Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

1. Khái quát chung về Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất:

1.1. Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là gì?

Trong quá trình phát triển kinh tế xã hội, việc Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án công trình công cộng, phát triển hạ tầng, khu đô thị và khu công nghiệp diễn ra ngày càng nhiều. Tuy nhiên, đi cùng với đó là thực trạng vi phạm trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư: Cán bộ, tổ chức thực hiện không đúng quy định; tình trạng đền bù không thỏa đáng, định giá đất sai lệch, lợi dụng chức vụ và quyền hạn để trục lợi, gây thiệt hại cho người dân. Nhiều vụ việc đã tạo ra khiếu kiện kéo dài, mâu thuẫn gay gắt, thậm chí dẫn đến điểm nóng về an ninh trật tự. Điều này cho thấy tội phạm trong lĩnh vực này không chỉ xâm hại quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất mà còn làm giảm niềm tin của nhân dân vào chính sách và pháp luật của Nhà nước.

Vì vậy có thể đưa ra khái niệm về Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất như sau:

“Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là hành vi cố ý hoặc vô ý của cá nhân, tổ chức có thẩm quyền trong việc xác định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người có đất bị thu hồi nhưng thực hiện trái pháp luật, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân. Đây là tội phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự nhằm xử lý những hành vi lợi dụng chính sách đất đai, từ đó làm sai lệch các quy định của pháp luật, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân và trật tự quản lý đất đai.”

1.2. Ý nghĩa của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trong pháp luật hình sự:

• Thứ nhất, khi Nhà nước thu hồi đất để phục vụ quốc phòng, an ninh, lợi ích công cộng, phát triển kinh tế xã hội…, người dân phải di dời, thay đổi nơi ở và mất sinh kế. Chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư là công cụ để đảm bảo công bằng và ổn định đời sống cho người bị ảnh hưởng. Việc hình sự hóa hành vi vi phạm cho thấy Nhà nước coi trọng việc bảo vệ quyền lợi của người bị thu hồi đất khỏi sự tham nhũng, lợi dụng chức vụ quyền hạn hoặc sự tắc trách của cán bộ.
• Thứ hai, lĩnh vực đất đai vốn nhạy cảm, dễ phát sinh khiếu kiện và tranh chấp kéo dài. Nếu công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không minh bạch hoặc sai trái, sẽ làm giảm niềm tin của nhân dân đối với Nhà nước. Quy định tội danh này tạo ra cơ chế răn đe đối với những người thực thi công vụ, từ đó buộc họ phải tuân thủ đúng quy định pháp luật.
• Thứ ba, thực tế các sai phạm trong thu hồi đất thường gắn với lợi ích nhóm: Định giá đất thấp để trục lợi, chiếm đoạt tiền hỗ trợ hoặc bố trí tái định cư không đúng đối tượng… Việc xử lý bằng chế tài hình sự giúp ngăn chặn hành vi trục lợi, giữ gìn sự công bằng, minh bạch trong quản lý đất đai, một lĩnh vực có giá trị kinh tế lớn.
• Thứ tư, người dân bị thu hồi đất nếu được bồi thường, hỗ trợ tái định cư công bằng, hợp lý sẽ dễ dàng ổn định cuộc sống, tránh bức xúc và khiếu kiện đông người. Quy định tội danh này góp phần giữ vững trật tự an ninh xã hội, hạn chế “điểm nóng” về đất đai, một nguyên nhân thường gây mất ổn định chính trị ở cơ sở.

1.3. Cơ sở pháp lý của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất:

Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất hiện nay đang được quy định tại Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

“1. Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong những hành vi sau đây, gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Vi phạm quy định của pháp luật về bồi thường về đất, hỗ trợ và tái định cư;

b) Vi phạm quy định của pháp luật về bồi thường về tài sản, về sản xuất kinh doanh.

2. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm:

a) Vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác;

b) Có tổ chức;

c) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;

d) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

đ) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.

3. Phạm tội gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”

2. Cấu thành Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất:

2.1. Khách thể:

Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất xâm phạm trực tiếp đến: Chính sách và các quy định của nhà nước về quản lý đất đai, xâm phạm đến sự hoạt động bình thường của các cơ quan nhà nước, xâm phạm đến quyền, lợi ích của nhà nước và của người sử dụng đất trong việc thu hồi đất.

Ngoài ra, Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất còn ảnh hưởng đến uy tín của nhà nước, làm suy giảm lòng tin của nhân dân vào các chính sách, việc thực hiện các chính sách của nhà nước về thu hồi đất nói riêng và các chính sách quản lý kinh tế nói chung.

Đối tượng tác động của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là đất đai.

