Xe không chính chủ sẽ được định danh như thế nào?

1. Xe không chính chủ được định danh như thế nào?

Kể từ khi Thông tư 24/2023/NĐ-CP chính thức có hiệu lực thì biển số định danh là thuật ngữ được biết đến phổ biến hơn. Biển số định danh được hiểu là biển số có ký hiệu, seri biển số, kích thước của chữ và số và thể hiện rõ được màu sắc của biển số. Tất cả các phương tiện đều sử dụng biển số định danh theo đúng quy định mà Bộ Công an đã ban hành hướng dẫn.

 Đặc biệt đối với trường hợp xe không chính chủ thì vấn đề định danh cũng đặt ra nhiều các vấn đề khác nhau mà nhiều cá nhân băn khoăn. Để giải quyết được vấn đề này thì bài viết đề cập đến hướng giải quyết đối với trường hợp sử dụng hoặc mua xe không chính chủ sẽ tiến hành định danh như thế nào.

Theo quy định tại Điều 39 Thông tư 24/2023/NĐ-CP thì xe đã đăng ký biển 5 số trước thời điểm ngày 15 tháng 8 năm 2023 ngày mà thông tư này có hiệu lực, mà cá nhân chưa tiến hành làm thủ tục thu hồi thì số biển số đang được sử dụng sẽ là biển số định danh của chủ xe.

 – Xe trên thực tế nếu đã đăng ký biển 5 số, đồng thời chủ xe cũng đã làm thủ tục thu hồi trước ngày 15 tháng 8 năm 2023 thì số biển số đó được chuyển vào kho biển số để cấp biển số theo đúng quy định mà Nhà nước đã ban hành;

– Trường hợp xe đã được đăng ký biển 5 số có ký hiệu “LD”, “DA”, “MĐ”, “R”  thì chủ sở hữu tiếp tục được phép tham gia lưu thông kể cả khi cấp đổi, cấp lại biển số, trừ trường hợp chủ xe thật sự có nhu cầu cấp đổi biển số theo đúng quy định của Thông tư 24/2023/NĐ-CP;

– Xét đến trường hợp xe đã đăng ký biển 3 hoặc 4 số thì chủ sở hữu vẫn được tiếp tục tham gia giao thông trừ trường hợp người chủ xe có mong muốn chuyển sang biển số định danh để dễ dàng quản lý hoặc khi chủ xe thực hiện thủ tục cấp đổi chứng nhận đăng ký xe, thay đổi biển số xe hoặc có nhu cầu cấp lại giấy chứng nhận đăng ký xe, cấp lại biển số xe hoặc đăng ký sang tên, di chuyển xe theo quy định.

Với quy định nêu trên, việc định danh biển số xe không chính chủ từ ngày 15 tháng 8 năm 2023 sẽ giải quyết theo hai trường hợp khác nhau như sau:

+ Trường hợp 1: đối với cá nhân sở hữu xe không chính chủ đã đăng ký biển 3 hoặc 4 số thì biển số xe đó không bắt buộc phải tiến hành định danh và người này vẫn tiếp tục sử dụng để tham gia giao thông. Tuy nhiên cá nhân là chủ cũ và chỗ mới phải tuân thủ đúng thủ tục chuyển quyền sở hữu sang tên xe theo đúng quy định pháp luật;

+ Trường hợp 2: Việc sở hữu xe không chính chủ mà đã đăng ký biển 5 số thì biển số đó được mặc định là biển số định danh của người đang đứng tên trên giấy đăng ký xe.

Như vậy với xe không chính chủ biển số xe đó sẽ được quản lý theo mã định danh của chủ cũ chứ không phải người đang sử dụng phương tiện hiện hành.

2.  Thủ tục sang tên xe không chính chủ từ ngày 15/8/2023:

Bước 1: Tiến hành thu hồi đăng ký biển số xe

Trách nhiệm trong việc thu hồi đăng ký biển số xe thuộc về chủ cũ của xe. Theo đó, cá nhân này sẽ tiến hành kê khai giấy khai thu hồi đăng ký, số xe trên trang cổng dịch vụ công quốc gia; đồng thời tiến hành cung cấp mã hồ sơ đăng ký xe trực tuyến, sau đó nộp hồ sơ thu hồi.

Xét đến trường hợp xe đã qua tay nhiều người chủ thì để tạo sự thuận lợi cho người đang sử dụng xe thì người này được tự mình thực hiện thủ tục.

Bước 2: Tiến hành thủ tục sang tên xe

 Chủ mới sau khi giao dịch mua bán với người chủ cũ có thể trực tiếp tiến hành thủ tục sang tên xe tại cơ quan có thẩm quyền. Cá nhân là chủ mới tiến hành kê khai đăng ký xe online và nộp hồ sơ theo đúng quy định. Hiện nay, hồ sơ đăng ký sang tên xe bao gồm những giấy tờ như sau:

 + Trường hợp xe chưa qua nhiều đời chủ thì chỉ cần có giấy khai đăng ký xe; còn trong trường hợp đã có nhiều người từng sở hữu chiếc xe này thì cần ghi rõ quá trình mua bán và thể hiện được cam kết, chịu trách nhiệm về nguồn gốc hợp pháp của xe trong giao dịch này;

+ Ngoài ra, giấy tờ của chủ xe cũng không thể thiếu để hoàn thành hồ sơ thủ tục;

+ Việc chuyển quyền sở hữu xe cần có chứng từ chứng thực hoạt động này. Đối với trường hợp xe đã qua nhiều chủ nếu có những giấy tờ, chứng từ chuyển quyền sở hữu xe của chủ xe và chứng từ chuyển quyền sở hữu xe của người bán cuối cùng thì cũng cần chuẩn bị.

+ Ngoài ra cần chuẩn bị thêm chứng từ Huệ phí trước bạ và chứng nhận thu hồi đăng ký biển số xe đã được thực hiện tại Bước 1.

3. Những rủi ro khi sở hữu biển số định danh xe không chính chủ:

Thông tư 24/2023/TT-BTC chính thức có hiệu lực đánh dấu bước phát triển mới trong quá trình quản lý thông tin các phương tiện tham gia giao thông cũng như chủ sở hữu hợp pháp của những phương tiện này. Bên cạnh những thuận lợi cho việc quản lý của cơ quan quản lý cũng không thể kể đến những bất lợi rủi ro nhất định cho cả chủ mới và chủ cũ với những quy định liên quan đến việc điều chỉnh biến số xe định danh không chính chủ.

Như đã biết, biển số định danh không chính chủ được mặc định cho chủ cũ nếu phương tiện đã đăng ký biển 5 số, đánh giá ban đầu thì sẽ có những bất lợi rủi ro như sau:

– Đối với chỗ cũ: Xe sau khi đã tiến hành giao dịch bán người mua nhưng trong quá trình sử dụng mà người chủ mới gây nên tai nạn hoặc liên quan đến các vụ án dân sự, hình sự thì  qua quá trình truy xuất thông tin người chủ cũ vẫn là người có liên can đến vấn đề này. Vì các giấy tờ liên quan còn đang lưu giữ thông tin của người này tránh khỏi việc cơ quan có thẩm quyền sẽ mời người chủ cũ đến làm việc để giải quyết vụ việc, vụ án. Điều này dẫn đến sự phiền hà cho người chủ cũ mặc dù người này không hề có sự tham gia hoặc trực tiếp gây nên tai nạn hoặc các vụ án có liên quan đến chiếc xe này;

– Đối với người chủ mới: Cá nhân có mong muốn mua xe kèm theo cả biển số mà không thực hiện làm thủ tục thu hồi đăng ký trước ngày 15 tháng 8 năm 2023 thì người chủ mới sẽ bị ảnh hưởng đến quyền lợi, chỉ có thể mua xe chứ không thể sử dụng biển số của xe đó.

Ngoài ra, biển số xe được mặc định quản lý theo mã định danh của chủ cũ thì biển số này cũng sẽ đi theo chỗ cũ nên người này không có quyền định đoạt quản lý;

Trong quá trình sử dụng nếu có mong muốn chuyển quyền sở hữu xe biển số xe định danh sẽ được giữ lại để cấp lại khi chủ cũ đăng ký cho xe khác thuộc quyền sở hữu của người đó. Thời hạn để người này thực hiện quyền đó là trong vòng 5 năm.

 Như vậy, sau ngày 15 tháng 8 năm 2023 người chủ mới sau khi mua xe chỉ có thể đăng ký sang tên để sở hữu xe chứ không thể sở hữu được biển số cũ của người chủ cũ.

4. Không đăng ký xe chính chủ bị phạt bao nhiêu?

Cá nhân khi không hoàn tất thủ tục sang tên xe sau khi tiến hành mua bán chuyển nhượng với một cá nhân khác nếu thông qua công tác, điều tra giải quyết vụ án tai nạn giao thông hoặc qua công tác đăng ký xe mà phát hiện tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm thì sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền được quy định theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP như sau:

– Cá nhân là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự như xe mô tô có thể bị áp dụng mức phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng, còn đối với tổ chức có hành vi vi phạm thì mức phạt từ 800.000 đồng đến 1.200.000 triệu đồng với các trường hợp là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự khác không tuân thủ quy định về việc đăng ký sang tên để chuyển tên chủ xe cũ trong giấy đăng ký xe sang tên của mình một cách hợp pháp. Theo quy định của pháp luật khi tiến hành mua hoặc được tặng cho, được phân bổ, được điều chuyển, thừa kế tài sản là xe mô tô, xe gắn máy khác, loại xe tương tự xe mô tô đều phải thực hiện thủ tục này.

– Mức phạt sẽ được tăng cao lên từ 2 triệu đồng đến 4 triệu đồng đối với cá nhân và từ 4 triệu đồng đến 8 triệu đồng đối với tổ chức khi những người này là chủ xe ô tô xe máy chuyên dùng xe kéo và các loại xe tương tự xe ô tô. Hành vi vi phạm để áp dụng mức hình phạt này đó là không làm thủ tục đăng ký sang tên xe theo quy định Khi được mua được cho được tặng được phân bổ được điều chuyển được thừa kế tài sản là xe ô tô, xe kéo, xe máy chuyên dùng và các loại xe tương tự xe ô tô.

Văn bản pháp luật được sử dụng:

Nghị định số 123/2021/NĐ-CP của Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng hải; giao thông đường bộ, đường sắt; hàng không dân dụng;

Thông tư 24/2023/TT-BCA quy định cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới.