Phân tích tâm trạng Xúy Vân trong vở chèo Xúy Vân giả dại

1. Dàn ý Phân tích tâm trạng Xúy Vân trong vở chèo Xúy Vân giả dại:

1.1. Mở bài:

– Giới thiệu tác giả, cùng vở chèo “Xúy Vân giả dại”

– Giới thiệu nhân vật Xúy Vân

1.2. Thân bài:

* Khái quát nội dung chính của vở chèo:

Cảnh Xúy Vân giả dại cùng  nhưng mâu thuẫn trong nội tâm nhân vật

Xúy Vân là một phụ nữ có giọng hát hay, nhưng nàng đã phản bội chồng mình và bỏ đi theo trai.

* Phân tích tâm trạng nhân vật Xúy Vân:

Vì không hạnh phúc với cuộc hôn nhân do cha mẹ sắp đặt, Xúy Vân luôn cảm thấy đau khổ và tuyệt vọng

Trong khi chồng xa nhà, Xúy Vân đã nghe lời Trần Phương dụ dỗ, phụ bạc chồng mình.

Khi Xúy Vân giả điên, Kim Nham tìm mọi cách chữa cho vợ mình nhưng không được, đành phải trả lại tự do cho nàng.

* Tâm trạng nhân vật Xúy Vân:

– Chạnh lòng cho số phận của chính mình, thấy mình dang dở, lỡ làng trong các cuộc tình:

– Xấu hổ, hối hận vì đã phản bội Kim Nham đi theo Trần Phương

– Lòng cay đắng, căm giận, phẫn uất:

– Mong muốn, hi vọng về cuộc sống vợ chồng hạnh phúc

Qua đó ta thấy được nhân vật Xúy Vân vừa đáng thương vừa đáng trách.

Đồng thời cũng thấy được khát vọng được sống, được tự do của Xúy Vân.

1.3. Kết luận:

Khái quát lại vấn đề

2. Phân tích tâm trạng Xúy Vân trong vở chèo Xúy Vân giả dại hay nhất:

Vở chèo “Kim Nham” là một trong những tác phẩm nổi tiếng của sân khấu chèo. Trong đó đoạn trích “Xuý Vân giả dại” là một đoạn trích tiêu biểu đã được đưa vào chương trình học của học sinh phổ thông. “”Xuý Vân giả dại” là đoạn trích thể hiện bi kịch tình yêu và nội tâm của nhân vật Xúy Vân một cách độc đáo.

Xúy Vân là một cô gái xinh đẹp, dũng cảm và luôn mang trong mình khát vọng hạnh phúc. Nhưng trong chế độ phong kiến xưa, Xúy Vân nói riêng mà những cô gái sống dưới chế độ đó nói chung không có quyền tự quyết định hạnh phúc của mình, lựa chọn cho mình tình yêu cũng như đối tượng để yêu. Mọi tình yêu, hôn nhân đều do cha mẹ sắp đặt theo quan niệm “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy”. Cuộc hôn nhân của Xúy Vân và Kim Nham là do cha mẹ sắp đặt, nhưng sự sắp đặt này không hề được định trước mà do cha mẹ quyết định, vì vậy khó tránh khỏi giữa hai người không có tình yêu.

Xúy Vân luôn ấp ủ khát vọng hạnh phúc nên khi về nhà chồng cô cũng muốn làm con dâu ngoan của mẹ chồng, một người vợ tốt của Kim Nham. Những công việc mà Xúy Vân làm hàng ngày chứng tỏ cô ấy đảm đang, khéo léo, tài trí, xinh đẹp, nết na. Mong ước của Xúy Vân thật nhỏ bé, bình thường và cụ thể. Đó là một gia đình vợ chồng đồng lòng, chồng cày vợ cấy, lúa chín chồng đi gặt, vợ gánh lúa:

“Chờ cho lúa chín bông vàng

Để anh đi gặt, để nàng mang cơm”.

Ước mơ của cô thật giản dị và chính đáng. Cô sẽ có một cuộc hôn nhân thực sự hạnh phúc nếu người đó không phải là Kim Nham, bởi Kim Nham là một thư sinh, hoàn toàn trái ngược với mong ước giản đơn của cô. Khi về làm dâu Kim Nham, Xúy Vân vô cùng thất vọng với ước mơ về một gia đình hạnh phúc bởi sự thật chồng cô chỉ yêu sách, yêu thi cử , để lại cô trong nỗi cô đơn, một người phụ nữ gồng gánh mọi chuyện của gia đình .