2.2. Mặt khách quan:

Dấu hiệu hành vi của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất gồm:

Thứ nhất: Hành vi khách quan của tội phạm này là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn vi phạm các quy định của nhà nước về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.

Thứ hai: Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn vi phạm các quy định của nhà nước về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất là rất đa dạng và hết sức tinh vi. Biểu hiện của hành vi đó như sau:

• Không bồi thường về đất, không hỗ trợ và tái định cư hoặc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư không đúng diện tích đất, các khoản hỗ trợ, tái định cư mà người sử dụng đất được bồi thường về đất, hỗ trợ gây thiệt hại cho người sử dụng đất có diện tích đất thu hồi hoặc gây thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước;
• Bồi thường về đất không đúng loại đất có cùng mục đích sử dụng với diện tích đất thu hồi, bồi thường vượt quá diện tích đất thu hồi, hỗ trợ và tái định cư cao hơn tiêu chuẩn mà người sử dụng đất được bồi thường, hỗ trợ theo quy định gây thiệt hại về tài sản cho nhà nước hoặc người sử dụng đất;
• Áp dụng bồi thường bằng tiền cho diện tích đất thu hồi không đúng theo giá đất được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định tại thời điểm có quyết định thu hồi đất;
• Áp dụng bồi thường về đất, hỗ trợ và tái định cư cho những trường hợp thu hồi đất không đủ điều kiện được bồ thường về đất, và tài sản trên đất hoặc không được áp dụng các khoản hỗ trợ, tái định cư;
• Áp dụng bồi thường, hỗ trợ cho khoản chi phí đầu tư vào đất còn lại cho các trường hợp không thuộc diện được bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật hoặc áp dụng vượt mức đền bù với chi phí đầu tư vào đất còn lại được bồi thường.

Ngoài các hành vi kể trên thì Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất còn bao gồm các hành vi khách quan khác như:

• Chậm chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và các khoản bồi thường khác làm phát sinh khoản đền bù do chậm thực hiện;
• Hoặc không khấu trừ khoản tiền tương ứng với nghĩa vụ tài chính mà người sử dụng đất phải thực hiện khi Nhà nước đền bù về đất…

Hậu quả của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất: Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất có cấu thành vật chất. Vì vậy hậu quả thiệt hại về tài sản là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm. Thiệt hại về tài sản có thể là thiệt hại cho ngân sách nhà nước do tăng chi phí bồi thường hay thiệt hại về tài sản của người sử dụng đất do việc phát sinh chi phí, thất thoát tài sản hay được bồi thường thấp hơn so với thực tế.

Ngoài các điều kiện cần về hành vi khách quan nêu trên, người thực hiện hành vi vi phạm còn phải đáp ứng thêm những điều kiện đủ như sau:

Người thực hiện hành vi phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thuộc một trong những trường hợp sau:

• Gây hậu quả thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng trở lên;
• Gây hậu quả thiệt hại về tài sản dưới 100.000.000 đồng nhưng người phạm tội đã bị xử lý kỷ luật về hành vi vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.

2.3. Mặt chủ quan:

Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được thực hiện với lỗi cố ý. Trong đó:

• Lỗi cố ý trực tiếp: Nhận thức rõ hành vi của mình là vi phạm chính sách và các quy định của nhà nước về quản lý đất đai, xâm phạm đến sự hoạt động bình thường của các cơ quan nhà nước, xâm phạm đến quyền, lợi ích của nhà nước, của người sử dụng đất trong việc thu hồi đất, nhưng vẫn mong muốn hậu quả xảy ra.
• Lỗi cố ý gián tiếp: Nhận thức rõ hành vi của mình là vi phạm chính sách và các quy định của nhà nước về quản lý đất đai, xâm phạm đến sự hoạt động bình thường của các cơ quan nhà nước, xâm phạm đến quyền, lợi ích của nhà nước, của người sử dụng đất trong việc thu hồi đất tuy không mong muốn nhưng bỏ mặc cho hậu quả xảy ra

Động cơ, mục đích: Người phạm Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện hành vi vi phạm vì động cơ và mục đích vụ lợi.

2.4. Chủ thể:

Chủ thể của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất có dấu hiệu đặc biệt.

Ngoài việc đạt độ tuổi luật định (đủ 16 tuổi theo Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015), có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự thì chủ thể còn phải là người có chức vụ và quyền hạn trong việc thực hiện thu hồi đất, đền bù, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

3. Khung hình phạt của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất:

Khung 1: Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: Áp dụng đối với trường hợp người lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong những hành vi sau đây, gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm một trong các hành vi:

• Vi phạm quy định của pháp luật về bồi thường về đất, hỗ trợ và tái định cư;
• Vi phạm quy định của pháp luật về bồi thường về tài sản, về sản xuất kinh doanh.

Khung 2: Phạt tù từ 03 năm đến 12 năm: Áp dụng đối với trường hợp người phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:

• Vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác;
• Có tổ chức;
• Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;
• Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
• Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.

Khung 3: Phạt tù từ 10 năm đến 20 năm: Áp dụng đối với trường hợp phạm tội gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên.

Hình phạt bổ sung: Ngoài hình phạt chính người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

4. Các tình tiết định khung tăng nặng của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất:

Các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng của Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

4.1. Các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng theo khoản 2 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015:

• Vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác theo điểm a khoản 2 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015:

Khi người phạm tội thực hiện hành vi vi phạm không phải vì sai sót thông thường mà với mục đích trục lợi cá nhân, mưu cầu lợi ích vật chất hoặc vì những động cơ cá nhân khác (như: ưu ái người thân quen, trả thù cá nhân…), tính chất nguy hiểm sẽ tăng cao. Bởi lẽ hành vi này không còn chỉ dừng ở sự vi phạm kỷ luật công vụ mà đã trở thành hành vi cố ý, có chủ đích nhằm phục vụ lợi ích riêng trái pháp luật, gây tổn hại đến lợi ích của Nhà nước và quyền lợi chính đáng của người dân. Do đó pháp luật quy định tình tiết này làm căn cứ áp dụng khung hình phạt nặng hơn.

• Có tổ chức theo điểm b khoản 2 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015:

Phạm tội có tổ chức thể hiện sự câu kết và phân công vai trò chặt chẽ giữa nhiều người nhằm thực hiện hành vi vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Hình thức này thường được chuẩn bị kỹ lưỡng, có tính hệ thống, khiến hành vi vi phạm dễ xảy ra trên diện rộng và khó phát hiện. Mức độ nguy hiểm của hành vi “có tổ chức” cao hơn so với hành vi cá nhân đơn lẻ. Vì vậy pháp luật xử lý nghiêm khắc hơn để răn đe và phòng ngừa hơn đối với tình tiết tăng nặng này.

• Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt theo điểm c khoản 2 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015:

Trường hợp người phạm tội sử dụng các phương thức, thủ đoạn gian dối, che giấu hành vi vi phạm một cách tinh vi và xảo quyệt (như: hợp thức hóa hồ sơ, làm giả giấy tờ, định giá sai lệch có chủ ý, lợi dụng kẽ hở pháp luật) thì việc phát hiện, xử lý sẽ khó khăn hơn nhiều. Điều này không chỉ gây thiệt hại trực tiếp về tài sản mà còn làm suy giảm lòng tin của nhân dân vào tính minh bạch của chính sách. Do đó tình tiết này được coi là tình tiết định khung tăng nặng để áp dụng hình phạt nghiêm khắc.

• Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội theo điểm d khoản 2 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015:

Nếu hành vi vi phạm dẫn đến hậu quả làm phát sinh khiếu kiện đông người, dẫn đến mâu thuẫn gay gắt và gây mất ổn định trật tự tại địa phương, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ xung đột, bạo loạn thì đây là tình tiết định khung tăng nặng. Bởi thiệt hại ở đây không chỉ dừng ở tài sản cụ thể mà còn ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội, tác động tiêu cực đến uy tín của chính quyền. Pháp luật quy định khung hình phạt nghiêm khắc hơn trong trường hợp này nhằm bảo đảm ổn định chính trị xã hội.

• Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng theo điểm đ khoản 2 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015:

Mức thiệt hại tài sản càng lớn thì mức độ nguy hiểm của hành vi càng cao. Khi giá trị thiệt hại từ 300 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng, hành vi không còn dừng lại ở vi phạm thông thường mà đã gây tổn thất đáng kể cho Nhà nước hoặc cho quyền lợi hợp pháp của người dân bị thu hồi đất. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để Tòa án áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc hơn, tương xứng với tính chất và hậu quả của hành vi.

4.2. Các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng theo khoản 3 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015:

Tình tiết tăng nặng theo khoản 3 Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015 được quy định là: Phạm tội gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên.

Đây là tình tiết tăng nặng ở khung hình phạt cao nhất, thể hiện hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Khi thiệt hại từ 1 tỷ đồng trở lên thì hành vi phạm tội đã xâm hại nghiêm trọng đến ngân sách Nhà nước và quyền lợi của nhiều người dân, đồng thời có thể kéo theo khiếu kiện, mất ổn định xã hội. Vì vậy người phạm tội trong trường hợp này có thể bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm, từ đó phản ánh sự nghiêm minh của pháp luật và nhằm răn đe mạnh mẽ.

