Mất bao nhiêu lâu để Toà án giải quyết ly hôn đơn phương?

1. Thời gian để Toà án giải quyết ly hôn đơn phương?

Khoản 1 Điều 28 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định: Tranh chấp về ly hôn, tranh chấp về nuôi con, chia tài sản khi ly hôn; chia tài sản sau khi ly hôn là loại tranh chấp hôn nhân gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Khoản 1 Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định:

Thời hạn chuẩn bị xét xử các loại vụ án, trừ các vụ án được xét xử theo thủ tục rút gọn hoặc vụ án có yếu tố nước ngoài, được quy định như sau:

• Đối với các vụ án quy định tại Điều 26 và Điều 28 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì thời hạn là 04 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án; 
• Đối với các vụ án quy định tại Điều 30 và Điều 32 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì thời hạn là 02 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án.

Theo các điều luật nêu trên thì hời hạn giải quyết một vụ án ly hôn đơn phương gồm những giai đoạn:

1.1. Thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án ly hôn đơn phương: 

• Thông thường: 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án (điểm a khoản 1 Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015);
• Gia hạn: Đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử nhưng không quá 02 tháng (điểm b khoản 1 Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).

Trong giai đoạn này thì Tòa án sẽ thực hiện:

• Xem xét hồ sơ và yêu cầu bổ sung giấy tờ nếu thiếu;
• Tiến hành thu thập chứng cứ và xác minh thông tin;
• Triệu tập và tổ chức phiên hòa giải (trừ trường hợp miễn hòa giải).

1.2. Thời hạn mở phiên tòa xét xử và ra bản án:

• Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng (khoản 4 Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015);
• Sau khi hết thời hạn kháng cáo của các đương sự và hết thời hạn kháng nghị của Viện kiểm sát (sau 30 ngày) mà không có kháng cáo hoặc kháng nghị thì bản án ly hôn sơ thẩm sẽ có hiệu lực pháp luật (Điều 273 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).

1.3. Trường hợp được gia hạn thời gian giải quyết vụ án:

• Hồ sơ có nhiều tình tiết phức tạp, như tranh chấp tài sản giá trị lớn, có yếu tố nước ngoài;
• Cần định giá tài sản, giám định ADN hoặc xác minh thông tin con chung;
• Bị đơn vắng mặt nhiều lần, phải thực hiện niêm yết hoặc ủy thác tư pháp (nếu ở nước ngoài).

Kết luận: Theo quy định pháp luật, thời gian giải quyết một vụ ly hôn đơn phương thường từ 4 đến 6 tháng, nhưng trên thực tế có thể kéo dài 8 tháng hoặc lâu hơn nếu phát sinh tranh chấp hoặc bị đơn cố tình gây khó khăn.

2. Vì sao thời gian giải quyết ly hôn đơn phương thường kéo dài?

Một số trường hợp đặc biệt như bị đơn ở nước ngoài, bị tuyên bố mất tích hoặc đang chấp hành án phạt tù… thì việc tống đạt văn bản tố tụng mất nhiều thời gian.

Thực tế, thời gian giải quyết ly hôn đơn phương thường kéo xuất phát từ những lý do sau:

3.1. Từ phía nguyên đơn (người nộp đơn yêu cầu):

a/ Chuẩn bị hồ sơ ban đầu:

• Hồ sơ thiếu hoặc sai sót: Thiếu những loại giấy tờ cần thiết như giấy chứng nhận kết hôn bản chính, giấy tờ tùy thân, giấy khai sinh con chung hoặc giấy tờ chứng minh tài sản… khiến Tòa án phải ra thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung. Điều này gây gián đoạn ngay từ giai đoạn đầu giải quyết;
• Không cung cấp địa chỉ chính xác của bị đơn: Tòa án cần tống đạt thông báo thụ lý và giấy triệu tập cho bị đơn theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên nếu nguyên đơn không cung cấp được địa chỉ rõ ràng thì Tòa án sẽ mất nhiều thời gian xác minh, niêm yết công khai và kéo dài tiến độ.

b/ Thái độ và sự hợp tác trong quá trình tố tụng:

• Chậm nộp tạm ứng án phí: Sau khi nhận thông báo, nếu nguyên đơn không nộp án phí đúng hạn thì vụ án sẽ bị đình chỉ;
• Thiếu chủ động theo dõi hồ sơ: Nếu không thường xuyên liên hệ để cập nhật tiến độ và cung cấp kịp thời tài liệu bổ sung thì hồ sơ dễ bị đình trệ.

3.2. Từ phía bị đơn (người bị kiện):

Đây thường là nguyên nhân phức tạp nhất trong các vụ ly hôn đơn phương.

a/ Bất hợp tác hoặc cố tình gây khó khăn:

• Không nhận được giấy tờ tố tụng hoặc vắng mặt nhiều lần: Tòa án phải triệu tập ít nhất 02 lần trước khi xét xử vắng mặt (Điều 227 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015), mỗi lần hoãn đều kéo dài thời gian;
• Từ chối cung cấp tài liệu và chứng cứ: Gây khó khăn trong việc xác minh tài sản, thu nhập hoặc nơi cư trú.

b/ Cố tình kéo dài thời gian:

• Đưa yêu cầu phản tố, khiếu nại: Bị đơn có thể đưa ra yêu cầu phản tố hoặc khiếu nại để kéo dài thời gian giải quyết vụ án;
• Khi nhận được đơn khiếu nại thì Tòa án vẫn phải xử lý các khiếu nại này theo quy trình pháp luật, vì vậy thời gian giải quyết sẽ bị kéo dài hơn.

3.3. Độ phức tạp của vụ án:

a/ Tranh chấp về con chung:

• Quyền nuôi con: Tòa án cần xác minh điều kiện nuôi dưỡng (thu nhập, nơi ở, môi trường sống, đạo đức…) hoặc lấy ý kiến trẻ em từ 7 tuổi trở lên trong trường hợp có con trên bảy tuổi (khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân gia đình 2014);
• Cấp dưỡng nuôi con: Nếu hai bên tranh chấp về mức cấp dưỡng thì Tòa án cần phải làm rõ thu nhập thực tế của bên có nghĩa vụ.

b/ Tranh chấp về tài sản chung và nợ chung:

• Xác định tài sản chung và riêng: Yêu cầu nhiều chứng cứ như giấy tờ mua bán, thừa kế, hợp đồng tặng cho…;
• Định giá tài sản: Nếu tài sản là nhà đất, cổ phần thì phải được định giá bởi tổ chức chuyên môn, thủ tục này thường mất vài tháng;
• Xác minh nghĩa vụ tài chính: Đòi hỏi sự phối hợp từ ngân hàng và tổ chức tín dụng.

c/ Có yếu tố nước ngoài:

• Một bên cư trú hoặc tài sản ở nước ngoài thì phải thực hiện thủ tục ủy thác tư pháp qua Bộ Ngoại giao hoặc cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam;
• Thủ tục này có thể kéo dài hàng năm hoặc lâu hơn.

3.4. Quy trình tố tụng và tình trạng quá tải của Tòa án

• Hòa giải bắt buộc: Luật quy định phải tiến hành hòa giải ít nhất một lần (Điều 205 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015). Nếu vắng mặt, Tòa phải lên lịch lại để tổ chức phiên hòa giải tiếp theo, từ đó kéo dài quy trình giải quyết vụ án ly hôn đơn phương;
• Sự quá tải của Tòa án: Tại các thành phố lớn như Hà Nội hoặc Hồ Chí Minh, mỗi Thẩm phán phải giải quyết rất nhiều vụ án ly hôn (trong đó có ly hôn đơn phương)/năm, từ đó dẫn đến lịch xét xử bị giãn cách xa;
• Thu thập chứng cứ và phối hợp cơ quan liên quan: Việc gửi công văn xác minh tài sản, thông tin ngân hàng, quyền sử dụng đất… phụ thuộc vào tốc độ phản hồi của các cơ quan;
• Năng lực Thẩm phán và Thư ký: Một Thẩm phán có kinh nghiệm sẽ xử lý hồ sơ nhanh và hiệu quả hơn.

4. Thực tế mất bao lâu để hoàn tất thủ tục ly hôn đơn phương?

Mặc dù pháp luật quy định thời gian giải quyết vụ án ly hôn đơn phương từ 04 đến 06 tháng (Điều 203 BLTTDS 2015), nhưng trên thực tế thời gian này có thể ngắn hơn hoặc kéo dài hơn tùy vào tính chất vụ việc và sự hợp tác của các bên.

4.1. Trường hợp hồ sơ hợp lệ, không tranh chấp tài sản và con cái:

• Nếu hồ sơ đầy đủ ngay từ đầu, bị đơn hợp tác, không tranh chấp con chung và tài sản: Thời gian trung bình sẽ kéo dài từ 3 đến 4 tháng;
• Quy trình: Tòa án tiến hành thụ lý, hòa giải theo thủ tục tố tụng chung; nếu hòa giải không thành công thì sẽ mở phiên tòa xét xử và ra bản án.

4.2. Trường hợp có tranh chấp quyền nuôi con hoặc nghĩa vụ cấp dưỡng:

• Khi hai bên tranh chấp về người nuôi con, Tòa án cần xác minh điều kiện của cha và mẹ, lấy ý kiến trẻ từ đủ 7 tuổi trở lên (Điều 81 Luật Hôn nhân gia đình  2014);
• Nếu cần cơ quan bảo vệ trẻ em hoặc chính quyền địa phương tham gia thì thời gian sẽ kéo dài từ 4 đến 6 tháng, hoặc có thể lâu hơn nếu phải thu thập nhiều chứng cứ về thu nhập, nơi cư trú.

4.3. Trường hợp tranh chấp tài sản phức tạp, cần định giá hoặc thẩm định:

Khi có yêu cầu phân chia tài sản chung như nhà đất, xe ô tô, cổ phần, Tòa án phải:

• Xác minh quyền sở hữu (theo giấy tờ pháp lý);
• Định giá tài sản (thường do Hội đồng định giá thực hiện);
• Triệu tập người liên quan (ví dụ: ngân hàng nếu tài sản đang thế chấp).

Khi đó, thời gian thực tế có thể sẽ kéo dài từ 6 đến 8 tháng hoặc hơn tùy vào tính chất phức tạp của vụ án.

4.4. Trường hợp bị đơn cố tình vắng mặt hoặc ở nước ngoài:

• Nếu bị đơn vắng mặt nhiều lần: Tòa án phải triệu tập hợp lệ 02 lần trước khi xét xử vắng mặt (Điều 227 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015).
• Nếu bị đơn ở nước ngoài: Tống đạt giấy tờ qua đường ngoại giao hoặc ủy thác tư pháp có thể mất vài tháng. Vì vậy, thời gian thực tế thường sẽ kéo dài từ 8 đến 12 tháng, thậm chí lâu hơn nếu hồ sơ có yếu tố nước ngoài.

5. Cần làm gì để ly hôn đơn phương nhanh chóng?

Như đã biết, hình thức ly hôn đơn phương được diễn ra theo yêu cầu của một bên.

Do đó để Tòa án chấp nhận yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương nhanh chóng thì người yêu cầu cần lưu ý thực hiện một số nội dung sau:

Thứ nhất, cá nhân có yêu cầu giải quyết ly hôn đơn phương phải chứng minh được lý do chính đáng và những bằng chứng xác thực về yêu cầu của mình, cụ thể:

• Cá nhân là vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng đến quyền nghĩa vụ của vợ chồng trong một cuộc hôn nhân như chung thủy, yêu thương, chia sẻ với nhau…;
• Điều này là nguyên nhân chính dẫn đến một bên có yêu cầu ly hôn đơn phương.

Hay nói cách khác. đã có thể giải quyết ly hôn nhanh chóng thì người làm đơn cần chuẩn bị đầy đủ những bằng chứng để chứng minh cho yêu cầu của mình là hợp pháp để tránh mất thời gian.

Thứ hai, chuẩn bị đầy đủ thành phần hồ sơ ly hôn:

Để tiết kiệm thời gian giải quyết ly hôn đơn phương thì hồ sơ ly hôn cũng cần chuẩn bị một cách đầy đủ, tránh trường hợp phải bỏ ra thời gian để sửa đổi bổ sung.

Theo Khoản 1 Điều 193 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì Tòa án chỉ cho phép cá nhân sửa đổi, bổ sung trong một thời hạn nhất định. Cụ thể là:

• Không quá 1 tháng;
• Hoặc có thể gia hạn thêm không quá 15 ngày đối với trường hợp cần nhiều thời gian để thu thập hồ sơ giấy tờ hoặc những trường hợp đặc biệt khác.

Thứ ba, cần tuân thủ theo đúng trình tự mà Tòa án nêu ra khi nhận được thông báo triệu tập bởi vì: Nếu cá nhân vắng mặt thì sẽ bị kéo dài thời gian để triệu tập lần thứ hai;

Thứ tư, cá nhân hoàn toàn có quyền làm đơn yêu cầu Tòa án không tiến hành hòa giải bắt buộc tại Tòa thì sẽ giảm bớt được khoảng thời gian đợi chờ để hòa giải giữa các bên.

Thứ năm, cần có sự hỗ trợ từ văn phòng, công ty luật uy tín đã có nhiều kinh nghiệm giải quyết ly hôn nhanh chóng.

6. Dịch vụ Luật sư hỗ trợ giải quyết ly hôn nhanh chóng tại Luật Dương Gia:

Ly hôn đơn phương là thủ tục đòi hỏi sự chính xác và kiên nhẫn, đặc biệt khi thời gian giải quyết kéo dài sẽ ảnh hưởng lớn đến tâm lý và cuộc sống của các bên. 

Để tránh rủi ro và tiết kiệm thời gian, Công ty Luật Dương Gia cung cấp dịch vụ pháp lý toàn diện về:

6.1. Tư vấn pháp luật và thời gian thực tế giải quyết:

• Giải thích rõ quy định pháp luật, quy trình thủ tục và mốc thời gian cụ thể cho từng trường hợp;
• Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ phù hợp với tình trạng của bạn (có tranh chấp con, tài sản hoặc ly hôn có yếu tố nước ngoài…).

6.2. Kiểm tra và soạn thảo hồ sơ đầy đủ, hợp lệ:

• Soạn đơn khởi kiện đúng mẫu, đúng nội dung yêu cầu;
• Rà soát giấy tờ chứng thực, tránh sai sót khiến hồ sơ bị trả lại.

6.3. Đại diện làm việc với Tòa án và cơ quan liên quan:

• Thay mặt khách hàng nộp hồ sơ, nhận thông báo thụ lý;
• Tham gia phiên hòa giải, phiên tòa để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho khách hàng.

6.4. Cam kết rút ngắn tối đa thời gian giải quyết:

• Với đội ngũ Luật sư giàu kinh nghiệm, Luật Dương Gia giúp hồ sơ được xử lý nhanh, đúng luật và giảm thiểu mọi rủi ro phát sinh;
• Mục tiêu: Giải quyết ly hôn trong thời gian ngắn nhất nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi của khách hàng về con cái và tài sản (nếu có yêu cầu giải quyết).

THAM KHẢO THÊM:

• Luật sư giải quyết ly hôn đơn phương, ly hôn vắng mặt
• Quy định điều kiện để được giải quyết ly hôn đơn phương
• Quy định về người có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn mới nhất