Nhận lại con đẻ cần điều kiện và thực hiện thủ tục thế nào?

1. Nhận lại con đẻ cần điều kiện và thực hiện thủ tục thế nào?

1.1. Người con có phải từ bỏ cha mẹ nuôi để được nhận lại cha mẹ ruột không?

Trong cuộc sống xã hội hiện nay có rất nhiều trường hợp, cha mẹ cho con đẻ của mình đi làm con nuôi cho một gia đình khác. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, người ta đặt ra câu hỏi: Liệu rằng người con có phải từ bỏ cha mẹ nuôi để được nhận lại cha mẹ ruột hay không? Bởi vì vấn đề này hiện nay đã không còn quá xa lạ trong xã hội, rất nhiều trường hợp cha mẹ đưa con ruột của mình cho người khác nhận con nuôi, tuy nhiên sau đó vì nhiều lý do khác nhau, họ lại muốn nhận lại chính người con ruột của mình. Căn cứ theo quy định tại Điều 90 của Luật hôn nhân gia đình năm 2014 hiện nay, thì có ghi nhận về quyền nhận cha mẹ của những đứa trẻ, cụ thể như sau:

– Con có quyền nhận cha mẹ của mình theo đúng quy định của pháp luật, kể cả trong trường hợp cha mẹ đã qua đời;

– Con đã thành niên nhận cha không cần phải có sự đồng ý của mẹ và ngược lại, con đã thành niên nhận mẹ cũng không cần phải có sự đồng ý của người cha.

Như vậy thì có thể thấy, theo quy định của pháp luật nước ta hiện nay trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình, thì các chủ thể là cá nhân hoàn toàn có quyền có đồng thời cả cha mẹ ruột và cha mẹ nuôi hợp pháp theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên bốn nhận cha mẹ nuôi thì cần phải tiến hành các thủ tục đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Bởi vì trên thực tế, mặc dù đã hình thành quan hệ cha mẹ con và các bên đều thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái nhưng do các bên không đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho nên quan hệ nuôi con nuôi không được công nhận có giá trị pháp lý.

Đồng thời thì đối với câu hỏi: Người con có phải từ bỏ cha mẹ nuôi để được nhận lại cha mẹ ruột hay không? Thì theo phân tích ở trên, những người con hoàn toàn có quyền có đồng thời cả cha mẹ nuôi và cha mẹ ruột theo quy định, pháp luật Việt Nam không nghiêm cấm vấn đề này, bởi điều này không vi phạm quy định về mặt đạo đức, không đi trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc, bởi vậy không có quy định nào ở Việt Nam yêu cầu một người phải tiến hành hoạt động từ bỏ cha mẹ nuôi thì họ mới được nhận lại cha mẹ ruột, trong trường hợp cha mẹ nuôi và cha mẹ ruột là những người khác nhau.

1.2. Nhận lại con đẻ cần điều kiện và thực hiện thủ tục thế nào?

Để nhận lại con đẻ thì các chủ thể cần phải đáp ứng được các điều kiện như sau:

– Chủ thể muốn nhận lại con đẻ phải có năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự phù hợp với quy định của pháp luật, có khả năng nuôi dưỡng những người con và có phẩm chất đạo đức tốt; 

– Việc nhận lại con đẻ xuất phát từ chính nhu cầu và mong muốn, phù hợp với ý chí của các bên chủ thể;

– Quá trình nhận lại con đẻ phải tuân thủ theo trình tự và thủ tục do pháp luật quy định, phải đáp ứng về hồ sơ và giấy tờ hợp lệ;

– Việc nhận lại con đẻ cần phải được thực hiện bởi các chủ thể có thẩm quyền, nếu sai thẩm quyền thì hoạt động đó sẽ không được công nhận giá trị pháp lý.

Như vậy thì có thể thấy, quá trình nhận lại con đen sẽ được tiến hành dựa trên thủ tục cơ bản như sau:

Bước 1: Các bên chủ thể có nhu cầu tiến hành chuẩn bị một bộ hồ sơ yêu cầu nhận lại con đẻ, bộ hồ sơ này sẽ bao gồm những giấy tờ cơ bản sau đây:

– Những giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống theo quy định của pháp luật;

– Các loại giấy tờ tùy thân như chứng minh thư nhân dân, hoặc thẻ căn cước công dân, hoặc hộ chiếu còn hiệu lực … của bố mẹ và con đẻ;

– Những giấy tờ chứng minh về nơi cư trú của người nhận con và người được nhận làm con theo đúng quy định của pháp luật;

– Các giấy tờ khác chứng minh quan hệ huyết thống phù hợp với quy định của pháp luật. 

Bước 2: Sau khi chuẩn bị bộ hồ sơ đầy đủ và hợp lệ nêu trên thì các chủ thể có nhu cầu sẽ nộp đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để các chủ thể này tiến hành hoạt động xem xét và đưa ra quyết định công nhận cho phép nhận lại con đẻ. Cụ thể ở đây là cơ quan đăng ký hộ tịch. Tức là sẽ do Ủy ban nhân dân cấp xã phường nơi người con đang thường trú sẽ có thẩm quyền công nhận lại con đẻ. 

Bước 3: Sau khi nhận được bộ hồ sơ đầy đủ hợp lệ thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong thời hạn 03 ngày làm việc, được tính kể từ ngày nhận được các loại giấy tờ nêu trên, nếu xét thấy việc nhận lại con đẻ là đúng cơ sở và không có tranh chấp xảy ra, thì công chức hộ tịch sẽ ghi vào sổ hộ tịch theo đúng quy định của pháp luật, và người đăng ký nhận lại con đẻ sẽ tiến hành hoạt động ký vào sổ hộ tịch, và sau đó xét báo cáo cho chủ thể có thẩm quyền đó là Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã để họ tiến hành hoạt động cấp trích lục cho người yêu cầu. Trong trường hợp cần phải xác minh thêm một số giấy tờ thì thời hạn có thể kéo dài, tuy nhiên không quá 05 ngày làm việc được tính kể từ ngày nhận bộ hồ sơ.

2. Mẫu đơn xin nhận lại con đẻ theo quy định của pháp luật hiện nay: 

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;

– Bộ luật Dân sự năm 2015.