WHO là gì? Chức năng, nhiệm vụ và vai trò của Tổ chức y tế thế giới WHO

1. WHO là gì?

Tổ chức Y tế Thế giới viết tắt WHO là một cơ quan của Liên Hiệp Quốc, WHO đóng vai trò thẩm quyền điều phối các vấn đề sức khỏe và y tế cộng đồng trên bình diện quốc tế, WHO tham gia giúp đỡ các quốc gia thành viên, WHO cung cấp những thông tin chính xác, những địa chỉ đáng tin cậy trên lĩnh vực sức khỏe con người, WHO sẽ đứng ra để giải quyết những vấn đề cấp bách về sức khỏe cộng đồng và dịch bệnh của con người. Kể từ khi WHO được thành lập, nó đã đóng một vai trò hàng đầu trong việc loại trừ bệnh đậu mùa.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được thành lập ngày 7 tháng 4 năm 1948 với tư cách là cơ quan chỉ đạo và điều phối y tế toàn cầu trong hệ thống Liên Hiệp Quốc. Hoạt động với ba cấp trong Tổ chức (toàn cầu, khu vực và quốc gia), hơn 7.000 nhân viên của WHO trên toàn thế giới cộng tác với chính phủ của 194 Quốc gia Thành viên và các đối tác khác để đạt được tầm nhìn của WHO khi thành lập là đạt được mức độ sức khoẻ cao nhất có thể cho tất cả mọi người.

Tiền thân của Tổ chức Y Tế Thế Giới chính là Tổ chức Sức khỏe, một cơ quan được thành lập bởi Hội Quốc Liên trước đây. Đến khi Liên Hiệp Quốc được thành lập vào năm 1945 thì vào ngày 7/4/1948 với 53 thành viên. Tổ chức Y Tế Thế Giới được thành lập với sự kế thừa trách nhiệm và những tài nguyên còn để lại của Tổ chức Sức Khỏe. Mục đích thành lập WHO đó chính là nhằm điều phối các vấn đề liên quan đến y tế cộng động trên bình diện toàn thế giới.

WHO ban đầu hoạt động bên trong trụ sở chính của Liên Hiệp Quốc là Ariana, đến năm 1966 thì chuyển sang trụ sở riêng tại Geneva, Thụy Sĩ.  Tổng giám đốc WHO hiện nay là Tedros Adhanom đảm nhiệm từ năm 2017 và có 149 nước thành viên. Ngân sách WHO được cho là có khoảng 4 tỷ đô la Mỹ vào năm 2015, trong đó Mỹ viện trợ đóng góp 3 tỷ đô còn  930 triệu đô còn lại là đến từ các quốc gia thành viên. Song vào tháng 7 năm 2020, tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố cắt hẳn nguồn tài trợ cho WHO.

Ngày 7/4 được gọi là ngày Y Tế Thế Giới

Năm 1974, WHO phát động chương trình mở rộng về Tiêm Chủng và kiểm soát các bệnh gun. Năm 1977, WHO công bố danh sách đầu tiên các loại thuốc thiết yếu.

Năm 1978, WHO đưa mục tiêu đầy tham vọng “Sức khỏe cho tất cả”

Năm 1986, WHO bắt đầu chương trình toàn cầu vè HIV, AIDS.

Năm 1988, WHO đưa ra chương trình ngăn chặn sự phân biệt đối xử với những người mắc bệnh AIDS và sáng kiến xóa xổ bại liệt toàn cầu.

Năm 2000, tổ chức đối tác ngăn chặn bệnh Lao được thành lập

Năm 2006, WHO đã có giải pháp cho bệnh AIDS trên toàn thế giới.

WHO tiếng anh là: World Health Organization

The World Health Organization (WHO) is a specialized agency of the United Nations responsible for international public health. The WHO Constitution, which establishes the agency’s governing structure and principles, states its main objective as “the attainment by all peoples of the highest possible level of health”. It is headquartered in Geneva, Switzerland, with six semi-autonomous regional offices and 150 field offices worldwide.

2. Biểu tượng logo của tổ chức y tế thế giới WHO:

Biểu tượng logo của Tổ chức Y Tế Thế Giới là con rắn quấn người quanh cây gậy phép của Esculape, một nhân vật trong thần thoại Hy Lạp. Cây gậy phép là  hình ảnh tượng trưng cho sự khôn ngoan, khả năng trị bệnh và giúp con người kéo dài tuổi thọ. Con rắn là biểu tượng cho sức khỏe và sự trẻ trung. Biểu tượng của ngành y cũng là con rắn quấn quanh một ly rượu. Ly rượu tượng trưng cho chén thuốc của nữ thần sức khỏe Hygia, bên trong có chứa đựng chất dịch được chiết xuất từ các loại cây cỏ.

Theo ghi chép từ truyền thuyết lưu lại, Esculape là con trai của thần Apollo – thần Mặt Trời với Coronis – con gái của vua xứ Thébes. Ông được sinh vào khoảng năm 1260 trước công nguyên và được coi là ông tổ của ngành dược, ông được xếp vào hàng các hàng tinh tú và là thần bảo trợ và bổn mệnh của các thầy thuốc.

Esculape mất mẹ từ sớm nên được thần Apollo đem đến cho thần nhân mã Chiron nuôi dưỡng. Từ bé ông đã hay quan sát và nhận ra các loại cây cỏ có dược tính chữa được bệnh hoặc có thể cải tử hoàn sinh. Một lần trên đường ghé đến thăm bạn, ông thấy có một con rắn quấn lấy cây gậy của mình nên đã dùng gậy đập chết. Lát sau ông phát hiện ra có một con rắn khác bò tới, miệng ngậm một loại thảo dược khiến con rắn đã chết kia sống lại. Từ đó ông rất để tâm đến việc tìm kiếm các loại cây cỏ trong núi sâu để tìm các phương thức mới có thể chữa bệnh cho con người.

3. Cơ cấu tổ chức của tổ chức y tế thế giới:

Cơ cấu tổ chức của tổ chức Y tế Thế Giới bao gồm

Đại hội đồng: Cơ quan quyết định tối cao của WHO họp hàng năm vào tháng 5 tại Geneva, Thụy Sĩ. Cuộc họp này nhằm thông qua các chính sách của WHO, bầu cử các nước được đề cử đại diện vào Hội đồng chấp hành WHO, bầu tổng giám đốc WHO, giám sát chính sách tài chính và thông qua ngân sách cho các chương trình của WHO.

Hội đồng chấp hành WHO: Gồm 34 nước thành viên, nhiệm kỳ 3 năm, mỗi năm họp ít nhất 2 lần. Nhiệm vụ của hội đồng chấp hành là thực hiện các quyết định và chính sách của Đại hội đồng, góp ý về các ý kiến để Đại hội đồng có thể tham khảo và thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Ban thư ký: Gồm 800 người là các chuyên gia y tế, các nhân viên dưới sự lãnh đạo của Tổng giám đốc WHO.

WHO có 6 Văn phòng khu vực trên thế giới tập trung vào các vấn đề y tế đặc thù của khu vực; ngoài ra có 150 Văn phòng Đại diện ở các nước thành viên.

4. Mục tiêu của WHO:

Mục tiêu mà WHO hướng tới là mang tới một cộng đồng có sức khỏe đảm bảo. Khẩu hiệu chính của tổ chức đã được đưa ra vào năm 1977 đó là sức khỏe cho tất cả mọi người vào năm 2000. Cho tới thời điểm hiện tại, WHO cũng đã đưa ra những định hướng nhất định để nhằm đạt được các mục tiêu sau đây:

Giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh, tử vong quá cao, nhất là với các quốc gia kém phát triển.

Giảm những tác nhân gây ra ảnh hưởng xấu tới sức khỏe như hành vi, xã hội, kinh tế, môi trường. Thay vào đó là cổ vũ những lối sống tích cực.

Tạo ra một hệ thống y tế đảm bảo chất lượng từ đó giúp nâng cao sức quả của đại bộ phận cư dân trên thế giới.

Đưa ra những chính xác, thể chế thuận lợi để ngành y tế phát triển. Tiếp tục đưa ra chính sách để môi trường, xã hội, kinh tế cùng phát triển.

5. Vai trò của tổ chức y tế thế giới:

Vai trò của tổ chức Y Tế Thế Giới chính là cơ quan chịu trách nhiệm về lĩnh vực y tế toàn cầu. WHO là cơ quan đưa ra các tiêu chuẩn, hướng dẫn y tế, cung cấp hỗ trợ kỹ thuật, phương tiện và giúp các nước giải quyết các vấn đề y tế công cộng đồng thời không ngừng tăng cường nghiên cứu các giải pháp y tế để nâng cao sức khỏe của con người. Tầm nhìn WHO là xây dựng một thế giới trong đó mọi người đều đạt được trạng thái khỏe mạnh về thể chất và tinh thần tốt nhất, an toàn nhất có thể.

