Công an có quyền đến nhà dân để kiểm tra thông tin về nơi cư trú. Kiểm tra hành chính thông thường bằng các hình thức như thông báo, kiểm tra đột xuất, ... Vậy kiểm tra hành chính là gì? Thẩm quyền kiểm tra hành chính quy định như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Kiểm tra hành chính là gì?
Tóm tắt câu hỏi:
Anh chị ơi xin nhờ anh chị tư vấn giúp em 1 số câu hỏi:
1. Kiểm tra hành chính là gì và được quy định tại văn bản pháp luật nào?
2. Cơ quan công an nào có thẩm quyền kiểm tra hành chính? Và họ được kiểm tra trong trường hợp nào? Quy định tại văn bản nào?
3. Em kinh doanh nhà trọ. Khi công an phường kiểm tra giấy tờ khách trọ lúc 8h tối có đúng quy định không? Nếu em không chịu mở cửa cho họ kiểm tra thì vi phạm quy định nào? Xin cám ơn anh chị luật sư Dương Gia nhiều!
Luật sư tư vấn:
1. Kiểm tra hành chính là hoạt động chuyên ngành của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm quản lý hoặc xử lý các đối tượng có hành vi vi phạm hành chính. Việc kiểm tra hành chính được quy định tại nhiều văn bản, có thể kiểm tra đột xuất hoặc kiểm tra theo thông báo. Văn bản quy định chung nhất là Luật xử lý vi phạm hành chính 2012.
2. Căn cứ Điều 39 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định thẩm quyền của công an nhân dân trong xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Do đó cơ quan công an có thẩm quyền kiểm tra hành chính.
3. Điều 25 Thông tư 55/2021/TT-BCA quy định chi tiết thi hành một số điều Luật cư trú quy định về kiểm tra cư trú như sau:
– Hình thức kiểm tra cư trú được tiến hành định kỳ, đột xuất hoặc do yêu cầu phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự.
– Đối tượng, địa bàn kiểm tra cư trú là công dân, hộ gia đình, ký túc xá, khu nhà ở của học sinh, sinh viên, học viên, khu nhà ở của người lao động, nhà cho thuê, nhà cho mượn, cho ở nhờ của tổ chức, cá nhân, cơ sở tín ngưỡng, cơ sở tôn giáo, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở chữa bệnh, cơ sở lưu trú du lịch và các cơ sở khác có chức năng lưu trú; cơ quan đăng ký cư trú các cấp; cơ quan, tổ chức có liên quan đến quản lý cư trú.
– Nội dung kiểm tra cư trú bao gồm kiểm tra việc triển khai và tổ chức thực hiện các nội dung đăng ký, quản lý cư trú, thu thập, cập nhật, khai thác thông tin cư trú trong Cơ sở dữ liệu về cư trú; quyền và trách nhiệm của công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức; các nội dung khác theo pháp luật cư trú.
– Cơ quan đăng ký, quản lý cư trú thực hiện kiểm tra việc chấp hành pháp luật về cư trú của công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức có liên quan. Khi kiểm tra được quyền huy động lực lượng quần chúng làm công tác bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức cùng tham gia. Trường hợp cơ quan cấp trên kiểm tra phải phối hợp với cơ quan đăng ký cư trú cấp dưới.
Khi bạn kinh doanh nhà trọ thì bạn phải đăng ký lưu trú cho các khách đến trọ nhà bạn. Công an có quyền đi kiểm tra đột xuất, tuy nhiên chưa có văn bản quy định công an được quyền kiểm tra đến mấy giờ. Do đó, việc cơ quan công an kiểm tra lúc 8 giờ tối vẫn đúng quy định pháp luật.
Điều 11 Nghị định 208/2013/NĐ-CP quy định biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ quy định: Khi tiến hành hoạt động tuần tra, kiểm soát, lực lượng thi hành công vụ phải sử dụng đúng trang phục, phương tiện được trang bị, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác; tuân thủ trình tự, thủ tục, kế hoạch, quy trình công tác đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Nếu bạn không mở cửa cho công an kiểm tra thì bạn đang có hành vi vi phạm quy định tại Điều 21 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính.
