Phân biệt đầu tư trực tiếp nước ngoài và gián tiếp nước ngoài

Trong khi đầu tư trực tiếp nước ngoài và gián tiếp nước ngoài có thể là những nguồn vốn rất cần thiết cho một nền kinh tế, FPI lại biến động mạnh hơn nhiều và sự biến động này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế trong những thời điểm không chắc chắn. Vì sự biến động này có thể có tác động tiêu cực đáng kể đến danh mục đầu tư của họ, các nhà đầu tư bán lẻ nên tự làm quen với sự khác biệt giữa hai nguồn đầu tư nước ngoài quan trọng này. Vậy đầu tư trực tiếp nước ngoài và gián tiếp nước ngoài được phân biệt ra sao?

Luật sư tư vấn luật miễn phí qua tổng đài điện thoại: 1900.6568

1. Khái quát về đầu tư trực tiếp nước ngoài và gián tiếp nước ngoài:

Vốn là yếu tố quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế, nhưng vì hầu hết các quốc gia không thể đáp ứng tổng nhu cầu vốn chỉ từ nội lực nên họ chuyển sang đầu tư nước ngoài. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và đầu tư theo danh mục nước ngoài (FPI) là hai trong những con đường phổ biến nhất để các nhà đầu tư đầu tư vào nền kinh tế ở nước ngoài. FDI có nghĩa là đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài trực tiếp vào các tài sản sản xuất của một quốc gia khác.

FPI có nghĩa là đầu tư vào các tài sản tài chính, chẳng hạn như cổ phiếu và trái phiếu của các tổ chức ở quốc gia khác. FDI và FPI giống nhau ở một số khía cạnh nhưng rất khác nhau ở những khía cạnh khác. Khi các nhà đầu tư bán lẻ ngày càng đầu tư ra nước ngoài, họ nên nhận thức rõ ràng về sự khác biệt giữa FDI và FPI, vì các quốc gia có mức FPI cao có thể gặp phải sự biến động mạnh của thị trường và rối loạn tiền tệ trong thời gian không chắc chắn.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là khoản đầu tư của một công ty hoặc cá nhân ở một quốc gia vào các lợi ích kinh doanh ở một quốc gia khác.

Thay vào đó, đầu tư theo danh mục nước ngoài (FPI) đề cập đến các khoản đầu tư vào chứng khoán và các tài sản tài chính khác được phát hành ở một quốc gia khác.

Cả hai phương thức đầu tư nước ngoài đều rất quan trọng đối với thương mại và phát triển toàn cầu, tuy nhiên, FDI thường được coi là phương thức ưu tiên và ít biến động hơn.

Do vốn luôn thiếu và có tính lưu động cao, các nhà đầu tư nước ngoài có các tiêu chí tiêu chuẩn khi đánh giá mức độ mong muốn của một điểm đến ở nước ngoài đối với FDI và FPI, bao gồm:

– Các yếu tố kinh tế: sức mạnh của nền kinh tế, xu hướng tăng trưởng GDP, cơ sở hạ tầng, lạm phát, rủi ro tiền tệ, kiểm soát ngoại hối

– Yếu tố chính trị: ổn định chính trị, triết lý kinh doanh của chính phủ, thành tích

– Ưu đãi đối với nhà đầu tư nước ngoài: mức thuế, ưu đãi thuế, quyền tài sản

– Các yếu tố khác: trình độ học vấn và kỹ năng của lực lượng lao động, cơ hội kinh doanh, cạnh tranh địa phương

Tính đến năm 2020, Trung Quốc là nước nhận FDI hàng đầu trên toàn thế giới với 163 tỷ USD dòng vốn vào, so với 134 tỷ USD mà Hoa Kỳ thu hút. Con số này là một sự thay đổi đáng kể so với năm 2019 khi Hoa Kỳ có 251 tỷ đô la chảy vào trong khi Trung Quốc nhận được 140 tỷ đô la. FDI tính theo tỷ lệ phần trăm tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là một chỉ báo tốt về sự hấp dẫn của một quốc gia như một điểm đến đầu tư dài hạn.

Nền kinh tế Trung Quốc hiện nhỏ hơn nền kinh tế Mỹ, nhưng FDI tính theo phần trăm GDP là 1,31% đối với Trung Quốc tính đến năm 2019, so với 1,64% cao hơn một chút của Mỹ23 Đối với các nền kinh tế nhỏ hơn, năng động như Singapore hoặc Síp, FDI là tỷ lệ phần trăm GDP cao hơn đáng kể: 32,17% đối với Singapore và con số khổng lồ 103,93% đối với Síp (giá trị cao nhất tính đến năm 2019) .

Các dấu hiệu cảnh báo cho nhà đầu tư

Các nhà đầu tư nên thận trọng khi đầu tư mạnh vào các quốc gia có mức FPI cao và các nền tảng kinh tế đang xấu đi. Sự bất ổn về tài chính có thể khiến các nhà đầu tư nước ngoài phải tìm cách rút lui, với việc dòng vốn này gây áp lực giảm giá lên đồng nội tệ và dẫn đến bất ổn kinh tế.

Cuộc khủng hoảng châu Á năm 1997 vẫn là một ví dụ điển hình cho tình huống như vậy. Sự sụt giảm của các loại tiền tệ như đồng rupee Ấn Độ và đồng rupiah của Indonesia vào mùa hè năm 2013 là một ví dụ khác về sự tàn phá do dòng tiền “nóng” chảy ra. Vào tháng 5 năm 2013, sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Ben Bernanke ám chỉ về khả năng cắt giảm chương trình mua trái phiếu khổng lồ của Fed, các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu đóng cửa vị thế của họ tại các thị trường mới nổi, kể từ thời kỳ lãi suất gần bằng 0 (nguồn gốc của giá rẻ tiền) dường như sắp kết thúc.