5. Phân biệt với Tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai:

6. Các biện pháp đảm bảo thực hiện quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất:

6.1. Hoàn thiện khung pháp lý rõ ràng và minh bạch:

Một trong những biện pháp quan trọng là phải có hệ thống pháp luật thống nhất, dễ hiểu và dễ áp dụng. Các quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cần được xây dựng trên nguyên tắc công khai, minh bạch, dễ kiểm tra, đảm bảo quyền lợi cho người dân bị thu hồi đất. Việc ban hành Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn có liên quan cũng chính nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, tránh chồng chéo và mâu thuẫn giữa các văn bản. Qua đó giảm thiểu rủi ro phát sinh tranh chấp hoặc khiếu kiện.

6.2. Công khai, minh bạch phương án bồi thường và tái định cư:

Tất cả các phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải được công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư và trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Người dân có quyền tiếp cận, kiểm tra, giám sát các thông tin về diện tích thu hồi, mức giá bồi thường, chính sách hỗ trợ và tiêu chuẩn tái định cư. Sự minh bạch này giúp bảo đảm quyền lợi chính đáng, từ đó hạn chế tiêu cực và ngăn ngừa khiếu kiện kéo dài.

6.3. Xác định giá đất và giá trị bồi thường sát với thị trường:

Một trong những nguyên nhân chính gây mâu thuẫn, khiếu kiện trong thu hồi đất là chênh lệch lớn giữa giá đất bồi thường và giá thị trường. Vì vậy biện pháp quan trọng là xây dựng cơ chế định giá đất khách quan, khoa học và sát với thực tế. Hội đồng định giá đất cần bao gồm các chuyên gia độc lập, tổ chức thẩm định giá để bảo đảm tính công bằng, không để xảy ra tình trạng ép giá hoặc lợi dụng chính sách để trục lợi.

6.4. Bố trí quỹ đất và nhà tái định cư đầy đủ và kịp thời:

Để bảo đảm quyền lợi cho người dân bị thu hồi đất, cơ quan nhà nước cần chuẩn bị sẵn quỹ đất hoặc quỹ nhà tái định cư trước khi ra quyết định thu hồi. Tái định cư không chỉ dừng ở việc bố trí chỗ ở mà còn phải gắn liền với điều kiện hạ tầng, dịch vụ thiết yếu (điện, nước, y tế, giáo dục, giao thông…). Điều này bảo đảm người dân có điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ, đúng với tinh thần “tái định cư trước và thu hồi sau” được pháp luật ghi nhận.

6.5. Cơ chế hỗ trợ sinh kế và ổn định đời sống lâu dài:

Ngoài bồi thường đất và tài sản thì Nhà nước cũng cần có chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, đào tạo việc làm và tín dụng ưu đãi để người dân sớm ổn định cuộc sống sau khi bị thu hồi đất. Đây là biện pháp nhân văn, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước, đồng thời giảm nguy cơ phát sinh tệ nạn xã hội từ việc mất đất sản xuất hoặc mất kế sinh nhai.

6.6. Tăng cường giám sát, thanh tra và xử lý vi phạm:

Một trong những biện pháp hữu hiệu để bảo đảm thực hiện đúng quy định là tăng cường công tác kiểm tra và thanh tra của cơ quan có thẩm quyền. Cần xử lý nghiêm các trường hợp cán bộ, tổ chức vi phạm quy trình bồi thường, hỗ trợ tái định cư như: Định giá đất sai, trục lợi từ dự án hoặc bớt xén quyền lợi của dân. Song song đó, người dân cần có cơ chế phản ánh, khiếu nại thuận tiện và được giải quyết kịp thời và minh bạch.

6.7. Phát huy vai trò của cộng đồng và tổ chức chính trị xã hội:

Mặt trận Tổ quốc, các Đoàn thể, các Hiệp hội nghề nghiệp và cộng đồng dân cư có vai trò quan trọng trong việc giám sát thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Sự tham gia của họ giúp bảo đảm tính khách quan, tạo sự đồng thuận xã hội và hạn chế xung đột giữa người dân và chính quyền.

Đồng thời, ngoài các biện pháp hành chính và biện pháp kỷ luật thì pháp luật hình sự cũng đóng vai trò răn đe. Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015 quy định rõ tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất với mức phạt có thể lên tới 20 năm tù trong trường hợp gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng. Đây là “hàng rào pháp lý” bảo đảm cán bộ, tổ chức thực thi nhiệm vụ phải tuân thủ nghiêm chỉnh, không lợi dụng để trục lợi cá nhân dưới bất kì hình thức nào.

THAM KHẢO THÊM:

• Nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất mới nhất
• Khung giá, mức giá đền bù khi nhà nước thu hồi đất mới nhất
• Quy định bồi thường và hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất