Quan hệ với người chưa đủ 18 tuổi bị xử lý như thế nào? Hình thức xử lý về hình sự đối với hành vi quan hệ với người chưa đủ 18 tuổi?
Mang thai dưới 18 tuổi là một trong những vấn đề nhức nhối ở nước ta hiện nay. Việc mang thai ở tuổi vị thành niên không chỉ ảnh hưởng tới yếu tố sức khỏe của cả mẹ và bé mà còn ảnh hưởng tới vấn đề về kinh tế, chính trị, an sinh xã hội của đất nước. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này là do nạn bạo lực, ép hôn, tảo hôn của một số người dân còn thấp, điều kiện kinh tế – xã hội chưa phát triển đồng đều ở các vùng miền, đời sống người dân còn nhiều khổ cực, nhất là đối với các khu vực vùng sâu, vùng xa khi cuộc sống của họ vốn đã khó khăn nay còn khó khăn hơn.
Ở độ tuổi ăn chưa no, lo chưa tới mà nhiều bà mẹ nhí đã phải chăm bẵm cho những đứa con nhỏ của mình, lo từng miếng cơm, manh áo cho gia đình vẫn là những câu chuyện đẫm nước mắt của xã hội. Cái tuổi ngây thơ, trong sáng, được cắp sách đến trường thì nay đã phải là vợ, là mẹ khi kiến thức về nuôi con, chăm con còn chưa có, để cuối cùng người chăm sóc, hướng dẫn việc chăm con cũng là những bậc làm cha, làm mẹ của những đứa trẻ chưa 18 tuổi đã phải nuôi con nhỏ.
Để bảo vệ quyền lợi cho đối tượng người chưa thành niên có thể phát triển một cách tốt nhất theo đúng lứa tuổi của mình, nâng cao kiến thức pháp luật và xã hội cho mọi người dân, pháp luật Việt Nam đã có những quy định xử lý nghiêm khắc đối với những người có hành vi xâm hại tình dục đối với đối tượng này. Để có thể hiểu hơn về vấn đề quan hệ với người chưa 18 tuổi sẽ bị pháp luật xử lý như thế nào, bài viết dưới đây, chúng tôi xin được phân tích và làm rõ vấn đề này như sau:
Thứ nhất, quan hệ thuận tình với người chưa đủ 18 tuổi theo quy định của pháp luật Việt Nam:
Quan hệ thuận tình được hiểu là hai bên tự nguyện quan hệ, không có hành vi dùng vũ lực để đe dọa, hay dùng những thủ đoạn gian dối để lừa dối người khác thực hiện việc quan hệ. Trong trường hợp quan hệ tự nguyện với người từ 18 tuổi trở xuống thì tùy vào độ tuổi của người kia mà người thực hiện hành vi có thể phải chịu trách nhiệm hình sự hoặc không, về quy định cụ thể như sau:
– Quan hệ thuận tình đối với người dưới 13 tuổi: Việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em là một nhiệm vụ chiến lược, trọng tâm của đất nước ta. Thực tiễn cho thấy, số lượng trẻ em bị bạo lực gia đình và xâm hại tình dục còn lớn hơn con số kia rất nhiều, một phần do phong tục tập quán ở địa phương còn nhiều hạn chế trong việc tố giác tội phạm, một phần sợ ảnh hưởng đến trẻ em và tình cảm gia đình. Cho nên trường hợp quan hệ với trẻ em dưới 13 tuổi, dù là hai bên tự nguyện thì người thực hiện hành vi vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi này. Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 hiện nay quy định người nào thực hiện hành vi giao cấu với người dưới 13 tuổi thì có thể bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
– Quan hệ thuận tình với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi:
Luật sư
Đối tượng từ đủ 13 đến 16 vẫn là đối tượng mà chưa có đủ nhận thức rõ ràng về kiến thức xã hội, cho nên mặc dù họ tự nguyện và có nhiều trường hợp họ yêu cầu không xử lý đối với người phạm tội đi chăng nữa thì người nào từ đủ 18 có tuổi thực hiện hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục với người từ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì vẫn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về việc quan hệ này, do đây là đối tượng mà Nhà nước buộc phải bảo vệ.
Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi được quy định cụ thể tại Điều 145
+ Phạt tù từ 01 đến 05 năm đối với trường hợp người nào đã đủ 18 tuổi trở lên mà thực hiện hành vi giao cấu với với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi.
+ Phạt tù từ 03 đến 10 năm đối với trường hợp:
Có hành vi giao cấu với người từ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi từ 02 lần trở lên.
Phạm tội đối với hai người trở lên.
Loạn luân.
Khiến nạn nhân mang thai.
Gây tổn hại sức khỏe cho nạn nhân, mức độ tổn thương cơ thể của nạn nhân là từ 31% đến 60%.
Giao cấu hoặc có hành vi quan hệ tình dục khác với người mà mình có trách nhiệm giáo dục, nuôi dưỡng, chữa bệnh.
+ Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với trường hợp:
Gây tổn hại sức khỏe cho nạn nhân, mức độ tổn thương cơ thể của nạn nhân là từ 61% trở lên.
Lây truyền HIV cho người khác.
+ Bị cấm đảm nhận chức vụ, cấm làm một công việc, hành nghề nhất định tùy từng mức độ mà thời gian có thể là từ 01 đến 05 năm.
– Quan hệ thuận tình với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi:
Quan hệ tự nguyện với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cưỡng dâm, hiếp dâm, hay giao cấu với trẻ em, tuy nhiên nếu trong trường hợp quan hệ tình dục theo hình thức mua dâm thì có thể vẫn bị xử lý về hành vi này.
Thứ hai, quan hệ với người dưới 18 tuổi do lừa dối, cưỡng ép.
Theo quy định của
Như vậy người nào thực hiện hành vi lừa dối, cưỡng ép để quan hệ tình dục với người dưới 18 tuổi đều có thể phải chịu trách nhiệm hình sự, mức xử lý hình sự cụ trể như sau:
* Đối với trường hợp nạn nhân là người từ đủ 16 đến 18 tuổi:
– Phạt tù từ 05 đến 10 năm đối với trường hợp có hành vi hiếp dâm người từ đủ 16 đến 18 tuổi.
– Phạt tù từ 02 đến 07 năm đối với trường hợp có hành vi cưỡng dâm người từ đủ 16 đến 18 tuổi.
* Đối với trường hợp nạn nhân là người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi:
– Hành vi hiếp dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có mức phạt như sau:
+ Phạt tù từ 07 đến 15 năm đối với trường hợp: Dùng vũ lực, đe dọa hoặc dùng thủ đoạn khác để ếp người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi giao cấu trái ý kiến.
+ Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm đối với trường hợp:
Loạn luân.
Khiến nạn nhân có thai.
Gây tổn hại sức khỏe cho nạn nhân với tỷ lể tổn thương cơ thể là từ 31% đến 60%.
Phạm tộị đối với người mà mình có trách nhiệm nuôi dưỡng, giáo dục, nuôi dưỡng hoặc chữa bệnh.
Phạm tội nhiều lần (từ 02 lần trở lên).
Phạm tội đối với từ 02 người trở lên.
Có hành vi tái phạm nguy hiểm.
+ Phạt tù từ 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình đối với trường hợp:
Phạm tội có tổ chức.
Có nhiều người thực hiện hiếp dâm 01 người (hiếp dâm tập thể).
Gây thương tích, dối loạn tâm thần cho nạn nhân, tỷ lệ tổn thương giám định được là hơn 61%.
– Hành vi cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có mức phạt như sau:
+ Phạt tù từ 05 đến 10 năm đối với người hợp người nào dùng thủ đoạn khiến nạn nhân rơi vào tình trạng quẫn bách, lệ thuộc mình, phải miễn cưỡng thực hiện giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác.
