Phân tích Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành có kèm dàn ý

1. Dàn ý phân tích Rừng xà nu ngắn gọn nhất:

1.1. Mở bài:

Giới thiệu tác phẩm: Rừng Xà Nu được Nguyễn Trung Thành sáng tác năm 1965, đúng vào lúc quân Mĩ đánh chiếm Chu Lai, Quảng Ngãi.

1.2. Thân bài:

– Truyện kể về anh Tnú tham gia cách mạng. Giặc bắt vợ con ông và đánh đập dã man cho đến chết. Tnú xông ra, bị giặc bắt, đốt mười đầu ngón tay. Dân làng Xô Man vùng lên giết giặc cứu Tnú. Sau đó ông tham gia Giải phóng quân. Ba năm sau, Tnú trở về quê hương.

– Truyện được tác giả kể trong bối cảnh đồng tiến hóa của người dân Tây Nguyên. Câu chuyện về cuộc đời Tnú được kể lại qua một nhân vật trong truyện của cụ Mết. Cách kể và giọng kể đã góp phần xây dựng tác phẩm như một bản anh hùng ca về cuộc đấu tranh chống Mĩ cứu nước của nhân dân Tây Nguyên.

a. Nhân vật trung tâm Tnú

Gắn bó với cách mạng.

Chân thành yêu làng xóm, vợ con.

Càng đau càng căm thù giặc.

Yêu ghét biến thành hành động: tham gia giải phóng quân diệt giặc, giải phóng quê hương.

b. Cụ Mết:

Thể hiện truyền thống của làng Xô Man.

Xem thêm: Mẫu mở bài Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành siêu hay

Tham gia Cách mạng.

Là linh hồn của làng Xô Man trong sự chung sống của dân làng Xô Man.

c. Mai, Dít

Kiên cường, dũng cảm.

Căm thù giặc trên cơ sở nhận rõ bản chất tàn bạo của kẻ thù.

Mai chết, nhưng Dít là hiện thân của Mai, tiếp tục con đường cách mạng của mình.

d. Bé Heng

Góp phần xây dựng làng chiến đấu.

Xem thêm: Cảm nhận hình tượng rừng xà nu ở đoạn mở đầu và kết thúc

Ngày càng trưởng thành về tinh thần trách nhiệm, tinh thần chiến đấu cao.

Lớp xà nu non nối tiếp thế hệ trước.

=> Tất cả các nhân vật trên đều toát lên vẻ đẹp anh hùng trên cái nền hùng vĩ của rừng rắn và làng Xô man.

1.3. Kết bài:

Rừng Xà Nu là bức tranh sinh động về cuộc chiến tranh nhân dân chống Mỹ cứu nước.

Tác phẩm ca ngợi tinh thần bất khuất của các dân tộc Tây Nguyên để giải phóng quê hương.

2. Bài mẫu phân tích Rừng xà nu hay nhất:

Truyện ngắn “Rừng xà nu” được tác giả Nguyễn Trung Thành sáng tác năm 1965 khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt, nhất là ở chiến trường Tây Nguyên, nơi quân Mỹ tràn vào khủng bố, giết hại. Ra đời trong hoàn cảnh đó, tác phẩm có ý nghĩa quan trọng, là nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với dân tộc Việt Nam, là động lực để quân và dân ta kiên cường trong cuộc chiến tranh gian khổ.

Trong truyện ngắn “Rừng xà nu”, tác giả đã xây dựng hai hình tượng lớn, có ý nghĩa tượng trưng sâu sắc: hình tượng cây xà nu  và hình ảnh những con người anh hùng tiêu biểu cho sức mạnh và vẻ đẹp của nhân dân làng Xô man. Hình ảnh cây xà nu xuất hiện xuyên suốt tác phẩm. Cây xà nu là loại cây đặc trưng của Tây Nguyên, gắn bó với cuộc sống hàng ngày của người dân làng Xô Man: ngọn lửa xà nu trong bếp mỗi nhà. Dưới làn đạn đại bác, rừng vươn tấm thân to lớn của mình ra bảo vệ làng, đau đớn đến mức “cả khu rừng không có một ngọn cây nào là không bị thương”. Cây đa còn là nhân chứng trong cuộc nổi dậy của dân làng trong đêm Tnú bị tra tấn. Cây xà nu còn mang vẻ đẹp tượng trưng cho phẩm chất, tâm hồn, ý chí của người dân Tây Nguyên nói chung và dân làng Xô Man nói riêng. Loài cây này có khả năng sinh sản rất mạnh, mọc rất nhanh thay thế những cây bị đổ, vẻ đẹp ấy tượng trưng cho sức sống bất diệt của người dân làng Xô Man. Mặt trời luôn mọc cao thẳng tắp như chính tinh thần cách mạng yêu tự do của người dân làng Xô Man, từ già đến trẻ đều tin vào lời Bác dạy. Trong mọi hoàn cảnh gian khổ, đau thương, mất mát, các thế hệ dân làng Xô Man đã luôn kề vai sát cánh, trên dưới đồng lòng, chung sức trung thành tuyệt đối.

Dưới tán rừng ấy là nơi sinh sống của những con người anh hùng với những phẩm chất tốt đẹp, tiêu biểu cho nét đẹp của người dân làng Xô Man nói riêng và người dân Tây Nguyên nói chung. Nổi bật nhất là hình tượng nhân vật Tnú, ngoài đời Tnú là một chàng trai trung thành và có tình yêu sâu sắc với Mai, ngoài ra anh cũng yêu quê hương tha thiết, trước khi là anh hùng Tnú là một người con trai ưu tú của làng Xô Man. Tnú nổi bật về tinh thần bất khuất, dũng cảm, trung thành với cách mạng. Tuổi còn trẻ, Tnú đã thể hiện bản lĩnh cách mạng kiên cường, có nhiều đóng góp cho sự nghiệp chung như tham gia phong trào bắt cán bộ giấu trong rừng, quyết tâm học chữ để trở thành cán bộ tốt, rồi làm liên lạc viên. Khi lớn lên, Tnú cùng dân làng nung nấu ý chí đánh giặc bằng cách mài vũ khí giấu trong rừng, khi tận mắt bọn khủng bố giết Tnú, nhìn thấy vợ con anh bị giết nhưng anh vẫn phải nén nỗi đau của riêng mình , nhất quyết không phản ứng thái quá. Ngay cả khi bị kẻ thù tra tấn, bản lĩnh cách mạng đã giúp Tnú có sức chịu đựng phi thường.

Xem thêm: Trắc nghiệm Ngữ văn lớp 12 bài Rừng xà nu (có kèm đáp án)

Tnú là thế hệ tiếp bước cha anh, người anh hùng tiêu biểu của truyền thống làng Xô Man. Ngoài nhân vật Tnú, ông Mết là một người quan trọng đối với dân làng Xô Man, một bô lão luôn có tinh thần giáo dục truyền thống, dẫn dắt dân làng đi lên, ông dạy dân làng. Đã cầm súng thì phải cầm giáo”. Dít đảm nhận nhiều vị trí quan trọng, Dít làm việc rất nghiêm túc, biết kìm nén cảm xúc của bản thân và đặt nhiệm vụ chung lên trên hết, Dít và bé Heng như một thế hệ cây mới, đang lớn và phát triển rất nhanh, bé Heng trông nhỏ nhắn nhưng thuộc hàng vào mọi cương vị, biết tham gia vào công việc chung của dân làng. Nêu cao truyền thống yêu nước, kiên cường, bất khuất của dân tộc ta, đồng thời động viên, biểu dương các thế hệ mai sau noi gương tiền nhân, tiếp tục gìn giữ sông núi.

3. Bài mẫu phân tích Rừng xà nu ấn tượng nhất:

Tác phẩm “Rừng xà nu” được Nguyễn Trung Thành viết năm 1965, in trong tập “Trên quê hương Điện Ngọc anh hùng”. Ngay từ nhan đề truyện ngắn, ta có thể hình dung ra khung cảnh núi rừng, sôi nổi như chính con người làng Xô Man.

Hình ảnh rừng xà nu ở đầu tác phẩm. Xà nu là loại cây thông mọc rất nhiều ở Tây Nguyên. Trong tác phẩm của Nguyễn Trung Thành, “rừng xà cừ chạy đến tận chân trời”. Cây mọc thành rừng lớn và trở thành loài cây đặc trưng của Tây Nguyên anh hùng.

Ngay từ những câu mở đầu của tác phẩm, rừng xà nu được tác giả miêu tả như đang bao bọc, che chở cho làng Xô Man khỏi họng súng quân thù. Nhưng vì sự khốc liệt của cuộc chiến, cả cánh rừng đại ngàn thông đã bị thương, thậm chí “có cây bị chặt làm đôi, lao đi như vũ bão”.

Người dân nơi đây quý rừng xà nu bởi nó là loài cây gắn bó với dân làng, là người bạn đồng hành từ khi họ sinh ra, lớn lên, già đi và trở về với đất mẹ. Dưới lũy tre là nét đẹp văn hóa sinh hoạt cộng đồng của người Tây Nguyên và cũng là nơi hẹn hò của trai gái trong buôn làng.

Và hơn thế, rắn còn là đồng đội của dân làng, khi ban đêm ngọn đuốc của rắn tỏa sáng rực rỡ cùng dân làng nổi dậy đánh giặc. Khói từ xà nhà thổi ra tấm ván tre đen sì để anh Quyết dùng làm giáo cụ cho Tnú và Mai học bài.

Ngoài ý nghĩa hiện thực, cây nêu còn là biểu tượng cho số phận, phẩm chất cao quý của người dân Tây Nguyên. Hình ảnh rừng xà nu hứng chịu biết bao đại bác của quân thù gợi lên nỗi đau mà người dân phải gánh chịu. Nhưng đáng khâm phục, bom đạn của kẻ thù đã không ngăn được sự sinh sôi, nảy nở của thông. “Bên cạnh một cây mâm xôi bị đổ, bốn năm cây con đã mọc lên, ngọn xanh tươi, mũi tên hướng lên trời”. Và dù có sát thương, thế hệ mới sẽ nhanh chóng trưởng thành và “đạn đại bác không giết được”.

Vì vậy, trong chiến tranh, “ rừng xà nu ưỡn ngực lớn che làng”. Hình ảnh người “anh hùng” giữa núi rừng là biểu tượng cho sức mạnh kiên cường, bất diệt của người dân Tây Nguyên. Thế hệ trước ngã xuống, thế hệ sau nối tiếp. Xà nu cũng là loài cây ưa nắng, cũng như Tnú và dân làng Xô Man luôn hướng mình dưới ánh sáng của cách mạng.

Xem thêm: Soạn bài Rừng xà nu – Nguyễn Trung Thành: Tác giả, tác phẩm

Qua việc phân tích rừng, đặc biệt là hình ảnh rừng, có thể thấy đây là một sáng tạo độc đáo của nhà văn Nguyễn Trung Thành. Khu rừng kỳ nhông đôi khi được nhìn thấy từ xa, đôi khi được miêu tả cận cảnh. Xà Nu không chỉ là hình ảnh có thực mà còn mang ý nghĩa tượng trưng, tượng trưng cho khí phách và dáng vẻ của những người anh hùng Tây Nguyên.

Rừng tuy là hình ảnh đầu tiên được nhắc đến và cũng là hình ảnh tượng trưng được tác giả sử dụng để đặt tiêu đề cho tác phẩm nhưng thực ra chính con người Tây Nguyên mới là nhân vật mà Nguyễn Trung Thành muốn khắc họa nhất.

Và tiêu biểu cho những con người đó là Tnú, người lính trẻ kiên cường, bất khuất. Từ nhỏ, Tnú đã vào rừng nuôi cán bộ. Khi Tnú thua Mai học chữ, Tnú đã lấy đá đập vào đầu. Nhưng với lời dặn của Bác “Tnú phải làm cán bộ thay anh”, Tnú đã quyết tâm học chữ.

Khi Tnú lớn lên, anh cùng dân làng mài vũ khí chiến đấu. Khi Đức nghe tin này, anh ta đã tìm cách bắt Tnú. Anh ta bị tra tấn bằng cách quấn một miếng giẻ tẩm dầu lên tay và đốt chúng. Tnú đã không thể cứu được mẹ con Mai, thậm chí còn chứng kiến cái chết của mẹ con Mai ngay trước mắt. Nỗi đau mất vợ, mất con và nỗi đau bị hành hạ đã biến thành lòng căm thù, uất hận trong Tnú.

Lúc này, dù đau đớn nhưng Tnú không kêu lên mà chỉ mở to mắt nhìn Mai. Lòng căm thù và sự ngoan cường của anh khiến anh “không còn cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay” mà nghe ngọn lửa như đang hừng hực trong lồng ngực.  Phân tích rừng xà nu ta thấy Tnú không chỉ là con người có phẩm chất anh hùng mà còn là con người giàu tình cảm,Tnú còn là người chồng, người cha thương yêu vợ con.

Ngoài nhân vật Tnú, truyện ngắn “Rừng Xà Nu” của Nguyễn Trung Thành còn khắc họa thành công các nhân vật khác.

Như đã phân tích xuyên suốt tác phẩm, ta có thể thấy, nét nổi bật của “Rừng xà nu” không chỉ là hình ảnh khu rừng ở phần đầu mà còn ở những nhân vật là những người anh hùng, kiên cường, bất khuất giữa Tây Nguyên. Phân tích rừng xà nu như hát một khúc ca hào hùng, đắm say tinh thần chiến đấu của dân làng Xô Man dũng cảm, lương thiện. Đồng thời, kết cấu tác phẩm được xây dựng theo hình thức truyền kỳ trong những câu chuyện có thật đã mang lại sức hấp dẫn cho tác phẩm của Nguyễn Trung Thành.