Nếu trong quá trình điều tra phát hiện có vi phạm thủ tục tố tụng thì thẩm phán ra quyết định trả hồ sơ bổ sung hay không?
Tóm tắt câu hỏi:
Cho tôi hỏi có phải trong mọi trường hợp, nếu phát hiện việc điều tra có vi phạm thủ tục tố tụng, Thẩm phán phải ra quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung hay không?
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
Căn cứ Điểm c Khoản 1 Điều 179 BLTTHS (Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003)
Căn cứ Tiểu mục 4.4 Mục 4 phần I Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao số Nghị quyết số 04/ 2004/NQ-HĐTP ngày 05 tháng 11 năm 2004 hướng dẫn thì hành một số quy định trong phần thứ ba “xét xử sơ thẩm” của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003.
Căn cứ Điều 4 Thông tư liên tịch số 01/2010/TTLT-VKSNDTC-BCA-TANDTC hướng dẫn thi hành các quy định của BLTTHS về trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
Từ những căn cứ trên có thể thấy, giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án hình sự bắt đầu kể từ ngày Tòa án nhận được hồ sơ do Viện kiểm sát chuyển sang. Để có thể quyết định đưa vụ án ra xét xử hoặc ra các quyết định tố tụng khác phù hợp với yêu cầu của pháp luật phải có một khoảng thời gian nhất định để chuẩn bị, tức là nghiên cứu h câu hỏi:ồ sơ và giải quyết yêu cầu của những người tham gia tố tụng đồng thời tiến hành những việc cần thiết cho việc mở phiên tòa sơ thẩm. Sau khi nhận hồ sơ vụ án đã được thụ lí, chánh án tòa án phải phân công ngay thẩm phán làm chủ tọa phiên tòa để kịp thời nghiên cứu hồ sơ và giải quyết những vấn đề cần thiết theo quy định của pháp luật.
Trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 176 BLTTHS thì thẩm phán được phân công chủ tọa phiên tòa phải ra một trong những quyết định sau:
- Đưa vụ án ra xét xử;
- Trả hồ sơ để điều tra bổ sung;
- Đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án.
Về trả hồ sơ để điều tra bổ sung, Thẩm phán ra quyết định trả hồ sơ cho Viện kiểm sát để điều tra bổ sung khi có một trong các căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 179 BLTTHS. Theo điểm c, Thẩm phán ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung:
“Khi phát hiện có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng”
Như thế nào là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng? Điều này đã được hướng dẫn tại Tiểu mục 4.4 Mục 4 phần I Nghị quyết số 04/ 2004/NQ-HĐTP và cụ thể hơn ở Điều 4 Thông tư liên tịch số 01/2010/TTLT-VKSNDTC-BCA-TANDTC “Có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng” quy định tại khoản 3 Điều 168 và điểm c khoản 1 Điều 179 của BLTTHS là trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ các trình tự, thủ tục do BLTTHS quy định đã xâm hại nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người tham gia tố tụng hoặc làm ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan và toàn diện của vụ án”
Và những trường hợp được coi là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng hình sự được quy định tại khoản 2 Điều 4 của Thông tư. Ví dụ: Trong thành phần Hội đồng xét xử phiên tòa xét xử sơ thẩm, Hội thẩm nhân dân được Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện phân công làm nhiệm vụ xét xử, là chú ruột của bị cáo mà không từ chối tiến hành tố tụng, vi phạm điều 42 BLTTHS.
Tuy nhiên, vi phạm thủ tục tố tụng chưa đến mức nghiêm trọng thì Thẩm phán không ra quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung bởi không làm ảnh hưởng tới nội dung cơ bản của bản án, hay không có khả năng khắc phục sự vi phạm đó, việc trả hồ sơ để điều tra bổ sung không mang lại kết quả như mong muốn, làm kéo dài thời gian của vụ án, thậm chí là vô nghĩa.
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
Ví dụ: Trong hồ sơ vụ án, quyết định trưng cầu giám định ghi không rõ quyền và nghĩa vụ của người được giám định theo khoản 2 Điều 155 BLTTHS nên vi phạm thủ tục tố tụng nhưng không thuộc các trường hợp vi phạm nghiêm trọng thì Thẩm phán không ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
Như vậy, nếu chỉ phát hiện việc điều tra có vi phạm thủ tục tố tụng, chưa đến mức vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng thì Thẩm phán không phải ra quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung.
Hy vọng rằng sự tư vấn của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn phương án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Luật sư: 1900.6568 để được giải đáp.
Chuyên viên tư vấn: Vũ Hồng Ngọc