+ Phạt tù từ 07 đến 15 năm đối với trường hợp:
Phạm tội có tính chất loạn luân.
Khiến nạn nhân mang thai.
Khiến nạn nhân bị tổn hải sức khỏe mà tỷ lệ tổn thương cơ thể là từ 31% đến 60%.
Có hai lần phạm tội trở lên.
Phạm tội đối với hai người trở lên.
Có hành vi tái phạm nguy hiểm.
+ Phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc phạt tù chung thân đối với trường hợp:
Cưỡng dâm tập thể (nhiều người cùng cưỡng dâm 01 người).
Tỷ lệ tổn thương cơ thể, hoặc tổn thương lý của nạn nhân là 61% trở lên.
Cố tình lây nhiễm HIV cho người khác.
Khiến nạn nhân chết hoặc tự sát.
+ Tùy trường hợp mà có thể phạt người phạm tội không được đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề, cấm làm công việc nhất định trong khoảng thời gian từ 01 đến 05 năm.
– Hành vi dâm ô với người dưới 16 tuổi:
Đây là trường hợp người này có hành vi dâm ô với người dưới 16 tuổi nhưng không nhằm mục đích giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.
+ Phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm đối với trường hợp người nào thực hiện hành vi dâm ô với người chưa đủ 16 tuổi.
+ Phạt tù từ 03 đến 07 năm đối với trường hợp:
Phạm tội có tổ chức.
Có hai lần phạm tội trở lên.
Phạm tội đối với hai người trở lên.
Phạm tội đối với người mà mình có phải chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục, chữa bệnh.
Gây rối loạn về tâm thần và hành vi của nạn nhân, giám định được tỷ lệ tổn thương cơ thể là từ 31% đến 60%.
Có hành vi tái phạm nguy hiểm.
+ Phạt tù từ 07 năm đến 12 năm đối với trường hợp:
Dâm ô người dưới 16 tuổi mà gây rối loạn về hành vi, cũng như là tâm thần của nạn nhân, tỷ lệ tổn thương cơ thể lên đến 61% trở lên.
Khiến nạn nhân tự sát.
+ Tùy từng trường hợp có thể phạt người phạm tội còn không được đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định trong thời gian từ 01 đến 05 năm.
– Đối với người từ 13 tuổi trở xuống.
+ Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: đối với trường hợp giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
+ Phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình: đối trường hợp có hành vi hiếp dâm người dưới 10 tuổi.
+ Người thực hiện hành vi dâm ô với người dưới 13 tuổi thì cũng có mức xử lý tương tự như đối với người dưới 16 tuổi đã nêu ở trên.
Mục lục bài viết
- 1 1. Quan hệ với người chưa thành niên
- 2 2. Quan hệ với người 17 tuổi khi đã có vợ
- 3 3. Trách nhiệm hình sự khi quan hệ với người dưới 18 tuổi
- 4 4. Quan hệ với người 15 tuổi bị truy cứu trách nhiệm hình sự như thế nào?
- 5 5. Chưa đủ 18 tuổi quan hệ với người dưới 18 tuổi có phạm tội không?
- 6 6. Quan hệ với người 16 tuổi có phải chịu trách nhiệm hình sự?
1. Quan hệ với người chưa thành niên
Tóm tắt câu hỏi:
Luật sư cho tôi hỏi,tôi 19 tuổi có quan hệ với cô bạn 17 tuổi. Bây giờ cô ấy mang thai, tôi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không ạ? Tôi xin chân thành cảm ơn!
Luật sư tư vấn:
Với những tình tiết bạn nêu chưa nói rõ là cô ấy có tư nguyện hay không tự nguyện.
