Phong trào Ngũ tứ mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng cho sự thắng lợi và thành công của cách mạng Trung Quốc chống lại chủ nghĩa Đế quốc và phong kiến Trung Hoa. Dưới đây là bài viết về Phong trào Tứ Ngũ, mời các bạn cùng theo dõi!
Mục lục bài viết
1. Tóm tắt diễn biến của phong trào Ngũ tứ:
Phong trào Ngũ tứ, cuộc cách mạng trí tuệ và phong trào cải cách chính trị xã hội xảy ra ở Trung Quốc vào năm 1917. Phong trào hướng tới độc lập dân tộc, giải phóng cá nhân và xây dựng lại xã hội và văn hóa. Năm 1915, trước sự xâm lấn của Nhật Bản vào Trung Quốc, các trí thức trẻ, được truyền cảm hứng từ “Tuổi trẻ mới” (Xinqingnian), một tạp chí hàng tháng do nhà cách mạng trí thức theo chủ nghĩa bài trừ chủ biên biên tập, Chen Duxiu, bắt đầu vận động cải cách và củng cố xã hội Trung Quốc. Là một phần của Phong trào Văn hóa Mới, họ tấn công các tư tưởng Nho giáo truyền thống và đề cao các tư tưởng phương Tây, đặc biệt là khoa học và dân chủ. Cuộc cách mạng của họ về chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa vô chính phủ và chủ nghĩa xã hội đã tạo cơ sở để chỉ trích đạo đức, triết học, tôn giáo và các thể chế chính trị xã hội truyền thống của Trung Quốc. Hơn nữa, được dẫn đầu bởi Chen và học giả được đào tạo ở Mỹ Hu Shi, họ đề xuất phong cách viết mới theo chủ nghĩa tự nhiên (baihua), thay thế phong cách cổ điển khó hiểu 2.000 năm tuổi (wenyan). Những tình cảm yêu nước và lòng nhiệt thành cải cách này lên đến đỉnh điểm trong một sự kiện xảy ra vào ngày 4 tháng 5 năm 1919, từ đó phong trào được lấy tên như vậy. Vào ngày hôm đó, hơn 3.000 sinh viên từ 13 trường đại học ở Bắc Kinh đã tổ chức biểu tình rầm rộ phản đối quyết định của chính phủ.
Hội nghị Hòa bình Versailles, nơi soạn thảo hiệp ước chính thức chấm dứt Thế chiến thứ nhất, nhằm chuyển giao các tô giới cũ của Đức ở tỉnh Sơn Đông cho Nhật Bản. Việc chính phủ Trung Quốc chấp nhận quyết định này đã khiến các sinh viên phẫn nộ đến mức đốt nhà của Bộ trưởng Bộ Truyền thông và hành hung Bộ trưởng Trung Quốc tại Nhật Bản, cả hai đều là quan chức thân Nhật. Trong những tuần tiếp theo, các cuộc biểu tình diễn ra khắp cả nước; một số sinh viên đã chết hoặc bị thương trong những vụ việc này, và hơn 1.000 sinh viên bị bắt. Ở các thành phố lớn, đình công và tẩy chay chống hàng Nhật do sinh viên khởi xướng đã kéo dài hơn hai tháng. Trong một tuần, bắt đầu từ ngày 5 tháng 6, các thương nhân và công nhân ở Thượng Hải và các thành phố khác đã đình công để ủng hộ sinh viên. Đối mặt với làn sóng dư luận bất lợi ngày càng tăng này, chính phủ đã chấp thuận; ba quan chức thân Nhật bị cách chức, nội các từ chức, Trung Quốc từ chối ký hiệp ước hòa bình với Đức. Là một phần của phong trào này, một chiến dịch đã được thực hiện nhằm tiếp cận người dân bình thường; các cuộc họp quần chúng được tổ chức khắp cả nước, và hơn 400 ấn phẩm mới bắt đầu truyền bá tư tưởng mới. Kết quả là, sự suy thoái của đạo đức truyền thống và hệ thống gia đình được đẩy nhanh, quá trình giải phóng phụ nữ được thúc đẩy, nền văn học bản địa xuất hiện và tầng lớp trí thức hiện đại hóa trở thành nhân tố chính trong sự phát triển chính trị tiếp theo của Trung Quốc. Phong trào cũng thúc đẩy việc tổ chức lại thành công Quốc Dân Đảng (Kuomintang), sau này do Tưởng Giới Thạch cai trị, đồng thời cũng kích thích sự ra đời của Đảng Cộng sản Trung Quốc .
