Bài thơ Nói với con của Y Phương giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc đến tình cảm đẹp đẽ với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống. Để hiểu rõ hơn, mời các bạn tham khảo bài viết về Qua bài Nói với con, nhà thơ muốn gửi gắm điều gì? dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Qua bài Nói với con, nhà thơ muốn gửi gắm điều gì?
A. Tình yêu quê hương sâu nặng
B. Triết lí về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi người
C. Niềm tự hào về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ của quê hương
D. Cả 3 ý trên
Đáp án đúng: D
Hưỡng dẫn lời giải: Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống, niềm tự hào về quê hương, dân tộc mình. Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc đến tình cảm đẹp đẽ với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.
2. Giá trị nội dung bài Nói với con:
Nói với con về tình cảm cội nguồn, tình cảm gia đình, quê hương được tác giả thể hiện trong khung cảnh gia đình ấm cúng, đầy ắp tiếng cười nói:
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Theo năm tháng, người con cứ lớn dần lên trong tình yêu thương che chở của cha mẹ. Cha mẹ là điểm tựa vững chắc, nâng đỡ từng bước đi của con. Cách nói rất sinh động: “Chân phải…”, “Chân trái”, “Một bước…”, “Hai bước,…” vừa diễn tả được từng bước đi của con, vừa diễn tả được tình cảm của cha mẹ trong quá trình chăm chút, nuôi dưỡng con lớn lên.
Con không chỉ lớn lên dưới sự chăm sóc của cha mẹ, con còn được lớn lên trong tình yêu thương của người đồng mình, trong cuộc sống lao động và trong môi trường thiên nhiên thơ mộng, tình nghĩa:
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tẩm lòng
Bằng cách vận dụng lối diễn đạt của người dân tộc miền núi, tác giả đã sáng tạo nên những hình ảnh thơ vừa cụ thể, vừa mang tính khái quát cao, mà vẫn giàu chất bay bổng về vẻ đẹp trong cuộc sống của người dân tộc miền núi. Với những hình ảnh mộc mạc, lời nói chân tình như: Đan lờ cái nan hoa /Vách nhà ken câu hát /Rừng cho hoa! Con đường cho những tấm lòng, tác giả đã diễn tả được vẻ đẹp của thiên nhiên, vẻ đẹp của tình người, vẻ đẹp của cuộc sống lao động và sinh hoạt tinh thần của người miền núi. Qua đó, tác giả muốn nhắc nhở con về tình cảm cội nguồn, về niềm yêu quý, tự hào đối với quê hương và gia đình.
Nói với con về sức sống bền bỉ, mãnh liệt của quê hương
Từ những câu thơ bộc lộ một cách cụ thể tình cảm gia đình, nghĩa tình quê hương, tác giả muốn mượn lời người cha nói với con về sức sống bền bỉ, mãnh liệt của quê hương. Đức tính cao đẹp của người đồng mình hiện dần lên qua những lời tâm tình của người cha. Đó là cuộc sống gian khổ và ý chí của con người vượt lên gian khổ:
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thi cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trên thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người cha muốn con thấy được sức sống mãnh liệt, bền bỉ của người đồng mình, muốn con hiểu được rằng mảnh đất chôn rau cắt rốn của mình cằn cỗi và hiểm trở, nhưng trên mảnh đất đó những nqười đồng mình đã can trường, dũng cảm, có ý chí vượt qua thác ghềnh để xây dựng quê hương. Bởi vậy, người cha muốn con hãy biết yêu thương những con người tuy thô sơ da thịt nhưng họ không nhỏ bé về tâm hồn. Chính họ là những người tạo nên văn hóa tốt đẹp của bàn làng, quê hương: “Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương /Còn quê hương thì làm phong tục”.
Người cha muốn con mình nhận thức rõ vẻ đẹp, đức tính quý báu, truyền thống lao động sáng tạo văn hóa của bản làng, quê hương. Nhà thơ cũng muốn nhắc nhở con không được quên cội nguồn, không được đánh mất mình, phải biết thương yêu quê hương gian lao, vất vả, biết tự hào về khí phách và ý chí vươn lên của con người quê hương, phải biết kế tục xứng đáng truyền thống tốt đẹp cúa tổ tiên.
