Quy định của luật thừa kế tài sản theo di chúc mới nhất

Quy định của luật thừa kế tài sản theo di chúc mới nhất. Chia tài sản theo di chúc phải lưu ý những vấn đề gì theo quy định?

Khi một người chết đi và có để lại di chúc thì việc phân chia di sản được tiến hành ra sao? Những nội dung trong di chúc đó dưới góc độ  pháp luật được hiểu như thế nào?

Thuật ngữ “di chúc” được đề cập và đã được sử dụng nhiều trong đời sống nên từ lâu,di chúc trở thành một vấn đề hết sức quen thuộc đối với nhân dân. Tuy vậy, di chúc thường chỉ được hiểu một cách đơn giản, truyền thống là sự căn dặn lại của một người trước lúc chết với những người khác về những việc cần làm, nên làm, để lại tài sản của người này cho những ai, để lại bao nhiêu. Vậy khi một người chết đi có để lại di chúc thì việc áp dụng di chúc này vào vấn đề phân chia di sản sẽ được thực hiện ra sao, pháp luật có can thiệp vào việc này hay không? Bài viết dưới đây của Luật Dương Gia sẽ giúp bạn đọc có thêm những thông tin bổ ích về vấn đề này.

Dưới góc độ pháp lý thì “di chúc” được hiểu là một loại văn bản thể hiện ý chí cá nhân nhằm chuyển dịch tài sản của mình cho người khác sau khi chết được quy định tại Điều 624 Bộ luật dân sự 2015 được thể hiện thông qua một hình thức nhất định (có thể là thể hiển dưới hình thức viết, có thể là thể hiện dưới hình thức miệng). Trong đó người lập di chúc bày tỏ ý chí của mình về việc định đoạt, quyết định toàn bộ hay một phần tài sản của mình sở hữu cho một người hay cho nhiều người khắc nhau. Theo góc nhìn pháp luật thì việc dịch chuyển tài sản của người đã chết cho những người khác nhau sau khi người đó chết căn cứ vào di chúc mà người đó đã lập khi họ còn sống được gọi là thừa kế theo di chúc. Khi một người mất đi mà có để lại di chúc thì chỉ có thông qua di chúc mới biết được ý nguyện về việc định đoạt tài sản của người lập di chúc trước lúc chết như thế nào, mong muốn ra sao.

Tuy nhiên, ý nguyện đó chỉ được pháp luật thừa nhận và quá trình thực hiện việc dịch chuyển di sản theo di chúc được thực hiện khi di chúc chứa đựng ý nguyện đó là một di chúc hợp pháp. Mặt khác, một di chúc chỉ được coi là hợp pháp khi đã đáp ứng được đầy đủ các điều kiện mà pháp luật đã quy định sau đây :

Thứ nhất, về năng lực hành vi dân sự của người lập di chúc:

Người lập di chúc phải đảm bảo được điều kiện này vì việc người xác lập nên di chúc phải đảm bảo có đủ nhận thức, đủ lý trí của mình để hiểu và kiểm soát được sự định đoạt tài sản của mình trong di chúc. Nếu trong lúc lập di chúc người đó không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì di chúc đó sẽ bị coi là không hợp pháp.

Thứ hai, người lập di chúc phải hoàn toàn tự nguyện:

Điều kiện này là sự cụ thể hóa nguyên tắc tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận đã được quy định tại Điều 3 Bộ luật dân sự 2015. Sự tự nguyện ở đây được hiểu khái quát là việc thực hiện lập di chúc theo ý mình, không do ai ép buộc, do tự bản thân mình mong muốn, không bị phụ thuộc, lệ thuộc vào bất kì một chủ thể nào khác.

Thứ ba, nội dung của di chúc không trái quy định pháp luật:

Nội dung của di chúc là tổng hợp các vấn đề mà người lập di chúc đã thể hiện trong di chúc đó. Vì vậy, một di chúc chỉ được coi là hợp pháp nếu sự thể hiện trên không vi phạm những điều pháp luật đã cấm, không trái những điều pháp luật đã quy định.

Thứ tư, nội dung của di chúc không trái với đạo đức xã hội:

Ngoài việc nội dung của di chúc không được trái với các quy định của pháp luật thì cũng không được trái với các nguyên tắc đạo đức xã hội thì di chúc đó mới được coi là hợp pháp. Nếu đi chúc đáp ứng được tất cả các quy định về nội dung đúng quy định pháp luật, về hình thức hợp lệ nhưng nội dung lại có phần đi ngược lại với đạo đức, với thuần phong mỹ tục của dân tộc Việt Nam, hay có nội dung phản cảm, trái với lối sống tôn sư trọng đạo, uống nước nhớ nguồn…. thì cũng không được pháp luật công nhận đó là một di chúc hợp pháp. Do đó, nội dung của di chúc muốn được coi là hợp pháp cũng cần đáp ứng điều kiện về mặt đạo đức.

Thứ năm, hình thức của di chúc không trái với quy định của pháp luật:

Việc quy định một cách chặt chẽ về hình thức và thủ tục lập di chúc không chỉ nhằm nâng cao nhận thức pháp luật cho các chủ thể mà còn hướng tới việc tạo ra tính xác thực cho những di chúc đã lập, qua đó nhàm tạo ra cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích cho các chủ thể trong lĩnh vực thừa kế theo di chúc. 

Thứ sáu, yêu cầu về nội dung của di chúc:

Di chúc phải ghi rõ ngày, tháng, năm lập di chúc, ghi rõ họ tên, nơi cư chú của người lập di chúc, ghi rõ họ tên, tên người, tên cơ quan,tên tổ chức được hưởng di sản thừa kế. Hoặc các điều kiện để cá nhân, cơ quan ,tổ chức được hưởng di sản thừa kế. Các nghĩa vụ và chỉ định người thực hiện nghĩa vụ, nội dung của nghĩa vụ mà người được hưởng thừa kế phải thực hiện. Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng kí hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được đánh số thứ tự và đều phải có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.

Một di chúc muốn có hiệu lực trước hết phải được thừa nhận là hợp pháp. Tuy vậy, một di chúc hợp pháp chưa hẳn đã là di chúc có hiệu lực, mặt khác trong từng trường hợp, di chúc hợp pháp sẽ có hiệu lực trong từng thời điểm khác nhau. Việc xác định thời điểm của di chúc có hiệu lực là một công việc quan trọng liên quan đến quyền lợi của những người thừa kế nói chung và của người thừa kế theo di chúc nói riêng. Bởi lẽ, chỉ khi di chúc có hiệu lực thì quyền hưởng di sản của những người thừa kế được xác định trong di chúc mới được pháp luật thừa nhận và đảm bảo thực hiện. Hiệu lực của di chúc có ý nghĩa quan trọng đối với quá trình dịch chuyển di sản từ người đã chết cho những người khác. Nếu việc xác định thời điểm có hiệu lực của di chúc là cơ sở để xác định trong di chúc có còn hay không thì việc xác định hiệu lực của di chúc sẽ quyết định việc phân chia di sản tuân theo di chúc hay tuân theo quy định của pháp luật. Có thể nói, một di chúc bất hợp pháp sẽ không có hiệu lực pháp luật nhưng không thể nói điều ngược lại. Nghĩa là một di chúc hợp pháp cũng có thể không có hiệu lực.

Sau khi đã xác định được di chúc có hợp pháp và có hiệu lực theo quy định của pháp luật hay không thì việc tiến hành phân chia di sản theo di chúc sẽ được tiến hành. Việc tiến hành phân chia tài sản theo di chúc sẽ diễn ra công khai minh bạch trước những người có liên quan đến di chúc.