượu và “úp mặt khóc”.

⇒ Khát vọng trở về làm người lương thiện không còn nữa, Chí đau đớn, tuyệt vọng.

d. Sự bế tắc trên con đường trở về làm người lương thiện.

- Mối quan hệ với thị trường bị phá vỡ.

+ Nguyên nhân: định kiến xã hội, cô chú bác không đồng tình.

Ngay cả một người như cô ấy cũng không được phép yêu Chí.

Có thể nói, trong xã hội ấy, Chí hoàn toàn bị bỏ rơi, Chí sa ngã và bi đát nhận ra mình không thể trở lại xã hội yên bình của những người lương thiện được nữa.

- Đến nhà Bá Kiến.

+ Tôi đến để xin một ân huệ.

+ Đối với Chí, khát vọng về một cuộc sống lương thiện giờ đây còn quan trọng hơn cả mạng sống và Chí đã giết con kiến rồi tự sát.

+ Cái chết của Chí Phèo là lời tố cáo xã hội không chỉ đẩy con người vào con đường tha hóa, trác táng mà còn đẩy họ đến chỗ chết.

+ Qua đây ta cũng thấy được tinh thần hiện thực sâu sắc của nhà văn Nam Cao: hiện thực mâu thuẫn ở nông thôn Việt Nam lúc bấy giờ chỉ có thể giải quyết bằng đấu tranh.

⇒ Chí Phèo đã chỉ ra những điều cực khổ nhất của người nông dân nhưng ở họ vẫn lấp lánh ánh sáng lương thiện.

6.2. Nhân vật Thị Nở:

* Vẻ bề ngoài:

- Miêu tả một cách khách quan, trần trụi: một con người “ngu như thằng hề trong truyện cổ tích và xấu như quỷ sứ”.

Hoang mang: hành động theo bản năng.

+ Xấu ma chê quỷ hờn: từng đường nét trên khuôn mặt không giống với những gì nên có trên khuôn mặt con người.

+ Dù vậy phố vẫn nghèo, nhà có người cùi.

=> Thị khó có được hạnh phúc vì một người chịu mọi thiệt thòi.

* Phẩm chất:

- Là người có phẩm chất tốt đẹp, giàu lòng nhân đạo.

+ Nam Cao xây dựng hình tượng nhân vật ma độc ác, tàn ác không phải để chê bai mà để làm nổi bật tấm lòng yêu thương của hắn

Sau lần gặp gỡ trong đêm định mệnh ấy, Thị Nở đã để ý đến Chí Phèo.

+ Thị Nở quan tâm đến Chí Phèo, nấu cháo hành cho Chí ăn khi ốm. Anh bưng bát cháo hành nóng hổi đến "mắt anh ươn ướt. Vì đây là lần đầu tiên anh được một người đàn bà cho ăn".

+ Bản thân Thị Nở nghĩ về Chí Phèo: “Ôi nó hiền lành làm sao, ai dám bảo Chí Phèo còn đập đầu, rạch mặt ăn vạ với người ta” ⇒ một cái nhìn khác hẳn với ánh mắt của dân làng Vũ Đại.

+ Tình yêu thương, sự chăm sóc của Thị dành cho Chí Phèo như liều thuốc chữa lành nhiều “vết thương, vết rạch” để Chí Phèo trở lại làm người lương thiện trong thân phận của mình.

=> Chính sự yêu thương, chăm sóc đó đã làm nên sự quyến rũ của Thị trong mắt Chí.

Thị Nở cũng là người có khát khao hạnh phúc gia đình.

+ Thị Nở thích cuộc sống gia đình có vợ có chồng.

+ Suy nghĩ rất nghiêm túc về mối quan hệ với Chí.

+ Đối với Chí, đó là cảm giác “ngượng ngùng nhưng im lặng”.

+ Vì khao khát và suy nghĩ nghiêm túc về hạnh phúc gia đình, Thị đã đến xin phép cô và tức giận khi cô dì từ chối.

- Là nhân vật góp phần làm nổi bật chủ đề của tác phẩm: bi kịch cuộc đời Chí Phèo

+ Xây dựng nhân vật Thị Nở, Nam Cao muốn hoàn thành vấn đề trung tâm của tác phẩm: bi kịch trong bi kịch cuộc đời Chí Phèo.

+ Ban đầu, Thị Nở và Chí Phèo đến với nhau chỉ bằng sự va chạm thể xác.

+ Sau đó, chính tình yêu của Thị Hà đã đánh thức sự lương thiện vốn có trong Chí.

+ Khi bị Chí cự tuyệt, Chí Phèo từ khát khao hạnh phúc tột độ đã bị đẩy đến tận cùng tuyệt vọng ⇒ đẩy hắn đến hành động: uống rượu, vác dao giết Bá Kiến rồi tự sát.

=> Thị Nở là nhân vật thúc đẩy sự phát triển của câu chuyện, đồng thời để người ta cảm nhận sâu sắc hơn tấn bi kịch của nhân vật chính.