Xét về trường hợp cô ấy không tự nguyện:
– Nếu trường hợp anh dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của cô ấy hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ thì anh sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm theo khoản 4 Điều 141
“2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
…
g) Làm nạn nhân có thai;
...
4. Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.”
– Trường hợp anh đe dọa để cho cô ấy miễn cưỡng giao cấu với anh thì anh bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội cưỡng dâm theo Điều 143 của Bộ luật hình sự năm 2015 :
“2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
…
đ) Làm nạn nhân có thai;
…
4. Cưỡng dâm người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.”
Xét trường hợp cô ấy tự nguyện: Thì anh không bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì trong
2. Quan hệ với người 17 tuổi khi đã có vợ
Tóm tắt câu hỏi:
Chào Luật sư! Cách đây hơn 20 năm, khi đó tôi 17 tuổi, tôi gặp một người đàn ông lớn hơn tôi 25 tuổi. Sau đó chúng tôi có 2 đứa con. Vậy người đàn ông này có bị phạm tội quan hệ với trẻ em không? Người vợ của người đàn ông này có bắt gặp chúng tôi đang riêng tư nhưng không nói gì thì có vi phạm pháp luật không? Tôi xin chân thành cảm ơn!
Luật sư tư vấn:
Theo thông tin bạn cung cấp, trường hợp của bạn xảy ra tại thời điểm cách đây là 20 năm, thời điểm đó sẽ áp dụng theo Luật hôn nhân và gia đình 1986 và các văn bản hướng dẫn có liên quan.
Thì tại Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình 1986 quy định, nam từ 20 tuổi trở lên và nữ từ 18 tuổi trở lên thì được kết hôn.
Như vậy, quy định này không bắt buộc nam phải từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ phải từ đủ 18 tuổi trở lên mới được kết hôn. Do đó, nam bước sang tuổi 20 (19 tuổi 1 ngày), nữ đã bước sang tuổi 18 (17 tuổi 1 ngày) thì được kết hôn.
Như vậy, với quy định trên, nếu hai bạn không vi phạm các quy định khác về điều kiện kết hôn và không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn thì hoàn toàn có quyền đăng ký kết hôn tại ủy ban nhân dân có thẩm quyền.
Về việc hai bạn có quan hệ khi bạn đã 17 tuổi thì Bộ Luật hình sự 1989 sửa đổi, bổ sung tại thời điểm đó, chỉ quy định về Tội giao cấu với người dưới 16 tuổi:
Người nào đã thành niên mà giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến ba năm.
Do đó, chỉ người nào đã thành niên (từ đủ 18 tuổi trở lên) mà giao cấu với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì mới bị truy cứu về tội này. Nghĩa là, nếu người chưa thành niên (dưới 18 tuổi) mà giao cấu với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi hoặc người đã thành niên mà giao cấu với người từ đủ 16 tuổi trở lên thì không phạm tội. Do vậy, hành vi quan hệ của người đàn ông này với bạn khi bạn đã 17 tuổi không phải là tội phạm.
Trường hợp nếu bạn và người đàn ông này có quan hệ sống chung với nhau như vợ chồng cho đến thời điểm này mà người đàn ông vẫn đang tồn tại quan hệ vợ chồng với người khác, là vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Hành vi này là hành vi vi phạm pháp luật, người vi phạm phải chịu trách nhiệm hành chính hoặc trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào mức độ, tính chất và hậu quả của hành vi vi phạm. Người vợ của người đàn ông này phải ra cơ quan có thẩm quyền để trình báo thì mới có thể xử lý được hành vi vi phạm này.
3. Trách nhiệm hình sự khi quan hệ với người dưới 18 tuổi
Tóm tắt câu hỏi:
Xin Luật sư cho biết người đã thành niên quan hệ với phụ nữ dưới 18 tuổi phạm tội gì theo quy định của phạm luật như thế nào ?
