Pháp luật quy định, Bảo hiểm xã hội Việt Nam được phép ủy quyền thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và người tham gia bảo hiểm y tế. Vậy hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện được quy định như thế nào?
Mục lục bài viết
- 1 1. Quy định về hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
- 2 2. Quy trình ký hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
- 3 3. Sửa đổi, bổ sung Hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
- 4 4. Gia hạn Hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
- 5 5. Chấm dứt hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
1. Quy định về hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
1.1. Hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT:
– Căn cứ ký Hợp đồng:
+ Căn cứ pháp lý: Theo quy định của pháp luật và Điều 562 Bộ luật Dân sự về Hợp đồng ủy quyền.
+ Căn cứ điều kiện, khả năng thực tế của Tổ chức dịch vụ đáp ứng các yêu cầu để tổ chức thực hiện thu BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng.
+ Căn cứ chỉ tiêu, kế hoạch phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng của BHXH Việt Nam.
– Thời hạn Hợp đồng:
+ Hợp đồng có hiệu lực tối đa 02 năm kể từ ngày xác lập.
+ Hợp đồng được xem xét gia hạn tối đa bằng thời hạn của Hợp đồng đã ký và chỉ gia hạn một lần.
– Bảo lãnh Hợp đồng:
+ Bảo lãnh Hợp đồng là văn bản cam kết về trách nhiệm bồi hoàn toàn bộ số tiền thu BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng và tiền lãi (nếu có) trong trường hợp là Tổ chức dịch vụ để xảy ra những thất thoát, nộp không đủ, nộp không đúng thời hạn theo các quy định hoặc gây ra thiệt hại cho người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng hoặc cho cơ quan BHXH.
+ Bảo lãnh Hợp đồng được thực hiện theo hình thức Thư bảo lãnh hoặc hình thức Hợp đồng bảo lãnh của tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật.
– Cam kết của các bên:
+ Cơ quan BHXH:
++ Cung cấp văn bản, tài liệu nghiệp vụ, hồ sơ biểu mẫu, biển hiệu và những thông tin cần thiết để thực hiện hoạt động dịch vụ thu.
++ Phổ biến, cập nhật chính sách, quy định mới về BHXH, BHYT;
++ Bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng khai thác, phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, tham gia BHYT tự đóng cho nhân viên Tổ chức dịch vụ;
++ Chi thù lao theo quy định;
++ Khen thưởng theo quy định.
+ Tổ chức dịch vụ:
++ Chấp hành quy định của BHXH Việt Nam về quản lý tiền thu, quản lý hồ sơ, thông tin của người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng;
++ Chấp hành quy định của BHXH Việt Nam về chế độ thông tin, báo cáo, việc kiểm tra, giám sát của cơ quan BHXH về hoạt động thu BHXH, BHYT theo Hợp đồng;
++ Bồi thường đầy đủ, kịp thời các thiệt hại do nhân viên thu gây ra cho cơ quan BHXH, người tham gia và những bên có liên quan theo quy định của pháp luật;
++ Bố trí điểm thu trên địa bàn cấp xã, đảm bảo mỗi điểm thu có ít nhất 01 nhân viên thu;
++ Đảm bảo cơ sở vật chất, kỹ thuật, tài chính và nguồn nhân lực để thực hiện công tác phát triển, duy trì những người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng, cụ thể:
Vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng;
Tiếp nhận hồ sơ, lập danh sách tham gia của người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng;
Đôn đốc, hướng dẫn người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng tiếp tục đóng tiền để được ghi nhận về thời gian tham gia BHXH tự nguyện và gia hạn giá trị sử dụng thẻ BHYT;
Thu tiền đóng của người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng;
Chuyển/nộp tiền, hồ sơ của người tham gia kịp thời, đầy đủ cho cơ quan BHXH;
Nhận sổ BHXH, thẻ BHYT từ cơ quan BHXH trả cho người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng.
++ Hoàn trả kinh phí chi thù lao tương ứng trong trường hợp cơ quan BHXH đã hoàn trả tiền đóng BHXH tự nguyện, BHYT cho người tham gia theo quy định.
1.2. Phân cấp ký Hợp đồng:
– BHXH huyện: Ký Hợp đồng; gia hạn, chấm dứt hiệu lực Hợp đồng với Tổ chức dịch vụ mà có phạm vi hoạt động trong địa bàn huyện.
– BHXH tỉnh: Ký Hợp đồng; gia hạn, chấm dứt hiệu lực Hợp đồng với Tổ chức dịch vụ mà có phạm vi hoạt động trong địa bàn tỉnh hoặc liên huyện trong tỉnh hoặc địa bàn thành phố thuộc tỉnh.
