Quyền và nghĩa vụ của người được đặc xá theo Luật đặc xá? Ý nghĩa của việc đặc xá đối với phạm nhân và toàn xã hội?
Như chúng ta đã biết thì với quyết định đặc xá của Chủ tịch nước thì hàng nghìn người sẽ được hưởng sự khoan hồng của pháp luật và hướng tới ý nghĩa nhân văn giúp cho con người có thể hoàn lương. Bên cạnh đó 8để được đặc xá thì bản thân người được đặc xá cũng cần thực hiện đúng và đầy đủ các quy định về quyền và nghĩa vụ của người được đặc xá theo Luật đặc xá.
Luật sư
Mục lục bài viết
1. Quyền và nghĩa vụ của người được đặc xá theo Luật đặc xá 2018:
Căn cứ theo quy định tại Điều 20. Quyền và nghĩa vụ của người được đặc xá Luật Đặc Xá 2018 quy định cụ thể như sau:
1. Người được đặc xá có quyền sau đây:
a) Được cấp Giấy chứng nhận đặc xá;
b) Được chính quyền địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan giúp đỡ để hòa nhập với gia đình và cộng đồng, tạo điều kiện về việc làm, ổn định cuộc sống;
c) Được hưởng các quyền khác như người đã chấp hành xong án phạt tù theo quy định của pháp luật.
2. Người được đặc xá có nghĩa vụ sau đây:
a) Xuất trình Giấy chứng nhận đặc xá với Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc tổ chức, đơn vị quân đội nơi người đó về cư trú hoặc làm việc;
b) Thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đã cam kết;
c) Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.
3. Người được đặc xá là người nước ngoài có các quyền quy định tại điểm a và điểm c khoản 1 Điều này, phải thực hiện các nghĩa vụ quy định tại điểm b và điểm c khoản 2 Điều này.
Như vậy theo quy định trên pháp luật đã đề ra các quyền cơ bản của phạm nhân đối với việc đặc xá, bên cạnh đó cũng cần thực hiện đúng các quy định về nghĩa vụ của người được đặc xá. Có thể nói rằng đặc xá là một đặc ân của Nhà nước dành cho những người phạm tội bị kết án phạt tù. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng vì đã mang đến cơ hội làm lại cuộc đời sớm hơn cho những người phạm tội, thậm chí có thể kéo dài cuộc sống cho phạm nhân khi đã bị kết án tử hình. Đặc xá còn thể hiện chính sách khoan hồng và yếu tố nhân văn trong pháp luật, có tác động rất lớn đến tâm lý và ý thức chấp hành án của người phạm tội. Giúp họ có thêm động lực để cố gắng cải tạo tốt, sớm ngày được trở về hòa nhập với xã hội. Quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của người được đặc xá cũng là cách đảm bảo cho việc thực hiện đặc xá được công bằng, minh bạch, tránh những hành vi tiêu cực có thể xảy ra trong quá trình thực hiện đặc xá.
Thực tiễn cho thấy các quy định của pháp luật đã bảo đảm đầy đủ các quyền của người dân, không phân biệt công dân nước ngoài hay công dân Việt Nam, trong quá trình tố tụng và thi hành án hình sự. Những quyền này được bảo đảm trên thực tế tại các
Với Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, hàng nghìn người đã được hưởng niềm vui được khoan hồng, sớm trở về nhà đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng cho cơ hội thứ hai để làm lại cuộc đời. Những người từng một thời lầm đường, lạc lối đã phải trả giá cho những hành động vi phạm pháp luật, bị hạn chế một số quyền công dân theo quy định, tuy nhiên vẫn được trao cho một cơ hội để sửa sai, để lại được tận hưởng đầy đủ các quyền và nghĩa vụ đó với tư cách của một công dân. Đó chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nhất ưu tiên bảo đảm và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.
2. Ý nghĩa của việc đặc xá đối với phạm nhân và toàn xã hội:
Xuất phát từ việc công nhận và tôn trọng các quyền về con người được ghi nhận trong Hiến pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, và được cụ thể hóa trong các nguyên tắc khoan hồng khi xử lý tội phạm của Bộ Luật hình sự. Cùng với truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã thực thi chính sách nhân đạo về xử lý hình sự và thi hành án hình sự đối với người phạm tội, được quy định trong các văn bản pháp luật hình sự, tố tụng hình sự, thi hành án hình sự, thông qua đó tạo điều kiện cho người phạm tội hưởng nhiều chính sách khoan hồng, tự nguyện cải tạo và tái hòa nhập cộng đồng như: phạt tù cho hưởng án treo; cải tạo không giam giữ; hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt và đặc biệt là đặc xá, miễn chấp hành hình phạt, giảm hình phạt đã tuyên và tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Có thể nói, không có một biện pháp cưỡng chế, răn đe hay giáo dục, cải tạo nào có tác động mạnh mẽ, trực tiếp đến tâm lý của người phạm tội như công tác đặc xá, bằng việc những phạm nhân được trực tiếp chứng kiến việc trả lại tự do cho những phạm nhân được hưởng đặc xá. Đặc xá đã đem lại cho phạm nhân đang chấp hành hình phạt tù khát vọng được trở về xã hội, tái hòa nhập cộng đồng và làm lại cuộc đời. Từ đó, khi vào trại giam để chấp hành án phạt tù, với sự quản lý, giam giữ và giáo dục cải tạo của các trại giam, họ đã quyết tâm cải tạo, hoàn lương để có cơ hội được hưởng đặc xá. Việc được hưởng đặc xá không chỉ ghi nhận sự cố gắng cải tạo, rèn luyện, chấp hành tốt các nội quy, quy định tại trại giam của phạm nhân mà còn giúp cho họ sớm có cơ hội được trở về đoàn tụ cùng gia đình và tái hòa nhập lại với xã hội. Đây chính là sự nhân đạo mà Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam dành cho những người phạm tội và bị kết án phạt tù.
Đặc xá được thực hiện trong những sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của Việt Nam hoặc trong trong trường hợp đặc biệt; việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù và tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện thường xuyên và định kỳ 03 lần/năm vào các đợt Tết Nguyên đán, 30/4, 02/9. Việc đặc xá, giảm thời hạn, tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với phạm nhân có đủ điều kiện theo quy định có tác dụng khuyến khích những người bị kết án phạt tù đang chấp hành án phạt tù tích cực học tập, lao động, chấp hành tốt các quy định, nội quy cơ sở giam giữ để có thể sớm trở về đoàn tụ với gia đình và cộng đồng. Đã góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước, thể hiện bản chất của chế độ Nhà nước xã hội chủ nghĩa của chúng ta. Ngoài ra, nó còn góp phần giảm áp lực cho các cơ sở giam giữ, tạo điều kiện cho các cơ sở giam giữ nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, nâng cao chất lượng giáo dục cải tạo phạm nhân, chuẩn bị các cơ sở cần thiết cho phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng khi mãn hạn tù.
Để thực hiện tốt chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng và Nhà nước ta, đạt được mục đích là giáo dục, cải tạo, đưa người phạm tội trở lại cộng đồng, có cơ hội phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội và không tái phạm thì các cấp chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế cần phối hợp tốt với chính quyền địa phương quan tâm, theo dõi, động viên, tạo điều kiện giúp đỡ những người được đặc xá trở về sớm tái hòa nhập được với cộng đồng để trở thành những công dân có ích cho xã hội. Chúng tôi cho rằng, Dự án Luật phải nghiên cứu, xác định rõ các vấn đề sau:
