Quy định cụ thể của "Bộ luật dân sự 2015" và văn bản có liên quan về điều kiện, thẩm quyền và thủ tục chấm dứt việc giám hộ.
Giám hộ là việc cá nhân, tổ chức (người giám hộ) được pháp luật quy định hoặc được cử để thực hiện việc chăm sóc và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự (sau đây gọi chung là người được giám hộ
Người được giám hộ bao gồm:
– Người chưa thành niên không còn cha, mẹ, không xác định được cha, mẹ hoặc cha mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, bị Toà án hạn chế quyền của cha, mẹ hoặc cha, mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên đó và nếu cha, mẹ có yêu cầu;
– Người mất năng lực hành vi dân sự.
– Người chưa đủ 15 tuổi được quy định tại điểm a, b khoản 2 Điều 58 “Bộ luật dân sự 2015” phải có người giám hộ.
– Căn cứ chấm dứt việc giám hộ: Việc giám hộ chấm dứt khi không còn căn cứ cần giám hộ. Theo quy định tại Điều 72 “Bộ luật dân sự 2015” thì việc giám hộ chấm dứt trong các trường hợp sau:
+ Người được giám hộ đã có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
+ Người được giám hộ chết;
+ Cha, mẹ của người được giám hộ đã có đủ điều kiện để thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình;
+ Người được giám hộ được nhận làm con nuôi;
– Hậu quả của chấm dứt việc giám hộ:
Theo Điều 73 “Bộ luật dân sự 2015”, hậu quả của việc chấm dứt việc giám hộ, bao gồm:
“1.Khi việc giám hộ chấm dứt thì trong thời hạn 3 tháng, kể từ thời điểm chấm dứ việc giám hộ, người giám hộ thanh toán tài sản với người được giám hộ hoặc với cha mẹ của người được giám hộ.
Trong trường hợp người được giám hộ chết thì trong thời hạn 3 tháng, kể từ thời điểm chấm dứt việc giám hộ, người giá hộ thanh toán toàn bộ tài sản với người thừa kế của người được giám hộ; nếu hết thời hạn đó mà chưa xác định được người thừa kế thì người giám hộ tiếp tục quản lý tài sản của người được giám hộ cho đến khi tài sản được giải quyết theo quy định của pháp luật về thừa kế và thông báo cho UBND xã, phường, thị trấn nơi người được giám hộ cư trú.
Việc thanh toán tài sản được thực hiện với sự giám sát của người giám sát việc giám hộ.
2.Các quyền, nghĩa vụ phát sinh từ các giao dịch dân sự vì lợi ích của người được giám hộ được người giám hộ thực hiện như sau:
a, Chuyển cho người được giám hộ khi người này đã có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
b, Chuyển cho cha, mẹ của người được giám hộ trong trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 72 của Bộ luật này;
c, Chuyển cho người thừa kế của người được giám hộ khi người giám hộ chết.
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
– Đăng ký, thay đổi chấm dứt việc giám hộ:
Cơ quan có thẩm quyền đăng ký thay đổi người giám hộ, chấm dứt việc giám hộ là UBND cấp xã nơi đăng ký việc giám hộ (khoản 1 Điều 31 Nghị định số 158/2005/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch).
Theo khoản 2,3,4 ĐIều 31 Nghị định số 158/2005/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch quy định:
“1. Người yêu cầu chấm dứt việc giám hộ phải nộp tờ khai (theo mẫu quy định), quyết định công nhận việc giám hộ đã được ấp trước đây và xuất trình các giấy tờ cần thiết để chứng minh đủ điều kiện chấm dứt việc giám hộ theo quy định của “Bộ luật dân sự 2015”
Trong trường hợp người được giám hộ có tài sản riêng, đã được lập thành danh mục khi đăng ký giám hộ, thì người yêu cầu chấm dứt việc giám hộ phải nộp danh mục tài sản đó và tài sản hiện tại của người được giám hộ.
2. Trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày nhận đủ các giấy tờ hợp lệ, nếu xét thấy yêu cầu chấm dứt việc giám hộ là phù hợp với quy định của pháp luật và không có tranh chấp thì cán bộ Tư pháp hộ tịch ghi vào Quyết định công nhận chấm dứt việc giám hộ , đồng thời ghi chú việc chấm dứt giám hộ vào sổ đã đăng ký việc giám hộ trước đây. Chủ tịch UBND cấp xã ký và cấp cho người yêu cầu chấm dứt giám hộ 1 bản chính quyết định chấm dứt việc giám hộ, bản sao quyết định công nhận chấm dứt việc giám hộ theo yêu cầu của đương sự.
3 Trong trường hợp người giám hộ đề nghị được thay đổi việc giám hộ và có người khác đủ điều kiện nhận làm giám hộ, thì các bên làm thủ tục chấm dứt việc giám hộ cũ và đăng ký việc giám hộ mới theo quy định tại Mục này”.
