Phân tích nhân vật chú Năm trong Những đứa con trong gia đình

1. Tóm tắt truyện ngắn "Những đứa con trong gia đình": 

Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” kể về gia đình của Việt - một người lính giải phóng. Gia đình Việt là một gia đình có truyền thống tham gia cách mạng, đồng thời cha mẹ Việt cũng đã bị giặc bắt giết. Từ đó trong Việt đã hình thành nên ý chí chiến đấu, căm thù giặc ngoại xâm để bảo vệ tổ quốc và quê hương. Việt bị thương và mất  đồng đội trong một trận chiến quyết liệt. Việt ngất đi, tỉnh lại mấy lần. Như trong những lần thức tỉnh sớm hơn, những ký ức về quá khứ và hiện tại luôn đan xen. Khi Việt tỉnh dậy lần thứ hai, trí nhớ của mẹ đã được phục hồi, vài giọt  mưa làm Việt tỉnh  hẳn. Việt sợ bóng tối, sợ ma hơn cả kẻ thù. Dù bị thương nhưng vẫn phân biệt rõ  hỏa lực của ta với địch. Việt nhớ cảnh hai chị em thi nhau vào bộ đội. Việt van xin được thả ra nhưng Chi Chiến không nghe và sau đó phải nhờ chú Năm đứng ra giải quyết. Chú Năm đồng ý cho cả hai đi. Trước khi đi, Chiến làm một số việc nhà. Gửi em út cho chú Năm, nhà  cho em út, ruộng trả lại hàng xóm, bàn thờ gửi cho Năm. Hình ảnh hai chị em Chiến Việt khiêng bàn thờ sang nhà chú Năm đã khép lại chuyện ngắn “Những đứa con trong gia đình”.

2. Dàn ý phân tích nhân vật chú Năm trong "Những đứa con trong gia đình":

2.1. Mở bài: 

Giới thiệu tác phẩm “Những đứa con trong gia đình” và nhân vật chú Năm.

2.2. Thân bài: 

- Người thân còn lại của hai chị em Việt và Chiến sau khi cha mẹ mất là chú Năm, chú là người đầu nguồn của dòng sông truyền thống đồng thời là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho chị em Chiến và Việt. 

 - Chú Năm  là “chiếc cầu nối” giữa truyền thống gia đình và lòng yêu nước. 

 - Chú Năm truyền cho các con cháu ý thức tiếp nối  truyền thống  gia đình, không những thế chú còn động viên, khuyến khích  các con lên đường nhập ngũ. 

 - Chú Năm đã viết lại trong cuốn sổ gia đình tất cả những sự kiện quan trọng nhất và những thành tựu của mỗi thành viên. 

 - Lúc Chiến chuẩn bị lên đường nhập ngũ, chú Năm đã đưa cho Chiến cuốn sổ gia đình, một lời cam kết thể hiện niềm tin của chú đối với chị em Chiến. 

 - Chú Năm  giàu tình cảm đây là tính cách đặc trưng của người Nam Bộ, thẳng thắn và chân tình. 

 - Chú Năm là một người lao động mộc mạc, giản đơn, một người có lòng yêu nước nồng nàn. 

 - Câu hát của chú Năm có ý nghĩa như một hồi trống hiệu triệu vừa uy nghiêm vừa rèn giũa, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, ý thức đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, Tổ quốc. 

 - Chú Năm có niềm tin mãnh liệt vào các cháu của mình.

2.3. Kết bài: 

- Liên hệ cảm nhân bản thân về nhân vật phân tích

3. Mẫu bài phân tích nhân vật chú Năm trong Những đứa con trong gia đình hay nhất: 

Miền Bắc lập lại hòa bình sau khi cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi,  dân tộc ta lại tiếp tục lao  vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước cam go, ác liệt hơn. Hàng triệu thanh niên vẫn xông pha  chiến trường, đổ xương máu, trả lại hòa bình, tự do cho  dân tộc. Trong số đó, nhiều nhà văn, nhà thơ cũng đã vào chiến trường, họ không chỉ sống, chiến đấu mà còn thực hiện một nhiệm vụ khác, đó là phát triển  văn học Việt Nam hiện đại trong thời đại nhiều chất liệu thành văn bấp bênh và  phong phú. Từ đó, sáng tạo và tạo ra một  hướng văn học mang đậm tính sử thi và cảm hứng lãng mạn cách mạng sâu sắc, là một bước  đột phá và một bước tiến mới  so với nền văn học  chống Pháp  đơn điệu. Nguyễn Thi  là một trong những tác giả viết thành công và trưởng thành nhất về chiến tranh chống Hoa Kỳ, có tầm khái quát thời đại, có thể vẽ nên những nhân vật độc đáo và mang đậm phong cách miền Nam. Bộ đã cùng tác giả  mang đến cho độc giả những tác phẩm vô cùng đặc sắc và  ý nghĩa. Trong đó “Những đứa con trong gia đình” được coi là tác phẩm tiêu biểu, tiêu biểu nhất trong sự nghiệp  của Nguyễn Thi viết về những đứa con của một gia đình nông dân Nam Bộ hăng hái tham gia cách mạng. Bên cạnh những nhân vật chính  như Việt hay Chiến, những nhân vật dù chỉ xuất hiện  thoáng qua trong tác phẩm cũng để lại nhiều tình cảm sâu sắc trong lòng người đọc đó là  chú Năm, người dạy dỗ hai chị em Chiến sau khi bố mẹ hai chị em qua đời.

Chú Năm đã viết nên những cảnh nguy nga tráng lệ của Nguyễn Thi được thể hiện  ấn tượng với ngôn ngữ và những chi tiết  hành động chỉ thoáng qua trong lời kể và suy nghĩ của các nhân vật chính. Hình tượng nhân vật này được sinh ra từ một giọng ca khó quên, "giọng hò đã đục và tức như gà gáy", tuy hát không hay nhưng  rất chân chất, đậm bản sắc của người dân Nam Bộ. Giọng hát của chú Năm khiến chị em Chiến Việt  cảm động, đáng nhớ, dù đôi khi buồn cười. Chú Năm là người ít nói  nhưng những gì chú nói luôn mang những tư tưởng, triết lý rất truyền thống,  là truyền thống không chỉ của Nam Bộ mà  của cả  dân tộc. Truyền thống đánh giặc cứu nước lâu đời. Chú Năm không lắm lời nhưng cởi mở, là người "đi đây đi đó nhiều", cũng say mê, gắn bó  bằng tất cả niềm vui, nhiệt huyết với bến bờ, sông nước quê hương. Không chỉ vậy, ta còn thấy  một điều gì đó rất sâu xa, ăn sâu trong nhân vật này, có thể là những giá trị đạo đức của Nguyễn Đình Chiểu  từ ngàn xưa mà  người miền Nam nào cũng rất  trân trọng, kính trọng, yêu mến. Sở dĩ nói như vậy vì lời thoại của chú Năm tuy ít  nhưng lối nói của chú rất văn hoa, giàu tính thẩm mỹ, khái quát tốt tính cách của Chiểu, như  lời Chiến nhắc nhở: "chú Năm nói kỳ này mày với tao đi là ra chân trời mặt biển" hay nhân vật nói theo cách riêng của mình "Việc nhà nó thu được gọn, thì việc nước nó mở được rộng, gọn bề gia thế, đặng bề nước non". Mỗi  lời chú Năm thốt ra đều mang đầy phong thái truyền thống và âm vang của quá khứ, không chỉ để lại ấn tượng sâu sắc đối với hai chị Chiến Việt mà còn đối với những độc giả đọc truyện.

Ấn tượng không chỉ ở nét tính cách, ngôn từ của nhân vật mà quan trọng hơn, nhân vật chú Năm đi vào lòng người đọc phần lớn là nhờ trách nhiệm mà Nguyễn Thi đã trao cho chú trong truyện ngắn của mình. Nếu ví gia đình Chiến và Việt như một dòng sông truyền thống chảy dài thì có lẽ chú Năm chính là khúc ngược dòng cùng mang những tư tưởng triết lý chung, giáo dục và không ngừng gìn giữ truyền thống đánh giặc cứu nước của gia đình. Chú Năm vào vai một phả hệ sống luôn sống trân trọng, nuôi dưỡng và phát huy truyền thống của quê hương bằng tình yêu, niềm tin và sự đam mê mãnh liệt, sâu nặng.  "Chú thường kể những sự tích của gia đình và cuối mỗi câu chuyện chú thường hò lấy mấy câu...", mục đích kể chuyện này không chỉ là tìm hiểu kiến ​​thức về gia đình mà còn muốn dạy một bài học sâu sắc với các cháu. Như muốn nói rằng chú Năm muốn truyền lại dần dần cho cháu, như một sự trao gửi, trao quyền kế thừa những nét đẹp trong cuộc sống truyền thống của gia đình mà chú vẫn thường chắt lọc, ghi nhớ thật lâu. Những chi tiết rất "nhỏ nhặt" trong cuốn sổ gia đình. Đặc biệt nếu bạn đọc kỹ những chi tiết về nhân vật này trong chi tiết cuốn sổ tay gia đình thì càng gây ấn tượng mạnh với nhân vật chú Năm. Chú Năm ít học, không biết sang trọng, tinh tế như giới văn chương nghệ thuật, nhưng những lời lẽ giản dị trong “cuốn gia phả” đặc biệt lại càng khiến người ta trân trọng, xúc động tấm lòng tận tụy với cách mạng và truyền thống gia đình của Bác. Lời “lòng còng”, giản dị, mộc mạc, lời dài, văn viết, kể cả những chuyển tiết “nhỏ” nhất, chi tiết nhất trong câu chuyện của từng nhân vật trong gia đình. Viết về sự chiến đấu và cái chết của mỗi người, viết về những lúc kẻ thù đánh đập và chửi rủa những người thân trong gia đình, viết về chiến thắng của mỗi người trong cuộc kháng chiến, dù chỉ là một vết đạn. Chú Năm viết rất cẩn thận, rất say sưa, lời văn không chi tiết, ngắn gọn nhưng lại toát lên những giá trị rất quý giá, đó là sự chân thật, sự nóng bỏng của nợ máu, nỗi đau mà quân giặc để lại trong gia đình chú, đồng thời lòng dũng cảm, bền bỉ và bất khuất của những đứa con trong gia đình.

Nhân vật chú Năm xuất hiện trong truyện tuy không phải là nhân vật chính được chú trọng khai thác  nhưng  lại có vai trò quan trọng góp phần tạo nên những nét đặc trưng, ​​bộc lộ  vẻ đẹp đáng quý của người nông dân Nam Bộ chân chất, thật thà, yêu nước, thương nòi cách mạng và đặc biệt là  ý thức giữ gìn, phát huy, giáo dục  truyền thống quý báu cho thế hệ trẻ. Không chỉ vậy, nhân vật còn trở thành người truyền tải tư tưởng, triết lý chung của tác phẩm bằng ngôn từ ngắn gọn, mang âm hưởng cổ kính của Nguyễn Đình Chiểu, cảm động, sâu lắng và  vô cùng trân trọng.