Nếu đã từng vào một cửa hàng tạp hóa, chắc hẳn bạn đã để ý đến khu vực bán các sản phẩm quả. Một núi chanh, đống cà chua, hàng dưa chuột, nhiều loại táo, v.v. Vậy quả được hình thành từ đâu, thông qua quá trình nào? Hãy tìm hiểu bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Quả được hình thành từ đâu?
Quả là một cơ quan sinh dưỡng của thực vật có hoa, phát triển từ nhụy và bầu nhụy sau khi thụ phấn. Quá trình hình thành của quả gồm các bước sau:
– Sau khi tế bào giao tử đực trong phấn hạt đi vào ống phấn, nó sẽ kết hợp với tế bào giao tử cái trong noãn để tạo thành phôi. Đây là sự thụ tinh nội bào.
– Phôi sẽ phân chia nhanh chóng để tạo thành hạt. Đồng thời, noãn cũng phân chia và biến đổi thành áo hạt. Áo hạt bao bọc và bảo vệ hạt.
– Tế bào giao tử đực còn lại trong ống phấn sẽ kết hợp với hai tế bào trung gian trong noãn để tạo thành endosperm. Đây là sự thụ tinh ngoại bào. Endosperm có chức năng dự trữ dinh dưỡng cho hạt.
– Bầu nhụy sẽ phân chia và biến đổi thành vỏ quả. Vỏ quả có vai trò bảo vệ quả và hạt, giúp quả truyền nhiễm và thu hút động vật ăn quả.
– Nhụy sẽ teo lại hoặc rụng đi, chỉ còn lại đài hoa ở một số loài thực vật.
– Quả chín sẽ rơi xuống đất hoặc được động vật ăn và tiêu hóa. Hạt sẽ được phân tán ra môi trường mới và nảy mầm thành cây con nếu có điều kiện thuận lợi.
Đó là quá trình hình thành của quả từ khi thụ phấn đến khi thành quả chín.
2. Cấu tạo của quả:
Mỗi loại trái cây, bất kể nó có giống loại trái cây mà chúng ta thường thấy trong khu vực nông sản hay không, đều có ba lớp riêng biệt. Thứ nhất là lớp vỏ ngoài cùng của quả, thường tiếp xúc trực tiếp với môi trường, tạo nên kết cấu của quả. Thứ hai là lớp giữa của quả, ở giữa vỏ ngoài và vỏ trong. Nó trở nên bùi ở những quả có thịt và dày hơn ở những quả có thịt so với những quả khô. Cuối cùng lớp vỏ trong cùng, tiếp xúc trực tiếp với nhau thai (nơi hình thành hạt). Nó có thể cứng (như ở quả hạch như quả đào), dạng màng hoặc có thịt ở một số loại quả có nhiều thịt (như cà chua). Bằng cách liên kết cùng với nhau, các lớp này tạo thành vỏ quả. Phần quả bao quanh (các) hạt. Vỏ quả được hình thành bởi ba lớp riêng biệt: vỏ ngoài, vỏ giữa và vỏ nội. Mặc dù đôi khi khó phân biệt được những lớp này nhưng chúng có thể được xác định trong hầu hết các loại quả bạn ăn.
3. Các loại quả:
Quả thường được phân loại dựa trên loại mô, kết cấu, hình dạng, độ nứt. Tách quả khi chín để giải phóng chất bên trong (ví dụ: quả tách ra để giải phóng hạt). (khi quả tách ra trong giai đoạn phát triển, giống như đậu Hà Lan) và các đặc điểm hình thái khác. Quả có thể được chia thành hai loại chính: Quả có thịt và quả khô.
– Quả có thịt
Quả nhiều thịt có hàm lượng nước cao trong vỏ quả và thịt quả khi chúng trưởng thành. Điều này có nghĩa là quả có thịt nhiều nước hơn quả khô. Nhóm trái cây nhiều thịt bao gồm nhiều loại trái cây bạn có thể tìm thấy ở cửa hàng tạp hóa và nhiều loại trái cây ngọt như đào và táo. Lựu, mặc dù chúng ta ăn hạt chứ không phải quả, nhưng cũng thuộc loại này vì vỏ của chúng mềm và nhiều thịt. Bơ, đào, mận và các loại trái cây có hột khác cũng là những loại trái cây nhiều thịt vì chúng có vỏ quả dày và nhiều thịt. Ớt, dưa chuột và cà chua cũng là những ví dụ về trái cây nhiều thịt, mặc dù chúng thường được gọi là rau củ. Trên thực tế, hầu hết các loại trái cây ăn được đều thuộc loại trái cây nhiều thịt. Những loại trái cây này sử dụng động vật, chẳng hạn như chim hoặc con người, để phát tán hạt giống.