3. Bài tập vận dụng có đáp án:
Câu 1: Bài thơ “Nói với con” của Y Phương đã giúp em hiểu về điều gì ?
A. Vẻ đẹp của rừng núi
B. Sức sống của người miền núi
C. Tâm hồn của người miền núi
D. Sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của người miền núi
Đáp án: D
Câu 2: Nhận xét nào đúng về nhà thơ Y Phương?
A. Thơ của ông mang âm hưởng dân ca Nam Bộ.
B. Đó là một hồn thơ thiết tha yêu mến cuộc sống nhưng cũng đầy đau đớn, giằng xé.
C. Có phong cách triết lí và đậm chất suy tưởng.
D. Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi.
Đáp án: D
Câu 3: Bài thơ Nói với con được làm theo thể thơ gì?
A. Năm chữ
B. Lục bát
C. Tám chữ
D. Tự do
Đáp án: D
Câu 4: Dòng nào dưới đây nêu đúng những đức tính tốt đẹp của người đồng mình?
A. Cần cù, chịu khó, anh dũng, bất khuất
B. Bền bỉ, nhẫn nại, chịu đựng, hi sinh
C. Hồn nhiên, mộc mạc, nghĩa tình, giàu chí khí
D. Thẳng thắn, trung thực, bền bỉ, dẻo dai
Đáp án: C
Câu 5: Bài thơ “Nói với con” của Y Phương , gợi nhắc chúng ta điều gì ?
A. Phải biết ơn cha mẹ
B. Phải biết ơn những người đã giúp đỡ mình
C. Phải biết giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình
D. Phải có tình cảm gắn bó với truyền thống , với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống
Đáp án: D
Câu 6: Từ “nhỏ bé” trong câu thơ “Người đồng mình thô sơ da thịt- Chẳng có ai nhỏ bé đâu con” được dùng theo nghĩa nào?
A. Nghĩa ẩn dụ
B. Nghĩa thực
C. Nghĩa so sánh
D. Nghĩa cụ thể
Đáp án: A
Câu 7: Cách gọi “Người đồng mình” trong bài thơ Nói với con dùng để chỉ:
A. Những người ở cùng một làng.
B. Những người ở cùng xã.
C. Những người ở cùng nhà.
D. Những người sống cùng miền đất, quê hương.
Đáp án: D
Câu 8: Câu thơ “Người đồng mình thương lắm con ơi” (Nói với con – Y Phương) có sử dụng thành phần biệt lập nào?
A. Thành phần gọi – đáp.
B. thành phần tình thái.
C. Thành phần cảm thán.
D. Thành phần phụ chú.
Đáp án: A
Câu 9: Dòng nào không nói đúng nghệ thuật của bài thơ “Nói với con” ( Y Phương ) ?
A. Sử dụng rất nhiều từ mượn và từ láy tượng hình
B. Sử dụng nhiều hình ảnh cụ thể giàu chất thơ
C. Có giọng điệu thiết tha , tình cảm
D. Có bố cục chặt chẽ , hợp lí , dẫn dắt một cách tự nhiên
Đáp án: A
Câu 10: Cụm từ “lên thác xuống ghềnh” là:
A. Tục ngữ
B. Quán ngữ
C. Ca dao
D. Thành ngữ
Đáp án: D
Câu 11: Hai câu thơ sau thể hiện điều gì?
“Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát”
A. Tình yêu thương của cha mẹ với con cái.
B. Cuộc sống lao động cần cù và vui tươi của con người quê hương.
C. Tinh thần đoàn kết của “người đồng mình” trong cuộc sống.
D. Cuộc sống gắn liền với thiên nhiên của “người đồng mình”.
Đáp án: B
Câu 12: Bài thơ “Nói với con” có giọng điệu như thế nào?
A. Sôi nổi,mạnh mẽ
B. Ca ngợi,hùng hồn
C. Tâm tình tha thiết
D. Trầm buồn, suy tư
Đáp án: C
Câu 13: Qua bài thơ Nói với con bằng từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi cảm, Y Phương thể hiện tình cảm ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. Đúng hay sai?
A. Đúng
B. Sai
Đáp án: A
Câu 14: Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống, với quê hương, và ý chí vươn lên trong cuộc sống. Đúng hay sai?
A. Đúng
B. Sai
Đáp án: A
THAM KHẢO THÊM:
