Tác phẩm Kiến và người là một trong những truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Trần Duy Phiên. Truyện đã phản ánh mối quan hệ khăng khít không thể tách rời giữa con người với thiên nhiên và ngược lại. Phân tích truyện Kiến và người để cảm nhận được điều này nhé.
Mục lục bài viết
1. Phân tích truyện ngắn Kiến và người của Trần Duy Phiên hay:
Tác giả Trần Duy Phiên là một nhà báo, tác giả nổi tiếng, có nhiều đóng góp cho văn học, báo chí nước nhà. Truyện ngắn “Kiến và người” viết năm 1963 là một tác phẩm nổi tiếng của tác giả. Tác phẩm này đã để lại ấn tượng rất lớn cho người đọc bởi kết cấu chi tiết, các nhân vật được xây dựng một cách đậm nét.
“Kiến và Người” có một câu chuyện đơn giản, xoay quanh cuộc chiến giữa con người và loài kiến để bảo vệ lãnh thổ của mình. Gia đình nhân vật tự xưng là cháu trong tác phẩm chuyển đến vùng ngoại ô, phá rừng, dọn nhà và làm trang trại. Tuy nhiên, hành động này đã vô tình xâm phạm đất đai, lãnh thổ của loài kiến. Kiến đã tự vệ, tấn công con người và cứu mạng chúng. Cuộc chiến dường như không cân sức và cả hai bên đều chịu tổn thất nặng nề. Nhà kiến thì bị lửa thiêu rụi hoàn toàn. Nhà của nhân vật xưng cháu cũng bị thiêu rụi cùng đàn kiến, thậm chí mẹ của nhân vật này cũng phải chết vì nọc độc của kiến. Thông qua cuộc chiến giữa loài kiến và con người, tác phẩm này truyền tải một thông điệp vô cùng ý nghĩa. Điều này củng cố mối quan hệ chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên. Khi con người tàn phá thiên nhiên luôn để lại những hậu quả khó lường. Con người nên hòa hợp với thiên nhiên, tôn trọng quy luật tự nhiên và sống cuộc sống bình yên.
Câu chuyện được kể theo ngôi kể thứ nhất, điều này khiến câu chuyện trở nên thực tế hơn và tạo độ tin cậy cao hơn cho người đọc. Nhân vật cháu tham gia vào câu chuyện và kể trực tiếp về cuộc đấu tranh sinh tử giữa loài kiến và gia đình mình. Từ đó, nhân vật có thể bộc lộ, đánh giá, nhận xét về nhân vật khác.
Cốt truyện của “Kiến và người” hoàn toàn là tưởng tượng nhưng vẫn dựa trên thực tế. Bởi vì tàn phá rừng và thay đổi môi trường sống của các sinh vật, các sinh vật ấy lại bắt đầu tấn công con người để bảo vệ cuộc sống của chính chúng. Nếu không chiến đấu, chúng sẽ chết. Hiện tượng kiến bò lên khỏi mặt đất và kiến vỡ tổ chui ra có thể dễ dàng quan sát thấy trong đời sống hàng ngày. Nhưng lũ kiến lại hành quân thành đàn và tấn công đến tận giường. Cả bốn người trong gia đình đều chiến đấu chống lại lũ kiến nhưng không thể thắng được. Đây là một câu chuyện hoàn toàn hư cấu và tưởng tượng. Cốt truyện chứa đựng cả yếu tố thực và ảo nên rất hấp dẫn người đọc.
Câu chuyện bao gồm năm nhân vật, bốn người thuộc một gia đình và một nhân vật là đàn kiến. Mỗi thành viên trong gia đình đều có một tính cách riêng. Ở đó, hình ảnh người cha hiện lên rõ nét và ấn tượng. Trong cuộc chiến chống bầy kiến, người bố hiện lên luôn mạnh mẽ, kiên cường và rất quyết đoán. Người cha chỉ huy ra lệnh cho cả nhà đuổi kiến, tháo mùng, đổ dầu hỏa khắp nhà và tự mình đốt tài sản của chính mình để đuổi bầy kiến. Người cha kiên cường và quyết tâm trong cuộc chiến chống lại lũ kiến, trong khi những người còn lại trong gia đình lại mềm mỏng và sợ hãi. Tuy nhiên, mầm mống của thảm họa lại bắt đầu từ hành động của chính người cha. Chính người cha đã phá rừng, đốt rẫy, đưa sông chảy thẳng vào núi. Anh ta mắc hết sai lầm này đến sai lầm khác. Người cha chính là nguyên nhân trực tiếp khiến lũ kiến bắt đầu tấn công con người trở lại.
“Kiến và Người” là một truyện ngắn đặt ra nhiều câu hỏi về cuộc sống. Điều đặc biệt ở lời giải cho vấn đề này là tác giả đã khéo léo xây dựng cốt truyện nhẹ nhàng, thuyết phục bằng lối hành văn khéo léo. Vì vậy, có thể khẳng định tác phẩm này là một truyện ngắn xuất sắc của tác giả Trần Duy Huyền.
2. Phân tích truyện ngắn Kiến và người của Trần Duy Phiên ấn tượng:
Trần Duy Phiên là nhà văn nổi tiếng từ sớm. Truyện ngắn của ông mang đậm màu sắc cá nhân và mối quan hệ gần gũi giữa con người với thiên nhiên. Nổi tiếng nhất trong số đó là truyện ngắn “Kiến và người” được đăng trên Tạp chí Đất Quảng. Tác phẩm này kể về một gia đình kiến và cuộc xung đột về môi trường sống của chúng mà con người không thể giải quyết được khi xâm phạm môi trường sống tự nhiên của các loài.
Khi đọc tác phẩm, điều đầu tiên bạn cần chú ý về truyện ngắn này có lẽ chính là tựa đề của tác phẩm. “Kiến và người”: một bên là động vật, một bên là người, một bên nhỏ, một bên to lớn, thoạt nhìn tưởng chừng như không liên quan gì đến nhau. Tuy nhiên, qua ngòi bút của Trần Duy Phiên, những cái xấu xâm chiếm môi trường sinh thái sẽ bị đánh bại. Câu chuyện được kể dưới góc nhìn của người con và mô tả những hành động khác nhau của “bố cháu”, “mẹ cháu” và “cháu” khi bị kiến tấn công. Khi đang chặt rừng và có nhà để ở, cả gia đình luôn bị kiến tấn công. Cả gia đình luôn lo lắng về sự phá hoại của bầy kiến. Người cha phải liên tục nhìn quanh nhà để tìm lối thoát, có lúc thở dài khi cố gắng tìm lối thoát. Đến nỗi phải thốt lên: “Bọn chúng buộc cả nhà ta phải chết”. Cả gia đình liên tục phải đau khổ chạy trốn đàn kiến chỉ vì muốn chiếm đất để sinh sống. Chúng tấn công đàn gà, đàn lợn, đàn gà, lợn, dần dần bò vào mọi ngóc ngách trong nhà. Khi mô tả sự phá hoại của loài kiến, tác giả đã sử dụng những từ ngữ chân thực và mạnh mẽ. Nó trái ngược với tình trạng sợ hãi, cái ít ỏi và ngày càng bị thu hẹp của gia đình. Cả gia đình bỏ trốn, ngôi nhà bị cháy rụi và người mẹ qua đời. Người cha quá tham lam và mắc hết sai lầm này đến sai lầm khác.
Con người và động vật đã có thể chung sống hòa bình nếu không cố chấp xâm phạm môi trường sống sinh thái. Từ xa xưa, con người đã tin rằng loài người là chủ nhân của muôn loài. Vì vậy, họ có quyền phá hủy, làm xáo trộn môi trường sống tự nhiên. Họ chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân và không quan tâm đến môi trường xung quanh. Đó như một câu chuyện hài hước, trong đó những con người to lớn, có kiến thức và trí thông minh bị đánh bại bởi những loài động vật nhỏ bé của thiên nhiên. Tác giả đã rất khéo léo, sáng tạo và vẽ nên một bức tranh tương phản giữa con người và thiên nhiên. Khi con người tác động đến môi trường sống tự nhiên, họ phải hứng chịu một hậu quả lớn. Trần Duy Phiên còn viết hai truyện ngắn khác khắc họa sự tương phản giữa con người và thiên nhiên: Mối và Người và Nhện và Người. Với những tác phẩm này, tác giả dường như muốn tố cáo tác động của con người đến môi trường và sự cần thiết phải bảo vệ môi trường sống tự nhiên.
Một nhà văn người Pháp đã từng nói: “Một nhà văn đúng nghĩa là một người biết đem con chữ của mình để phản ánh cuộc sống”. Trần Duy Huyền đã đạt được điều này với tác phẩm Kiến và Người. Tác phẩm thể hiện tài năng ngôn ngữ phong phú của tác giả và mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên.
3. Phân tích truyện ngắn Kiến và người của Trần Duy Phiên đặc sắc:
Trần Duy Phiên là nhà văn nổi tiếng với những truyện ngắn mang tính cá nhân sâu sắc, tập trung vào mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Trong số đó, nổi bật là truyện “Kiến và người”, khắc họa cuộc đấu tranh giữa một gia đình và những chú kiến trong môi trường sống của chúng. Tác phẩm này nhấn mạnh con người không thể chiến thắng nếu xâm phạm môi trường sống của các loài tự nhiên. Truyện này được đăng trên Tạp chí Đất Quảng thể hiện những cảm xúc sâu sắc của tác giả về mối quan hệ phức tạp giữa con người và thiên nhiên.
Khi đọc truyện ngắn “Kiến và người” của Trần Duy Phiên, người đọc sẽ ấn tượng với tựa đề thể hiện mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Câu chuyện được kể dưới góc nhìn của một đứa trẻ và mô tả những hành động khác nhau của “bố cháu”, “mẹ cháu” và “cháu” khi bị kiến tấn công. Kiến tấn công đàn gà, đàn lợn, bò vào mọi ngóc ngách trong nhà khiến cả gia đình phải bỏ chạy. Việc miêu tả cuộc xâm chiếm của loài kiến rất chân thực và sống động, tương phản với hoàn cảnh đáng sợ và điều kiện ít ỏi của gia đình. Cả gia đình bỏ chạy, nhà cháy, người mẹ qua đời. Câu chuyện này cho thấy khi con người phá rừng và can thiệp vào môi trường tự nhiên sẽ gây ra hậu quả thảm khốc.
Tác giả Trần Duy Phiên lồng ghép vào truyện “Kiến và người” một thông điệp rõ ràng về sự cần thiết phải bảo vệ môi trường sống tự nhiên. Tác phẩm là hình ảnh tương phản giữa con người và thiên nhiên, nơi con người phá hủy môi trường sống tự nhiên và phải học một bài học lớn từ loài kiến. Tác giả còn có hai truyện ngắn khác có chủ đề tương tự là “Mối và Người” và “Nhện và Người”, trong đó tố cáo tác động của con người đến môi trường sinh thái và nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ môi trường sống. Con người chỉ có thể chấp nhận việc bảo vệ và cùng tồn tại các môi trường sống tự nhiên nếu họ nhận thức được mối quan hệ chặt chẽ giữa cuộc sống bình thường và thiên nhiên.
4. Nội dung chính và nghệ thuật của tác phẩm “Kiến và người”:
4.1. Nội dung chính:
Tác phẩm Kiến và Người là câu chuyện kể về một gia đình kiến và cuộc xung đột về môi trường sống của chúng, và con người không thể chiến thắng nếu xâm phạm môi trường sống của các sinh vật tự nhiên.
4.2. Nghệ thuật:
– Khắc họa chân thực thiên nhiên và con người.
– Ngôn ngữ truyện gần gửi và hấp dẫn
