Tội phạm về tình dục là gì? Các tội xâm hại tình dục trẻ em theo Bộ luật Hình sự?

1. Tội phạm về tình dục là gì?

Tội phạm tình dục là hành vi nguy hiểm cho xã hội được bộ luật hình sự quy định do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý, xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác.

Tội phạm về tình dục trong tiếng Anh là “sexual offender”.

2. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi:

Khách thể 

Tội phạm xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ về danh dự, nhân phẩm và sự phát triển bình thường về thể chất và tinh thần của người dưới 16 tuổi.

Mặt khách quan

– Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ.

+ Dùng vũ lực là dùng sức mạnh vật chất tác động lên thân thể của người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nhằm đè bẹp sự kháng cự của nạn nhân để thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác. Ví dụ: vật ngã, xé quần áo, trói,…

+ Đe dọa dùng vũ lực là dùng lời nói, cử chỉ, hành động đe dọa sẽ dùng sức mạnh vật chất xâm hại đến tính mạng, sức khỏe với ý thức làm nạn nhân tê liệt ý chí để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của họ.

+ Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân là việc người phạm tội lợi dụng tình trạng người bị hại lâm vào một trong những hoàn cảnh sau đây để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác:

a) Người bị hại không thể chống cự được (ví dụ: người bị hại bị tai nạn, bị ngất, bị trói, bị khuyết tật… dẫn đến không thể chống cự được);

b) Người bị hại bị hạn chế hoặc bị mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi (ví dụ: người bị hại bị say rượu, bia, thuốc ngủ, thuốc gây mê, ma túy, thuốc an thần, thuốc kích thích, các chất kích thích khác, bị bệnh tâm thần hoặc bị bệnh khác… dẫn đến hạn chế hoặc mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi).

+ Thủ đoạn khác bao gồm các thủ đoạn như đầu độc nạn nhân; cho nạn nhân uống thuốc ngủ, thuốc gây mê, uống rượu, bia hoặc các chất kích thích mạnh khác làm nạn nhân lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác; hứa hẹn cho tốt nghiệp, cho đi học, đi thi đấu, đi biểu diễn ở nước ngoài để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

+ Giao cấu là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ mức độ xâm nhập nào. Giao cấu với người dưới 10 tuổi được xác định là đã thực hiện không phụ thuộc vào việc đã xâm nhập hay chưa xâm nhập.

+ Hành vi quan hệ tình dục khác là hành vi của những người cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào, bao gồm một trong các hành vi sau đây:

a) Đưa bộ phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng, hậu môn của người khác;

b) Dùng bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, hậu môn của người khác.

– Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.

Đây là trường hợp hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người chưa đủ 13 tuổi bằng mọi thủ đoạn kể cả dụ dỗ lừa phỉnh để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác. Hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục khác đối với người dưới 13 tuổi cả trong trường hợp có sự thuận tình của nạn nhân cũng cấu thành tội này.

Mặt chủ quan

Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý.

Chủ thể

Chủ thể của tội phạm là người đủ 14 tuổi trở lên và có năng lực TNHS.

3. Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi:

Khách thể

Tội phạm xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ về danh dự, nhân phẩm và sự phát triển bình thường về thể chất và tinh thần của người dưới 16 tuổi. Đối tượng tác độn của tội phạm là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.

Mặt khách quan

Mặt khách quan của tội phạm được thể hiện ở hành vi dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

Người lệ thuộc là trường hợp người bị hại bị lệ thuộc vào người phạm tội về vật chất (ví dụ: người bị hại được người phạm tội nuôi dưỡng, chu cấp chi phí sinh hoạt hàng ngày…) hoặc lệ thuộc về tinh thần, công việc, giáo dục, tín ngưỡng (ví dụ: người bị hại là người lao động làm thuê cho người phạm tội; người bị hại là học sinh trong lớp do người phạm tội là giáo viên chủ nhiệm hoặc giáo viên bộ môn…).

Người đang ở trong tình trạng quẫn bách là trường hợp người bị hại đang lâm vào hoàn cảnh khó khăn, bức bách nhưng không tự mình khắc phục được mà cần có sự hỗ trợ, giúp đỡ của người khác (ví dụ: không có tiền chữa bệnh hiểm nghèo; không có tiền để chuộc con mình đang bị bắt cóc…).

Miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác là trường hợp người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi miễn cưỡng cho người phạm tội giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác vì đang trong tình trạng bế tắc, chưa tìm được cách giải quyết những khó khăn, trở ngại của mình. Trong trường hợp cưỡng dâm, người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi vẫn còn có thể có những sự lựa chọn khác ngoài việc đồng ý cho người phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác nhưng đã cho người phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác một cách miễn cưỡng.

Mặt chủ quan

Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý.

Chủ thể

Chủ thể của tội phạm là người đủ 14 tuổi trở lên và có năng lực TNHS.

4. Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi:

Khách thể

Tội phạm xâm phạm danh dự, nhân phẩm và sự phát triển bình thường về thể chất và tâm sinh lý của người dưới 16 tuổi. Đối tượng tác động của tội phạm là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.

Mặt khách quan

Mặt khách quan của tội phạm được thể hiện ở hành vi của người đủ 18 tuổi mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Hành vi giao cấu, quan hệ tình dục khác đã được giải thích ở trên.

