Quy định về tài chính áp dụng đối với công ty chứng khoán

1. Một số vấn đề liên quan đến công ty chứng khoán:

Công ty chứng khoán là doanh nghiệp được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép thực hiện một, một số nghiệp vụ theo quy định của pháp luật. Hay nói cách khác, công ty chứng khoán là một tổ chức hoạt động có tư cách pháp nhân, có giấy phép hoạt động kinh doanh. Giấy phép kinh doanh chứng khoán được cấp bởi Ủy ban chứng khoán nhà nước.

Công ty chứng khoán thực chất là một tổ chức tài chính trung gian làm nhiệm vụ thu xếp các giao dịch chứng khoán cho khách hàng. Tất nhiên các công ty này sẽ có một phần hoa hồng trong mỗi lần giao dịch giữa các bên. Để tiến hành kinh doanh, công ty chứng khoán phải là một thành viên của Sở giao dịch và tất nhiên khi tiến hành kinh doanh công ty đó phải hội tụ đủ hết những điều kiện, quy định và điều kiện tiên quyết là phải đăng ký kinh doanh chứng khoán tại Sở giao dịch chứng khoán. Công ty chứng khoán là một tổ chức kinh doanh hoạt động bị kiểm soát. Tất cả các hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán đều bị kiểm soát chặt chẽ bởi các cơ quan chức năng có thẩm quyền và Hiệp hội chứng khoán sở tại.

Hiện nay, số lượng các công ty chứng khoán tại nước ta xuất hiện ngày càng nhiều. Trong bối cảnh nền tảng công nghệ số phát triển ngày càng mạnh mẽ, sự lớn mạnh của thị trường doanh nghiệp đã tạo nên đòn bẩy mạnh mẽ cho sự đi lên của lĩnh vực chứng khoán. Sàn chứng khoán chịu sự điều chỉnh, quản lý của Sở giao dịch chứng khoán. Vậy nên, các công ty chứng khoán khi hoạt động cũng luôn chịu sự điều chỉnh của các quy phạm pháp luật.

2. Quy định về tài chính áp dụng đối với công ty chứng khoán:

Công ty chứng khoán là tổ chức tài chính trung gian làm nhiệm vụ thu xếp các giao dịch chứng khoán cho khách hàng. Vì vậy, trong quá trình vận hành, công ty chứng khoán cần phải tuân thủ những quy định nhất định về tài chính áp dụng.

Thông tư 121/2020/TT-BTC đã đưa ra những quy định hết sức cụ thể về tài chính áp dụng đối với công ty chứng khoán. Tại thông tư này, Nhà nước đã đưa ra những quy định cụ thể và rõ ràng về vấn đề tài chính được áp dụng như: hạn chế vay nợ, hạn chế cho vay, hạn chế đầu tư. Cụ thể như sau:

– Theo quy định tại Điều 26 Thông tư 121/2020/TT-BTC quy định về hạn chế vay nợ đối với công ty chứng khoán như sau:

+ Tỷ lệ tổng nợ trên vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán không được vượt quá 05 lần. Giá trị tổng nợ theo quy định này không bao gồm các khoản sau: Tiền gửi giao dịch chứng khoán của khách hàng; Quỹ khen thưởng phúc lợi; Dự phòng trợ cấp mất việc làm; Dự phòng bồi thường thiệt hại cho nhà đầu tư.

+ Số lượng tối đa của nợ ngắn hạn trong công ty chứng khoán là bằng tài sản ngắn hạn.

+ Công ty chứng khoán chào bán trái phiếu thực hiện theo quy định của luật chứng khoán và các văn bản pháp luật liên quan khác. 

– Điều 27 thông tư 121/2020/TT-BTC quy định về việc áp dụng vấn đề tài chính hạn chế cho vay trong công ty chứng khoán như sau:

+ Công ty chứng khoán không được cho vay tiền, chứng khoán dưới mọi hình thức.

+ Công ty chứng khoán không được dùng tiền, tài sản của công ty hoặc của khách hàng để bảo đảm nghĩa vụ thanh toán cho bên thứ ba.

+ Về đối tượng cho vay, Công ty chứng khoán không được cho vay dưới bất kỳ hình thức nào đối với Chủ sở hữu, cổ đông lớn, thành viên Ban Kiểm soát, thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Ban Giám đốc, kế toán trưởng, các chức danh quản lý khác do Hội đồng quản trị công ty chứng khoán bổ nhiệm và người có liên quan của những đối tượng nêu trên.

+ Công ty chứng khoán đã được thực hiện giao dịch ký quỹ theo quy định pháp luật được cho khách hàng vay tiền mua chứng khoán dưới hình thức giao dịch ký quỹ theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

+ Công ty chứng khoán được cho vay chứng khoán để sửa lỗi giao dịch, hoặc cho vay để thực hiện các giao dịch hoán đổi chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục hoặc các hình thức khác theo quy định của pháp luật có liên quan.