Nhân duyên của Kim Nham và Xúy Vân ràng buộc, quấn lấy nhau nhưng ước mơ và dục vọng lại hoàn toàn khác nhau nên khó mà hòa hợp, cuộc sống vợ chồng cũng khó thành. Tâm trạng day dứt, bế tắc, cô đơn của Xúy Vân được thể hiện qua hình ảnh: “Con cá rô nằm vũng chân trâu – Để cho năm bảy cần câu châu vào…”. Hình ảnh đó gợi lên một không gian nhỏ hẹp và đầy bất trắc. Đó cũng là hoàn cảnh thực của Xúy Vân. Tất cả cho thấy nỗi cô đơn và niềm khao khát hạnh phúc của cô không thể sẻ chia cùng ai, ngay cả cha mẹ, những người yêu thương và hiểu cô nhất cũng không thể hiểu lòng cô. Ước mơ thật giản dị, nhưng không tìm được người chung suy nghĩ nên Xúy Vân luôn ở giữa những u uất, đau buồn. Và cũng trong hoàn cảnh đó, cô gặp Trần Phương. Lần gặp gỡ này, cô ngỡ như mình đã gặp được người tri kỷ, đồng cảm và cũng dành tình cảm cho mình. Nhưng đời thực không như mơ bởi Trần Phương không phải là người tốt. Vì nghe lời ngon ngọt lừa gạt của hắn, Xúy Vân nghe lời giả dại để nhà chồng viết giấy ly hôn, rồi hai người sẽ đến với nhau và có một cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc vui vẻ.

Nhưng khi Xúy Vân giả dại, Kim Nham không hề bỏ cuộc, mà ra sức tìm thầy giỏi khắp nơi để chữa trị cho cô. Nhưng vì giả bệnh nên mọi thuốc thang chữa trị đều vô tác dụng, thầy thuốc dù tài giỏi đến đâu cũng đành bó tay. Kim Nham lúc này phải viết giấy ly hôn nàng. Nhưng khi hủy hôn thành công thì Xúy Vân lại phải chịu đựng sự thật phũ phàng vì Trần Phương lừa dối.

Cú sốc quá lớn đối với Xúy Vân, cô đã phát điên vì tình. Vì yêu hắn, cô bất chấp lễ giáo phong kiến và những định kiến khó khăn của xã hội về người phụ nữ. Xã hội ấy không chấp nhận phụ nữ bỏ chồng theo trai nhưng cô bất chấp tất cả. Nhưng cuối cùng, cô nhận được gì ngoài sự thật đau lòng, khi Trần Phương lừa dối cô.

Xúy Vân là một cô gái xinh đẹp, đảm đang, có tâm hồn trong sáng, luôn mang trong mình khát vọng về tình yêu và hạnh phúc. Nhưng cuối cùng cô có một kết cục đáng buồn chỉ vì tin lời kẻ ngoại tình mà cô bất chấp mọi rào cản, thậm chí bỏ rơi chồng để chạy theo tiếng gọi của tình yêu. Đoạn trích này vừa lên án hành động sai trái của Xúy Vân nhưng cũng thể hiện sự đồng cảm với tình yêu trong sáng và yêu tự do của nàng.

3. Phân tích tâm trạng Xúy Vân trong vở chèo Xúy Vân giả dại ý nghĩa nhất:

Vở chèo “Kim Nham” mở đầu bằng cuộc hôn nhân giữa Xúy Vân và Kim Nham. Nhưng cũng chính cuộc hôn nhân bị ép buộc, không tình yêu ấy đã khiến Xúy Vân tự tạo nên bi kịch của chính mình.

Trong lúc phải xa chồng, tâm trạng vô cùng cô đơn, buồn tủi, Xúy Vân gặp Trần Phương là một tay chơi có tiếng ở đất Đông Ngàn mà nàng không hề quen biết, nàng đem lòng yêu say đắm và coi hắn như phao cứu sinh cho cuộc đời mình. Nghe lời ngon ngọt của Trần Phương, Xuyến Vân giả dại với hy vọng được sống bên người mình yêu, được sống tự do và hạnh phúc.

Đối với cô thôn nữ Xúy Vân, một gia đình hạnh phúc trọn vẹn “ông đi gặt, bà gánh lúa” là một ước mơ bình dị và ấm áp mà cô hằng mơ ước. Thế nhưng, uớc mơ tưởng chừng bình thường ấy đã không thể thực hiện được, bởi Kim Nham luôn bận rộn với sách vở, thi cử, để cô một mình gánh vác mọi việc lớn nhỏ của gia đình. Một bên chỉ mong được chung sống dưới mái nhà “chồng cày, vợ cấy”, còn bên kia ước mơ được học hành, thi cử, đỗ đạt, làm quan. Những gì cả hai ấp ủ đều rất đẹp nhưng lại không có điểm chung khiến cuộc hôn nhân của họ rạn nứt. Xúy Vân luôn cảm thấy mất tự do, bế tắc khi sống trong gia đình Kim Nham. Những nỗi buồn của cô dường nhu cũng chẳng thể chia sẻ cùng ai khiến cô càng tuyệt vọng. Có lẽ chính vì những lẽ đó mà cô đã có quyết định sai lầm, tin lời Trần Phương bỏ chồng theo trai.

Chỉ có người điên mới làm loạn, không rõ ngược xuôi. Bởi vậy những câu thơ ngược, xuôi của Xúy Vân vừa cho thấy nàng điên dại, thiếu tỉnh táo, lại vừa gợi ra sự hỗn độn, điên đảo, đúng sai, thật giả mà nàng chứng kiến. Những hình ảnh ẩn dụ có khi kín đáo, có khi bóng gió, có khi ẩn giữa tiếng cười, ca từ tưởng như điên dại vô nghĩa… Từ đó đã tạo nên nội tâm phong phú của Xúy Vân với đầy những bi kịch, đồng thời thể hiện tâm trạng bế tắc, mất phương hướng của cô.