Quy định về hoạt động quảng cáo nhắm đến trẻ em là những quy định pháp luật nhằm bảo vệ trẻ em khỏi những tác động tiêu cực của quảng cáo. Vậy các quy định đó bao gồm những nội dung nào?
Mục lục bài viết
1. Thế nào hoạt động quảng cáo nhắm đến trẻ em?
Hoạt động quảng cáo nhắm đến trẻ em là hoạt động quảng cáo được thực hiện nhằm tác động đến ý thức, tình cảm, hành vi của trẻ em. Hoạt động này có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm:
– Quảng cáo trên truyền hình, đài phát thanh, Internet,… Đây là hình thức quảng cáo phổ biến nhất, tiếp cận được với nhiều trẻ em. Quảng cáo trên truyền hình thường sử dụng hình ảnh, âm thanh bắt mắt, thu hút sự chú ý của trẻ em. Quảng cáo trên đài phát thanh thường sử dụng giọng nói dễ thương, vui nhộn để thu hút trẻ em. Quảng cáo trên Internet thường sử dụng các trò chơi, hoạt động tương tác để thu hút trẻ em.
– Quảng cáo tại các địa điểm công cộng, trường học,… Đây là hình thức quảng cáo tiếp cận được với trẻ em một cách trực tiếp. Quảng cáo tại các địa điểm công cộng thường sử dụng hình ảnh, màu sắc nổi bật để thu hút sự chú ý của trẻ em. Quảng cáo tại trường học thường sử dụng hình ảnh, nhân vật hoạt hình quen thuộc với trẻ em để thu hút sự chú ý của trẻ em.
– Quảng cáo thông qua các sản phẩm, dịch vụ dành cho trẻ em. Đây là hình thức quảng cáo được thực hiện thông qua các sản phẩm, dịch vụ dành cho trẻ em, chẳng hạn như đồ chơi, sách truyện, đồ dùng học tập,… Quảng cáo thông qua các sản phẩm, dịch vụ dành cho trẻ em thường được thực hiện dưới dạng nhãn mác, bao bì,…
2. Quy định về hoạt động quảng cáo nhắm đến trẻ em:
2.1. Các nội dung bị cấm trong hoạt động quảng cáo nhắm đến trẻ em:
– Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ không phù hợp với lứa tuổi trẻ em, chẳng hạn như:
+ Đồ chơi bạo lực, chẳng hạn như súng, dao, kiếm,…
+ Đồ chơi có hại cho sức khỏe, chẳng hạn như đồ chơi có chứa chất độc hại,…
Ví dụ: Quảng cáo đồ chơi súng, dao, kiếm cho trẻ em dưới 16 tuổi là vi phạm quy định này.
– Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có hại cho sức khỏe, sự phát triển của trẻ em, chẳng hạn như:
+ Đồ uống có cồn, thuốc lá, thuốc lá điện tử,…
+ Thực phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm,…
+ Sản phẩm, dịch vụ có chứa chất gây nghiện, chất kích thích,…
Ví dụ: Quảng cáo thuốc lá cho trẻ em dưới 16 tuổi là vi phạm quy định này.
– Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có tính chất giáo dục, đào tạo, dạy nghề có nội dung vi phạm pháp luật, trái với đạo đức, thuần phong mỹ tục, chẳng hạn như:
+ Quảng cáo dạy trẻ em cách trốn học, bỏ học,…
+ Quảng cáo dạy trẻ em cách sử dụng vũ khí, bạo lực,…
+ Quảng cáo dạy trẻ em cách nói dối, lừa lọc,…
Ví dụ: Quảng cáo dạy trẻ em cách trốn học, bỏ học cho trẻ em dưới 16 tuổi là vi phạm quy định này.
– Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có tính chất mê tín dị đoan, mê tín dị đoan, chẳng hạn như:
+ Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có thể giúp trẻ em thành công trong học tập, thi cử,…
+ Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có thể giúp trẻ em khỏe mạnh, phát triển,…
+ Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có thể giúp trẻ em may mắn, gặp được nhiều điều tốt đẹp,…
Ví dụ: Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có thể giúp trẻ em thành công trong học tập, thi cử cho trẻ em dưới 16 tuổi là vi phạm quy định này.
– Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có tính chất cờ bạc, lô đề, cá độ, chẳng hạn như:
+ Quảng cáo các trò chơi cờ bạc, lô đề, cá độ,…
+ Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ có thể giúp trẻ em trúng số, trúng thưởng,…
Ví dụ: Quảng cáo các trò chơi cờ bạc, lô đề, cá độ cho trẻ em dưới 16 tuổi là vi phạm quy định này.
– Ngoài ra, các nội dung quảng cáo nhắm đến trẻ em còn bị cấm nếu có tính chất:
+ Kích động bạo lực, kích động thù địch, phân biệt đối xử, xâm phạm quyền trẻ em.
+ Sử dụng hình ảnh, âm thanh, lời nói, chữ viết có tính chất đồi trụy.
+ Khai thác sự ngây thơ hoặc cả tin của trẻ em với mục đích dụ dỗ trẻ em mua sản phẩm, dịch vụ hoặc ép buộc cha mẹ phải mua sản phẩm, dịch vụ.
+ Làm trẻ em mất tự tin về dáng vóc, tính cách, năng lực hiện tại; khuyến khích trẻ em sử dụng lời nói hoặc cách diễn đạt làm cản trở sự phát triển ngôn ngữ và tính cách.
2.2. Không được sử dụng hình ảnh của trẻ em liên quan đến các nội dung sau:
Quảng cáo là một hình thức truyền thông có sức ảnh hưởng lớn đến nhận thức và hành vi của trẻ em. Do đó, pháp luật Việt Nam có quy định chặt chẽ về việc sử dụng hình ảnh trẻ em trong quảng cáo, nhằm bảo vệ trẻ em khỏi những tác động tiêu cực.
Theo quy định của Luật Quảng cáo năm 2012, không được sử dụng hình ảnh trẻ em trong các quảng cáo liên quan đến cá cược, đánh bạc, hoặc các trò chơi may rủi. Bởi vì những hoạt động này có thể gây ảnh hưởng xấu đến tâm lý, nhận thức của trẻ em, khiến trẻ em có xu hướng ham muốn vật chất, dễ bị sa đà vào những trò chơi có tính chất cờ bạc, đánh bạc.
Ngoài ra, cũng không được sử dụng nhãn hiệu, lô-gô hoặc tên thương hiệu của các đồ uống có cồn và thuốc lá trên quần áo, đồ dùng, đồ chơi và các sản phẩm khác dành cho trẻ em. Bởi vì đồ uống có cồn và thuốc lá là những sản phẩm có hại cho sức khỏe, sự phát triển của trẻ em. Việc sử dụng hình ảnh trẻ em để quảng cáo cho các sản phẩm này có thể khiến trẻ em lầm tưởng rằng những sản phẩm này là an toàn và phù hợp với lứa tuổi của mình.
Cuối cùng, không được thể hiện các nội dung mang tính khuyến khích trẻ em tự sử dụng các loại hàng hóa, dịch vụ khi không có sự giám sát của người lớn. Bởi vì trẻ em là những người chưa phát triển đầy đủ về nhận thức và khả năng tự bảo vệ mình. Việc tự sử dụng các loại hàng hóa, dịch vụ có thể gây nguy hiểm cho trẻ em.
Ví dụ như:
+ Một doanh nghiệp quảng cáo cho một trò chơi điện tử có hình ảnh trẻ em đang chơi trò chơi đó. Trò chơi điện tử này có tính chất bạo lực, kích động bạo lực.
+ Một doanh nghiệp quảng cáo cho một sản phẩm đồ uống có cồn có hình ảnh trẻ em đang sử dụng sản phẩm đó.
+ Một doanh nghiệp quảng cáo cho một sản phẩm đồ chơi có hình ảnh trẻ em đang sử dụng sản phẩm đó mà không có sự giám sát của người lớn.
Những trường hợp trên đều vi phạm quy định về việc sử dụng hình ảnh trẻ em trong quảng cáo. Doanh nghiệp có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Việc thực hiện nghiêm túc các quy định về sử dụng hình ảnh trẻ em trong quảng cáo là cần thiết để bảo vệ trẻ em khỏi những tác động tiêu cực của quảng cáo và góp phần xây dựng môi trường sống lành mạnh cho trẻ em.
3. Hoạt động quảng cáo nhắm đến trẻ em có thể mang lại những lợi ích và tác hại nào?
Hoạt động quảng cáo nhắm đến trẻ em có thể mang lại những lợi ích và tác hại như sau:
Lợi ích:
– Giúp trẻ em biết đến các sản phẩm, dịch vụ mới: Quảng cáo có thể giúp trẻ em biết đến các sản phẩm, dịch vụ mới, từ đó có thêm nhiều lựa chọn để đáp ứng nhu cầu của bản thân.
– Giúp trẻ em phát triển khả năng sáng tạo, tư duy: Quảng cáo thường sử dụng các hình ảnh, âm thanh, lời nói, chữ viết bắt mắt, hấp dẫn, có thể kích thích khả năng sáng tạo, tư duy của trẻ em.
– Giúp trẻ em hình thành thói quen tiêu dùng: Quảng cáo có thể giúp trẻ em hình thành thói quen tiêu dùng, từ đó có thể giúp ích cho trẻ em trong tương lai.
Tác hại:
– Khiến trẻ em trở nên ham muốn vật chất: Quảng cáo thường sử dụng các hình ảnh, âm thanh, lời nói, chữ viết mang tính kích thích, khiến trẻ em dễ bị lôi cuốn, từ đó có thể khiến trẻ em trở nên ham muốn vật chất.
– Gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, sự phát triển của trẻ em: Quảng cáo có thể quảng cáo cho các sản phẩm, dịch vụ có hại cho sức khỏe, sự phát triển của trẻ em, chẳng hạn như đồ uống có cồn, thuốc lá, đồ ăn nhanh,…
– Gây lệch lạc nhận thức của trẻ em về thế giới: Quảng cáo có thể sử dụng các hình ảnh, âm thanh, lời nói, chữ viết mang tính sai lệch, khiến trẻ em có những nhận thức sai lệch về thế giới.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Quyết định số 4149/QĐ-BVHTTDL ban hành quy tắc ứng xử trong hoạt động quảng cáo;
– Luật Quảng Cáo năm 2018.