2. Kiểm tra hành chính khi không thông báo lưu trú:
Tóm tắt câu hỏi:
Cho tôi hỏi. Tôi có 2 đứa cháu ở quê Cà Mau lên Bà Rịa chơi cháu gái 18 tuổi cháu trai 16 tuổi ở nhà tôi được 4/5 hôm thì gần 12 giờ đêm có 6/7 anh công an xã đến không kêu cửa, không gõ cửa mà giật cửa rầm rầm. Tôi ra mở cửa thì mấy anh nói cho kiểm tra giấy tờ, tôi gọi hết mấy đứa cháu dậy và đem chứng minh nhân dân đưa cho kiểm tra, thì mấy anh ấy lập biên bản và nói đến ở chơi không trình báo dù ở một đêm và giữ hết giấy tờ bảo tôi thứ 2 đến công an làm việc. Mấy anh công an xã làm vậy là đúng hay sai? Nếu đúng tôi có bị phạt gì không.? Xin cản ơn!
Luật sư tư vấn:
Căn cứ theo quy định về Lưu trú và thông báo lưu trú tại Khoản 6 Điều 2 Luật cư trú 2020:
Vậy trong trường hợp của bạn, khi có người ở địa phương khác đến lưu trú tại nhà, bạn phải có nghĩa vụ thông báo tới cơ quan có thẩm quyền để cung cấp thông tin cho việc quản lý công dân theo Điều 15 Thông tư số 55/2021/TT-BCA.
Trong trường hợp này bạn đã không thực hiện thủ tục thông báo đến cơ quan công an xã , phường, thị trấn, do vậy hành vi này là hành vi vi phạm những quy định về quản lý cư trú và có thể bị xử phạt hành chính theo Điều 9 Nghị định 144/2021/NĐ-CP.
3. Kiểm tra hành chính nơi cư trú có cần lệnh không?
Tóm tắt câu hỏi:
Khi công an xã đi kiểm tra hành chính nhà ở thì cần phải có lệnh không? Nếu xe không có giấy tờ nhưng không lưu thông trên đường thì công an xã có quyền kiểm tra không? Công an xã tạm giữ xe mô tô không có giấy tờ để xác minh nguồn gốc và sau đó công dân đã xác minh nguồn gốc xe mô tô không phải là xe trộm cắp thì có trả lại cho công dân không?
Luật sư tư vấn:
Khi công an xã đi kiểm tra hành chính nhà ở thì cần phải có lệnh không?
Căn cứ quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Công an xã. Căn cứ theo Điều 25 Thông thư 55/2021/TT-BCA quy định về kiểm tra cư trú.
Theo quy định trên, việc kiểm tra cư trú được tiến hành định kỳ, đột xuất hoặc do yêu cầu phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh, trật tự. Như vậy, để kiểm tra việc triển khai và tổ chức thực hiện các nội dung đăng ký, quản lý cư trú; quyền và trách nhiệm của công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức; các nội dung khác theo pháp luật cư trú… Cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân, Công an xã được giao quản lý cư trú tại địa bàn có quyền kiểm tra trực tiếp hoặc phối hợp kiểm tra việc chấp hành pháp luật về cư trú đối với công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức thuộc địa bàn quản lý.
Khi kiểm tra được quyền huy động lực lượng quần chúng làm công tác bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức cùng tham gia. Việc kiểm tra cư trú của Công an cấp trên tại địa bàn dân cư phải có cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân, Công an xã được giao quản lý cư trú tại địa bàn chứng kiến.
Trên thực tế, trước 23 giờ việc kiểm tra hành chính diễn ra thường xuyên nhưng sau 23 giờ sẽ kiểm tra theo kế hoạch của phường. Việc kiểm tra hộ khẩu, tạm trú, tạm vắng nếu kiểm tra sau 23 giờ phải được sự đồng ý của ban chỉ huy công an phường, xã, thị trấn nhằm đảo bảo đúng nội dung kiểm tra, tránh gây phiền hà cho dân.
Công an xã có được tạm giữ xe mô tô không có giấy tờ để xác minh nguồn gốc không?
Xe máy là động sản phải đăng ký quyền sở hữu do đó khi mua bán cần có các giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu. Khi bạn mua xe máy không có giấy tờ thì chiếc xe đó là xe có nguồn gốc không rõ ràng.
Có thể chiếc xe của bạn là tang vật trong vụ án hình sự. Nếu như bạn chứng minh được nguồn gốc của xe không phải do phạm tội mà có hoặc không liên quan đến vụ án hình sự thì chiếc xe đó sẽ trả lại cho bạn. Nếu chiếc xe đó là tài sản do trộm cắp mà có hoặc có liên quan đến vụ án hình sự thì sẽ tạm giữ phương tiện để điều tra, xác minh.