2. Mục đích và ý nghĩa của phong trào Ngũ tứ với cách mạng Trung Quốc:
2.1. Mục đích của phong trào Ngũ tứ:
Phong trào Ngũ Tứ bùng nổ vào ngày 4 tháng 5 năm 1919. Mở đầu phong trào là cuộc biểu tình của học sinh, sinh viên trước Thiên An Môn để phản đối việc các nước đế quốc trong “Hội nghị hoà bình ở Paris” đã bác bỏ những đề nghị chính đáng của Trung Quốc nhằm âm mưu xâu xé nước này.
Phong trào Ngũ Tứ về cơ bản là chống chủ nghĩa đế quốc và yêu cầu khôi phục nền độc lập và chủ quyền của Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo của phong trào này cũng muốn cải cách chính trị – xã hội, đặc biệt là xóa bỏ các giá trị Nho giáo và một xã hội dựa trên chính quyền dân chủ, chủ nghĩa cá nhân tự do, khoa học và công nghiệp. Phong trào lên đến đỉnh điểm vào ngày 4 tháng 5 năm 1919, khi hàng nghìn sinh viên tập trung ở Bắc Kinh để phản đối cách đối xử của Trung Quốc trong Hiệp ước Versailles. Cuộc biểu tình của họ được các sinh viên và công nhân đình công trên khắp Trung Quốc ủng hộ. Những sự kiện này góp phần cực đoan hóa các phong trào chính trị ở Trung Quốc, góp phần làm nổi lên các nhóm như Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), được thành lập hai năm sau đó.
2.2. Ý nghĩa của phong trào Ngũ tứ với cách mạng Trung Quốc:
Phong trào Ngũ tứ đã thúc đẩy việc truyền bá chủ nghĩa Mác – Lenin ở Trung Quốc, chủ nghĩa Mác trở thành hệ tư tưởng chỉ đạo cách mạng, xây dựng và cải cách của Trung Quốc. Chủ nghĩa xã hội đã bén rễ ở Trung Quốc và tiếp tục hoàn thiện và phát triển. Phong trào Ngũ tứ là bước ngoặt lớn từ cách mạng dân chủ cũ ở Trung Quốc sang cách mạng dân chủ mới, là cột mốc lịch sử trong quá trình lịch sử dân tộc Trung Quốc theo đuổi độc lập dân tộc và phát triển, tiến bộ kể từ thời hiện đại. Cụ thể như sau:
– Thứ nhất, phong trào mùng Ngũ tứ đã tác động thúc đẩy việc truyền bá chủ nghĩa Mác – Lenin: Chủ nghĩa Mác – Lenin không phổ biến ở Trung Quốc trước Phong trào Ngũ tứ. Tuy nhiên, sau phong trào, các nhà lãnh đạo như Chen Duxiu và Li Dazhao đã giới thiệu và truyền bá chủ nghĩa Mác – Lenin và biến nó trở thành nền tảng của hệ tư tưởng Đảng Cộng sản Trung Quốc. Chủ nghĩa Mác – Lenin đã giúp hướng dẫn cuộc cách mạng Trung Quốc và là khởi nguồn dẫn tới việc thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Kể từ đó, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã kết hợp chủ nghĩa Mác – Lenin với thực tế Trung Quốc và đạt được những phát triển to lớn về kinh tế, chính trị và văn hóa. Chủ nghĩa Mác – Lenin là thứ vũ khí tư tưởng mạnh mẽ cho cuộc cách mạng, xây dựng và cải cách của Trung Quốc, thúc đẩy sự tiến bộ trong xã hội Trung Quốc.