– Theo quy định tại Điều 28, quy định về việc hạn chế đầu tư đối với công ty chứng khoán như sau:

+ Công ty chứng khoán không được mua, góp vốn mua bất động sản trừ trường hợp để sử dụng làm trụ sở chính, chi nhánh, phòng giao dịch phục vụ trực tiếp cho các hoạt động nghiệp vụ của công ty chứng khoán.

+ Công ty chứng khoán mua, đầu tư vào bất động sản theo quy định tại Khoản 1 Điều này và tài sản cố định theo nguyên tắc giá trị còn lại của tài sản cố định và bất động sản không được vượt quá 50% giá trị tổng tài sản của công ty chứng khoán.

+ Tổng giá trị đầu tư vào các trái phiếu doanh nghiệp của công ty chứng khoán không được vượt quá 70% vốn chủ sở hữu. Công ty chứng khoán được cấp phép thực hiện nghiệp vụ tự doanh chứng khoán được mua bán lại trái phiếu niêm yết theo quy định có liên quan về giao dịch mua bán lại trái phiếu.

+ Công ty chứng khoán không được trực tiếp hoặc ủy thác cho tổ chức, cá nhân khác thực hiện các hoạt động sau đây: Đầu tư vào cổ phiếu hoặc phần vốn góp của công ty có sở hữu trên 50% vốn điều lệ của công ty chứng khoán, trừ trường hợp mua cổ phiếu lô lẻ theo yêu cầu của khách hàng; Cùng với người có liên quan đầu tư từ 5% trở lên vốn điều lệ của công ty chứng khoán khác; Đầu tư quá 20% tổng số cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đang lưu hành của một tổ chức niêm yết; Đầu tư quá 15% tổng số cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đang lưu hành của một tổ chức chưa niêm yết, quy định này không áp dụng đối với chứng chỉ quỹ thành viên, quỹ hoán đổi danh mục và quỹ mở; Đầu tư hoặc góp vốn quá 10% tổng số vốn góp của một công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc dự án kinh doanh; Đầu tư hoặc góp vốn quá 15% vốn chủ sở hữu vào một tổ chức hoặc dự án kinh doanh; Đầu tư quá 70% vốn chủ sở hữu vào cổ phiếu, phần vốn góp và dự án kinh doanh, trong đó không được đầu tư quá 20% vốn chủ sở hữu vào cổ phiếu chưa niêm yết, phần vốn góp và dự án kinh doanh.

+ Công ty chứng khoán được thành lập, mua lại công ty quản lý quỹ làm công ty con.Công ty chứng khoán dự kiến thành lập, mua lại công ty quản lý quỹ làm công ty con phải đáp ứng các điều kiện sau: Vốn chủ sở hữu sau khi góp vốn thành lập, mua lại công ty quản lý quỹ tối thiểu phải bằng vốn điều lệ tối thiểu cho các nghiệp vụ kinh doanh công ty đang thực hiện; Tỷ lệ vốn khả dụng sau khi góp vốn thành lập, mua lại công ty quản lý quỹ tối thiểu phải đạt 180%; Công ty chứng khoán sau khi góp vốn thành lập, mua lại công ty quản lý quỹ phải đảm bảo tuân thủ hạn chế vay nợ quy định tại Điều 26 Thông tư này và hạn chế đầu tư quy định tại Khoản 3 Điều này và Điểm e Khoản 4 Điều này.

+ Trong trường hợp công ty chứng khoán đầu tư vượt quá hạn mức do thực hiện bảo lãnh phát hành theo hình thức cam kết chắc chắn, do hợp nhất, sáp nhập hoặc do biến động tài sản, vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán hoặc tổ chức góp vốn, công ty chứng khoán phải áp dụng các biện pháp cần thiết để tuân thủ hạn mức đầu tư theo quy định tại Khoản 2, 3 và 4 Điều này tối đa trong thời hạn 01 năm.

3. Ý nghĩa của quy định về tài chính áp dụng đối với công ty chứng khoán mà Nhà nước đưa ra:

Quy định về tài chính áp dụng đối với công ty chứng khoán mà Nhà nước đưa ra được xem là tiêu chuẩn áp dụng đối với cơ chế vận hành của các công ty tài chính. Thông qua các quy định này, các công ty tài chính sẽ xác định được đối với hoạt động cho vay, đầu tư họ cần thực hiện những công việc nào.

Quy định về tài chính áp dụng còn là căn cứ để cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét và đưa ra quyết định đối với từng hoạt động của các công ty chứng khoán. Trong trường hợp vi phạm các quy định nêu trên, các công ty chứng khoán này sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. Điều này giúp bình ổn thị trường chứng khoán, tránh trường hợp lạm phát, rủi ro xảy ra. Hơn tất cả, nó tạo nên thị trường chứng khoán công bằng, khách quan.

Chính vì những ý nghĩa trên, hiện nay, Nhà nước ngày càng thắt chặt quản lý hoạt động tài chính của các công ty chứng khoán. Trong trường hợp phát sinh sai phạm, cơ quan chức năng sẽ đưa ra biện pháp xử lý kịp thời.

Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết: Thông tư 121/2020/TT-BTC quy định về hoạt động của công ty chứng khoán