Ngành nông nghiệp đương đại phải đối mặt với nhiều thách thức mới, từ các loại bệnh cây trồng mới đến tác động của biến đổi khí hậu. Việc nghiên cứu các điều kiện để phát triển ngành nông nghiệp là vô cùng quan trọng. Hãy tham khảo bài viết dưới đây về phân tích những thuận lợi thiên nhiên để phát triển nông nghiệp.
Mục lục bài viết
1. Tài nguyên khí hậu:
Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới của Bắc bán cầu, do có chiều dài 1.650 km theo chiều bắc nam, địa hình hẹp và phức tạp, chịu ảnh hưởng của gió mùa lục địa và gió mùa hải dương nên nhiệt độ và lượng mưa ở Việt Nam rất khác nhau. Khí hậu ba miền Bắc, Trung, Nam Việt Nam rất khác nhau. Khu vực phía bắc đèo Hải Vân ở phía bắc có bốn mùa rõ rệt, mùa hạ nóng ẩm, mùa đông lạnh ẩm, phía nam chỉ có mùa mưa và mùa khô, mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10, và mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Vào mùa mưa, hầu như ngày nào cũng có mưa, độ ẩm không khí rất cao. Nhiệt độ trung bình hàng năm của Việt Nam là 22-27 %; lượng mưa trung bình hàng năm là 120-150 ngày, một số khu vực ở phía nam lên tới 250-300 ngày; lượng mưa trung bình hàng năm là 1500-2000 mm, và khu vực cao nguyên tới 2000-3000 mm .Khoảng 80 % , số giờ nắng trung bình hàng năm khoảng 1500-2000 giờ. Ngoài các khu vực miền núi, mỗi miền bắc, miền trung và miền nam dựa trên một thành phố: nhiệt độ trung bình hàng năm của Hà Nội ở phía bắc là 23,4 ℃ và Huế ở miền trung là 23,4 ℃.25,1 ℃, và 26,9 ℃ tại Thành phố Hồ Chí Minh ở phía nam.
Có thể thấy khí hậu nhiệt đới của Việt Nam tương đối ôn hòa đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển các ngành nông nghiệp.
2. Tài nguyên đất:
Việt Nam có tổng diện tích đất đai là 33 triệu ha, đứng thứ 58 trên thế giới, diện tích đất bình quân đầu người chưa đến 0,6 ha, 3/4 là đồi núi, chỉ 1/4 là đồng bằng. Đất Việt Nam có thể chia thành 13 loại theo chất đất, trong đó có 2 loại có giá trị kinh tế nhất là đất phù sa sông, đất đỏ và đất hỗn hợp hoàng thổ ở hai đồng bằng lớn phía Bắc và phía Nam. diện tích khoảng 6 triệu ha, và sau Với diện tích 16 triệu ha, đây là vùng trọng điểm phát triển cây nông nghiệp và trồng cây nhiệt đới của Việt Nam. Hai đồng bằng lớn ở phía bắc và phía nam là hai “vựa lúa” của Việt Nam, trong khi các vành đai đất đỏ ở đồng bằng phía tây và phía đông nam là cứ điểm trồng các loại cây nhiệt đới như cao su, hồ tiêu, v.v. cà phê.
3. Tài nguyên nước:
Việt Nam có hơn 1.000 con sông lớn nhỏ , với tổng chiều dài hơn 41.000 km. Dọc bờ biển, trung bình cứ 20 km có một sông đổ ra biển. Ở miền Tây Nam Bộ, sông ngòi chằng chịt như mạng nhện, có nơi là đầm lầy ngập nước mênh mông, đầy nước, quanh năm người dân phải lên ghe. Các sông ở Việt Nam nhìn chung đều đổ ra biển theo hướng tây bắc – đông nam với địa hình dốc thoải. Các con sông tương đối lớn và quan trọng ở Việt Nam chủ yếu bao gồm sông Hồng (còn gọi là sông Nhị, sông lớn nhất Việt Nam), sông Cửu Long, hệ thống sông Đồng Nai, Sông Đà, Sông Mã, Sông Lam (sông Cả), Sông Lô và sông Thái Bình. Ngoài một số sông lớn, ở Việt Nam còn có rất nhiều hồ, chẳng hạn như thủ đô Hà Nội, các hồ nổi tiếng bao gồm hồ Hoàn Kiếm, hồ Tây, hồ Gươm hay như Hồ Ba Bể (Bắc Cạn) là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất ở Việt Nam. Hồ Thác Bà là một trong ba hồ nước nhân tạo lớn nhất nước ta, cách thủ đô Hà Nội khoảng 160km về phía Tây Bắc, là nguồn cung cấp nước cho nhà máy thủy điện Thác Bà.
4. Tài nguyên sinh vật:
Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới gió mùa, có bờ biển dài, lượng mưa và ánh nắng dồi dào, thích hợp cho sự phát triển của động, thực vật với phong phú và đa dạng về loài sinh vật. Tài nguyên sinh vật ở Việt Nam chiếm 6,2% của đa dạng sinh học toàn cầu. Việt Nam là 10 quốc gia đa dạng sinh học nhất thế giới. Theo thống kê của Trung tâm Đa dạng sinh học Đông Nam Á, Việt Nam có khoảng 12.000 loài thực vật, chiếm 3,2% tổng số thế giới ; 276 loài động vật có vú, chiếm 6,8% tổng số thế giới; 800 loài chim , chiếm 8,8 %. % tổng số loài chim trên thế giới ; 180 loài bò sát , chiếm 2,9% tổng số thế giới; 80 loài lưỡng cư, chiếm 2,0% tổng số thế giới; 2470 loài cá, chiếm 13,1% tổng số thế giới. Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới năm 2002, ở Việt Nam có 23.000 loài động, thực vật trên cạn và dưới nước , trong đó có 137 loài , 66 loài thực vật và 275 loài động vật có vú.Có 828 loài chim, 258 loài bò sát , 82 loài lưỡng cư và 5.000 loài côn trùng.
5. Tài nguyên địa hình:
Việt Nam nằm ở phía Đông của bán đảo Đông Dương, có tọa độ địa lý từ 8°10′ đến 23°24′ vĩ độ Bắc và 102°09′ đến 109°30′ kinh độ Đông, phía Bắc giáp nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Phía Tây giáp Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và Vương quốc Campuchia, phía Đông và Nam giáp Biển Đông. Đường bờ biển dài hơn 3260 km. Diện tích đất liền là 329.556 km2.
Việt Nam có địa hình dài và hẹp, cao ở phía tây và thấp ở phía đông, 3/4 diện tích lãnh thổ là núi và cao nguyên. Phía bắc và tây bắc là núi và cao nguyên. Đỉnh chính của núi Hoàng Liên là đỉnh Phan-xi-păng cao 3.142m so với mực nước biển, là đỉnh cao nhất Việt Nam; phía tây là dãy Trường Sơn dài hơn 1.000 km chạy suốt từ bắc xuống nam, sườn tây thoai thoải , tạo thành cao nguyên Xiyuan ở Gia Lai-Kon Tum, Dak Lak và các tỉnh khác. Dãy núi Trường Sơn ở giữa chạy từ bắc xuống nam, có một số đèo thấp và bằng phẳng. Bờ biển phía Đông là đồng bằng, thấp và bằng phẳng, mạng lưới sông ngòi dày đặc, độ cao khoảng 3m.
Ở khu vực đồng bằng với địa hình bằng phẳng Việt Nam phát triển nông nghiệp trồng lúa nước và cây trồng ngắn ngày, ở vùng đồi núi có thể tập trung phát triển rừng và các loại cây lâu năm như cao su, cà phê, điều…
6. Nông nghiệp Việt Nam hiện nay:
Nông nghiệp là ngành trụ cột của nền kinh tế quốc dân Việt Nam, dân số làm nông nghiệp chiếm hơn 50% tổng dân số Việt Nam, đất canh tác và đất rừng chiếm 60% tổng diện tích đất đai của Việt Nam, giá trị sản lượng nông nghiệp chiếm khoảng 30% GDP . Xuất khẩu nông sản cũng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển xã hội của Việt Nam, ngành nông nghiệp đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống của nông dân, thúc đẩy ổn định xã hội. Khí hậu nhiệt đới của Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, tiềm năng sản xuất và xuất khẩu nông sản sang các nước là rất lớn. Hiện nông sản Việt Nam đã xuất khẩu sang hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó các thị trường lớn nhất là Trung Quốc, Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, ASEAN và Nhật Bản. Từ các số liệu thống kê, Việt Nam là nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai với khoảng 6,4 triệu tấn gạo trên toàn thế giới vào năm 2020/2021. Việt Nam có hai vựa lúa lớn là Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng để cung cấp gạo chất lượng cao cho tiêu dùng trong nước và quốc tế.
Các loại cây trồng chính ở Việt Nam bao gồm lúa, ngô, khoai tây, khoai lang và sắn, v.v. Các loại cây trồng kinh tế chính là cà phê, cao su, hạt điều, chè, lạc, lụa, v.v. Lúa là cây lương thực chính, sản lượng lúa chiếm hơn 85% sản lượng lương thực. Năm 2020, diện tích trồng lúa của Việt Nam là 7,2226 triệu ha, sản lượng 42,7589 triệu tấn lúa; diện tích trồng ngô là 939.600 ha, sản lượng 4,5596 triệu tấn ngô; diện tích trồng rau là 853.800 ha, sản xuất 15,4497 triệu tấn rau; diện tích trồng cao su thiên nhiên diện tích 728.800 ha, sản lượng 1,2261 triệu tấn cao su thiên nhiên, diện tích trồng cà phê 637.600 ha, sản lượng 1,7635 triệu tấn cao su thiên nhiên.
Xuất khẩu nông sản có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển xã hội của Việt Nam, ngành nông nghiệp đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống của nông dân và thúc đẩy ổn định xã hội. Phát huy lợi thế so sánh trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam đã trở thành một trong 19 nước sản xuất nông nghiệp lớn nhất thế giới và đặt mục tiêu lọt vào nhóm 15 nước xuất khẩu nông sản lớn nhất cả nước vào năm 2030.
