Phân tích người đàn bà hàng chài ở Tòa án huyện hay nhất

1. Dàn ý bài phân tích người đàn bà hàng chài ở Toà án huyện:

I. Mở bài:

– Nêu một số thông tin chính về tác giả và tác phẩm;

– Giới thiệu về giá trị nhân đạo trong truyện.

Nguyễn Minh Châu (1930 – 1989) là một tác giả tiêu biểu trong nền văn học hiện đại Việt Nam. Ông đã trải qua hai giai đoạn sáng tác chính: giai đoạn kháng chiến chống Mỹ và giai đoạn sau 1975, thời kỳ đổi mới. Trong thời kỳ đổi mới, ông được xem là một trong những tác giả tiên phong, gặt hái được nhiều thành công đáng kể. Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” là một trong những truyện ngắn đặc sắc của Nguyễn Minh Châu thuộc giai đoạn này. Tác phẩm khắc họa chân thực cuộc sống của những người dân lao động vùng biển miền Trung, đặc biệt thông qua câu chuyện về người đàn bà tại tòa án huyện.

II. Thân bài:

1.Khái quát về tác phẩm: Trình bày hoàn cảnh ra đời, xuất xứ và tóm tắt nội dung chính.

Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” được sáng tác vào năm 1983 và xuất bản năm 1987. Nội dung kể về chuyến công tác thực tế của nghệ sĩ Phùng tại một vùng biển, nhằm chụp ảnh phục vụ cho việc làm lịch nghệ thuật. Vào một buổi sáng, anh tình cờ chụp được bức ảnh “trời cho”, hình ảnh chiếc thuyền lưới vó giữa sương mù buổi bình minh. Tuy nhiên, cùng thời điểm đó, Phùng phát hiện ra một sự thật tàn nhẫn về gia đình hàng chài sống trên chiếc thuyền: người vợ thường xuyên bị chồng bạo hành nhưng vẫn cam chịu. Khi được mời đến tòa án để giải quyết vấn đề gia đình, người phụ nữ đã khẩn cầu không phải ly hôn. Câu chuyện cuộc đời người phụ nữ dần được hé lộ, khiến nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu không khỏi ngạc nhiên.

2.Phân tích câu chuyện của người đàn bà hàng chài tại tòa án:

a. Câu chuyện về cuộc đời đầy éo le và bí ẩn của một người phụ nữ nghèo khổ.

• Theo lời mời của Đẩu, người phụ nữ đến tòa án huyện. Trước sự giúp đỡ từ Đẩu và Phùng, chị từ chối quyết liệt và khẳng định không thể bỏ chồng, dù phải đối mặt với mọi hình phạt của tòa.

• Chị đã chia sẻ câu chuyện cuộc đời và lý do không thể rời bỏ chồng: Thứ nhất, người chồng là trụ cột vững chắc, đặc biệt khi gia đình phải đối mặt với sóng gió biển khơi. Thứ hai, chị cần anh ta vì còn phải nuôi dưỡng con cái. Thứ ba, dù có những lúc mâu thuẫn, gia đình vẫn có những khoảnh khắc hạnh phúc.

• Ban đầu, khi đến tòa, chị thể hiện sự e dè, rụt rè, lễ phép, nhưng sau khi nghe những lời khuyên của Đẩu, chị dần trở nên mạnh dạn và chủ động hơn. Chị thẳng thắn từ chối đề nghị của Đẩu và Phùng, đồng thời giải thích rằng họ không thể hiểu được sự khó khăn, vất vả của một người phụ nữ trong cuộc sống mưu sinh khắc nghiệt. Sự thay đổi trong cách xưng hô của chị, từ “con – quý tòa” sang “chị – các chú”, thể hiện sự gần gũi và cảm thông của chị dành cho Phùng và Đẩu, khi chị nhận ra thiện ý của họ, nhưng cũng hiểu rằng họ còn thiếu trải nghiệm thực tế.

b. Câu chuyện đã giúp nghệ sĩ Phùng có cái nhìn thấu đáo hơn về người đàn bà hàng chài

Người đàn bà hàng chài là một phụ nữ chịu đựng, nghèo khó, nhưng lại kín đáo, hiểu biết sâu sắc về cuộc sống, có tâm hồn trong sáng, giàu đức hi sinh và lòng bao dung; về người chồng của chị (thường xuyên đánh vợ mỗi khi cảm thấy quá khổ); về chánh án Đẩu (một người tốt bụng, luôn sẵn sàng bảo vệ công lý nhưng kinh nghiệm sống còn hạn chế) và về chính bản thân mình (nghệ sĩ Phùng sẵn sàng hy sinh vì công bằng nhưng có phần đơn giản trong cách nhìn nhận và suy nghĩ).

• Trước khi nghe câu chuyện từ người đàn bà, anh rất kiên quyết. Anh tin tưởng vào lời khuyên đúng đắn và có sức thuyết phục của mình: “chị không thể tiếp tục sống cùng người đàn ông bạo hành đó”.

• Tuy nhiên, sau khi nghe câu chuyện, “dường như có điều gì đó thay đổi trong tâm trí của Bao Công ở cái phố huyện ven biển này”, lúc này Đẩu trông rất trầm ngâm và suy tư. Có lẽ, giải pháp “bỏ chồng” mà Đẩu nghĩ ra cho trường hợp này chưa hẳn là khả thi. Trong hoàn cảnh đó, cách hành xử của người đàn bà có lẽ là lựa chọn duy nhất?

• Cũng như Đẩu, nghệ sĩ Phùng im lặng sau khi nghe câu chuyện. Anh dường như cũng đang suy ngẫm về những gì vừa diễn ra. Phùng nhận ra nhiều điều, anh bắt đầu hiểu rõ hơn về người đàn bà, về Đẩu, và về chính bản thân mình. Người đàn bà quê mùa, không học thức không cam chịu một cách mù quáng, ngây ngô, mà thực chất, chị là người hiểu biết sâu xa, thấu hiểu lẽ đời. Trong sự đau khổ và nghèo khó, chị đã biết tìm ra niềm hạnh phúc nhỏ nhoi trong cuộc sống. Chị luôn sống với phương châm: “sống vì con cái chứ không phải vì bản thân”. Chánh án Đẩu, dù là người tốt, sẵn sàng bảo vệ công lý, nhưng còn xa rời thực tế, chưa thật sự thấu hiểu cuộc sống của người dân. Lòng tốt và luật pháp đều quan trọng, nhưng cả hai vẫn chưa đủ sức mạnh để giải thoát con người khỏi cảnh sống tăm tối và những hành động bạo lực. Cần phải xét đến hoàn cảnh cụ thể và có giải pháp thực tế. Phùng nhận ra mình đã quá đơn giản khi nhìn nhận cuộc đời và con người. Cũng như Đẩu, anh chỉ nhìn thấy một khía cạnh duy nhất của người đàn ông hàng chài: độc ác, tàn bạo, và vì vậy anh cho rằng cần phải lên án, đấu tranh. Trong khi đó, người đàn bà xấu xí, quê mùa, thất học lại có cái nhìn sâu sắc và toàn diện hơn. Chị không oán trách người chồng bạo lực vì chị thấu hiểu những nguyên nhân sâu xa dẫn đến hành vi tàn ác đó, bởi rốt cuộc, anh ta cũng chỉ là nạn nhân của một cuộc sống khó khăn và khắc nghiệt.

III. Kết bài:

– Nhà văn muốn gửi gắm tới độc giả một thông điệp: không thể nhìn nhận cuộc sống và con người một cách giản đơn, hời hợt; cần phải đánh giá sự việc, hiện tượng trong bối cảnh nhiều khía cạnh, nhiều chiều.

– Từ đây, tác phẩm thể hiện rõ quan niệm nghệ thuật của nhà văn trong giai đoạn sáng tác thứ hai: Văn chương phải hòa quyện với đời sống, phải phục vụ cho con người. 

2. Phân tích người đàn bà hàng chài ở Tòa án huyện hay nhất:

Nguyễn Minh Châu là một nhà văn có tầm ảnh hưởng lớn trong văn học Việt Nam thời kháng chiến chống Mỹ. Ông đã để lại những tác phẩm nổi bật, thấm đượm tinh thần sử thi và lãng mạn, đưa tên tuổi của mình lên đỉnh cao trong văn học cách mạng. Sau khi chiến tranh kết thúc, các tác phẩm của ông bắt đầu phản ánh sâu sắc hơn về đời sống cá nhân và xã hội với phong cách tự sự – triết lý độc đáo. Nhờ sự nhạy bén đó, các tác phẩm của Nguyễn Minh Châu luôn khai thác chiều sâu của hiện thực và tâm hồn con người, từ đó bày tỏ sự đồng cảm, thương xót với những số phận lầm than, hành trình kiếm tìm hạnh phúc và nhân cách trong cuộc sống. Một minh chứng tiêu biểu cho tư tưởng sáng tác này chính là truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”.

Đây là tác phẩm xuất sắc của ông trong giai đoạn sáng tác thứ hai, viết năm 1983 và in trong tập truyện ngắn cùng tên, xuất bản năm 1987. Truyện kể về chuyến đi tìm một bức ảnh đẹp của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng cho bộ lịch. Sau gần một tuần tìm kiếm, anh tìm thấy một “cảnh đắt trời cho”. Nhưng ngay khi vừa chiêm nghiệm được vẻ đẹp ấy, Phùng lại chứng kiến cảnh bạo lực gia đình: người đàn bà bị chồng đánh đập thô bạo. Phùng, không thể chịu đựng nổi, quyết định can thiệp và bị thương. Tại tòa án huyện, anh được nghe câu chuyện của người đàn bà, từ đó mà chân dung của người phụ nữ với cuộc đời đầy đau khổ nhưng ẩn chứa phẩm chất cao đẹp dần hiện lên.

Trong buổi gặp tại tòa, hình ảnh người đàn bà hàng chài hiện ra với số phận đầy bất hạnh. Số phận ấy dường như in sâu vào dáng vẻ của chị: “Người đàn bà chỉ quen sống giữa biển cả, khi bước vào căn phòng đầy bàn ghế và giấy tờ, liền tìm một góc tường để ngồi”. Đẩu phải gọi đến hai lần, chị mới e dè ngồi vào mép ghế, cố thu mình lại. Hình ảnh ấy khiến người đọc cảm thấy xót xa, thương cảm. Có lẽ đó là dáng vẻ của một người mang mặc cảm, luôn tự thu mình để không gây phiền hà cho người khác. Hoặc cũng có thể là tư thế phòng vệ tự nhiên của một con người đã chịu quá nhiều tổn thương. Dù vì lý do gì, hình dáng ấy vẫn khiến chị trở nên tội nghiệp. Người phụ nữ ấy thực sự là nạn nhân của một cuộc sống nghèo khó, bế tắc. Hoàn cảnh gia đình khiến chị phải ngậm ngùi: “Giá tôi đẻ ít đi, hoặc chúng tôi có được một chiếc thuyền rộng hơn”. Cả gia đình chen chúc trên chiếc thuyền nhỏ, phải nuôi nấng cả chục đứa con, khiến cuộc sống thêm phần chật vật. Đúng như chị chia sẻ: “…trước kia vào mùa bắc, biển động liên tục cả tháng, cả gia đình chỉ ăn cây xương rồng luộc chấm muối”. Cái đói, cái nghèo đã đẩy cuộc đời những con người ấy vào sự cùng quẫn, tăm tối, không lối thoát.

Dù sống trong cảnh tối tăm của thực tại, người phụ nữ làm nghề chài lưới vẫn giữ vững những phẩm chất tâm hồn quý báu. Trước hết, đó là sự khoan dung, lòng vị tha và tinh thần hy sinh cao cả. Dù có một người chồng thô bạo và vũ phu, chị không hề trách móc mà còn nhận hết lỗi về mình. Thật khó để không xúc động khi nghe những lời tâm sự của người phụ nữ đau khổ. Dường như chị mang trong lòng cảm giác tội lỗi, như thể mình là nguyên nhân làm nặng thêm gánh nặng sinh kế, khiến cả gia đình rơi vào tình cảnh bế tắc. Thậm chí, chị còn cảm thông và hiểu cho chồng, nhìn nhận anh ta từ góc độ bản chất của chính mình. Trong khi đó, Phùng đã tỏ ra cứng nhắc và duy ý chí khi cho rằng cái ác chỉ xuất phát từ phía kẻ thù. Người phụ nữ đáp lại bằng sự phủ nhận, cho biết rằng chồng mình không chỉ trốn lính mà còn từ chối việc cầm súng bắn vào đồng bào của mình để đổi lấy tiền bạc từ kẻ thù. Người như vậy làm sao có thể gọi là kẻ ác? Liệu có phải do rượu chè mà chồng chị trở nên đồi bại?. Một nguyên nhân khác nữa là bản tính của anh ta. Theo lời người vợ, ngày xưa là một chàng trai cục tính nhưng hiền lành, không bao giờ đánh đập tôi. Thậm chí bây giờ khi đánh vợ, anh ta cũng không cảm thấy vui vẻ. Vì thế, cả ba nguyên nhân đưa ra đều không thỏa đáng. Nguyên nhân thực sự là những khó khăn, bế tắc trong cuộc sống đã khiến anh ta trở nên khổ sở và u uất. Cuộc sống chật vật với số lượng con cái đông đúc và gánh nặng mưu sinh khiến mọi thứ trở nên quá sức chịu đựng. Khi không uống rượu như các đàn ông khác, anh ta chỉ còn một cách duy nhất để giải tỏa: đánh vợ. Vì vậy, chồng chị cũng là nạn nhân của hoàn cảnh. Sự chịu đựng và nhẫn nhịn của chị không chỉ là cách để làm giảm nỗi u uất trong lòng chồng mà còn thể hiện sự bao dung và vị tha đáng trân trọng. Dù hành động của chị có vẻ bất hợp lý, lòng bao dung và sự hy sinh của chị vẫn khiến chúng ta không thể không cảm động!

Điều quý giá nhất trong tác phẩm là sự phát hiện, khẳng định và tôn vinh những phẩm chất tốt đẹp mà tác giả coi như ‘những viên ngọc ẩn sâu trong tâm hồn con người’. Sự tương phản giữa vẻ ngoài và bản chất bên trong của người phụ nữ hàng chài nổi bật rõ ràng điều này: đằng sau hình ảnh một người phụ nữ lam lũ, thất học, với những hành động có vẻ phi lý và khó hiểu, là một người phụ nữ đầy lòng bao dung, vị tha, sâu sắc và dày dặn kinh nghiệm. “Chiếc thuyền ngoài xa” đã để lại trong tôi và những bạn đọc yêu văn chương những bài học đắt giá. Tác phẩm ấy, cùng tên tuổi Nguyễn Minh Châu – “người mở đường tinh anh và tài năng” sẽ còn sống mãi, ghi một dấu ấn không phai trong nền văn học nước nhà.

3. Phân tích người đàn bà hàng chài ở Tòa án huyện ý nghĩa nhất:

Nguyễn Minh Châu là một nhà văn nổi bật trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Nhà văn Nguyễn Khải đã nhận xét: “Nguyễn Minh Châu là người kế tục xuất sắc những bậc thầy của nền văn xuôi Việt Nam và cũng là người mở đường rực rỡ cho những cây bút trẻ tài năng sau này”. Điều này hoàn toàn chính xác, vì tác phẩm truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” thể hiện rõ phong cách tự sự và triết lý, là một ví dụ tiêu biểu cho cách tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của nhà văn trong giai đoạn sáng tác thứ hai của ông.

Truyện ngắn được xuất bản trong bối cảnh đất nước đang trong thời kỳ đổi mới, khi nền kinh tế gặp nhiều khó khăn và tồn tại những vấn đề khiến người ta cảm thấy băn khoăn. Ban đầu, truyện được công bố trong tập “Bến quê” (1985) và sau đó trở thành tên của một tuyển tập truyện ngắn xuất bản vào năm 1987. Trong tác phẩm này, hình ảnh người đàn bà hàng chài là trung tâm của câu chuyện. Nhân vật này chủ yếu xuất hiện qua sự phát hiện thứ hai của Phùng về chiếc thuyền ngoài xa và trong phiên tòa huyện, khi chị kể về cuộc đời của mình.

Hình ảnh người đàn bà hàng chài được mô tả với thân hình đặc trưng của phụ nữ vùng biển, cao lớn và những đường nét thô kệch. Khuôn mặt chị rỗ, mệt mỏi sau một đêm kéo lưới, làn da tái nhợt, như đang chìm vào giấc ngủ. Những miêu tả này giúp người đọc cảm nhận rõ ràng sự vất vả và lam lũ của bà, mặc dù sự nghèo khó vẫn bao trùm gia đình chị. Nghèo khổ được thể hiện qua tấm áo bạc màu với miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng. Cách ứng xử và hành động của bà, như việc tìm đến một góc tường để ngồi, làm tăng thêm sự đáng thương và khốn khổ của nhân vật. Câu chuyện về người phụ nữ tại tòa án huyện hé lộ một cuộc đời đầy bí ẩn và thử thách của một người đàn bà làm nghề chài lưới, sống trong cảnh nghèo khó và vất vả suốt cả đời. Khi được mời đến bởi Đẩu, một chánh án của tòa án huyện, bà đã đến nơi nhưng cương quyết từ chối sự giúp đỡ và đề nghị của Đẩu cùng Phùng. Dù đau đớn, bà vẫn kiên quyết không rời bỏ người chồng vũ phu, dù có thể phải chịu án phạt hay tù tội. Bà hiểu rằng con của bà cần một mái ấm đầy đủ cả cha lẫn mẹ, vì bà biết rõ sự cần thiết của một gia đình trọn vẹn. Tại tòa, bà kể lại cuộc đời mình và lý do khiến bà không thể rời bỏ chồng. Trước tiên, chồng bà là điểm tựa duy nhất và quan trọng nhất trong cuộc sống của người làm nghề chài lưới như bà, nhất là trong những lúc biển động, bão tố. Thứ hai, bà không thể rời xa chồng vì cần phải cùng nhau chăm sóc và nuôi dưỡng những đứa con nhỏ. Cuối cùng, những khoảnh khắc hạnh phúc và gia đình hòa thuận trên chiếc thuyền đã khiến bà muốn gắn bó và ở lại bên chồng.

Cuộc đời của người đàn bà ấy đầy đau khổ, với hạnh phúc hiếm hoi. Chính vì vậy, bà luôn trân trọng từng khoảnh khắc vui vẻ bên gia đình. Niềm vui lớn nhất của bà là khi nhìn đàn con được no đủ. Đối với những cuộc đời gian khổ, cảm nhận hạnh phúc dường như là một điều xa xỉ. Sự hy sinh và cống hiến cho chồng con chính là nguồn vui lớn nhất đối với người phụ nữ. Điều này đã tạo nên sức mạnh giúp bà vượt qua khó khăn. Hạnh phúc đôi khi đơn giản và nhỏ bé đến mức lại không thể với tới.

Từ tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” ta thấy rõ tài năng của Nguyễn Minh Châu trong việc khắc họa hình ảnh người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện. Nhờ vào nhân vật này, độc giả như được mở rộng tầm mắt để hiểu về số phận của nhiều người phụ nữ Việt Nam qua các thời kỳ. Với làn da nhăn nheo, ánh mắt cam chịu và nụ cười hạnh phúc khi bà nhìn những đứa con, hình ảnh này sẽ in sâu vào lòng độc giả. Qua đó, tác giả không chỉ thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những người đàn bà chịu đựng nghèo khó, mà còn thể hiện lòng tự hào và trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của họ.