Phản ứng hóa hợp là một loại phản ứng hóa học trong đó một hoặc nhiều chất tham gia phản ứng để tạo ra một chất mới. Trong phản ứng hóa hợp, có thể có sự thay đổi về mức độ oxy hóa của các nguyên tố, hoặc không. Nói cách khác, phản ứng hóa hợp có thể là phản ứng oxi hóa-khử hoặc không phải là phản ứng này.
Mục lục bài viết
1. Phản ứng hóa hợp là gì?
Phản ứng hóa hợp là một loại phản ứng hóa học trong đó một hoặc nhiều chất tham gia phản ứng để tạo ra một chất mới. Trong phản ứng hóa hợp, có thể có sự thay đổi về mức độ oxy hóa của các nguyên tố, hoặc không. Nói cách khác, phản ứng hóa hợp có thể là phản ứng oxi hóa-khử hoặc không phải là phản ứng này.
Khi hai hoặc nhiều chất tham gia phản ứng hóa hợp, chúng có thể tạo ra sản phẩm mới có tính chất khác với các chất ban đầu. Ví dụ, khi hidro và oxi phản ứng với nhau để tạo ra nước, các chất ban đầu có mức độ oxy hóa khác nhau. Hidro có mức độ oxy hóa bằng 0, trong khi oxi có mức độ oxy hóa bằng -2. Tuy nhiên, trong sản phẩm mới, tức là nước, các nguyên tố này đều có mức độ oxy hóa bằng 0.
Phản ứng hóa hợp được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như sản xuất dược phẩm và hóa chất. Nó cũng là một phần quan trọng của quá trình tổng hợp protein trong sinh học.
2. Đặc điểm của phản ứng hóa hợp:
Phản ứng hóa hợp là một trong những loại phản ứng hóa học cơ bản, trong đó hai hoặc nhiều chất tham gia phản ứng với nhau để tạo ra một sản phẩm duy nhất. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc tạo ra các hợp chất hữu cơ, vì nó cho phép các nhà khoa học kết hợp các hợp chất khác nhau để tạo ra các hợp chất mới có tính chất và ứng dụng khác nhau.
Phản ứng hóa hợp có một số đặc điểm quan trọng như sau:
– Đối với phản ứng hóa hợp, có hai hoặc nhiều chất tham gia phản ứng. Các chất này thường được gọi là chất phản ứng hoặc chất tham gia.
– Chỉ có một sản phẩm được tạo ra trong quá trình phản ứng hóa hợp. Điều này khác với phản ứng phân hủy, trong đó một chất ban đầu sẽ phân hủy thành nhiều chất khác nhau.
– Số oxi hóa của các nguyên tố có thể thay đổi hoặc không thay đổi trong quá trình phản ứng. Điều này có thể làm thay đổi tính chất của các chất phản ứng và sản phẩm tạo ra.
3. Phân loại phản ứng hoá hợp:
Phản ứng hóa hợp là phản ứng trong đó các chất hóa học tương tác với nhau để tạo thành một chất mới. Trong phản ứng này, số oxi hóa của các chất tham gia phản ứng thay đổi. Dưới đây là các loại phản ứng hóa hợp theo từng loại:
3.1. Đơn chất + Đơn chất → Hợp chất:
Trong loại phản ứng này, một kim loại điển hình và một phi kim điển hình tương tác với nhau để tạo thành một hợp chất ion. Ví dụ: 2Al + 3S→ Al2S3
Ngoài ra, còn có trường hợp là hai phi kim tương tác với nhau để tạo thành một hợp chất cộng hóa trị. Ví dụ: 4P + 5O2 → 2P2O5
3.2. Đơn chất + Hợp chất → Hợp chất cộng hóa trị:
Trong loại phản ứng này, một đơn chất tương tác với một hợp chất để tạo thành một hợp chất cộng hóa trị. Ví dụ:
H2 + C2H4 → C2H6
3.3. Hợp chất + Hợp chất → Hợp chất cộng hóa trị:
Trong loại phản ứng này, hai hợp chất tương tác với nhau để tạo thành một hợp chất cộng hóa trị. Ví dụ:
C2H4 + H2O → C2H5OH
Các phản ứng hóa hợp có sự thay đổi số oxi hóa là một lĩnh vực quan trọng trong hóa học, và có nhiều ứng dụng trong đời sống.
4. Bài tập vận dụng:
Câu 1. Đốt 9 kg than đá chứa 20% tạp chất. Tính thể tích khí cacbonic sinh ra ở đktc. (Giải thích: Than đá chứa thành phần chính là cacbon C, mà than đá chứa 20% tạp chất thì %C = 100 – 20 = 80%)
A. 13440 lit
B. 6720 lit
C. 4480 lit
D. 3460 lít
Câu 2. Phản ứng nào là phản ứng hóa hợp
A. Zn + H2SO4 loãng→ ZnSO4+ H2↑
B. CaO + H2O → Ca(OH)2
C. CaCO3 CaO + CO2↑
D. Fe + 2HCl → FeCl2 + H2↑
Câu 3. Cho phản ứng: C + O2 CO2. Phản ứng trên là:
A. Phản ứng hóa hợp
B. Phản ứng toả nhiệt
C. Phản ứng cháy.
D. Tất cả các ý trên đều đúng
Câu 4. Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học
A. Trong đó chỉ có một chất mới tạo thành từ 2, hay nhiều chất ban đầu
B. Trong đó chỉ có một chất mới sinh ra từ 2 chất ban đầu
C. Trong đó chỉ có 2 chất mới sinh ra từ 1 chất ban đầu
D. Trong đó chỉ có 1 hay nhiều chất sinh ra từ 1 chất ban đầu.
Câu 5. Phản ứng nào dưới đây là phản ứng hóa hợp
A. NaOH + HCl → NaCl + H2O
B. 2Mg + O22MgO
C. 2KClO3 2KCl + 3O2
D. Na + H2O → 2NaOH + H2
Câu 6. Phản ứng nào dưới đây là phản ứng hoá hợp
A. CuO + H2→ Cu + H2O
B. CaO + H2O → Ca(OH)2
C. 2KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2
D. CO2 + Ca(OH)2→ CaCO3 + H2O
Câu 7. Phản ứng nào sau đây vừa là phản ứng hóa hợp, vừa là phản ứng oxi hóa – khử?
A. CaO + H2O → Ca(OH)2
B. 2NO2 → N2O4
C. 2NO2 + 4Zn → N2 + 4ZnO
D. 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O→ 4Fe(OH)3
Câu 8. Trong các cặp chất sau đây, cặp chất nào cùng tồn tại trong dung dịch?
A. AlCl3 và Na2CO3
B. HNO3 và NaHCO3
C. NaAlO2 và KOH
D. NaCl và AgNO3
Câu 9. Phản ứng nào là phản ứng hóa hợp
A. Cu + H2SO4→ CuSO4 + H2
B. CaO + H2O → Ca(OH)2
C. CaCO3 → CaO +CO2
D. Fe + 2HCl → FeCl2 + H2
Câu 10. Chọn đáp án sai trong các đáp án sau:
A. Sự tác dụng của oxi với 1 chất là sự oxi hóa
B. Lò luyện gang dung không khí giàu oxi
C. Fe + H2SO4 → FeSO4+ H2 là phản ứng hóa hợp
D. Đèn xì oxi- axetilen là một trong những ứng dụng của oxi
Câu 11. Đâu không là phản ứng hóa hợp
A. 2Cu + O2 2CuO
B. 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
C. Mg + S → MgS
D. FeO + 2HCl → FeCl2 + H2O
Câu 12. Nhận định nào sau đây không đúng?
A. Phản ứng thế trong hóa học vô cơ đều là phản ứng oxi hóa – khử.
B. Các phản ứng trao đổi có thể là phản ứng oxi hóa – khử, có thể không là phản ứng oxi hóa khử.
C. Các phản ứng hóa hợp có thể là phản ứng oxi hóa – khử, có thể không là phản ứng oxi hóa khử.
D. Các phản ứng trao đổi đều không phải là phản ứng oxi hóa khử.
Câu 13. Câu nào sau đây sai khi nói về phản ứng hóa học
A. Trong phàn ứng hóa học chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm phân tử này biến đổi thành phân tử khác.
B. Sự thay đổi liên kết giữa nguyên tử chỉ liên quan đến electron.
C. Sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử chỉ liên quan đến nơtron.
D. Số nguyên tử nguyên tố được giữ nguyên sau phản ứng.
Câu 14. Điều kiện để phản ứng xảy ra giữa bột sắt và bột lưu huỳnh là
A. Bột sắt được tiếp xúc với bột lưu huỳnh.
B. Đun nóng bột sắt , sau đó đun nóng bột lưu huỳnh.
C. Cho thêm chất xúc tác vào hỗn hợp bột sắt với lưu huỳnh.
D. Bột sắt tiếp xúc với bột lưu huỳnh và được nung nóng ở nhiệt độ thích hợp.
Câu 15. Trường hợp nào sau đây xảy ra phản ứng hóa học mà không cần phải đun nóng?
A. Lưu huỳnh tác dụng với sắt.
B. Phân hủy đường thành than.
C. Kẽm tác dụng với axit clohiđric.
D. Than cháy trong không khí.
Câu 16. Phản ứng nào dưới đây là phản ứng hoá hợp?
A. ZnO + H2→ Zn + H2O
B. BaO + H2O → Ba(OH)2
C. 2KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2
D. CO2+ Ba(OH)2 → BaCO3 + H2O
Câu 17. Cho cây nến đang cháy vào một lọ thủy tinh rồi đậy nút kín. Hiện tượng xảy ra tiếp theo là
A. cây nến cháy sáng chói.
B. cây nến cháy bình thường.
C. cây nến bị tắt ngay.
D. cây nến cháy một lúc rồi tắt dần.
Câu 18. Nội dung nhận định nào sau đây là sai?
A. Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó chỉ có một chất mới tạo thành từ 2, hay nhiều chất ban đầu
B. Trong quá trình phản ứng hóa học, lượng chất phản ứng giảm dần, lượng sản phẩm tăng dần.
C. Phản ứng giữa các phân tử thể hiện phản ứng giữa các chất.
D. Sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử chỉ liên quan đến nơtron.
Câu 19. Trường hợp nào sau đây xảy ra phản ứng hoá học?
A. Hòa tan muối ăn vào nước cho đến khi muối ăn tan hết
B. Phân hủy thuốc tím ở nhiệt độ cao
C. Mở nắp chai coca thấy sủi bọt khí
D. Để chậu nước ngoài sân nắng, thấy nước trong chậu nóng lên