Luật sư tư vấn:
Trách nhiệm hình sự đối với người đã thành niên thực hiện hành vi giao cấu với người bị hại dưới 18 tuổi được xác định dựa vào hành vi phạm tội mà người đó thực hiện và độ tuổi của người bị hại. Được xác định như sau:
– Trường hợp người đã thành niên dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu trái ý muốn của nạn nhân:
+ Nếu người bị hại ở độ tuổi từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi thì phạm Tội hiếp dâm quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015.
+ Nếu người bị hại đó ở độ tuổi từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì phạm Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự năm 2015.
– Trường hợp người đã thành niên dùng thủ đoạn khiến người bị hại lệ thuộc mình hoặc người bị hại đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu:
+ Nếu người bị hại ở độ tuổi từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi thì phạm Tội cưỡng dâm quy định tại Điều 143 Bộ luật hình sự năm 2015.
+ Nếu người bị hại đó ở độ tuổi từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì phạm Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi theo Điều 144 Bộ luật hình sự năm 2015.
+ Nếu người bị hại đó ở độ tuổi dưới 13 tuổi thì phạm Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự năm 2015.
– Trường hợp việc giao cấu là hoàn toàn tự nguyện thì:
+ Nếu người bị hại ở độ tuổi từ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì phạm Tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi quy định tại Điều 145 Bộ luật hình sự năm 2015.
+ Nếu người bị hại đó ở độ tuổi dưới 13 tuổi thì phạm Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự năm 2015.
4. Quan hệ với người 15 tuổi bị truy cứu trách nhiệm hình sự như thế nào?
Tóm tắt câu hỏi:
Em sinh năm 1995, em có quan hệ với một người 15 tuổi, em với người đó tự nguyện với nhau. Như vậy mức hình phạt của em là bao nhiêu năm?
Luật sư tư vấn:
Theo như bạn trình bày, tính đến thời điểm này bạn 21 tuổi, bạn gái bạn 15 tuổi, hai bạn có quan hệ tự nguyện với nhau. Căn cứ Điều 145 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi như sau:
“1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
…”
Như vậy, đối với trường hợp của bạn, tính đến thời điểm hiện tại bạn đã đủ 18 tuổi – người đã thành niên, nên bạn đã thỏa mãn chủ thể của tội giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015. Bạn quan hệ tình dục với bạn gái (15 tuổi) chưa đủ 16 tuổi nên tùy từng trường hợp mà bạn sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự phù hợp với hành vi của mình.
5. Chưa đủ 18 tuổi quan hệ với người dưới 18 tuổi có phạm tội không?
Tóm tắt câu hỏi:
Em năm nay 17 tuổi 5 tháng, có quan hệ tình dục với bạn gái 17 tuổi 2 tháng. Luật sư cho em hỏi: nếu gia đình bạn gái tố cáo em quan hệ với người chưa đủ 18 tuổi thì em có phải chịu trách nhiệm hình sự hay hành chính không? Em và bạn gái quan hệ là tự nguyện, nhưng nếu bạn gái nói em cưỡng hiếp cô ấy thì sao? Em xin chân thành cảm ơn!
Luật sư tư vấn:
Căn cứ Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định tội hiếp dâm như sau:
‘1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
…’
Điều 12 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự:
‘1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.’
Bạn hiện nay 17 tuổi 5 tháng, nếu bạn có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác (bỏ thuốc ngủ cho nạn nhân uống,…) ép buộc bạn gái bạn giao cấu thì bạn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 141 Bộ luật hình sự 2015.
Nếu hai người hoàn toàn quan hệ tự nguyện thì bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định Bộ luật hình sự 2015. Nay gia đình bạn gái bạn tố cáo bạn có hành vi ép buộc quan hệ, thì bạn cứ khai rõ với cơ quan công an là hai người hoàn toàn tự nguyện, đồng thời yêu cầu bạn gái bạn chứng minh bạn có hành vi ép buộc quan hệ.