– Thứ hai, phong trào Ngũ tứ không chỉ thúc đẩy truyền bá tư tưởng Mác – Lenin trong quốc gia này thời điểm đó mà còn thực hiện thúc đẩy thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc và là nền móng cho sự thành công, vững chắc của nền cộng sản sau này. Cách mạng Ngũ tứ, trong quá trình truyền bá chủ nghĩa Mác, một nhóm trí thức tiên tiến đã chuẩn bị về mặt tư tưởng và cán bộ cho việc thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc bằng cách thành lập các ấn phẩm, tổ chức hiệp hội, vun đắp xương sống, lòng cốt của hiệp hội. Hiệp hội Trung Quốc trẻ do Li Dazhao và những người khác thành lập. Nhóm giảng dạy giáo dục dân sự do sinh viên Đại học Bắc Kinh Đặng Trung Hạ và những người khác thành lập. Hội Tân Dân do Mao Trạch Đông và những người khác ở Hồ Nam thành lập. Hiệp hội Ý thức do Chu Ân Lai và những người khác ở Thiên Tân thành lập. Tất cả đều đóng vai trò quan trọng của mình trong Phong trào Ngũ tứ đó là vai trò liên lạc sâu rộng. Tầng lớp trí thức tiên tiến đã biết đến nỗi đau khổ của giai cấp công nhân trong phong trào Ngũ tứ, giai cấp công nhân cũng nhận thức được sứ mệnh lịch sử của mình, trau dồi ý thức giai cấp, chuẩn bị tổ chức cho việc thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Trung Quốc là một sự kiện mang tính đột phá, làm thay đổi sâu sắc phương hướng, quá trình phát triển của dân tộc Trung Quốc trong quá khứ, ở hiện tại và cả tương lai. Vận mệnh của nhân dân Trung Quốc và dân tộc Trung Quốc cũng như xu thế và khuôn mẫu của sự phát triển thế giới.
– Cuối cùng, phong trào Ngũ tứ còn có ý nghĩa to lớn trong việc thúc đẩy nền chủ nghĩa xã hội bén rễ ở Trung Quốc.
Phong trào Ngũ tứ đã mở một con đường cho việc phổ biến tư tưởng mới và văn hóa mới ở Trung Quốc, nhiều người theo đuổi chân lý và tiến bộ bắt đầu nhìn Trung Quốc bằng con mắt mới từ việc xác định các xu hướng xã hội khác nhau về tư tưởng, tư tưởng chính trị và các thế lực chính trị.
Sau Phong trào Ngũ tứ, nhiều tư tưởng và quan niệm xã hội khác nhau đã hình thành nên sự xung đột ý thức hệ gay gắt. Tiếng đại bác của Cách mạng Tháng Mười Nga đã đưa chủ nghĩa Mác – Lênin vào Trung Quốc. Một số trí thức tiên tiến của Trung Quốc quyết định đi theo con đường của người Nga và coi chủ nghĩa xã hội là một phương pháp tốt để giải quyết các vấn đề xã hội của Trung Quốc. Sau khi thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc, Đảng đã đoàn kết, lãnh đạo nhân dân chấm dứt lịch sử xã hội nửa thuộc địa, nửa phong kiến, xác lập hệ thống cơ bản của chủ nghĩa xã hội và không ngừng tìm tòi, hoàn thiện nó trên thực tế.
3. Tại sao nói phong trào Ngũ tứ là phong trào mở đầu cuộc cách mạng chống đế quốc và phong kiến ở Trung Quốc?
Phong trào Ngũ tứ chính là phong trào mở đầu cho cuộc cách mạng chống đế quốc và phong kiến Trung Quốc, mở ra một kỷ nguyên mới, là gốc rễ cho sự phát triển của Đảng Cộng sản Trung Quốc và nhà nước xã hội chủ nghĩa như hiện tại.
Phong trào Ngũ tứ bắt đầu từ các nhóm học sinh, sinh viên và sau đó đã thành công lôi cuốn đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Đặc biệt trong đó, lực lượng cốt lõi đông đảo chính là giai cấp công nhân lan ra khắp 22 tỉnh và 50 thành phố cả nước.
Phong trào Ngũ tứ bùng nổ cũng thể hiện khẳng định được vai trò, ý thức của giai cấp công nhân Trung Quốc trên vũ đài lịch sử, là lực lượng chính trị có khả năng lãnh đạo cách mạng độc lập và dẫn tới thắng lợi.
Đánh dấu một bước ngoặt mới chuyển từ cách mạng dân chủ kiểu cũ sang dân chủ kiểu mới, đấu tranh chống đế quốc và thực dân, phong kiến Trung Hoa, là cột mốc mở ra thời kỳ cách mạng mới.
Phong trào Ngũ tứ cũng tạo điều kiện truyền bá tư tưởng chủ nghĩa Mác – Lenin vào Trung Quốc dẫn đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Trung Quốc và đánh dấu bước ngoặt quan trọng đối với giai cấp vô sản ở Trung Quốc.
