Quy chế, trình tự tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư

1. Cuộc họp của cộng đồng dân cư được tổ chức theo trình tự và quy chế như thế nào?

Căn cứ khoản 4 Điều 18 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022, trình tự tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư được thực hiện như sau:

• Người chủ trì cuộc họp tuyên bố lý do, nêu mục đích, yêu cầu, nội dung cuộc họp; giới thiệu người để cuộc họp biểu quyết cử làm thư ký.
  Trước hết, người chủ trì cuộc họp sẽ mở đầu bằng việc tuyên bố lý do tổ chức cuộc họp, nêu rõ mục đích, yêu cầu cần đạt được và những nội dung chính sẽ được thảo luận trong cuộc họp. Sau đó, người chủ trì sẽ giới thiệu một ứng cử viên để cuộc họp biểu quyết và cử người đó làm thư ký. Thư ký sẽ có trách nhiệm ghi chép lại biên bản cuộc họp một cách trung thực và chi tiết.
• Người chủ trì cuộc họp trình bày những nội dung đưa ra để xem xét, thảo luận tại cuộc họp.
  Người chủ trì sẽ tiếp tục cuộc họp bằng việc trình bày rõ ràng và cụ thể các nội dung, vấn đề mà cuộc họp sẽ tập trung xem xét và thảo luận. Việc này giúp tất cả các thành viên tham dự đều hiểu rõ vấn đề và có thể tham gia đóng góp ý kiến một cách hiệu quả.
• Những người tham gia cuộc họp thảo luận.
  Các thành viên tham dự cuộc họp sẽ có cơ hội thảo luận, trao đổi ý kiến về những nội dung đã được trình bày. Đây là bước quan trọng nhằm thu thập ý kiến từ các thành viên, đảm bảo tính dân chủ và sự đồng thuận trong cộng đồng.
• Người chủ trì cuộc họp tổng hợp chung các ý kiến thảo luận tại cuộc họp; đề xuất các nội dung và phương án biểu quyết đối với các nội dung đã được thảo luận.
  Sau khi thảo luận, người chủ trì sẽ tổng hợp các ý kiến, đánh giá chung và đề xuất các nội dung cụ thể cũng như các phương án biểu quyết dựa trên những gì đã được thảo luận. Việc biểu quyết có thể được thực hiện bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín, tùy thuộc vào quyết định của các thành viên tham dự. Nếu chọn hình thức bỏ phiếu kín, cuộc họp sẽ tiến hành bầu ra Ban kiểm phiếu để tổ chức việc bỏ phiếu một cách minh bạch và công bằng.
• Người chủ trì cuộc họp công bố kết quả biểu quyết và kết luận cuộc họp.
  Cuối cùng, sau khi quá trình biểu quyết hoàn tất, người chủ trì sẽ công bố kết quả biểu quyết và đưa ra kết luận của cuộc họp, tóm tắt lại các quyết định đã được thông qua và các bước tiếp theo cần thực hiện. Điều này đảm bảo mọi thành viên đều nắm rõ kết quả và có thể theo dõi tiến trình thực hiện các quyết định của cuộc họp.

2. Ai có quyền triệu tập cuộc họp của cộng đồng dân cư?

Người có quyền triệu tập cuộc họp của cộng đồng dân cư được quy định tại khoản 1 Điều 18 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 như sau:

• Tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư: Theo quy định tại khoản 1 Điều 18 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022, người có quyền triệu tập và chủ trì cuộc họp của cộng đồng dân cư là Trưởng thôn và Tổ trưởng tổ dân phố. Những người này có trách nhiệm tổ chức và điều hành các cuộc họp nhằm giải quyết các vấn đề chung của cộng đồng, đảm bảo tính dân chủ và sự tham gia đầy đủ của các thành viên. Trường hợp cuộc họp nhằm mục đích bầu hoặc cho thôi làm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố, việc tổ chức sẽ tuân theo các quy định cụ thể của Chính phủ để đảm bảo tính minh bạch và công bằng.

• Thành phần tham dự cuộc họp của cộng đồng dân cư: Thành phần tham dự cuộc họp của cộng đồng dân cư bao gồm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố, Ban công tác Mặt trận ở thôn và tổ dân phố, cùng đại diện các hộ gia đình trong thôn hoặc tổ dân phố. Sự tham gia đông đủ của các thành phần này góp phần giúp cuộc họp thu thập và phản ánh đầy đủ ý kiến và nguyện vọng của cộng đồng, tạo điều kiện cho mọi người cùng thảo luận và đưa ra các quyết định chung.

