Quyền được yêu cầu cơ quan nhà nước thay đổi họ tên trong trường hợp nào?

Quyền được yêu cầu cơ quan nhà nước thay đổi họ tên trong trường hợp nào? Điều kiện và thủ tục khi thay đổi họ, tên và cấp lại chứng minh nhân dân.

Tóm tắt câu hỏi:

Em là Transsguy, nên có bề ngoài nam tính, nhưng vì giấy tờ là giới tính nữ và tên khá nữ nên e gặp một vài khó khăn khi đi xin việc, người ta hay dè bỉu và ý kiến về tên và bề ngoài của e, làm e mất tự tin và cảm thấy thiếu được tôn trọng. Và vừa rồi e bị cướp nên mất ví, mất chứng minh nhân dân, em muốn làm lại chứng minh và xin đổi tên. Thì e nên xin đổi tên trước hay xin làm lại chứng minh trước và thủ tục hay chuẩn bị gì ạ?

Luật sư tư vấn:

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

Bộ luật Dân sự 2005

Nghị định 05/1999/NĐ-CP

Luật Hộ tịch 2014

2. Nội dung tư vấn:

Xem thêm: Thủ tục thay đổi họ, tên, tên đệm trên giấy khai sinh gốc

Bộ luật Dân sự 2005 có quy định về quyền được thay đổi họ, tên

“Điều 27. Quyền thay đổi họ, tên

1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ, tên trong các trường hợp sau đây:

a) Theo yêu cầu của người có họ, tên mà việc sử dụng họ, tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;

b) Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi họ, tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi không làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ, tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;

c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;

d) Thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ hoặc ngược lại;

đ) Thay đổi họ, tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;

e) Thay đổi họ, tên của người được xác định lại giới tính;

g) Các trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.

2. Việc thay đổi họ, tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.

3. Việc thay đổi họ, tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ, tên cũ.”

Như vậy, bạn hoàn toàn có thể thay đổi được họ, tên mình khi tên đó ảnh hưởng tới quyền lợi hợp pháp của bạn. Luật Hộ tịch 2014 quy định về thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh

“Điều 26. Phạm vi thay đổi hộ tịch

1. Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự.

2. Thay đổi thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký sau khi được nhận làm con nuôi theo quy định của Luật nuôi con nuôi”

Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định cụ thể chi tiết về điều kiện, thủ tục thay đổi họ tên.

Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.

Theo quy định tại Điều 26, Nghị định 123/2015/NĐ-CP thì thủ tục thay đổi họ tên gồm:

– Tờ khai (theo mẫu quy định) kèm theo bản cam đoan của người xin thay đổi.

– Bản sao toàn bộ hồ sơ, giấy tờ của người yêu cầu hoặc hồ sơ, giấy tờ, tài liệu khác trong đó có các thông tin liên quan đến nội dung khai sinh của người đó;

-Trường hợp người yêu cầu đăng ký lại khai sinh là cán bộ, công chức, viên chức, người đang công tác trong lực lượng vũ trang thì phải có văn bản xác nhận của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị về việc những nội dung khai sinh của người đó gồm họ, chữ đệm, tên; giới tính; ngày, tháng, năm sinh; dân tộc; quốc tịch; quê quán; quan hệ cha – con, mẹ – con phù hợp với hồ sơ do cơ quan, đơn vị đang quản lý.

Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bạn gửi lên Ủy ban nhân dân cấp xã nơi trước đây được cấp Giấy khai sinh để được cải chính. Trong thời gian 5 ngày kể từ ngày nhận đầy đủ các giấy tờ hợp lệ thì công chức tư pháp – hộ tịch thuộc Ủy ban nhân dân xã sẽ xem xét và đưa ra quyết định có thực hiện thay đổi cải chính và sau đó sẽ giải quyết để được thay đổi hay không.

Xem thêm: Cơ chế tự chủ là gì? Cơ chế tự chủ tài chính của cơ quan nhà nước

Do việc thay đổi họ, tên không liên quan đến chứng minh nhân dân nên bạn nên làm thủ tục thay đổi họ tên trước, sau đó mới làm thủ tục xin cấp lại chứng minh nhân dân. Điều kiện và thủ tục cấp lại chứng minh nhân dân được quy định tại Nghị định 05/1999/NĐ-CP về Chứng minh nhân dân

“Điều 5. Đổi, cấp lại Chứng minh nhân dân

1- Những trường hợp sau đây phải làm thủ tục đổi Chứng minh nhân dân :

a) Chứng minh nhân dân hết thời hạn sử dụng;

b) Chứng minh nhân dân hư hỏng không sử dụng được;

c) Thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh;

d) Thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;

e) Thay đổi đặc điểm nhận dạng.

2- Trường hợp bị mất Chứng minh nhân dân thì phải làm thủ tục cấp lại.

Điều 6.  Thủ tục cấp Chứng minh nhân dân

1- Công dân quy định tại khoản 1 Điều 3 có nghĩa vụ phải đến cơ quan công an làm thủ tục cấp Chứng minh nhân dân :

a) Cấp Chứng minh nhân dân mới :

Xuất trình hộ khẩu thường trú;

Chụp ảnh;

In vân tay;

Khai các biểu mẫu;

Nộp giấy Chứng minh nhân dân đã cấp theo Quyết định số 143/CP ngày 09 tháng 8 năm 1976 (nếu có).

b) Đổi, cấp lại Chứng minh nhân dân theo Điều 5 Nghị định này.

Đơn trình bày rõ lý do xin đổi chứng minh hoặc cấp lại có xác nhận của công an phường, xã, thị trấn nơi đăng ký hộ khẩu thường trú.

Xuất trình hộ khẩu thường trú;

Xuất trình quyết định thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh;

Chụp ảnh;

In vân tay hai ngón trỏ;

Khai tờ khai xin cấp Chứng minh nhân dân;

Nộp lại Chứng minh nhân dân đã hết hạn sử dụng, hư hỏng hoặc có thay đổi nội dung theo quy định tại các điểm c, d, e Điều 5 Nghị định này.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật hộ tịch qua tổng đài: 1900.6568

2- Kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ và làm xong thủ tục theo quy định tại Điểm a, b trên đây, cơ quan Công an phải làm xong Chứng minh nhân dân cho công dân trong thời gian sớm nhất, thời gian giải quyết việc cấp Chứng minh nhân dân tại thành phố, thị xã là không quá 07 ngày làm việc đối với trường hợp cấp mới, cấp đổi, 15 ngày làm việc đối với trường hợp cấp lại; tại các huyện miền núi vùng cao, biên giới, hải đảo, thời gian giải quyết việc cấp Chứng minh nhân dân đối với tất cả các trường hợp là không quá 20 ngày làm việc; các khu vực còn lại thời gian giải quyết việc cấp Chứng minh nhân dân là không quá 15 ngày làm việc đối với tất cả các trường hợp.

3- Công dân được cấp lần đầu, đổi, cấp lại Chứng minh nhân dân, phải nộp lệ phí theo quy định.”