Chuyển đổi mã số thuế người phụ thuộc sang người nộp thuế

1. Khi nào cần chuyển đổi mã số thuế người phụ thuộc sang người nộp thuế?

Mã số thuế là một dãy gồm 10 hoặc 13 số được cơ quan có thẩm quyền cấp cho người thực hiện đăng ký thuế trước khi bắt đầu hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc khi có phát sinh nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.

Theo quy định tại điểm b, khoản 3, điều 30 Luật quản lý thuế 2019, cá nhân được cấp 01 mã số thuế duy nhất để sử dụng trong suốt cuộc đời của cá nhân đó. Người phụ thuộc của cá nhân được cấp mã số thuế để giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế thu nhập cá nhân. Mã số thuế cấp cho người phụ thuộc đồng thời là mã số thuế của cá nhân khi người phụ thuộc phát sinh nghĩa vụ với ngân sách nhà nước. Hay nói cách khác, có thể hiểu mã số thuế người phụ thuộc là mã số do cơ quan thuế cấp cho người phụ thuộc khi người nộp thuế đăng ký giảm trừ gia cảnh.

Người phụ thuộc là những người mà các cá nhân nộp thuế TNCN có trách nhiệm nuôi dưỡng, cùng huyết thống hoặc quan hệ hôn nhân.

Giảm trừ gia cảnh được hiểu là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công của đối tượng nộp thuế là cá nhân cư trú. Và việc xác định mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc thực hiện theo nguyên tắc mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một đối tượng nộp thuế.

Khi người nộp thuế đăng ký giảm trừ gia cảnh Cá nhân là người phụ thuộc,  khi phát sinh nghĩa vụ phải nộp ngân sách nhà nước thì sử dụng mã số thuế đã được cấp cho người phụ thuộc để khai thuế, nộp thuế đối với các nghĩa vụ phát sinh phải nộp ngân sách nhà nước. Cơ quan thuế căn cứ vào hồ sơ phát sinh nghĩa vụ thuế lần đầu, thực hiện chuyển mã số thuế của người phụ thuộc thành mã số thuế của người nộp thuế để hạch toán nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế.

 Như vậy việc chuyển đổi mã số thuế người phụ thuộc sang người nộp thuế được diễn ra khi người phụ thuộc có phát sinh thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân.

Ví dụ: Anh Nguyễn Văn A, 45 tuổi, thường trú tại Thành phố Hồ Chí Minh. Anh mở cửa hàng kinh doanh gà rán, thu nhập hàng tháng là 20 triệu đồng. Anh A phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế cho Nhà nước. Anh A đăng ký giảm trừ gia cảnh với người phụ thuộc là con trai Nguyễn Văn K (19 tuổi, không có thu nhập). Tuy nhiên, đến đầu năm 2023, K tốt nghiệp và đi làm. Thu nhập hàng tháng của cháu là 13 triệu trên một tháng. Lúc này, Nguyễn Văn K đã phát sinh thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân. Do đó, K đã phải tiến hành làm thủ tục chuyển đổi từ mã số thuế người phụ thuộc sang người nộp thuế. Tức mã số thuế của K không còn là mã số người phụ thuộc của anh Nguyễn Văn K, mà là mã số thuế thu nhập cá nhân của người thực hành nộp thuế.

2. Quy định của pháp luật về việc chuyển đổi mã số thuế người phụ thuộc sang người nộp thuế:

–  Hồ sơ chuyển đổi mã số thuế thu nhập cá nhân từ người phụ thuộc sang người nộp thuế.

Hồ sơ chuyển đổi mã số thuế thu nhập cá nhân từ người phụ thuộc sang người nộp thuế cần chuẩn bị những giấy tờ cụ thể sau đây:

+ Tờ khai đăng ký thuế theo mẫu số 05-ĐK-TCT.

+ Bản sao công chứng chứng minh nhân dân/ căn cước công dân.

+ Đơn đề nghị chuyển từ mã số thuế người phụ thuộc sang mã số thuế người nộp thuế.

Sau khi chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ, tài liệu trong hồ sơ nên trên, cá nhân có nhu cầu sẽ tiến hành nộp hồ sơ tại cơ quan thuế nơi phát sinh nghĩa vụ nộp thuế.

– Thủ tục chuyển đổi mã số thuế từ người phụ thuộc sang người nộp thuế:

Bước 1: Làm tờ khai đăng ký thuế

Khi tiến hành làm tờ khai đăng ký thuế, các cá nhân phải đảm bảo đầy đủ các thông tin, nội dung trong lời khai như sau:

+  Mục 1: “Họ và tên người đăng ký thuế”: Chủ thể thực hiện phải tiến hành ghi rõ ràng đầy đủ bằng chữ in hoa tên cá nhân đăng ký thuế.

+  Mục 2: “Thông tin đại lý thuế” . Ở phần mục này, cá nhân không bắt buộc ghi thông tin đại lý thuế.

+ Mục 3: “Ngày, tháng, năm sinh”: Tại phần mục này, chủ thể làm tờ khai đăng ký thuế phải ghi rõ ngày, tháng, năm sinh của cá nhân đăng ký thuế.

+ Mục 4 : “Giới tính”. Cá nhân tiến hành tích vào một trong hai ô Nam hoặc Nữ.

+ Mục 5: “Quốc tịch”: Người làm tờ khai ghi rõ quốc tịch của cá nhân đăng ký thuế.

+ Mục 6: “Số giấy tờ chứng thực của cá nhân”: Ở mục này, người thực hiện ghi đầy đủ thông tin vào các loại giấy tờ mà cá nhân đăng ký thuế.

+ Mục 7: “Địa chỉ đăng ký theo hộ khẩu”: Người làm tờ khai đăng ký thuế ghi đầy đủ các thông tin về địa chỉ của cá nhân đã được ghi trên sổ hộ khẩu.

+ Mục 8: “Địa chỉ cư trú”: Chủ thể thực hiện ghi đầy đủ các thông tin về địa chỉ về nơi ở hiện tại của cá nhân.

+ Mục 9: “Điện thoại liên hệ, email”:  Nếu có địa chỉ email, số điện thoại, cá nhân ghi vào mục 9 này.

+ Mục 10: “Cơ quan chi trả thu nhập tại thời điểm đăng ký thuế”: Nếu có cơ quan chi trả thu nhập đang công tác tại thời điểm đăng ký thuế, chủ thể thực hiện ghi thông tin vào mục này.

Bước 2: Làm đơn đề nghị chuyển từ mã số thuế người phụ thuộc sang mã số thuế người nộp thuế.

Nhũng nội dung cần nêu rõ trong đơn đề nghị chuyển mã số thuế thu nhập cá nhân từ người phụ thuộc sang mã số thuế thu nhập của người nộp thuế, cụ thể như sau:

+  Lý do làm đơn đề nghị chuyển mã số thuế thu nhập cá nhân từ người phụ thuộc sang người nộp thuế.

+ Trong đơn đề nghị chuyển mã số thuế phải ghi rõ nơi gửi là cơ quan thuế quản lý nơi phát sinh nghĩa vụ nộp thuế.

+ Những thông tin cá nhân của người làm đơn đề nghị chuyển mã số thuế: Họ tên, ngày sinh, số chứng minh nhân dân, hộ khẩu thường trú

+ Trong nội dung đơn đề nghị phải điền đầy đủ các thông tin sau : mã số thuế được cấp khi là người phụ thuộc; tại cơ quan thuế nào; hiện tại phát sinh thu nhập tại đây; thuộc cơ quan quản lý thuế nào

+ Người làm đơn phải ký ghi rõ họ tên và chịu trách nhiệm về thông tin đã khai báo.

– Sau khi hoàn tất các hồ sơ, thủ tục nêu trên, người nộp thuế mang hồ sơ ra bộ phận một cửa của cơ quan thuế nơi phát sinh nghĩa vụ nộp thuế.

Như vậy, khi đảm bảo thực hiện theo các quy trình, thủ tục nêu trên, cá nhân có yêu cầu sẽ tiến hành chuyển đổi mã số thuế người phụ thuộc sang người nộp thuế đúng quy định của pháp luật.

3. Mẫu đơn đề nghị chuyển đổi mã số thuế người phụ thuộc sang người nộp thuế:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – tự do – hạnh phúc

……, ngày…tháng….năm…..

ĐƠN ĐỀ NGHỊ 

(Về việc chuyển từ mã số thuế người phụ thuộc sang mã số thuế người nộp thuế)

Kính gửi: ………

Họ tên tôi là: ………

Sinh ngày: ………

Chứng minh nhân dân số………., cấp ngày….tháng….năm, nơi cấp: ………

Hộ khẩu thường trú: ………

Hiện tôi đã được cấp mã số thuế người phụ thuộc là:…… được cấp bởi …. Tuy nhiên, hiện nay tôi đã phát sinh thu nhập tới mức chịu thuế. Vì vậy, tôi làm đơn đề nghị này kính mong ……… chuyển từ mã số thuế người phụ thuộc sang mã số thuế của người nộp thuế của tôi để tôi có thể hoàn thành nghĩa vụ thuế đối với nhà nước và cơ quan thuế quản lý.

Kính mong ……sớm xem xét và giải quyết. Tôi xin chân thành cảm ơn !

                                                                                                                           Người làm đơn

                                                                                                                        (Ký và ghi rõ họ tên)

Hiện nay, việc chuyển đổi mã số thuế người phụ thuộc sang người nộp thuế diễn ra khá phổ biến. Trong bối cảnh nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, thu nhập bình quân đầu người của người dân ngày càng tăng cao, thì việc đóng thuế thu nhập cá nhân là đặc biệt cần thiết trong các trường hợp này. Chính vì vậy, người phụ thuộc (khi đảm bảo giá trị tương ứng nhất định về mặt tài chính) sẽ phải tiến hành đóng thuế thu nhập cá nhân. Lúc này, việc chuyển đổi mã số thuế từ người phụ thuộc sang người nộp thuế buộc phải được tiến hành. Những phân tích về việc chuyển đổi mã số thuế ở trên giúp người đọc nắm bắt được những thông tin cơ bản nhất của hoạt động chuyển đổi mã số thuế. Từ đó, khi rơi vào trường hợp phải chuyển đổi, người dân sẽ tuân thủ quy định của luật, nắm bắt được hoạt động chuyển đổi này một cách khách quan và toàn diện nhất.

Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết: Luật quản lý thuế 2019