Ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến được Nam Cao khắc họa rõ nét nhất trong tác phẩm cũng là ba cột mốc đánh dấu sự tha hóa dần dần của nhân vật. Bài viết dưới đây sẽ phân tích ý nghĩa của hình ảnh này.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý phân tích 3 lần Chí Phèo đến nhà bá Kiến:
I. Mở bài:
– Giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm.
– Một chi tiết đầy ý nghĩa trong “Chí Phèo” là ba lần hắn đến nhà Bá Kiến, mỗi lần không chỉ phản ánh sự chuyển biến tâm lý của nhân vật mà còn thể hiện sâu sắc bi kịch cuộc đời Chí Phèo. Qua ba lần đến nhà Bá Kiến, số phận của Chí được khắc họa từ sự thù hận, tha hóa, cho đến sự trỗi dậy của lương tri và kết cục bi thảm.
II. Thân bài:
*Lần thứ nhất:
– Sau khi về làng Vũ Đại được một ngày, trong men say, Chí Phèo cầm rượu và đến thẳng nhà Bá Kiến. Hắn chửi bới, gọi tên tục Bá Kiến, tưởng chừng sẽ trả thù kẻ đã đẩy hắn vào con đường tù đày và tha hóa. Đây là lần đầu tiên Chí Phèo đến nhà Bá Kiến, bởi hắn còn nhớ đến mối thù với Bá Kiến – kẻ đã biến cuộc đời hắn thành địa ngục.
– Tuy nhiên, Bá Kiến, một kẻ cáo già và thủ đoạn, đã không sử dụng bạo lực mà lại dùng lời lẽ ngọt ngào, khôn khéo cùng chút tiền bạc để mua chuộc Chí. Hắn biến Chí từ một người nông dân lương thiện trở thành một tay sai đắc lực. Lần đầu đến nhà Bá Kiến là bước ngoặt khiến Chí Phèo bị tha hóa hoàn toàn, hắn không những không trả được thù mà còn rơi sâu vào vòng xoáy tội lỗi. Bá Kiến đã thành công trong việc lôi kéo Chí Phèo làm tay sai cho hắn, khiến Chí trở thành công cụ cho Bá Kiến.
*Lần thứ hai:
– Chí Phèo, sau khi trở thành tay sai cho Bá Kiến, càng ngày càng chìm sâu vào cuộc sống đầy tội lỗi. Hắn uống rượu để quên đi nỗi đau và sự lạc lối, nhưng càng uống, hắn càng cảm thấy cuộc đời vô nghĩa. Tất cả những gì hắn mong muốn lúc này chỉ là một chốn dung thân, một cuộc sống trong tù – nơi hắn từng cảm thấy “an toàn” hơn ngoài xã hội đầy dối trá và cay đắng.
– Vì thế, trong một lần say rượu, hắn lại đến nhà Bá Kiến, không phải để trả thù mà để xin được đi tù. Hành động này thể hiện rõ sự tuyệt vọng tột cùng của Chí Phèo. Hắn cảm thấy xã hội bên ngoài không còn chỗ đứng cho hắn, nơi mà hắn chỉ là một kẻ bị ruồng bỏ, bị ghét bỏ. Bá Kiến nắm bắt được tâm lý yếu đuối của Chí Phèo, tiếp tục sử dụng vật chất để dụ dỗ hắn làm tay sai, để hắn lao sâu hơn vào con đường tha hóa. Mối thù với Bá Kiến vẫn còn đó, nhưng Chí Phèo tiếp tục bị giam cầm trong sự điều khiển và chi phối của Bá Kiến.
*Lần thứ ba:
– Mối tình ngắn ngủi với Thị Nở là điểm sáng duy nhất trong cuộc đời đen tối của Chí Phèo. Lần đầu tiên sau bao nhiêu năm, hắn cảm nhận được tình yêu, sự chăm sóc và hy vọng về một cuộc sống lương thiện. Trong lòng hắn trỗi dậy khát khao được sống như một con người bình thường, được yêu thương và hoàn lương. Nhưng hy vọng ấy nhanh chóng bị dập tắt khi Thị Nở nghe lời bà cô mà từ chối tình cảm với hắn.