– BHXH Việt Nam: Ký Hợp đồng nguyên tắc, gia hạn, chấm dứt hiệu lực hợp đồng nguyên tắc với các Tổ chức dịch vụ có phạm vi hoạt động toàn quốc hoặc liên tỉnh.
2. Quy trình ký hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
2.1. BHXH huyện:
– Nhận 01 bộ hồ sơ của Tổ chức dịch vụ mà có phạm vi hoạt động trong địa bàn huyện, xem xét, giải quyết theo thẩm quyền. Thành phần hồ sơ bao gồm:
+ Thư mời/giấy mời về việc phối hợp tổ chức triển khai thu, phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng;
+ Danh sách nhân viên thu.
– Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, thực hiện thẩm định hồ sơ:
+ Trường hợp hồ sơ đúng, đủ, Tổ chức dịch vụ đảm bảo những điều kiện để tổ chức thu BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng, căn cứ vào tình hình thực tế và hướng dẫn của BHXH tỉnh, BHXH Việt Nam, triển khai ký Hợp đồng.
+ Trong 10 ngày làm việc kể từ ngày ký Hợp đồng, Tổ chức dịch vụ phải gửi BHXH huyện Thư bảo lãnh/Hợp đồng bảo lãnh của tổ chức tín dụng theo quy định để Hợp đồng có hiệu lực thi hành.
+ Trường hợp không ký Hợp đồng, BHXH huyện thông báo bằng văn bản cho Tổ chức dịch vụ, đồng thời phải báo cáo BHXH tỉnh.
– Cập nhật thông tin Hợp đồng đã ký vào phần mềm quản lý.
2.2. BHXH tỉnh:
– Nhận 01 bộ hồ sơ của Tổ chức dịch vụ có phạm vi hoạt động trong địa bàn tỉnh hoặc liên huyện trong tỉnh hoặc ở địa bàn thành phố thuộc tỉnh, xem xét, giải quyết theo thẩm quyền. Thành phần hồ sơ bao gồm:
+ Thư mời/giấy mời về việc phối hợp tổ chức triển khai thu, phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng;
+ Danh sách nhân viên thu.
– Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, thực hiện thẩm định hồ sơ:
+ Trường hợp hồ sơ đúng, đủ, Tổ chức dịch vụ đảm bảo những điều kiện để tổ chức thu BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng, căn cứ vào tình hình thực tế và hướng dẫn của BHXH Việt Nam, triển khai ký Hợp đồng.
+ Trong 10 ngày làm việc kể từ ngày ký Hợp đồng, Tổ chức dịch vụ phải gửi BHXH tỉnh Thư bảo lãnh/Hợp đồng bảo lãnh của tổ chức tín dụng theo quy định để Hợp đồng có hiệu lực thi hành.
+ Trường hợp không ký Hợp đồng, BHXH tỉnh thông báo bằng văn bản cho Tổ chức dịch vụ, đồng thời phải báo cáo BHXH Việt Nam.
– Cập nhật thông tin Hợp đồng đã ký vào phần mềm quản lý.
2.3. BHXH Việt Nam:
– Nhận 01 bộ hồ sơ của Tổ chức dịch vụ có phạm vi hoạt động toàn quốc hoặc liên tỉnh, xem xét, giải quyết theo đúng thẩm quyền.
– Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, thực hiện thẩm định hồ sơ.
+ Trường hợp hồ sơ đúng, đủ, Tổ chức dịch vụ đảm bảo những điều kiện để tổ chức thu BHXH, BHYT, triển khai ký Hợp đồng nguyên tắc.
+ Trong 10 ngày làm việc kể từ ngày ký Hợp đồng nguyên tắc, Tổ chức dịch vụ phải gửi BHXH Việt Nam Thư bảo lãnh/Hợp đồng bảo lãnh của tổ chức tín dụng theo đúng quy định để Hợp đồng nguyên tắc có hiệu lực thi hành.
+ Trường hợp không ký Hợp đồng nguyên tắc, thông báo bằng văn bản cho Tổ chức dịch vụ.
– Cập nhật thông tin Hợp đồng nguyên tắc đã ký vào phần mềm quản lý.
3. Sửa đổi, bổ sung Hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
3.1. Các trường hợp sửa đổi, bổ sung Hợp đồng:
Các trường hợp sửa đổi, bổ sung Hợp đồng, bao gồm:
– Thay đổi căn cứ pháp lý của Hợp đồng đã ký;
– Thay đổi chính sách pháp luật, các quy định về BHXH, BHYT của Nhà nước;
– Thay đổi, bổ sung quyền, trách nhiệm của các bên ký Hợp đồng;
– Các yếu tố khác có ảnh hưởng đến thực hiện Hợp đồng.
3.2. Quy trình sửa đổi, bổ sung Hợp đồng:
Sửa đổi, bổ sung Hợp đồng được thực hiện theo quy trình sau:
– Một trong hai bên có văn bản thông báo gửi bên kia đề nghị sửa đổi, bổ sung nội dung cụ thể của Hợp đồng đã ký;
– Trong 15 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị sửa đổi, bổ sung Hợp đồng, hai bên cùng bàn bạc, thỏa thuận;
– Hiệu lực của
4. Gia hạn Hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
4.1. Điều kiện gia hạn Hợp đồng:
Hợp đồng được xem xét gia hạn với thời hạn tối đa bằng thời hạn của Hợp đồng đã ký khi Tổ chức dịch vụ đảm bảo các yêu cầu sau:
– Đáp ứng về cơ sở vật chất, nhân lực để tổ chức triển khai thu BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng theo thỏa thuận.
– Hoàn thành kế hoạch khai thác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng được giao.
– Có cam kết bảo lãnh thực hiện Hợp đồng thời hạn tiếp theo theo quy định.
– Không vi phạm Hợp đồng.
Hợp đồng được gia hạn một lần, khi hết thời hạn được gia hạn thì chấm dứt Hợp đồng. Việc xem xét ký Hợp đồng mới theo quy định của pháp luật.
4.2. Hồ sơ gia hạn:
Hồ sơ gia hạn bao gồm:
– Hợp đồng;
– Thư bảo lãnh/Hợp đồng bảo lãnh của tổ chức tín dụng;
– Danh sách nhân viên thu;
– Tổng hợp, đánh giá kết quả hoạt động so kế hoạch của năm trước liền kề và đến thời điểm kết thúc Hợp đồng.
4.3. Quy trình gia hạn:
– Tổ chức dịch vụ:
+ Rà soát, đảm bảo các điều kiện gia hạn đã nêu trên;
+ Trong thời hạn 30 ngày trước ngày Hợp đồng hết hiệu lực, gửi hồ sơ cho cơ quan BHXH;
+ Thoả thuận ký Phụ lục Hợp đồng.
– BHXH huyện/tỉnh:
+ Trong thời hạn 45 ngày trước ngày hết hạn Hợp đồng đã ký, xem xét nhu cầu, đặc điểm của tình hình thực tế, hướng dẫn của BHXH tỉnh/BHXH Việt Nam, phải có văn bản thông báo, đề nghị Tổ chức dịch vụ thực hiện các nội dung trên;
+ Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, thực hiện việc thẩm định hồ sơ, điều kiện, triển khai ký gia hạn bằng Phụ lục Hợp đồng;
+ Trường hợp không đủ điều kiện gia hạn Hợp đồng, BHXH huyện/tỉnh phải có văn bản thông báo cho Tổ chức dịch vụ và báo cáo BHXH tỉnh/BHXH Việt Nam;
+ Cập nhật thông tin gia hạn Phụ lục Hợp đồng vào phần mềm quản lý theo quy định.
5. Chấm dứt hợp đồng ủy quyền thu BHXH, BHYT tự nguyện:
Các trường hợp chấm dứt Hợp đồng, bao gồm:
– Hợp đồng hết thời hạn và không được gia hạn.
– Hợp đồng đã được gia hạn một lần.
– Tổ chức dịch vụ không đáp ứng đủ nhân lực hoặc nhân viên không đáp ứng yêu cầu theo quy định của pháp luật.
– Tổ chức dịch vụ vi phạm các điều khoản trong Hợp đồng đã ký.
– Tổ chức dịch vụ không hoàn thành kế hoạch phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng được giao.
– Tổ chức dịch vụ vi phạm pháp luật, bị các cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.
– Tổ chức dịch vụ có một trong các hành vi vi phạm sau:
+ Giả mạo hồ sơ, chứng từ tham gia BHXH, BHYT;
+ Sử dụng biên lai thu tiền không đúng quy định;
+ Thu tiền của người tham gia trái quy định;
+ Không nộp tiền hoặc nộp không đúng số tiền đã thu theo quy định;
+ Nộp tiền không đúng thời gian theo quy định;
+ Có hành vi gian lận để lạm dụng quỹ BHXH, BHYT;
+ Không trả sổ BHXH, thẻ BHYT của người tham gia;
+ Lợi dụng danh nghĩa Tổ chức dịch vụ thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật, tuyên truyền sai lệch chính sách BHXH, BHYT.
– Thay đổi chủ thể ký Hợp đồng.
– Thay đổi căn cứ pháp lý.
– Đơn phương chấm dứt hợp đồng
– Trường hợp khác do Luật định.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Quyết định 1155/QĐ-BHXH 2022 Quy chế quản lý hoạt động của tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT;
– Quyết định 615/QĐ-BHXH 2023 sửa đổi Quy chế tổ chức thu bảo hiểm tại Quyết định 1155/QĐ-BHXH.