6. Quan hệ với người 16 tuổi có phải chịu trách nhiệm hình sự?
Tóm tắt câu hỏi:
Em chào luật sư ạ. Em có việc cần luật sư tư vấn: việc là cách đây 05 ngày anh trai em có uống say và quan hệ với bé 16 tuổi, nhưng anh ấy không biết bé tên gì và ở đâu. Khoảng 3 ngày trước, bé có nhắn tin gửi đến anh trai em và bảo anh trai em phải bỏ vợ đi. Nếu không bỏ vợ thì bé làm đơn kiện anh trai em. Vậy cho em hỏi bây giờ gia đình em phải làm gì ạ?
Luật sư tư vấn:
Theo thông tin bạn cung cấp thì cách đây 05 ngày, anh trai bạn có uống say và quan hệ với người 16 tuổi, nhưng anh bạn không biết gì về thông tin của người này. Người này đã nhắn tin yêu cầu anh trai của bạn bỏ vợ nếu không sẽ khởi kiện anh trai bạn.
Thứ nhất, anh trai bạn có phải chịu trách nhiệm về hành vi quan hệ (giao cấu) với người 16 tuổi không?
Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về Tội hiếp dâm như sau:
“Điều 141. Tội hiếp dâm
1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
…
4. Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.“
Căn cứ theo quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015 nêu trên thì hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự bảo vệ được của nạn nhân trái với ý muốn của họ. Trong đó đặc trưng của Tội hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác để giao cấu trái với ý muốn của nạn nhân. Trong đó:
+ Hành vi dùng vũ lực được hiểu là việc dùng sức mạnh vật chất đè bẹp sự kháng cự của nhạn nhân chống lại sự giao cấu như: đè ngã, vật, giữ chân tay, ép vài góc tường,…
+ Hành vi đe dọa dùng vũ lực được hiểu là làm cho ý chí của nạn nhân bị tê liệt buộc họ phải giao cấu mà không dám kháng cự như dọa giết, hay dọa gây thương tích, đe dọa đến tính mạng.
+ Trường hợp lợi dụng tình trạng không thể kháng cự được của nạn nhân có thể hiểu là việc lợi dụng việc nạn nhân lâm vào tình trạng không thể chống cự hay tự vệ như bị ốm, bị say rượu , bị ngất, bị mê man, bị uống thuốc ngủ.
Những hành vi này đều nhằm mục đích giao cấu trái ý muốn của nạn nhân. Việc giao cấu trái ý muốn của nạn nhân được hiểu là sự phản kháng, không chấp nhận sự giao cấu (quan hệ tình dục) của nạn nhân hoặc hành vi giao cấu xảy ra khi không có ý muốn của họ khi họ đang ở trong tình trạng không thể thể hiện được ý chí của họ.
Nếu trong trường hợp anh trai có một trong các hành vi như đã được phân tích ở trên, thì anh trai bạn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự đối với hành vi của mình. Nếu trong trường hợp việc quan hệ của hai người là hoàn toàn tự nguyện thì anh trai bạn sẽ không phải chịu trách nhiệm đối với hành vi quan hệ tình dục với người đủ 16 tuổi .
Luật sư
Thứ hai, về việc người 16 tuổi – người anh bạn đã quan hệ nhắn tin yêu cầu anh trai bạn bỏ (ly hôn) với vợ.
Về vấn đề ly hôn giữa anh trai bạn và vợ thì căn cứ theo quy định tại Điều 51
“Điều 51. Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.”
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 51
Đồng thời, nếu có căn cứ chứng minh rằng người 16 tuổi (đã quan hệ tình dục với anh bạn) cưỡng ép anh bạn phải ly hôn với vợ thì hành vi của người này được xác định là trái pháp luật và sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 55 Nghị định 167/2013/NĐ- CP, theo đó, người cưỡng ép người khác ly hôn bằng việc uy hiếp tinh thần hoặc các thủ đoạn khác sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng.