Nếu như trong tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, người phạm tội có hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi hoàn toàn trái ý muốn của họ hoặc buộc họ phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì trong tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, người phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác có sự thuận tình của người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.

Mặt chủ quan

Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý

Chủ thể

Chủ thể của tội phạm là người từ đủ 18 tuổi trở lên và có năng lực TNHS.

5. Tội dâm ô người dưới 16 tuổi:

Khách thể

Tội phạm xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ về danh dự, nhân phẩm và sự phát triển bình thường về thể chất và tâm sinh lý của người dưới 16 tuổi.

Mặt khách quan

Dâm ô là hành vi của những người cùng giới tính hoặc khác giới tính tiếp xúc về thể chất trực tiếp hoặc gián tiếp qua lớp quần áo vào bộ phận sinh dục, bộ phận nhạy cảm, bộ phận khác trên cơ thể của người dưới 16 tuổi có tính chất tình dục nhưng không nhằm quan hệ tình dục, gồm một trong các hành vi sau đây:

a) Dùng bộ phận sinh dục, bộ phận nhạy cảm tiếp xúc (ví dụ: đụng chạm, cọ xát, chà xát…) với bộ phận sinh dục, bộ phận nhạy cảm, bộ phận khác của người dưới 16 tuổi;

b) Dùng bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: tay, chân, miệng, lưỡi…) tiếp xúc (ví dụ: vuốt ve, sờ, bóp, cấu véo, hôn, liếm…) với bộ phận sinh dục, bộ phận nhạy cảm của người dưới 16 tuổi;

c) Dùng dụng cụ tình dục tiếp xúc (ví dụ: đụng chạm, cọ xát, chà xát…) với bộ phận sinh dục, bộ phận nhạy cảm của người dưới 16 tuổi;

d) Dụ dỗ, ép buộc người dưới 16 tuổi dùng bộ phận khác trên cơ thể của họ tiếp xúc (ví dụ: vuốt ve, sờ, bóp, cấu véo, hôn, liếm…) với bộ phận nhạy cảm của người phạm tội hoặc của người khác;

đ) Các hành vi khác có tính chất tình dục nhưng không nhằm quan hệ tình dục (ví dụ: hôn vào miệng, cổ, tai, gáy… của người dưới 16 tuổi).

Mặt chủ quan

Tội phạm được thực hiện đối với lỗi cố ý

Chủ thể

Chủ thể của tội phạm là người từ đủ 18 tuổi trở lên và có năng lực TNHS.

6. Tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm:

Khách thể

Tội phạm xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ về danh dự, nhân phẩm của người dưới 16 tuổi. Đối tượng tác động của tội phạm là người dưới 16 tuổi.

Mặt khách quan

Hành vi khách quan của tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm được thể hiện qua việc người phạm tội lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc người dưới 16 tuổi trình diễn khiêu dâm hoặc trực tiếp chứng kiến việc trình diễn khiêu dâm dưới mọi hình thức.

– Trình diễn khiêu dâm là hành vi dùng cử chỉ, hành động, lời nói, chữ viết, ký hiệu, hình ảnh, âm thanh nhằm kích thích tình dục người dưới 16 tuổi; phô bày bộ phận sinh dục, bộ phận nhạy cảm, khỏa thân, thoát y hoặc thực hiện các động tác mô phỏng hoạt động tình dục (bao gồm giao cấu, thủ dâm và các hành vi tình dục khác) dưới mọi hình thức.

– Trực tiếp chứng kiến việc trình diễn khiêu dâm là trường hợp người dưới 16 tuổi trực tiếp chứng kiến người khác trình diễn khiêu dâm dưới mọi hình thức.

– Các hình thức biểu hiện trình diễn khiêu dâm hoặc trực tiếp chứng kiến việc trình diễn khiêu dâm:

a) Trực tiếp trình diễn khiêu dâm trước mặt người dưới 16 tuổi hoặc dụ dỗ người dưới 16 tuổi trực tiếp trình diễn khiêu dâm;

b) Chiếu trực tiếp cảnh trình diễn khiêu dâm có sự tham gia của người dưới 16 tuổi;

c) Dụ dỗ, lôi kéo, ép buộc người dưới 16 tuổi tự chụp, quay lại cảnh trình diễn khiêu dâm của mình sau đó phát tán;

d) Dụ dỗ, lôi kéo, ép buộc người dưới 16 tuổi khỏa thân và truyền tải trực tiếp âm thanh, hình ảnh qua internet (livestream);

đ) Trình chiếu các ấn phẩm đồi trụy có sử dụng người dưới 16 tuổi hoặc hình ảnh mô phỏng người dưới 16 tuổi (hoạt hình, nhân vật được tạo ra bằng công nghệ số);

e) Mô tả bộ phận sinh dục, bộ phận nhạy cảm của con người, trừ trường hợp hướng dẫn tại khoản 2 Điều 5 của Nghị quyết này;

g) Các hình thức biểu hiện khác của trình diễn khiêu dâm hoặc trực tiếp chứng kiến việc trình diễn khiêu dâm.

Mặt chủ quan

Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý.

Chủ thể

Chủ thể của tội phạm là người từ đủ 18 tuổi trở lên và có năng lực TNHS.

Cơ sở pháp lý sử dụng trong bài viết:

– Bộ luật hình sự 2015;

– Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP.