Quân phiệt là gì? Chủ nghĩa đế quốc phong kiến quân phiệt?

1. Quân phiệt là gì?

Chắc hẳn chúng ta đã nghe rất nhiều về thuật ngữ quân phiệt chính đây là việc những tướng lĩnh có thể khống chế được quân đội, kinh tế và quyền kiểm soát chính trị ở một vùng địa phương trong một quốc gia có chủ quyền nhờ vào khả năng huy động những đội quân trung thành, định nghĩa quân phiệt này được nêu rất rõ ràng trong từ điển.

Những đội quân này thường được coi là lực lượng dân quân, vốn rất trung thành với thủ lĩnh quân phiệt hơn là với Chính phủ ở Trung ương và chính thể nhà nước.

Có thể thấy đa số các quân phiệt tồn tại xuyên suốt phần lớn lịch sử, và thể thức này tồn tại ở nhiều các hình thức khác nhau bên trong cơ cấu chính trị, kinh tế và xã hội của một quốc gia hay một vùng lãnh thổ vô chính phủ.

Thuật ngữ quân phiệt được nhắc lần đầu tiên và xuất hiện lần đầu vào năm 1856, được triết gia và nhà thơ người Mỹ có tên là Ralph Waldo Emerson sử dụng trong một bài xã luận chỉ trích thậm tệ chế độ quý tộc ở nước Anh: “Hải tặc và chiến tranh đem đến nơi để phục vụ thương mại, chính trị và thư từ, từ quân phiệt (war-lord) cho đến luật phiệt, các đặc quyền đặc lợi được duy trì, trong khi các phương pháp để có được nó bị thay đổi.

Tóm lại, Quân phiệt là tình trạng quân nhân dựa vào lực lượng quân đội cậy thế lực chiếm quyền binh trong nước đàn áp dân thường.

Bên cạnh đó thì thuật ngữ cchir quân phiệt hay còn tên gọi khác là chủ nghĩa quân phiệt, là trào lưu tư tưởng chính trị phản động, chủ trương tăng cường sức mạnh quân sự và đẩy mạnh việc chuẩn bị về quân sự, do giới cầm quyền các nước đế quốc chủ nghĩa thi hành nhằm mục đích gây chiến tranh xâm lược, đàn áp các phong trào giải phóng dân tộc hay đàn áp các cuộc đấu tranh giai cấp của người lao động trong nước.

Với chủ nghĩa quân phiệt này thì nó có rất nhiều đặc điểm trong đó nổi bật vốn có của chủ nghĩa quân phiệt thường là chạy đua vũ trang, tăng nhanh ngân sách quân sự hay thành lập các khối quân sự – chính trị xâm lược, tăng cường ảnh hưởng của tổ hợp quân sự – công nghiệp đối với nền kinh tế và đường lối chính trị của Nhà nước, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền có tính chất sô-vanh.

Như chúng ta đã biết thì chủ nghĩa này tồn tại được xác định dựa trên cơ sở tư tưởng của chủ nghĩa quân phiệt hiện đại chính là các chính sách chống cộng. Việc quân phiệt hoá nền kinh tế ở các nước TBCN dẫn đến làm giảm sút mạnh những khoản chỉ cho các nhu cầu xã hội, làm tăng thuế, nạn lạm phát, làm cho đời sống vật chất của người lao động xấu đi.

Do đó, khi chủ nghĩa quân phiệt hoành hành ở một nước, các mâu thuẫn kinh tế, xã hội và chính trị trở lên gay gắt.

2. Chủ nghĩa đế quốc phong kiến quân phiệt:

Trước đây khi nhắc về quân phiệt người ta thường nói đối với chủ nghĩa quân phiệt được hiểu là trào lưu tư tưởng chính trị phản động, chủ trương tăng cường sức mạnh quân sự và đẩy mạnh việc chuẩn bị về quân sự, do giới cầm quyền các nước đế quốc chủ nghĩa thi hành nhằm gây chiến tranh xâm lược, đàn áp phong trào giải phóng dân tộc, đàn áp các cuộc đấu tranh giai cấp của người lao động trong nước.

Với một đế quốc phong kiến họ sử dụng chủ nghĩa quân phiệt để làm tư tưởng của một chính phủ cho rằng nhà nước nên duy trì khả năng quân sự một cách mạnh mẽ và sử dụng để mở rộng lợi ích hoặc giá trị quốc gia.

Chủ nghĩa quân phiệt cũng nói lên rằng tư tưởng của nhà nước về sự tôn vinh của quân đội và lý tưởng của một lớp quân sự chuyên nghiệp và “ưu thế của các lực lượng vũ trang trong chính quyền hoặc chính sách của nhà nước.

Khi nhắc về quân phiệt có thể hiểu đó là chế độ tiêu biểu được xuất hiện tại các nước như thành phố Hy Lạp Sparta, Đế quốc La Mã, Đế quốc Phổ, Đế quốc Anh, Đế quốc Nhật Bản, Đế quốc Mông Cổ, Đức Quốc xã và chủ nghĩa đế quốc Mỹ.

Theo đó với chế độ quân phiệt này sau chiến tranh thế  giới thứ hai, chủ nghĩa quân phiệt xuất hiện qua nhiều nước sau thời kỳ thực dân tại châu Á (Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, Myanmar và Campuchia của Pol Pot) và ở châu Phi (như Liberia, Nigeria và Uganda).

Một số nước phong kiến họ có tư tưởng quân phiệt họ thực hiện chế độ trang bị vũ khí quá mức, vai trò của quân đội gia tăng trong chính trị đối nội và đối ngoại hoặc là sử dụng bạo động như vũ khí cho chính trị. Họ thường tạo ra một lãnh tụ độc đoán, có nhiều quyền lực, và hung tợn.

Thường giữa các nước có chế độ quân phiệt này thì họ sẽ thường chú trọng đến những tập quán quân sự và địa vị như phân chia cấp bậc, huy chương, danh dự và anh hùng.

3. Đặc điểm của chủ nghĩa quân phiệt:

Sau đây là một số đặc điểm nổi bật của chủ nghĩa quân phiệt:

– Mặc đồng phục, tuân lời và phân biệt cấp bậc rõ ràng

– Huy chương, huyền thoại, sùng bái anh hùng

– Say mê quyền lực và tính ưu việt

+ Ca tụng bạo lực, chiến tranh và vũ khí

+ Khoe khoang sức mạnh và sự bất khuất

Một đặc điểm nữa của chủ nghĩa quân phiệt đó là trong những xã hội mà bị quân sự hóa nặng nề, và tất nhiên đối với xã hội đósẽ có một thể chế độc tài, các thành viên thường bị đòi hỏi, từ bỏ giá trị cá nhân và đạo đức cho chính phủ quân đội.

Không những vậy khi ở trong xã hội quân phiệt và tu tưởng này đè nén thì con người được mài dũa phải từ bỏ cá tính riêng của mình để có được đặc tính chung thích hợp với xã hội đó. Lãnh tụ được hình tượng hóa. Người ta chấp nhận cái chế độ đó không xét lại.

Cuối cùng đólà sự ảnh hưởng từ sự trao dồi về quân sự với mục đích là để luyện cho binh lính tuân lệnh, không đắn đo khi phải giết người khác tạo ra một chế độ quân phiệt tàn độc. Con người bị ảnh hưởng của tập thể phải từ bỏ cá tính riêng của mình. Những hệ thống như vậy được duy trì nhờ sự kiểm soát, tội lỗi, sợ bị phạt. Một mặt khác những phần thưởng như tăng lương, tăng chức và các gương mẫu chiêu dụ người ta làm theo.

4. Quá trình quân phiệt hóa ở Nhật Bản diễn ra như thế nào?

Như vậy từ các nội dung đã nêu ra như trên ta thấy rằng nhằm khắc phục những hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế, giới cầm quyền Nhật Bản đã chủ trương quân phiệt hóa bộ máy nhà nước, gây chiến tranh xâm lược, bành trướng ra bên ngoài.

– Đặc điểm:

+ Quá trình quân phiệt hóa diễn ra thông qua việc quân phiệt hóa bộ máy nhà nước và tiến hành chiến tranh xâm lược thuộc địa.

+ Do có sẵn chế độ chuyên chế Thiên hoàng nên quá trình quân phiệt hoá bộ máy nhà nước diễn ra thông qua sự chuyển đổi từ nền dân chủ tư sản đại nghị sang chế độ chuyên chế độc tài phát xít. Quá trình này kéo dài trong suốt thập kỉ 30.

– Cùng với việc quân phiệt hóa nhà nước là việc đẩy mạnh chiến tranh xâm lược.

+ Năm 1931, Nhật đánh chiếm vùng Đông Bắc Trung Quốc, biến đây thành bàn đạp để tấn công châu Á.

+ Nhật Bản thực sự trở thành lò lửa chiến tranh ở châu Á và trên thế giới.