Từ năm 1977, Hội đồng Y Tế Thế Giới đã đề khẩu hiệu: “Sức khỏe cho tất cả mọi người vào năm 2000” và coi đây là ưu tiên hàng đầu và cao nhất của WHO. Để đạt được mục tiêu giúp con người có được sức khỏe tốt nhất, WHO đã đề ra 4 định hướng mang tính táo bạo và chiến lược:

– Giảm tỷ lệ tử vong, giảm tỉ lệ mắc bệnh và tật nguyền đặc biệt chú trọng đến các nhân dân cứ nghèo và bị thiệt thòi.

– Xây dựng các hệ thống y tế nhằm nâng cao một cách công bằng các kết quả đầu ra về sức khỏe, đáp ứng các nhu cầu đầy chính đáng của con người song vẫn đảm bảo công bằng về tài chính.

-Xây dựng môi trường thể chế, chính sách thuận lợi nhằm đẩy mạnh hiệu quả vị thế của Y Tế trong chính sách phát triển, môi trường, kinh tế, xã hội.

– Cổ vũ lối sống lành mạnh và giảm các yếu tổ gây nguy cơ cho sức khỏe con người mà tác nhân chính là các yếu tố môi trường, kinh tế, xã hội và hành vi con người gây ra.

4 Định hướng trên không hề hoạt động tách biệt mà vẫn có sự tác động qua lại lẫn nhau. Ngoài ra, WHO cũng nhận định các ưu tiên cụ thể của tổ chức đó là phải nâng cao hiệu quả của việc phòng chống các bệnh sốt rét, lao phổi, sức khỏe tâm thần, HIV/AIDS, các bệnh không truyền nhiễm (ung thư, tim mạch, tiểu đường…), mang thai an toàn, sức khỏe trẻ em và tác hại của thuốc lá.

6. Tổ chức y tế thế giới tại Việt Nam:

Tổ chức Y Tế Thế Giới tại Việt Nam đó là mối quan hệ hợp tác được đặt nền móng từ năm 1976, sau đó 1 năm thì Việt Nam chính thức trở thành thành viên của WHO. WHO đã đóng góp rất nhiều vào sự phát triển của của ngành y tế Việt Nam thông qua các chương trình hỗ trợ kỹ thuật được thực hiện theo tài khóa 2 năm.

2008 – 2009: WHO đã tài trợ cho Việt Nam 20 triệu đô la Mỹ

2010 – 2011: Tài trợ 34 triệu đô để hỗ trợ tăng cường hệ thống y tế, phòng chống HIV/AIDS, sốt rét, lao, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, phòng chống bệnh truyền nhiễm sức khỏe môi trường. an toàn vệ sinh thực phẩm.

2012 – 2013: Tài trợ 22,412 các công tác giống các giai đoạn trước.

2014 – 2015: Hỗ trợ 18,5 nhằm giảm gánh nặng các bệnh truyền nhiễm, giảm tỷ lệ bệnh tật, tử vong và nâng cao sức khỏe thời kỳ thai sản, sơ sinh, ấy thơ, vị thành niên, cải thiện sức khỏe tình dục và sức khỏe sinh sản.

2016 – 2017: Tài trợ 21 triệu đô nhằm hỗ trợ giảm gánh nặng các bệnh truyền nhiễm, trong đó có HIV/AIDS, lao, sốt rét, tiêm chủng thông qua các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, đối thoại chính sách, hợp tác liên ngành và theo dõi, đánh giá. Đồng thời, Chương trình hỗ trợ việc triển khai Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm khác; góp phần hỗ trợ giảm tỷ lệ bệnh tật, tử vong và nâng cao sức khỏe bà mẹ, trẻ em, trẻ sơ sinh và người cao tuổi theo hướng năng động và lành mạnh; tăng cường hệ thống chăm sóc sức khỏe ở cơ sở.

2018 – 2019: Hỗ trợ 21 triệu đô tập trung hỗ trợ Bộ Y tế đưa ra các vấn đề ưu tiên một cách hiệu quả, thực hiện thành công kế hoạch bảo vệ, chăm sóc, và nâng cao sức khỏe nhân dân giai đoạn 2016 – 2020.

Hiện hai bên đang phối hợp xây dựng Chương trình hợp tác y tế giai đoạn 2020 – 2021.