Mẫu yêu cầu điều tra (83/HS) và hướng dẫn cách soạn thảo

1. Mẫu yêu cầu điều tra là gì?

Yêu cầu điều tra có những vai trò cực kỳ quan trọng đối với việc điều tra vụ án hình sự và trong cả quá trình xử lý vụ án hình sự. Trên thực tế, rất nhiều trường hợp yêu cầu điều tra có ý nghĩa quyết định đối với việc thành bại trong quá trình xử lý vụ án và bị can. Thông qua đó đã thể hiện rõ và đầy đủ nhất chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Viện kiểm sát trong hoạt động điều tra vụ án. Mẫu yêu cầu điều tra được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành; được sử dụng khá phổ biến trong thực tế và có những ý nghĩa to lớn trong quá trình giải quyết vụ án hình sự.

Mẫu số 83/HS: Yêu cầu điều tra là mẫu bản yêu cầu được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền lập ra nhằm mục đích là để yêu cầu điều tra đối với vụ án hình sự. Mẫu nêu rõ nội dung yêu cầu, thông tin Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp hoặc Viện kiểm sát nhân dân tối cao, lý do yêu cầu điều tra, thông tin của người hoặc pháp nhân thương mại bị khởi tố những vấn đề cần điều tra để thu thập, củng cố chứng cứ, hoàn thiện các thủ tục tố tụng bảo đảm cho việc điều tra, truy tố được toàn diện, khách quan và triệt để theo đúng quy định của pháp luật. Mẫu yêu cầu điều tra  được ban hành theo Quyết định 15/QĐ-VKSTC của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

2. Mẫu yêu cầu điều tra:

Mẫu số 83/HS

Theo QĐ số 15 ngày 09 tháng 01 năm 2018

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

__________________

VIỆN KIỂM SÁT[1] …

[2]……

_____________

Số:…../YC-VKS…-…[3]

…, ngày…… tháng…… năm 20…

YÊU CẦU ĐIỀU TRA

Căn cứ Điều 42 và Điều 165  Bộ luật Tố tụng hình sự;

Căn cứ Quyết định khởi tố vụ án hình sự số…. ngày…. tháng…. năm… của [4]……. và Quyết định khởi tố bị can số …. ngày …. tháng …. năm …. của [5]…… đối với [6]…… về tội…… quy định tại khoản…..  Điều….. Bộ luật Hình sự (nếu có);

Xét thấy [7]……

YÊU CẦU:

Cơ quan [8]…tiến hành điều tra, xác minh làm rõ những nội dung sau đây:

1……..

2……..

3……..

……….

Cơ quan [8]…… có trách nhiệm thực hiện yêu cầu trên và tiến hành điều tra theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự./.

Nơi nhận:

– Cơ quan có thẩm quyền điều tra;

-…;

– Lưu: HSVA, HSKS, VP

KIỂM SÁT VIÊN

(Ký tên, đóng dấu)

Theo pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam năm 2015 thì hoạt động điều tra do ba cơ quan thực hiện ở các phạm vi và mức độ khác nhau. Cụ thể là Cơ quan điều tra trong Công an nhân dân, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân và Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao; cơ quan được giao quyển hạn điều tra của Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, cảnh sát biển tiến hành một số hoạt động điều tra.

Cũng theo quy định của pháp luật thì giai đoạn điều tra vụ án hình sự được bắt đầu từ khi có quyết định khởi tố vụ án hình sự và kết thúc khi có bản kết luận điều tra đề nghị truy tố hoặc quyết định đình chỉ vụ án của Cơ quan điều tra.

Đối tượng của hoạt động điều tra là hành vi phạm tội, người phạm tội, thiệt hại do tội phạm gây ra và các tình tiết khác có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án được quy định cụ thể tại Điều 63 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

Hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật hiện hành sẽ được thực hiện bằng các biện pháp điều tra khác nhau dựa theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định cụ thể như là: hỏi cung bị can, lấy lời khai của những người tham gia tố tụng khác, đối chất, nhận dạng, khám xét, thu giữ vật chứng, tài liệu, khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, xem xét dấu vết trên thân thể, thực nghiệm điều tra, trưng cầu giám định.

4.3. Vai trò và ý nghĩa của giai đoạn điều tra vụ án hình sự:

Điều tra vụ án hình sự có những vai trò và ý nghĩa cụ thể như sau:

– Trên thực tế, điều tra vụ án hình sự là chức năng quan trọng trong hoạt động tư pháp hình sự của các cơ quan và các chủ thể tiến hành có thẩm quyền đối với mỗi hành vi phạm tội nhằm mục đích để trực tiếp chứng minh hành vi phạm tội và người có lỗi trong việc thực hiện tội phạm thông qua các chứng cứ đã thu thập được. Không những thế, điều tra vụ án hình sự cũng là một trong những phương tiện cơ bản để thực hiện tốt nguyên tắc không tránh khỏi trách nhiệm trong thực tiễn áp dụng pháp luật tố tụng hình sự, tránh bỏ lọt tội phạm, gây ra oan sai và các tranh chấp xảy ra trong thực tế.

– Điều tra vụ án hình sự cũng góp phần ngăn chặn kịp thời việc thông qua quyết định khởi tố bị can một cách không thận trọng, thiếu chính xác của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong quá trình giải quyết vụ án hình sự. Nếu không thận trọng, thiếu chính xác trong việc ban hành các quyết định thì có thể sẽ kéo một loạt hậu quả tiêu cực tiếp theo xảy ra trong việc truy cứu trách nhiệm hình sự ở các giai đoạn tố tụng hình sự.

– Không những thế, việc điều tra vụ án hình sự là một giai đoạn tố tụng hình sự cơ bản và quan trọng để tăng cường pháp chế, bảo vệ các quyền và tự do của công dân trong các giai đoạn trước khi khởi tố của Viện kiểm sát và xét xử của Tòa án có thẩm quyền theo quy định của pháp luật hiện hành, điều tra vụ án hình sự cùng với các giai đoạn tố tụng hình sự khác góp phần có hiệu quả vào cuộc đấu tranh phòng và chống tội phạm trong toàn xã hội.

Theo Điều 163 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định về thẩm quyền điều tra của các Cơ quan điều tra chuyên trách điều tra tội phạm là cơ quan tiến hành tố tụng. Theo Điều 163 thì Cơ quan điều tra được tổ chức trong Công an nhân dân, trong Quân đội nhân dân và ở Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Cơ quan điều tra trong Công an nhân dân bao gồm:

– Cơ quan An ninh điều tra.

Cơ quan An ninh điều tra được tổ chức ở cấp Trung ương và cấp tỉnh.

– Cơ quan Cảnh sát điều tra.

Cơ quan Cảnh sát điều tra được tổ chức ở cấp Trung ương, cấp tỉnh và cấp huyện.

Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân bao gồm:

– Cơ quan điều tra quân sự.

Cơ quan điều tra quân sự được tổ chức ở Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục, Quân khu, Quân đoàn, Quân chủng, Binh chủng, Binh đoàn, Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng và Cơ quan điều tra hình sự khu vực.

– Cơ quan điều tra an ninh quân đội.

Cơ quan điều tra an ninh quân đội được tổ chức ở Bộ Quốc phòng, ở Quân khu, Quân chủng, Bộ tư lệnh Bộ đội biên phòng.

Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao bao gồm:

– Cục điều tra thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

– Phòng điều tra thuộc Viện kiểm sát quân sự Trung ương.

Cơ quan điều tra trong Công an nhân dân và trong Quân đội nhân dân được phân chia thành hai loại: Loại thứ nhất sẽ có nhiệm vụ tiến hành điều tra các tội xâm phạm an ninh quốc gia, các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh và những tội phạm do cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân thực hiện và loại thứ hai sẽ có nhiệm vụ tiến hành điều tra các tội phạm còn lại theo quy định của pháp luật.