Các nhà quản lý danh mục đầu tư nước ngoài trước tiên tập trung vào các quốc gia như Ấn Độ và Indonesia, những quốc gia được cho là dễ bị tổn thương hơn do thâm hụt tài khoản vãng lai ngày càng lớn và lạm phát cao. Khi dòng tiền nóng này chảy ra, đồng rupee chìm xuống mức thấp kỷ lục so với đồng đô la Mỹ, buộc Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ phải vào cuộc và bảo vệ đồng tiền này. Mặc dù đồng rupee đã phục hồi ở một mức độ nào đó vào cuối năm, nhưng sự sụt giá mạnh của nó trong năm 2013 về cơ bản đã làm xói mòn lợi nhuận đối với các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào các tài sản tài chính của Ấn Độ.

2. Phân biệt đầu tư trực tiếp nước ngoài và gián tiếp nước ngoài:

Mặc dù FDI và FPI giống nhau ở chỗ đều liên quan đến đầu tư nước ngoài, nhưng có một số điểm khác biệt rất cơ bản giữa hai loại hình này.

Điểm khác biệt đầu tiên phát sinh ở mức độ kiểm soát của nhà đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư FDI thường nắm giữ các vị trí kiểm soát trong các doanh nghiệp trong nước hoặc các công ty liên doanh và tích cực tham gia vào việc quản lý của họ. Mặt khác, các nhà đầu tư FPI thường là những nhà đầu tư thụ động, không tích cực tham gia vào các hoạt động hàng ngày và các kế hoạch chiến lược của các công ty trong nước, ngay cả khi họ có quyền kiểm soát đối với chúng.

Điểm khác biệt thứ hai là lực lượng nhà đầu tư FDI phải có cách tiếp cận dài hạn đối với các khoản đầu tư của họ vì có thể mất nhiều năm từ giai đoạn lập kế hoạch đến khi thực hiện dự án.

Mặt khác, các nhà đầu tư FPI có thể tuyên bố sẽ tham gia dài hạn nhưng thường có cơ hội đầu tư ngắn hơn nhiều, đặc biệt là khi nền kinh tế địa phương gặp phải một số bất ổn. Điều này đưa chúng ta đến điểm cuối cùng. Các nhà đầu tư FDI không thể dễ dàng thanh lý tài sản của họ và rời khỏi một quốc gia, vì những tài sản đó có thể rất lớn và kém thanh khoản.

Các nhà đầu tư FPI có thể thoát khỏi một quốc gia theo đúng nghĩa đen chỉ với một vài cú nhấp chuột, vì tài sản tài chính có tính thanh khoản cao và được giao dịch rộng rãi.

Ví dụ về FDI và FPI

Hãy tưởng tượng rằng bạn là một triệu phú đô la sống ở Hoa Kỳ và đang tìm kiếm cơ hội đầu tư tiếp theo của mình. Bạn đang cố gắng quyết định giữa (a) mua lại một công ty sản xuất máy móc công nghiệp và (b) mua một cổ phần lớn trong một công ty sản xuất máy móc đó. Cái trước là một ví dụ về đầu tư trực tiếp, trong khi cái sau là một ví dụ về đầu tư theo danh mục đầu tư.

Bây giờ, nếu nhà sản xuất máy móc nằm ở cơ quan tài phán nước ngoài, chẳng hạn như Mexico, và nếu bạn đầu tư vào nó, khoản đầu tư của bạn sẽ được coi là FDI. Nếu các công ty có cổ phiếu mà bạn đang cân nhắc mua cũng nằm ở Mexico, thì việc bạn mua cổ phiếu đó hoặc Biên lai lưu ký tại Mỹ (ADR) của họ sẽ được coi là FPI.

Mặc dù FDI nói chung bị hạn chế đối với các công ty lớn có khả năng đầu tư trực tiếp ra nước ngoài, nhưng các nhà đầu tư trung bình khá có khả năng tham gia vào FPI, cố ý hoặc vô tình. Mỗi khi bạn mua cổ phiếu hoặc trái phiếu nước ngoài, trực tiếp hoặc thông qua ADR, quỹ tương hỗ hoặc quỹ trao đổi, bạn đang tham gia vào FPI.

Ưu và nhược điểm của FDI và FPI

FDI và FPI đều là những nguồn tài trợ quan trọng cho hầu hết các nền kinh tế. Vốn nước ngoài có thể được sử dụng để phát triển cơ sở hạ tầng, thiết lập các cơ sở sản xuất và trung tâm dịch vụ, và đầu tư vào các tài sản sản xuất khác như máy móc và thiết bị, góp phần vào tăng trưởng kinh tế và kích thích việc làm.

Tuy nhiên, FDI rõ ràng là con đường được hầu hết các quốc gia ưa thích để thu hút đầu tư nước ngoài, vì nó ổn định hơn nhiều so với FPI và báo hiệu cam kết lâu dài. Nhưng đối với một nền kinh tế mới mở cửa, lượng vốn FDI có ý nghĩa chỉ có thể thu được một khi các nhà đầu tư nước ngoài tin tưởng vào triển vọng dài hạn và khả năng của chính quyền địa phương.

Mặc dù FPI được mong muốn như một nguồn vốn đầu tư, nhưng nó có xu hướng có mức độ biến động cao hơn nhiều so với FPI. Trên thực tế, FPI thường được gọi là “tiền nóng” vì xu hướng bỏ chạy khi có những dấu hiệu khó khăn đầu tiên trong nền kinh tế. Những dòng chảy danh mục đầu tư khổng lồ này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế trong thời kỳ bất ổn.