• Lưu ý trong trường hợp đặc biệt: Trong trường hợp cuộc họp được tổ chức để bầu hoặc cho thôi làm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố, các quy định của Chính phủ sẽ được áp dụng để đảm bảo quá trình này diễn ra một cách minh bạch, công bằng và đúng quy định. Nếu vị trí Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng tổ dân phố bị khuyết, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có quyền chỉ định đại diện Ban công tác Mặt trận ở thôn hoặc tổ dân phố, hoặc chọn một triệu tập viên là công dân có uy tín, đang cư trú tại thôn hoặc tổ dân phố đó để triệu tập và tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư. 

Như vậy, quy định cụ thể về người có quyền triệu tập và chủ trì tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng và sự tham gia đầy đủ của các thành viên trong cộng đồng, tạo điều kiện cho việc thảo luận và ra quyết định một cách dân chủ và hiệu quả.

3. Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định bãi bỏ quyết định của cộng đồng dân cư trong trường hợp nào?

Trường hợp Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định bãi bỏ quyết định của cộng đồng dân cư được quy định tại Điều 22 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 như sau: Theo quy định tại Điều 22 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022, quyết định của cộng đồng dân cư có thể được sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ trong những trường hợp cụ thể sau đây:

• Các trường hợp sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ quyết định của cộng đồng dân cư: 

+ Có nội dung trái với quy định của pháp luật, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục, đạo đức xã hội: Quyết định của cộng đồng dân cư nếu chứa đựng các nội dung vi phạm pháp luật hoặc không phù hợp với các giá trị văn hóa, đạo đức xã hội thì sẽ bị sửa đổi hoặc bãi bỏ.

+ Không tuân thủ quy định về trình tự, thủ tục thông qua văn bản của cộng đồng dân cư: Nếu quyết định được thông qua mà không tuân thủ đúng các quy trình, thủ tục quy định bởi Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và các quy định pháp luật liên quan khác, thì sẽ bị điều chỉnh hoặc bãi bỏ. 

+ Cộng đồng dân cư thấy cần thiết phải sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ: Khi cộng đồng dân cư nhận thấy cần thiết, họ có thể tự quyết định việc sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ các quyết định của mình.

• Trường hợp quyết định của cộng đồng dân cư có nội dung trái với pháp luật, không phù hợp với thuần phong mỹ tục: Ủy ban nhân dân cấp xã có quyền quyết định bãi bỏ những quyết định của cộng đồng dân cư nếu nội dung của chúng vi phạm pháp luật hoặc không phù hợp với thuần phong, mỹ tục, đạo đức xã hội. 

• Trường hợp quyết định của cộng đồng dân cư không tuân thủ quy trình: Tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, Ủy ban nhân dân cấp xã có thể quyết định bãi bỏ hoặc đề nghị cộng đồng dân cư sửa đổi, bổ sung, thay thế cho phù hợp. Quyết định bãi bỏ hoặc văn bản đề nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế quyết định của cộng đồng dân cư sẽ được gửi đến Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng tổ dân phố để thông báo đến Nhân dân, đồng thời được gửi đến Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.

• Quyền tự quyết của cộng đồng dân cư: Cộng đồng dân cư có quyền tự mình quyết định việc sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ các quyết định của mình khi xét thấy cần thiết. Cộng đồng dân cư cũng phải tuân thủ theo đề nghị của Ủy ban nhân dân cấp xã và theo đúng trình tự, thủ tục quy định tại các Điều 18, 19, 20 và 21 của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở khi tiến hành các thay đổi đó.

Như vậy, theo quy định trên, Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền quyết định bãi bỏ quyết định của cộng đồng dân cư khi nội dung của quyết định này vi phạm pháp luật, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục và đạo đức xã hội. Quyết định bãi bỏ phải được gửi đến Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng tổ dân phố để thông báo đến Nhân dân và đồng thời gửi đến Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã để thông báo và đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong quá trình thực hiện.

THAM KHẢO THÊM:

• Cung cấp thông tin bảo vệ môi trường cho cộng đồng dân cư
• Mẫu biên bản cuộc họp và hướng dẫn soạn thảo
• Quy chế dân chủ là gì? Xây dựng quy chế dân chủ ở cơ sở?