Nhà trả góp có là tài sản chung vợ chồng? Ly hôn chia nhà trả góp thế nào?

Cuộc sống ngày càng hiện đại, số vụ ly hôn cũng ngày càng tăng. Khi không còn tình còn nghĩa, họ muốn chia cả những tài sản nhỏ nhất. Có tài sản thỏa thuận chia được, có tài sản tranh chấp tự nhận là tài sản riêng. Vậy tài sản mua trả góp trong thời kỳ hôn nhân thì số tiền trả góp có được chia khi ly hôn? Bài viết dưới đây của luật dương gia sẽ giúp bạn đọc giải quyết được những vấn đề này

1. Nhà trả góp có phải tài sản chung vợ chồng không?

Tài sản chung vợ chồng là tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân.Đồng thời, tài sản do được thừa kế riêng, tặng cho riêng nếu hai vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung thì cũng được công nhận là tài sản chung vợ chồng.Trong đó, tại khoản 2 Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình  2014 cũng quy định cụ thể trường hợp quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ, chồng trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

Như vậy, trong thời kỳ hôn nhân, căn nhà do vợ chồng mua trả góp nếu sử dụng thu nhập trong thời kỳ hôn nhân thì sẽ được coi là tài sản chung. Ngược lại, nếu có thỏa thuận hoặc dùng thu nhập có được từ tài sản riêng thì là tài sản riêng của từng người.Tuy nhiên, để chứng minh căn nhà trả góp là tài sản chung hay riêng thực tế lại khá phức tạp. Bởi nếu không chứng minh được đây là tài sản riêng thì căn nhà trả góp này sẽ trở thành tài sản chung vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân.Khi đó, căn nhà thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

 Tại khoản 2 Điều 16 Luật hôn nhân và gia đình 2014 nêu rõ, công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi là lao động có thu nhập. Và không phân biệt giữa lao động trong gia đình và lao động có thu nhập (Điều 29 Luật  hôn nhân và gia đình 2014 ).Như vậy, tùy vào thỏa thuận của hai vợ chồng hoặc nguồn tiền dùng để mua nhà trả góp để xác định căn nhà này là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ, chồng trong thời kỳ hôn nhân.

Đối với quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, luật quy định: Trường hợp quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ, chồng trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng. Do vậy đối với nhà đang trả góp mà vợ, chồng mua trả góp trong thời kỳ hôn nhân vẫn sẽ được coi là tài sản chung. Trường hợp, nếu vợ chồng có thỏa thuận hoặc dùng thu nhập có được từ tài sản riêng, nhà trả góp được xác đinh là tài sản riêng của từng người.

Thực tế xét xử cho thấy, để chứng minh căn nhà trả góp là tài sản chung hay riêng  lại khá phức tạp. Các bên vợ chồng nếu không chứng minh được đây là tài sản riêng hoặc do tài sản riêng hình thành thì căn nhà trả góp này sẽ trở thành tài sản chung vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân. Khi đó, căn nhà thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

Như vậy, tùy vào thỏa thuận của hai vợ chồng hoặc nguồn tiền dùng để mua nhà trả góp để xác định căn nhà này là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ, chồng trong thời kỳ hôn nhân.

2. Khi ly hôn, vợ chồng có được chia ngôi nhà trả góp không?

Để xem xét ngôi nhà trả góp có được chia khi hai vợ chồng li hôn, trước hết cần xác định ngôi nhà này là tài sản riêng hay tài sản chung. Việc xác định ngôi nhà trả góp là tài sản chung hay tài sản riêng phải căn cứ vào các yếu tố:

– Hai vợ chồng có thỏa thuận đây là tài sản chung hay tài sản riêng?

– Số tiền dùng để đặt trước và số tiền dùng để trả góp hàng tháng là thu nhập từ tài sản chung hay tài sản riêng của vợ chồng?

Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định nguyên tắc chia tài sản như sau:

“Điều 59. Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn

1.Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này.

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.

Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

2.Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

3.Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật này.

Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.

4.Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

5.Tòa án nhân dân tối cao chủ trì phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp hướng dẫn Điều này.”

Nói tóm lại, việc chia ngôi nhà đang trả góp khi ly hôn trước hết căn cứ vào thỏa thuận của vợ chồng. Nếu hai bên không có thỏa thuận hoặc thỏa thuận không hợp pháp thì có thể nhờ Tòa án giải quyết theo nguyên tắc chia đôi nhưng có xem xét đến một vài yếu tố đã nêu ở trên.

3. Hình thức giải quyết đối với  chia nhà trả góp khi ly hôn

Như vậy cần xem xét hai trường hợp

Trường hợp 1: Ngôi nhà trả góp là tài sản chung vợ chồng

Trong trường hợp, ngôi nhà trả góp là tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân thì khi ly hôn, việc chia tài sản sẽ do hai bên thỏa thuận hoặc thực hiện theo nguyên tắc chia đôi nhưng có tính đến:

(i) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

(ii) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung;

(iii) Lỗi của mỗi bên khi vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng…

Đồng thời, tài sản chung của vợ, chồng được chia theo hiện vật. Nếu không chia theo hiện vật thì chia theo giá trị: Bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

Ví dụ, căn nhà được mua trả góp và vẫn đang trong thời hạn trả nợ. Nếu hai vợ chồng chia tài sản khi ly hôn thì có thể thực hiện theo phương án: (i) Người vợ hoặc người chồng sẽ nhận được ngôi nhà và có nghĩa vụ trả số tiền chênh lệch cho người còn lại căn cứ vào các nguyên tắc nêu trên; (ii) Hai người hoàn tất việc trả góp, bán căn nhà và chia đôi số tiền có được từ việc bán nhà…

Trường hợp 2: Ngôi nhà trả góp là tài sản riêng của vợ hoặc chồng.

Ngôi nhà trả góp thuộc sở hữu riêng của vợ hoặc chồng thì sẽ thuộc sở hữu của người đó.

Vì vậy, việc chia ngôi nhà đang trả góp khi ly hôn trước hết căn cứ vào thỏa thuận của vợ chồng. Nếu hai bên không có thỏa thuận hoặc thỏa thuận không hợp pháp thì có thể nhờ Tòa án giải quyết theo nguyên tắc chia đôi nhưng có xem xét đến một vài yếu tố đã nêu ở trên.

TƯ VẤN TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ:

Tóm tắt câu hỏi:

Vợ chồng tôi mua chiếc xe ô tô RIO dưới hình thức trả góp hồi tháng 9/2017. Đến nay vợ chồng tôi chuẩn bị ly hôn. Cho tôi hỏi thời gian vợ chồng tôi mua xe tôi có bầu hơn 8 tháng rồi sinh con. Trong thời kì thai nghén vì sức khỏe không cho phép nên tôi không đi kiếm được tiền và đến khi sinh con tôi lại tiếp tục ở nhà chăm con đến nay bé cũng được gần 9 tháng. Vợ chồng tôi chuẩn bị ly hôn thì chồng tội nói xe ấy tôi không có đóng góp gì. Nên không được chia tài sản. Trong khi xe đó trả góp đứng trên vay tiền cả 2 vợ chồng. Chồng tôi đã đi làm để trả lãi ngân hàng hàng tháng. Còn tôi ở nhà chăm con. Vậy cho tôi hỏi khi ly hôn tôi có được chia tài sản không ạ. Mong nhận được câu trả lời sớm từ luật sư. Cảm ơn

Luật sư tư vấn:

Căn cứ theo Điều 33 Luật Hôn nhân gia đình 2014 quy định tài sản chung của vợ chồng : Theo đó, tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản, thu nhập do lao động, sản xuất, kinh doanh và hoa lợi, lợi tức phát sinh từ khối tài sản, thu nhập đấy hình thành trong thời kỳ hôn nhân trừ trường hợp chế độ tài sản theo thỏa thuận. Tài sản được thừa kế chung, tặng cho chung cũng là tài sản chung. Quyền sử dụng đất có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

Căn cứ theo Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình quy định tài sản riêng của vợ, chồng: Theo đó, tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn, tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân, tài sản được chia riêng cho vợ, chồng.

Như vậy, bạn sinh con nên ở nhà chăm sóc con, gia đình mà không đi làm thì vẫn được tính là lao động có thu nhập tương đương với thu nhập của chồng bạn khi đi làm. Do đó, chồng bạn nói bạn không có đóng góp trong việc trả tiền mua ô tô hàng tháng là không có căn cứ. Khi ly hôn, chiếc ô tô này là tài sản chung của vợ chồng, nên theo nguyên tắc sẽ thường là chia đôi, còn không sẽ căn cứ vào bên có công sức đóng góp nhiều hơn sẽ được chia nhiều hơn.