Phong cách Hồ Chí Minh là một trong những bài đọc quan trọng trong chương trình ngữ văn lớp 9. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng chúng tôi phân tích tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh của Lê Anh Trà hay nhất.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý phân tích Phong cách Hồ Chí Minh:
Mở bài:
Giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm.
Thân bài:
a. Quá trình hình thành phong cách Hồ Chí Minh:
- – Tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại: Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi qua nhiều quốc gia, tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau, từ phương Đông đến phương Tây. Chính những chuyến đi này đã giúp Bác tiếp thu một vốn tri thức văn hóa lớn. Bác hiểu rõ tầm quan trọng của ngôn ngữ trong giao tiếp, vì vậy đã học và thành thạo nhiều thứ tiếng như Anh, Pháp, Hoa, Nga. Bác không ngừng học hỏi, ngay cả trong lúc làm việc.
- – Tiếp thu có chọn lọc: Sự tiếp thu văn hóa của Bác không phải là sự tiếp nhận một cách máy móc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp thu một cách có chọn lọc, chỉ học hỏi những tinh hoa, cái đẹp từ các nền văn hóa khác. Bác phê phán những hạn chế và tiêu cực, đồng thời đứng trên nền tảng văn hóa dân tộc để tiếp thu những tinh hoa văn hóa bên ngoài một cách chủ động và chọn lọc.
b. Những vẻ đẹp trong lối sống và làm việc thể hiện phong cách Hồ Chí Minh:
Phong cách sống của Bác Hồ được thể hiện qua những chi tiết giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Nơi ở và làm việc của Bác là một ngôi nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh ao, chỉ có vài phòng và đồ đạc rất “mộc mạc, đơn sơ.” Tư trang của Bác cũng rất giản dị, gồm bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ và đôi dép lốp. Cách ăn uống của Bác đơn giản với những món ăn dân tộc như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, tất cả đều không cầu kỳ.
Kết bài:
Bài viết đã thành công trong việc làm nổi bật những đặc điểm của phong cách Hồ Chí Minh thông qua cách lập luận chặt chẽ và luận điểm rõ ràng. Các luận cứ được trình bày một cách rõ ràng và ngắn gọn, góp phần làm rõ những giá trị phong cách sống giản dị nhưng thanh cao của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
2. Phân tích Phong cách Hồ Chí Minh của Lê Anh Trà:
Văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh” trích từ bài viết “Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị” của Lê Anh Trà, xuất bản trong cuốn sách “Hồ Chí Minh và văn hóa Việt Nam” năm 1990, đã khắc họa sâu sắc phong cách giản dị nhưng đầy thanh cao của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài viết tập trung vào hai luận điểm chính nhằm làm nổi bật nét đẹp trong phong cách của Bác Hồ.
Luận điểm đầu tiên mà Lê Anh Trà đưa ra là sự sâu rộng của vốn tri thức văn hóa của chủ tịch Hồ Chí Minh. Vốn tri thức này có được nhờ vào những trải nghiệm trong cuộc sống phong phú của Người. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với nhiều nền văn hóa ở cả phương Đông và phương Tây. Người đã ghé thăm nhiều hải cảng, các nước châu Phi, châu Á, châu Mỹ và đã sống lâu dài ở Anh, Pháp. Dù trải qua nhiều công việc khác nhau từ bồi bàn, cuốc tuyết đến rửa ảnh, Người không ngừng học hỏi và tìm hiểu văn hóa ở mức độ rất uyên thâm. Hồ Chí Minh nói và viết thành thạo nhiều ngoại ngữ như Pháp, Anh, Hoa, Nga. Người đã tiếp thu những giá trị tinh túy từ các nền văn hóa khác dựa trên nền tảng văn hóa dân tộc.
Luận điểm thứ hai mà tác giả nêu ra là lối sống bình dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Lê Anh Trà sử dụng ba luận cứ chính để chứng minh điều này: nơi ở, trang phục và cách ăn uống của Bác. Nơi ở của Chủ tịch là một ngôi nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh ao, với vài phòng đơn giản để tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và nghỉ ngơi, đồ đạc bên trong rất mộc mạc và đơn sơ. Trang phục của Bác rất giản dị, gồm bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ và đôi dép lốp, tất cả đều rất thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn. Cách ăn uống của Bác cũng hết sức đạm bạc, chỉ gồm các món ăn dân tộc như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa, không chút cầu kỳ. Mặc dù những luận cứ này không có gì mới mẻ, nhưng Lê Anh Trà đã trình bày chúng với sự chân thực và đầy sự cảm xúc, thể hiện lòng ngưỡng mộ sâu sắc đối với Bác Hồ.
Trong phần bình luận, tác giả so sánh lối sống của Hồ Chí Minh với cuộc sống của các vị lãnh tụ, tổng thống, vua hiền khác, và bày tỏ sự ngạc nhiên trước mức độ giản dị và mộc mạc của Bác. Lê Anh Trà liên tưởng đến Nguyễn Trãi và Nguyễn Bỉnh Khiêm, trích dẫn câu thơ của Trạng Trình: “Thu ăn măng trúc, đông ăn giá – Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao,” để ca ngợi nếp sống giản dị và thanh đạm của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tóm lại, Lê Anh Trà đã lập luận một cách chặt chẽ, nêu ra những luận cứ xác thực và trình bày một cách rõ ràng, thể hiện sự ngưỡng mộ và ngợi ca sâu sắc đối với Bác Hồ. Tác giả đã thành công trong việc làm nổi bật nhân cách giản dị, gần gũi và cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một nhà văn hóa, đạo đức, cách mạng và chính trị lớn, đồng thời truyền cảm hứng cho chúng ta trong việc học hỏi và noi gương theo phong cách sống cao đẹp của Bác.
3. Phân tích tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh hay nhất:
Chủ tịch Hồ Chí Minh, người lãnh đạo vĩ đại của dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến chống ngoại xâm và giành độc lập, đã trở thành hình mẫu sáng ngời về phong cách sống thanh cao.
Trong suốt cuộc đời của mình, Bác đã đặt chân đến nhiều quốc gia trên thế giới, từ phương Đông đến phương Tây, và ở đâu, Người cũng không ngừng học hỏi và tìm hiểu về nền văn hóa và phong tục tập quán của từng đất nước. Nhờ vậy, Bác thông thạo nhiều thứ tiếng như Pháp, Anh, Hoa, Nga, không chỉ trong việc nói mà còn trong việc viết. Người đã tiếp thu một cách sâu rộng và tinh tế về văn hóa và nghệ thuật của các quốc gia, đồng thời không ngừng phê phán những tiêu cực của chủ nghĩa tư bản.Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp thu văn hóa nhân loại một cách có chọn lọc, giữ vững lối sống truyền thống rất Việt Nam và rất phương Đông.
Phong cách Hồ Chí Minh toát lên vẻ đẹp giản dị trong cuộc sống hàng ngày. Lê Anh Trà đã sử dụng những dẫn chứng cụ thể và toàn diện để làm rõ điều này. Dù ở vị trí lãnh đạo cao nhất, Bác Hồ lại sống trong một căn nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh ao, coi đây là “cung điện” của mình. Căn nhà sàn chỉ có vài phòng dùng để tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và nghỉ ngơi, đồ đạc bên trong đều rất mộc mạc. Trang phục của Bác cũng hết sức đơn giản với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ và đôi dép lốp thô sơ. Món ăn hàng ngày của Bác rất đạm bạc, chỉ gồm các món ăn dân tộc như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa. Bác sống đơn giản với tư trang ít ỏi, chỉ có một chiếc va li con và một bộ quần áo, vài vật kỉ niệm. Sự giản dị này khiến Lê Anh Trà phải thừa nhận rằng không có bất kỳ vị nguyên thủ quốc gia nào khác có thể sống như Bác Hồ.
Thành công của văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh” phần lớn nhờ vào các yếu tố nghệ thuật. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa tự sự và bình luận, đưa ra những lý lẽ và dẫn chứng tiêu biểu, làm cho bài viết trở nên thuyết phục và hấp dẫn. Qua phân tích này, chúng ta nhận thấy phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp tinh tế giữa tinh hoa văn hóa nhân loại và truyền thống dân tộc. Đây là nguồn cảm hứng quý giá để mỗi người chúng ta học tập và làm theo tấm gương sáng ngời của Bác Hồ.
4. Bài học rút ra từ phong cách Hồ Chí Minh:
Phong cách sống của Bác Hồ tuy giản dị nhưng lại mang một vẻ đẹp thanh cao, giản dị nhưng không hề giản đơn. Bác có tư tưởng sâu sắc trong nhiều lĩnh vực, với một tâm hồn sáng ngời và đạo đức trong sạch, được hình thành từ những trải nghiệm đời sống vô cùng phong phú. Phong cách học tập của Bác là chủ động, dựa trên bản chất và sự sáng tạo cá nhân, thay vì chỉ đơn thuần là máy móc hay bắt chước theo người khác. Bác luôn hướng cái tâm, cái đức, cái tình và cái trí của mình để phục vụ nhân dân, làm cho dân hài lòng về công bộc của mình, thể hiện một tinh thần phục vụ tận tụy và tận tâm.
Thực chất, phong cách sống của Bác chính là khả năng tìm ra cái đẹp trong sự giản dị, tự nhiên và đời thường, từ sức mạnh của nội tại và sự chân thành trong mọi hành động. Điều này không chỉ thể hiện sự giản dị trong cách sống mà còn phản ánh một triết lý sâu sắc về sự hòa hợp giữa cái đẹp và sự chân thực trong cuộc sống.
Ta có thể nhận thấy phong cách Hồ Chí Minh – phong cách sống mang hồn dân tộc và tinh thần hiền triết trong cuộc đời của các vị hiền triết trong lịch sử dân tộc Việt Nam, như Nguyễn Trãi, Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Những giá trị này không chỉ góp phần làm phong phú thêm di sản văn hóa của dân tộc mà còn là nguồn cảm hứng lớn cho những thế hệ sau.
THAM KHẢO THÊM:
