Mức đóng, phương thức và trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế

Luật Bảo hiểm y tế năm 2008 được Quốc hội ban hành nhằm mục đích để đáp ứng nhu cầu khách quan của quá trình phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta và quá trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân. Từ đó đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện chính sách xã hội hóa công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Không những thế, Luật Bảo hiểm y tế năm 2008 ra đời còn tạo cơ sở pháp lý thể chế hóa các quan điểm, định hướng của Ðảng và Nhà nước ta trong việc thực hiện những chính sách tài chính y tế thông qua bảo hiểm y tế với mục tiêu chính là xây dựng nền y tế Việt Nam công bằng, hiệu quả và phát triển. Bài viết dưới đây Luật Dương Gia sẽ giúp người đọc tìm hiểu quy định về mức đóng, phương thức và trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế?

Luật sư tư vấn luật qua điện thoại trực tuyến miễn phí: 1900.6568

1. Quy định về trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế của các đối tượng:

Hiện nay, theo quy định của pháp luật, xét về trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế, các đối tượng được chia thành năm nhóm cụ thể như sau:

– Thứ nhất: Người lao động sẽ do người sử dụng lao động và người lao động đóng.

– Thứ hai: Người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội sẽ do quỹ bảo hiểm y tế đóng.

– Thứ ba: Người thuộc đối tượng được ngân sách nhà nước đóng toàn bộ mức đóng bảo hiểm y tế sẽ do ngân sách nhà nước đóng.

– Thứ tư: Người thuộc đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng bảo hiểm y tế sẽ do người tham gia bảo hiểm y tế đóng và ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng.

– Thứ năm: Người thuộc nhóm đối tượng phải tự đóng toàn bộ mức đóng bảo hiểm y tế.

Như vậy, pháp luật hiện hành cũng đã quy định cụ thể về trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế của các nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế. Các chủ thể được pháp luật quy định cụ thể bên trên sẽ có trách nhiệm đóng bảo hiểm y.

Cần lưu ý rằng, đối với các cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế mà không đóng hoặc đóng không đầy đủ theo quy định của pháp luật thì cùng với việc phải đóng đủ số tiền chưa đóng, còn phải nộp số tiền lãi trong thời gian chậm đóng theo mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng nhà nước công bố; nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích tiền từ tài khoản tiền gửi của người có trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và lãi của số tiền này vào tài khoản của quỹ bảo hiểm y tế theo đúng quy định pháp luật hiện hành.

2. Đối tượng tham gia và mức đóng bảo hiểm y tế:

2.1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng:

– Các chủ thể là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động). Mức đóng bảo hiểm y tế của các chủ thể sẽ bằng 4,5% tiền lương hằng tháng.

– Các chủ thể là người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật thì mức đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở.

2.2. Nhóm do Quỹ bảo hiểm xã hội đóng:

Các đối tượng thuộc nhóm do Quỹ bảo hiểm xã hội đóng bao gồm:

– Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng thì mức đóng bảo hiểm y tế của các chủ thể sẽ bằng 4,5% tiền lương hưu.

– Người đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày; người từ đủ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng thì mức đóng bảo hiểm y tế của các chủ thể sẽ bằng 4,5% mức lương cơ sở.

– Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng thì mức đóng bảo hiểm y tế của các chủ thể sẽ bằng 4,5% mức lương cơ sở.

– Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp thì mức đóng bảo hiểm y tế của các chủ thể sẽ bằng 4,5% tiền trợ cấp thất nghiệp hàng tháng.

– Lao động nữ đang trong thời gian nghỉ chế độ thai sản được Quỹ bảo hiểm xã hội đóng thì mức đóng bảo hiểm y tế của các chủ thể sẽ bằng bằng 4,5% tiền lương tháng trước khi nghỉ thai sản

Cần lưu ý rằng người lao động nghỉ hưởng chế độ ốm đau từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không phải đóng bảo hiểm y tế nhưng vẫn được hưởng quyền lợi bảo hiểm y tế. Trong trường hợp người lao động nghỉ việc và không hưởng lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không phải tham gia bảo hiểm y tế của tháng đó.

2.3. Nhóm do ngân sách Nhà nước đóng:

Các đối tượng thuộc nhóm do ngân sách Nhà nước đóng bao gồm:

– Sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sỹ quan, binh sỹ quân đội đang tại ngũ; sỹ quan, hạ sỹ quan nghiệp vụ và sỹ quan, hạ sỹ quan chuyên môn, kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công an nhân dân, học viên công an nhân dân, hạ sỹ quan, chiến sỹ phục vụ có thời hạn trong công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; học viên cơ yếu được hưởng chế độ, chính sách theo chế độ, chính sách đối với học viên ở các trường quân đội, công an.

– Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước.

– Người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước.

– Người có công với cách mạng, cựu chiến binh.

– Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp đương nhiệm.

– Trẻ em dưới 6 tuổi.

– Người thuộc diện hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hằng tháng.

– Người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn; người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo.

– Thân nhân của người có công với cách mạng là cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con của liệt sỹ; người có công nuôi dưỡng liệt sỹ.

– Thân nhân của người có công với cách mạng.

– Thân nhân của các đối tượng quy định tại điểm a khoản 3 Điều 12 Luật sửa đổi sửa đổi bổ sung một số điều về bảo hiểm y tế.

– Người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật.

– Người nước ngoài đang học tập tại Việt Nam được cấp học bổng từ ngân sách của Nhà nước Việt Nam.

Đối với các chủ thể này thì mức đóng bảo hiểm y tế sẽ bằng 4,5% mức lương cơ sở,tiền lương hàng tháng làm căn cứ đóng theo từng nhóm đối tượng.

2.4. Nhóm do ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng:

– Các chủ thể là người thuộc hộ gia đình cận nghèo thì mức hỗ trợ tối thiểu là 70% tiền lương cơ sở.

– Các chủ thể là học sinh, sinh viên thì mức hỗ trợ tối thiểu là 30% tiền lương cơ sở.

– Đối với các hộ gia đình làm nông, lâm, ngư, diêm, nghiệp có mức thu nhập trung bình thì mức hỗ trợ tối thiểu là 50% tiền lương cơ sở.

2.5. Nhóm thứ năm đối tượng tham gia theo hộ gia đình:

Các hộ gia đình bao gồm những người thuộc hộ gia đình trừ đối tượng đã được quy định tại các nhóm trên thì mức đóng góp của các thành viên trong hộ gia đình tham gia bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật sẽ được căn cứ dựa tiền lương cơ sở và được tính như sau:

– Người thứ nhất đóng tối đa bằng 4,5% tiền lương cơ sở.

– Người thứ hai đóng 70% mức đóng của người thứ nhất.

– Người thứ ba đóng 60% mức đóng của người thứ nhất.

– Người thứ tư đóng 50% mức đóng của người thứ nhất.

– Người thứ năm trở đi mức đóng 40% của người thứ nhất.

3. Phương thức đóng bảo hiểm y tế:

Theo quy định tại Điều 15 Luật bảo hiểm y tế 2008 được sửa đổi Khoản 9, Điều 1 Luật bảo hiểm y tế sửa đổi 2014 về phương thức đóng bảo hiểm y tế như sau:

– Thứ nhất, hằng tháng, các chủ thể là người sử dụng lao động đóng bảo hiểm y tế cho người lao động và trích tiền đóng bảo hiểm y tế từ tiền lương của người lao động để nộp cùng một lúc vào quỹ bảo hiểm y tế.

– Thứ hai, đối với các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp không trả lương theo tháng thì định kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng một lần, người sử dụng lao động đóng bảo hiểm y tế cho người lao động và trích tiền đóng bảo hiểm y tế từ tiền lương của người lao động để nộp cùng một lúc vào quỹ bảo hiểm y tế.

– Thứ ba, hằng tháng, các tổ chức bảo hiểm xã hội đóng bảo hiểm y tế theo quy định tại các điểm c, d và đ khoản 1 Điều 13 của Luật bảo hiểm y tế năm 2008 vào quỹ bảo hiểm y tế.

– Thứ tư, hằng quý, cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp học bổng đóng bảo hiểm y tế theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 13 của Luật bảo hiểm y tế năm 2008 vào quỹ bảo hiểm y tế.

– Thứ năm, hằng quý, ngân sách nhà nước chuyển số tiền đóng, hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế theo quy định tại các điểm e, g và i khoản 1 Điều 13 của Luật bảo hiểm y tế năm 2008 vào quỹ bảo hiểm y tế.

– Thứ sáu, định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng, đại diện hộ gia đình, tổ chức, cá nhân đóng đủ số tiền thuộc trách nhiệm phải đóng vào quỹ bảo hiểm y tế.

Như vậy, theo quy định được nêu cụ thể bên trên, ta có thể thấy rằng phương thức đóng bảo hiểm y tế dựa vào đối tượng tham gia bảo hiểm y tế, tùy từng đối tượng sẽ có những phương thức đóng khác nhau. Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế có thể được tổ chức bảo hiểm y tế đóng bảo hiểm, được ngân sách nhà nước đóng, hoặc cá nhân, hộ gia đình tự đóng tiền vào quỹ bảo hiểm y tế.

Hiện nay, có những phương thức đóng bảo hiểm y tế cụ thể như sau: đóng hằng tháng, đóng định kì 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng. Các chủ thể có thể tham khảo các phương thức đóng cụ thể nêu trên và lựa chọn cho mình mức đóng phù hợp với điều kiện của các chủ thể này.