Rối loạn tích trữ là gì? Căn bệnh tích trữ đồ đạc quá mức?

1. Rối loạn tích trữ là gì? Căn bệnh tích trữ đồ đạc quá mức?

Rối loạn tích trữ là một tình trạng sức khỏe tâm thần trong đó một người cảm thấy rất cần phải tiết kiệm một số lượng lớn đồ vật, cho dù chúng có giá trị tiền tệ hay không, và trải qua sự đau khổ đáng kể khi cố gắng vứt bỏ những món đồ đó. Việc tích trữ làm suy yếu cuộc sống hàng ngày của họ.

Các mặt hàng tích trữ điển hình bao gồm báo, tạp chí, đồ gia dụng và quần áo. Đôi khi, những người mắc chứng rối loạn tích trữ tích trữ một số lượng lớn động vật, chúng thường không được chăm sóc đúng cách.

Rối loạn tích trữ có thể dẫn đến sự lộn xộn nguy hiểm. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn theo nhiều cách. Nó có thể khiến mọi người căng thẳng và xấu hổ trong cuộc sống xã hội, gia đình và công việc của họ. Nó cũng có thể tạo ra các điều kiện sống không lành mạnh và không an toàn.

2. Tích trữ có phải là rối loạn lo âu không?

Trong khi rối loạn tích trữ được phân loại là một phần của phổ rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), là một chứng rối loạn lo âu , thì rối loạn tích trữ là một tình trạng khác biệt.

Trước đây, Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần ( DSM ), phân loại tiêu chuẩn về rối loạn tâm thần do Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ đưa ra, đã phân loại tích trữ là một loại phụ của OCD.

Tuy nhiên, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe đã gặp phải những người có hành vi tích trữ không có bất kỳ tình trạng sức khỏe tâm thần nào khác. Sau khi nghiên cứu thêm, chứng rối loạn tích trữ đã được đưa vào như một tình trạng biệt lập, trong phổ OCD, trong ấn bản thứ năm của Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM-V), ấn bản gần đây nhất.

3. Sự khác biệt giữa tích trữ và thu thập là gì?

Tích trữ vật phẩm và thu thập vật phẩm là những hành vi khác biệt.

Thu thập thông thường liên quan đến việc tiết kiệm một số loại vật phẩm, chẳng hạn như truyện tranh, tiền tệ hoặc tem. Bạn sẽ cẩn thận chọn những mục này và thường sắp xếp chúng theo một cách nhất định. Thu thập các mặt hàng theo cách này không ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày của bạn.

Tích trữ không liên quan đến việc tổ chức các mục theo cách giúp chúng dễ dàng truy cập hoặc sử dụng. Những người mắc chứng rối loạn tích trữ thường tích trữ những đồ vật có ít hoặc không có giá trị tiền tệ, chẳng hạn như mảnh giấy hoặc đồ chơi bị hỏng. Việc tích trữ cũng tác động tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày của họ.

4. Các triệu chứng của rối loạn tích trữ là gì?

Rối loạn tích trữ (hoarding disorder) là một tình trạng tâm lý mà người bệnh có xu hướng tích trữ những đồ vật không cần thiết và khó thải bỏ, dẫn đến sự tắc nghẽn và không gian sống bị chật hẹp. Các triệu chứng của rối loạn tích trữ bao gồm:

– Tích trữ hàng hoá không cần thiết: Người bệnh tích trữ vô số đồ vật, như quần áo cũ, sách, báo, thư tín, hộp bìa, đồ nội thất cũ, đồ điện tử hỏng, hoa vải, vật dụng nhỏ nhặt… Những vật này thường không có giá trị thực sự hoặc không có mục đích sử dụng cụ thể.

– Khó lòng từ bỏ hoặc vứt bỏ đồ vật: Người bị rối loạn tích trữ có xu hướng gắn kết tới những đồ vật mà người bình thường thấy không cần thiết, và họ gặp khó khăn khi phải từ bỏ hay vứt bỏ chúng. Điều này có thể làm cho không gian sống trở nên rối loạn và chật chội.

– Mất kiểm soát: Người bệnh thường không thể kiểm soát được việc mua sắm hoặc tích trữ đồ vật, dẫn đến việc tích trữ liên tục và không kiểm soát được mức độ tích trữ.

– Sợ mất mát hoặc không an toàn: Người bị rối loạn tích trữ thường sợ rằng nếu họ vứt bỏ những đồ vật thì họ có thể mất đi một phần của họ hoặc không còn an toàn. Họ có thể liên tưởng đến các tác động tiêu cực như tai nạn, bệnh tật hoặc sự mất mát của người thân nếu họ vứt bỏ những đồ vật này.

– Cảm giác bất an hoặc lo âu khi không thể tích trữ: Khi người bị rối loạn tích trữ gặp khó khăn trong việc tích trữ hoặc không có điều kiện tích trữ, họ có thể trở nên bất an, lo lắng, căng thẳng và không thoải mái.

– Khả năng hoạt động bị giới hạn: Do không gian sống bị chiếm đầy bởi những đồ vật tích trữ, người bị rối loạn tích trữ thường gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày và di chuyển trong nhà.

– Gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống: Rối loạn tích trữ có thể làm giảm chất lượng cuộc sống, gây ra xung đột gia đình, tạo ra vấn đề về vệ sinh và an toàn, và gây cản trở trong công việc hoặc học tập.

Nếu bạn hay người thân của bạn có những triệu chứng trên, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ để đánh giá và điều trị tình trạng rối loạn tích trữ một cách hiệu quả.

5. Điều gì gây ra rối loạn tích trữ?

Nguyên nhân gây ra rối loạn tích trữ chưa được hiểu rõ hoàn toàn, tuy nhiên, các yếu tố sau đây có thể đóng góp vào sự phát triển của rối loạn tích trữ:

– Yếu tố di truyền: Có thể có yếu tố di truyền đóng vai trò trong xuất hiện của rối loạn tích trữ. Nếu có người trong gia đình mắc bệnh hoặc có sự kế thừa về tính cách tích trữ, người khác trong gia đình cũng có khả năng mắc bệnh này cao hơn.

– Yếu tố tâm lý: Các vấn đề tâm lý như lo âu, trầm cảm, rối loạn tâm thần và rối loạn kiểm soát xảy ra có thể góp phần tạo nên rối loạn tích trữ. Tính cách của người bệnh, như sự hoang tưởng, sự chậm chạp và cảm giác không an toàn, cũng có thể ảnh hưởng đến việc tích trữ đồ vật.

– Sự trải nghiệm khó khăn hoặc sự thay đổi cuộc sống: Các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống, như mất việc làm, ly hôn, tử tế hoặc sự thay đổi quá lớn có thể kích hoạt rối loạn tích trữ hoặc làm gia tăng tình trạng hiện tại của bệnh.

– Sự kiểm soát hoặc quản lý cảm xúc: Một số người sử dụng tích trữ như một cách để quản lý cảm xúc tiêu cực như lo âu, trầm cảm, hoặc cảm giác mất kiểm soát trong cuộc sống.

– Kinh nghiệm từ trước: Có thể một số người có kinh nghiệm từ trước về việc sống trong môi trường thiếu thiện cảm hoặc bất ổn, điều này khiến họ phải tích trữ những đồ vật để cảm thấy an toàn và bảo vệ mình.

Rối loạn tích trữ là một tình trạng phức tạp và việc gây ra nó có thể có sự kết hợp của nhiều yếu tố. Điều quan trọng là tìm kiếm sự hỗ trợ và điều trị từ các chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ để giúp người bệnh quản lý và vượt qua rối loạn tích trữ một cách hiệu quả.

6. Cần làm gì khi có triệu chứng của chứng rối loạn tích trữ:

Khi có triệu chứng của chứng rối loạn tích trữ, bạn nên thực hiện các bước sau:

– Nhận thức về triệu chứng: Nhận ra rằng bạn có triệu chứng của rối loạn tích trữ là bước quan trọng đầu tiên. Hãy tự quan sát và nhận thức về những thay đổi trong cách bạn tiếp xúc với đồ vật, cách lưu giữ đồ vật và cảm giác xung quanh khi không thể tách khỏi chúng.

– Tìm hiểu về rối loạn tích trữ: Tìm hiểu thêm về rối loạn tích trữ, triệu chứng và những nguyên nhân có thể gây ra nó. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng của mình và tìm cách giải quyết vấn đề.

– Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp: Nếu bạn cảm thấy triệu chứng của rối loạn tích trữ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày hoặc gây ra sự khó chịu, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý hoặc nhà tư vấn. Họ có thể giúp bạn đánh giá và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả hơn.

– Học cách quản lý cảm xúc: Rối loạn tích trữ thường có liên quan đến việc quản lý cảm xúc. Học cách nhận biết, chấp nhận và quản lý cảm xúc một cách hiệu quả có thể giúp giảm thiểu triệu chứng của rối loạn tích trữ.

– Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố kích thích: Nếu có các yếu tố kích thích cụ thể gây ra triệu chứng của rối loạn tích trữ, hãy cố gắng hạn chế tiếp xúc với chúng hoặc tạo ra môi trường thuận lợi hơn để giảm thiểu ảnh hưởng.

– Xây dựng kế hoạch điều trị: Nếu cần thiết, hãy xây dựng kế hoạch điều trị hoặc phương pháp giải quyết vấn đề để giúp bạn vượt qua rối loạn tích trữ một cách hiệu quả.

– Tìm các phương pháp giải tỏa căng thẳng: Học cách giải tỏa căng thẳng và xả stress trong cuộc sống hàng ngày có thể giúp giảm bớt triệu chứng của rối loạn tích trữ.

– Hãy nhớ rằng không cần phải tự mình vượt qua tình trạng này. Tìm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè, hoặc chuyên gia có thể giúp bạn vượt qua khó khăn một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.