– Cảm giác bị hắt hủi, ruồng bỏ một lần nữa khiến Chí Phèo rơi vào tuyệt vọng, nhưng lần này, hắn không tìm đến rượu để quên lãng mà chọn cách đối diện với thực tế. Hắn hiểu rằng chính Bá Kiến là kẻ đã đẩy hắn vào con đường tội lỗi, là nguồn gốc của mọi bi kịch trong cuộc đời hắn. Hắn tìm đến nhà Bá Kiến, lần này không phải để xin xỏ hay chửi bới, mà để giết chết kẻ thù đã khiến hắn không thể trở lại làm người.
– Hành động giết Bá Kiến là phản kháng cuối cùng của Chí Phèo, một sự phản kháng tuyệt vọng trước xã hội. Hắn đã trả thù được, nhưng đồng thời cũng nhận ra rằng hắn không còn chỗ đứng trong xã hội này nữa. Bi kịch của Chí Phèo lên đến đỉnh điểm khi hắn quyết định chấm dứt cuộc đời mình bằng cái chết. Đây là sự kết thúc tất yếu của một con người đã bị tha hóa, bị xã hội chối bỏ và không còn lối thoát nào khác ngoài bạo lực.
III. Kết bài:
– Ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến không chỉ thể hiện sự chuyển biến tâm lý của nhân vật mà còn phản ánh bi kịch của con người trong xã hội phong kiến đầy bất công. Mỗi lần đến nhà Bá Kiến, Chí Phèo lại càng rơi sâu vào vực thẳm tuyệt vọng, bị tha hóa và cuối cùng là kết thúc sinh mạng.
– Tác phẩm “Chí Phèo” không chỉ là tiếng nói lên án chế độ phong kiến thối nát mà còn là tiếng kêu thương cho số phận của những con người bị xã hội đẩy đến bước đường cùng. Bi kịch của Chí Phèo là bi kịch của những con người khao khát được sống lương thiện nhưng bị xã hội chối bỏ, không còn lối thoát. Sự thức tỉnh lương tri của Chí Phèo tuy muộn màng nhưng cũng là lời tố cáo mạnh mẽ về những bất công, áp bức đã biến con người thành quỷ dữ, biến họ trở thành nạn nhân của chính xã hội họ đang sống.
2. Ý nghĩa 3 lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến hay nhất:
Hình ảnh Chí Phèo và ba lần hắn đến nhà Bá Kiến chính là con đường đưa một người nông dân lương thiện, chất phác trở thành “con quỷ dữ” của làng Vũ Đại.
Mỗi lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến đều mang một động cơ khác nhau, phản ánh rõ sự tha hóa dần dần của nhân vật. Bá Kiến, đại diện cho tầng lớp thống trị của xã hội phong kiến, còn Chí Phèo là người nông dân không gia đình, không nơi nương tựa, bị chà đạp cả về tinh thần và thể xác. Mối quan hệ giữa họ là mối quan hệ giữa chủ và tớ, giữa giai cấp thống trị và kẻ bị áp bức. Từ bé, con đường đến nhà Bá Kiến đã là con đường mà Chí Phèo thường xuyên phải đi qua, như một sự báo hiệu cho bi kịch cả đời hắn.
