Quy định về huy động, tiếp nhận lực lượng dự bị động viên

Luật Lực lượng dự bị động viên năm 2019 được ban hành nhằm mục đích xây dựng lực lượng này vững mạnh, có trình độ chiến đấu cao và được quản lý chặt chẽ. Bên cạnh đó đã huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế – xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh đất nước. Theo quy định pháp luật thì lực lượng dự bị động viên sẽ bao gồm quân nhân dự bị và phương tiện kỹ thuật dự bị được đăng ký, quản lý và sắp xếp vào đơn vị dự bị động viên để sẵn sàng bổ sung cho lực lượng thường trực của Quân đội nhân dân. Chính vì thế mà các lực lượng này có những vai trò và ý nghĩa quan trọng đối với hệ thống Quân đội nhân dân Việt Nam. Bài viết dưới đây Luật Dương Gia sẽ giúp người đọc tìm hiểu quy định về huy động, tiếp nhận lực lượng dự bị động viên.

Luật sư tư vấn luật qua điện thoại trực tuyến miễn phí: 1900.6568

1. Một số quy định về xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên:

Theo Điều 3 Luật Lực lượng dự bị động viên năm 2019 quy định về nguyên tắc xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên có nội dung như sau:

“1. Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự quản lý tập trung, thống nhất của Chính phủ và sự chỉ huy, chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.

2. Xây dựng lực lượng dự bị động viên vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, có trình độ chiến đấu cao và được quản lý chặt chẽ.

3. Huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân.

4. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế – xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh; phù hợp với tình hình phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

5. Xây dựng, huy động đơn vị dự bị động viên bảo đảm đủ quân số, phương tiện kỹ thuật dự bị; đúng tiêu chuẩn, thời gian; bảo đảm bí mật, an toàn theo quy định của pháp luật và kế hoạch dược phê duyệt.

6. Ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ trong xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên.”

Lực lượng dự bị động viên là một thành phần quan trọng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Lực lượng dự bị động viên cần được tổ chức chặt chẽ, có kỷ luật, có năng lực hoàn thành nhiệm vụ, sẵn sàng tham gia lực lượng thường trực khi có yêu cầu. Đến nay, lực lượng dự bị động viên đã trở thành lực lượng quan trọng góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, củng cố sức mạnh của thế trận chiến tranh nhân dân đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam trong tình hình mới.

Theo Điều 7 Luật Lực lượng dự bị động viên năm 2019 quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên có nội dung như sau:

“1. Trốn tránh thực hiện trách nhiệm của quân nhân dự bị, nghĩa vụ của chủ phương tiện kỹ thuật dự bị được huy động, điều động.

2. Chống đối, cản trở việc xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên.

3. Huy động, điều động lực lượng dự bị động viên không có trong kế hoạch được phê duyệt.

4. Lợi dụng, lạm dụng việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên xâm phạm lợi ích quốc gia, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

5. Phân biệt đối xử về giới trong xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên.”

Với những vai trò to lớn mà lực lượng dự bị động viên mang lại thì pháp luật cũng đưa ra các quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên. Các chủ thể nếu vi phạm vào các điều khoản được nêu trên thì tuỳ theo tính chất và mức độ của hành vi cụ thể mà sẽ bị xử pháp theo đúng quy định pháp luật.

2. Quy định về huy động, tiếp nhận lực lượng dự bị động viên:

Theo quy định pháp luật thì sẽ huy động lực lượng dự bị động viên trong các trường hợp sau đây:

– Huy động lực lượng dự bị động viên khi thực hiện lệnh tổng động viên hoặc lệnh động viên cục bộ.

– Huy động lực lượng dự bị động viên khi thi hành lệnh thiết quân luật.

– Huy động lực lượng dự bị động viên khi có nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội nhưng chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp.

– Huy động lực lượng dự bị động viên nhằm để phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm.

Như vậy, trong các trường hợp cụ thể được nêu trên thì pháp luật quy định cá nhân, cơ quan có thẩm quyền sẽ huy động lực lượng dự bị động viên. Việc xây dựng lực lượng dự bị động viên nói chung hay cụ thể là huy động, tiếp nhận lực lượng dự bị động viên có vị trí hết sức quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đó là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị ở nước ta.

Theo Điều 25 Lực lượng dự bị động viên năm 2019 quy định về huy động lực lượng dự bị động viên khi thực hiện lệnh tổng động viên hoặc lệnh động viên cục bộ có nội dung như sau:

“1. Thủ tướng Chính phủ quyết định số lượng quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật dự bị huy động ở Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

2. Căn cứ quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ra lệnh huy động đơn vị dự bị động viên ở từng Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

3. Căn cứ quyết định của Thủ tướng Chính phủ, lệnh huy động của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, việc huy động lực lượng dự bị động viên được quy định như sau:

a) Người có thẩm quyền theo quy định của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng, Luật Nghĩa vụ quân sự quyết định gọi quân nhân dự bị nhập ngũ;

b) Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ quyết định điều động phương tiện kỹ thuật dự bị trong đơn vị dự bị động viên do cơ quan mình xây dựng;

c) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định huy động phương tiện kỹ thuật dự bị ở địa phương; trường hợp đơn vị Quân đội nhân dân không có người vận hành, điều khiển thì được quyết định huy động người vận hành, điều khiển phương tiện kỹ thuật dự bị.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức thực hiện quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về việc huy động phương tiện kỹ thuật dự bị, người vận hành, điều khiển phương tiện kỹ thuật dự bị.”

Theo Điều 26 Lực lượng dự bị động viên năm 2019 quy định về huy động lực lượng dự bị động viên khi chưa đến mức tổng động viên hoặc động viên cục bộ có nội dung như sau:

“1. Huy động lực lượng dự bị động viên khi chưa đến mức tổng động viên hoặc động viên cục bộ bao gồm những trường hợp quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều 24 của Luật này.

2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định huy động quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật dự bị trong trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 24 của Luật này.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức thực hiện quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về việc huy động quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật dự bị.

3. Người chỉ huy đơn vị Quân đội nhân dân được giao quản lý địa phương thiết quân luật quyết định huy động quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật dự bị.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Công tác xây dựng và huy động lực lượng dự bị động viên trong giai đoạn hiện nay giữ vị trí rất quan trọng trong chiến lược bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đây là một trong những nhiệm vụ cơ bản nhất góp phần xây dựng tiềm lực quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân, bảo đảm nguồn nhân lực bổ sung, mở rộng lực lượng quân đội khi chuyển đất nước sang trạng thái chiến tranh.

Lực lượng dự bị động viên cần phối hợp chặt chẽ với dân quân tự vệ, công an và các lực lượng khác để nhằm làm tăng thêm sức mạnh chiến đấu trên các địa bàn trong khu vực phòng thủ, bảo đảm sự vững chắc của thế trận quốc phòng ở địa phương, cơ sở.

Công tác huy động lực lượng dự bị động viên là biểu hiện quán triệt quan điểm về sự kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, sự kết hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ xây dựng, phát triển kinh tế với nhiệm vụ xây dựng và củng cố quốc phòng, quốc phòng với kinh tế.

Lực lượng dự bị động viên cần được huy động nhằm mục đích để bổ sung cho lực lượng thường trực của quân đội. Lực lượng dự bị động viên được xây dựng tốt sẽ làm nòng cốt cho cả xây dựng, phát triển kinh tế – xã hội và cả trong thực hiện chiến lược quốc phòng – an ninh, bảo vệ Tổ quốc.

Việc tổ chức xây dựng lực lượng dự bị động viên ở nước ta là một vấn đề quan trọng, liên quan trực tiếp đến vận mệnh của quốc gia, đặc biệt khi phải đối phó với chiến tranh quy mô lớn. Chính bời vì vậy, ngay từ thời bình, cần phải xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu theo kế hoạch đã xác định mới có khả năng giành thắng lợi khi có lệnh động viên.