– Quả khô
Quả khô cứng và khô khi chín hoàn toàn. Vỏ quả khô vẫn có ba lớp là vỏ ngoài, vỏ giữa và vỏ trong nhưng so với vỏ quả thịt thì chúng mỏng hơn và không có nhiều nước. Đôi khi vỏ quả tiếp xúc trực tiếp với hạt nên khó phân biệt quả với hạt. Hầu hết các loại trái cây khô không phụ thuộc vào động vật để gieo hạt. Thay vào đó, chúng sử dụng các cơ chế khác, chẳng hạn như tách hạt để giải phóng hạt, hoặc dùng nước hoặc gió để thổi hạt đi (hãy nghĩ đến bồ công anh: một cơn gió nhẹ nhất cũng sẽ làm bay quả, được trang bị giống như chiếc dù).
Dâu tây là một ví dụ về trái cây khô. Nếu bạn nhìn kỹ quả dâu tây, bạn sẽ nhận thấy những đốm ở bên ngoài. Mỗi đốm đó là một quả khô, được gọi là achene; phần thịt đỏ, ngọt của quả dâu tây thực ra không phải là một phần của quả. Nó là một phần của hoa trở nên có thịt và ăn được. Một số ví dụ khác về trái cây khô là ngô và quả hồ trăn.
4. Quả không hạt:
Nếu mục đích của quả là chứa và phát tán hạt thì tại sao chúng ta lại có một số quả không hạt như một số loại nho, ổi? Mặc dù chúng không chứa hạt nhưng những cấu trúc này vẫn được coi là quả vì chúng phát triển từ lá noãn của hoa thông qua một loạt các biến đổi. Quả không hạt có thể hình thành do một quá trình gọi là parthenocarpy, trong đó quả vẫn được tạo ra, ngay cả khi không được thụ tinh thành công.
Một số thực vật có sẵn cơ chế để việc thụ tinh bằng phấn hoa của chính chúng hoặc phấn hoa từ một loại cây cực kỳ giống nhau sẽ dẫn đến việc thụ tinh không thành công. Điều này được gọi là sự tự không tương thích, có nghĩa là cây không thể thụ tinh đúng cách cho hoa của mình để tạo ra hạt giống bằng phấn hoa của chính nó. Điều này cho phép quả phát triển nhưng không có hạt.
Một ví dụ khác về loại quả không hạt là chuối. Giống như con người, thực vật có gen nằm trong cấu trúc gọi là nhiễm sắc thể. Con người có hai bộ nhiễm sắc thể – chúng ta nhận được một bộ từ cha và mẹ. Nhiều loài thực vật tuân theo mô hình này, nhưng chuối thì khác: chúng có số lượng nhiễm sắc thể lẻ (chính xác là 3) khiến chúng không thể tạo ra hạt giống chức năng, và do đó sau nhiều năm tiến hóa, chuối không có hạt. Thay vào đó, chuối phải được trồng bằng cách trồng một mảnh cây đã có sẵn để tạo thành cây mới. Lần tới khi ăn chuối, bạn có thể tìm những chấm màu nâu ở giữa là phần còn sót lại của hạt.
5. Các tác dụng của quả:
Quả là một cấu trúc của thực vật có hoa, được hình thành từ bầu nhụy sau khi nở hoa. Quả có chứa hạt và là phương tiện để thực vật phân tán hạt giống, có nhiều loại khác nhau, có thể ăn được hoặc không, có vị ngọt hoặc chua, có thịt nhiều hoặc ít. Quả cũng có nhiều tác dụng cho sức khỏe và dinh dưỡng của con người và động vật.
Một số tác dụng của quả là:
– Cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa cho cơ thể. Những chất này giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lý như ung thư, tim mạch, tiểu đường và viêm khớp.
– Giúp điều hòa đường huyết và cholesterol trong máu. Quả có chứa đường tự nhiên và chất xơ, giúp làm chậm quá trình hấp thu đường và giảm lượng cholesterol xấu trong máu.
– Giúp giảm cân và ngăn ngừa béo phì. Quả có ít calo và nhiều nước, giúp làm đầy dạ dày và giảm cảm giác đói. Quả cũng giúp tăng cường trao đổi chất và đốt cháy mỡ thừa trong cơ thể.
– Giúp tăng cường hệ miễn dịch và kháng khuẩn. Các loại trái cây chứa nhiều vitamin C, E, A và các chất khác, hỗ trợ tăng sức đề kháng của cơ thể và ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng. Một số quả còn có tác dụng sát khuẩn, kháng viêm và làm lành vết thương.
– Giúp cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng. Một số quả có màu sắc tươi sáng, hương vị thơm ngon và kết cấu mềm mại còn kích thích các giác quan và tạo cảm giác thoải mái. Ngoài ra, các chất như serotonin, dopamine và endorphin trong trái cây cũng giúp làm dịu não bộ và giảm trầm cảm, lo âu và mệt mỏi.
