Tội đua xe trái phép làm chết người sẽ bị xử lý như thế nào?

1.  Xử phạt hành chính đối với tội đua xe trái phép làm chết người:

Căn cứ theo quy định tại Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định việc xử phạt người có hành vi đua xe trái phép, cổ vũ việc đua xe trái phép như sau:

– Phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng khi:

+ Đua xe đạp, đua xe đạp máy, đua xe xích lô, đua xe súc vật kéo, cưỡi súc vật chạy đua trái phép trên đường giao thông. Ngoài ra sẽ bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là bị tịch thu phương tiện (trừ súc vật kéo, cưỡi).

+ Tụ tập để cổ vũ, kích động hành vi điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định, lạng lách, đánh võng, đuổi nhau trên đường hoặc đua xe trái phép.

– Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng đối với:

+ Người nào đua xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện trái phép. Và bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 03 tháng đến 05 tháng và tịch thu phương tiện.

– Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 25 triệu đồng trong trường hợp đua xe bằng ô tô trái phép. Ngoài ra sẽ bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 03 tháng đến 05 tháng và tịch thu phương tiện.

2. Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội đua xe trái phép làm chết người:

Thời gian vừa qua, tình trạng việc đua xe xảy ra ngày càng phổ biến. Tình trạng tụ tập đua xe và cổ vũ đua xe trái phép vẫn diễn ra thường xuyên, gây mất trật tự công cộng. Đây là hành vi vi phạm các quy định của nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ và trật tự, an toàn giao thông đô thị, đe dọa gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe cho người khác, tài sản của cá nhân, tổ chức và Nhà nước. Nguyên nhân dẫn đến việc đua xe trái phép ngày càng nhiều xuất phát chủ yếu từ ý thức của thanh thiếu niên, tâm lý hiếu thắng, thích thể hiện với mọi người xung quanh. Tiếp theo xuất phát từ việc thiếu hiểu biết quy định của pháp luật đây là hành vi vi phạm pháp luật. Đồng thời, cũng xuất phát từ việc chiều chuộng con cái, quản lý không chặt chẽ của các bậc phụ huynh hay nhà trường, xã hội.

Hành vi đua xe trái phép là hành vi vi phạm pháp luật nếu gây ra hậu quả chết người sẽ bị truy cứu trách nhiệm theo Điều 266 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Cụ thể như sau:

– Phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 150 triệu đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 10 năm: đối với trường hợp làm chết người.

– Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: đối với trường hợp làm chết 02 người.

– Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm: đối với trường hợp làm chết 03 người trở lên.

– Ngoài ra, người thực hiện hành vi vi phạm còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng.

Phân tích cấu thành tội phạm tội đua xe trái phép: 

* Khách thể của tội phạm: 

Khách thể của tội đua xe trái phép là trật tự an toàn giao thông và trật tự an toàn công cộng. Đối tượng tác động của tội đua xe trái phép là phương tiện dùng để đua là xe máy, ô tô hoặc các loại xe khác có gắn động cơ.

* Mặt khách quan của tội phạm: 

– Hành vi khách quan của tội phạm: hành vi đua xe trái phép, tức là việc đua xe này không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép.

Ngược lại, nếu việc đua xe được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép thì không bị coi là vi phạm.

Hành vi đua xe trái phép thể hiện thông qua một số hành vi cụ thể như sau: chuẩn bị phương tiện, bố trí những điều kiện để phục vụ cho cuộc đua; đến nơi tập trung đua xe; thực hiện việc điều khiển xe tham gia cuộc đua.

– Hậu quả: hậu quả được coi là dấu hiệu bắt buộc của tội đua xe trái phép. Nếu hậu quả gây thiệt hại về sức khỏe và tài sản của người khác chưa xảy ra thì hành vi đua xe này chưa cấu thành tội đua xe trái phép. Hậu quả xảy ra theo quy định của luật như sau:

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

+ Gây thiệt hại về tài sản từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng.

+ Làm chết người.

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%.

+ Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

+ Làm chết 02 người.

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%.

+ Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

+ Làm chết 03 người trở lên.

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên.

+ Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

* Chủ thể của tội phạm: 

Bất kì ai có đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự và đủ tuổi theo quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017, cụ thể là:

– Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật hình sự.

Như vậy, chủ thể của tội đua xe trái phép sẽ là người từ đủ 14 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.

* Mặt chủ quan của tội phạm: 

– Yếu tố lỗi: người thực hiện hành vi phạm tội thực hiện là do lỗi cố ý; tức là người phạm tội nhận thức được rõ hành vi của mình là hành vi trái phép, thấy trước được hậu quả của hành vi đó mang lại và mong muốn hậu quả đó xảy ra hoặc thấy được trước hậu quả xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.

Ngoài ra, nếu như hành vi thực hiện việc tổ chức đua xe mà gây ra hậu quả chết người đủ yếu tố sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 265 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017. Cụ thể:

– Người nào tổ chức trái phép việc đua xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ gây ra hậu quả làm chết người sẽ bị phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 04 năm đến 10 năm.

– Trường hợp gây ra hậu quả làm chết 02 người sẽ bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm.

– Trường hợp gây ra hậu quả làm chết 03 người sẽ bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.

– Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng.

3. Trách nhiệm dân sự khi thực hiện hành vi đua xe trái phép và gây ra hậu quả: 

Tại Điều 584 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại, cụ thể:

Hành vi đua xe trái phép gây ra hậu quả xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp của người khác thì sẽ phải bồi thường nếu có thiệt hại xảy ra.

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại sẽ do hai bên tự thỏa thuận với nhau. Nếu không thỏa thuận được thì một trong hai bên có quyên yêu cầu đưa ra tòa khởi kiện theo hướng dân sự để giải quyết việc bồi thường.

Căn cứ xác định thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm gồm: 

– Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại.

– Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị. Ngoài ra, nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại.

– Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại. Trường hợp nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại.

Căn cứ xác định thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm gồm: 

– Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm theo quy định như trên.

– Các khoản chi phí cho việc mai táng.

– Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng.

– Các khoản thiệt hại khác hợp lý.

Do vậy, nếu như người nào thực hiện hành vi vi phạm đua xe trái phép mà gây ra hậu quả thì ngoài việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 266 Bộ luật Hình sự sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại về dân sự theo những căn cứ trên.