Lần đầu tiên Chí Phèo đến nhà Bá Kiến sau khi ra tù là với mục đích trả thù, đầy phẫn nộ và hung hăng. Hắn chửi bới, gây náo loạn, nhưng cuối cùng lại dễ dàng bị Bá Kiến mua chuộc bằng những lời ngon ngọt và một vài đồng xu. Tiếng chửi của Chí Phèo vang lên không chỉ nhằm vào Bá Kiến mà còn là tiếng kêu của một kẻ tuyệt vọng, bị xã hội ruồng bỏ. Tuy nhiên, dưới sự xảo trá của Bá Kiến, Chí Phèo đã rơi sâu vào vòng xoáy của sự tha hóa, không còn đủ ý chí để trả thù, mà trở thành tay sai cho chính kẻ thù của mình. Lần thứ hai Chí Phèo đến nhà Bà Kiến là khi Chí rơi vào tuyệt vọng, cầu xin Bá Kiến cho mình vào lại chốn ngục tù – nơi Chí còn thấy mình có giá trị. Bá Kiến nắm bắt được tâm lý yếu đuối của Chí Phèo, tiếp tục sử dụng vật chất để dụ dỗ hắn làm tay sai, để hắn lao sâu hơn vào con đường tha hóa. Và lần thứ ba cũng là lần cuối cùng mà Chí Phèo đến nhà Bá Kiến là khi Chí Phèo bị Thị Nở từ chối tình cảm. Đây là lúc những uất hận của Chí lên tới đỉnh điểm. Chí Phèo đâm chết Bá Kiến rồi cũng kết thúc sinh mạng của chính mình.
Thông qua ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến, Nam Cao đã lên án gay gắt sự nham hiểm của giai cấp thống trị, như Bá Kiến, có thể dễ dàng điều khiển, thao túng số phận của người nông dân. Sự dễ dãi của Chí Phèo cũng là hình ảnh tượng trưng cho những người nông dân thiếu hiểu biết, dễ bị thao túng bởi những cám dỗ của quyền lực và vật chất, dần dần đi vào con đường tha hóa không lối thoát.
3. Ý nghĩa 3 lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến điểm cao nhất:
Từ khi ra tù về làng đến lúc tự kết liễu đời mình, Chí Phèo đã nhiều lần đến nhà Bá Kiến, nhưng ba lần được Nam Cao khắc họa rõ nét nhất trong tác phẩm cũng là ba cột mốc đánh dấu sự tha hóa dần dần của nhân vật.
Lần đầu tiên, Chí Phèo đến nhà Bá Kiến ngay sau khi ra tù với mục đích trả thù. Sau một ngày dài uống rượu say xỉn, hắn cầm vỏ chai đến để đòi lại món nợ đời mà Bá Kiến đã gây ra cho hắn nhiều năm trước. Tuy nhiên, trước sự xảo quyệt của Bá Kiến, Chí Phèo dễ dàng bị mua chuộc bằng rượu thịt và một đồng bạc. Hắn quên đi lòng thù hận và vui vẻ ra về, bước đầu dấn thân vào con đường làm tay sai cho kẻ thù.
Lần thứ hai, Chí Phèo trở lại nhà Bá Kiến với mục đích xin đi tù vì cho rằng cuộc sống trong tù thoải mái hơn. Bá Kiến, nhận thấy sự vô vọng của hắn, lại dùng chiêu trò “lấy độc trị độc”, sai Chí đi đòi nợ Đội Tảo. Sau khi thành công, Chí Phèo tự mãn, cảm thấy mình là người hùng và từ đó hoàn toàn phụ thuộc vào Bá Kiến, trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại.
Lần cuối cùng, sau khi gặp Thị Nở, con người lương thiện trong Chí Phèo thức tỉnh. Bát cháo hành của Thị khơi dậy khát vọng trở lại làm người trong hắn. Tuy nhiên, khi bị bà cô Thị Nở cấm cản, Chí Phèo trong cơn say đã không đến nhà cô cháu thị Nở mà đi thẳng đến nhà Bá Kiến. Tại đây, Chí Phèo thét lên đòi làm người lương thiện, nhưng nhận ra rằng con đường ấy đã khép lại với mình. Trong cơn tuyệt vọng, hắn giết Bá Kiến rồi tự sát.
Ba lần Chí Phèo đến nhà Bá Kiến không chỉ đánh dấu sự tha hóa và tỉnh ngộ muộn màng của hắn mà còn là lời tố cáo sắc bén của Nam Cao về xã hội phong kiến bất công. Qua đó, nhà văn bày tỏ lòng thương cảm sâu sắc với số phận bi thảm của người nông dân bị xã hội đẩy vào con đường cùng, khao khát lương thiện nhưng bị tước đi cơ hội trở lại làm người.
THAM KHẢO THÊM:
