Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận ra đời trong thời kỳ sôi nổi ở miền Bắc Việt Nam, khi người dân đang chung tay xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội. Dưới đây là bài Phân tích hai khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý Phân tích hai khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận:
1.1. Mở bài:
Giới thiệu tác giả Huy Cận và tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá
Giới thiệu vị trí và nội dung của khổ thơ cuối: miêu tả cảnh kéo lưới lúc mờ sáng và cảnh đoàn thuyền buồm căng gió lộng trở về.
1.2. Thân bài:
Cảnh kéo lưới lúc mờ sáng
– Miêu tả cảnh đánh cá bội thu vào ban đêm, lúc “sao mờ”, sắp sáng.
– Thể hiện sự hăng say lao động của con người và khát vọng chiến thắng, làm chủ thiên nhiên.
– Sử dụng nhiều động từ mạnh và tính từ chỉ màu sắc để gợi lên hình ảnh khỏe khoắn, tươi vui của người lao động.
Cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh lên a. Cảnh đoàn thuyền trở về
– Đoàn thuyền trở về với tinh thần khẩn trương, nhưng vẫn đầy hào hứng và sôi nổi.
– Sử dụng biện pháp khoa trương và hình ảnh nhân hóa để cho thấy sự đua đòi của con người cùng với vũ trụ.
– Tác giả tìm thấy vẻ đẹp hùng vĩ trong cuộc sống mới của nhân dân.
Bình minh trên biển
– Sử dụng ẩn dụ táo bạo để miêu tả cảnh bình minh trên biển, cho thấy sự tuần hoàn của thời gian và vũ trụ.
– Hình ảnh “mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi” gợi nhiều ý nghĩa về cuộc sống và con người.
1.3. Kết bài:
– Tóm tắt lại nội dung của bài thơ và nhấn mạnh tính chất triết lý của nó.
– Đánh giá về tác giả và tác phẩm.
2. Phân tích hai khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận hay nhất:
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận ra mắt trong một thời kỳ sôi nổi trên miền Bắc Việt Nam, khi đất nước đang cùng nhau xây dựng và phát triển kinh tế – xã hội. Năm 1958, tại vùng biển Quảng Ninh, nhà thơ đã sáng tác bài thơ này, với nội dung là hành trình của một đoàn thuyền đánh cá: ra khơi vào buổi sáng sớm, đánh cá vào đêm trăng, rồi trở về bến khi bình minh. Bài thơ này là một trong những tác phẩm tiêu biểu về đề tài lao động của nhân dân khi họ đang kiên trì làm chủ cuộc sống của mình. Hai khổ thơ cuối cùng của bài thơ miêu tả hình ảnh kéo lưới trong sáng và đoàn thuyền trở về.
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,
Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận được giới thiệu vào thời kỳ sôi động ở Bắc Bộ khi nhân dân chung sức xây dựng và phát triển kinh tế – xã hội. Bài thơ này được nhà thơ viết tại vùng biển Quảng Ninh vào năm 1958, là một trong những bài thơ tiêu biểu viết về chủ đề nhân dân lao động làm chủ cuộc đời mình.
Toàn bộ bài thơ kể lại hành trình của một đoàn thuyền đánh cá: ra khơi lúc rạng đông, câu đêm dưới trăng và trở về bến lúc rạng đông. Hai câu thơ cuối miêu tả hình ảnh kéo lưới lúc bình minh và cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về.
Trong cảnh kéo lưới, mặc cho trời còn mờ tối, những người dân chài thể hiện một tâm trạng khẩn trương, vội vàng, cùng với đó là sự chờ đợi, háo hức. Những con cá mắc vào lưới kết thành những “cụm cá” nặng trĩu và chỉ những ngư dân khỏe mạnh mới có thể “xoắn tay” để lôi chúng vào. Hình ảnh này còn toát lên vẻ đẹp của sức khỏe và sức sống trong lao động. Tác giả sử dụng từ “cụm” để miêu tả các sinh vật tạo nên một hình ảnh thơ mộng và ấn tượng.
Tác giả miêu tả sinh động đàn cá biển tươi ngon mắc lưới “Vảy bạc, đuôi vàng lung linh buổi bình minh”. Dưới những tia nắng lấp lánh của mặt trời mọc, đàn cá ánh lên “vàng” và “bạc” thể hiện niềm hân hoan, phấn khởi của ngư dân. Các động từ “xếp, lên, đón” miêu tả chuỗi công việc trên biển được thể hiện một cách nhanh chóng, khẩn trương để trở về bờ.
Ở câu thơ cuối, ta bắt gặp hình ảnh đoàn thuyền đánh cá trở về với gió biển thổi căng buồm và tiếng hát rộn ràng của ngư dân trên biển. Lần thứ ba, tác giả nhắc đến tiếng hát, đó là âm thanh hân hoan, đắc thắng của dân chài mừng thắng lợi, hạnh phúc hòa quyện với thiên nhiên tươi đẹp, trong lành. Một ngày vui mới bắt đầu.
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
Cảnh tượng của đoàn thuyền “đua” trên sóng, trong khi mặt trời “đội biển”, đã cho thấy sự vội vàng và khẩn trương của cuộc sống. Tác giả đã tạo nên một hình ảnh rực rỡ, trong đó “muôn triệu mắt cá li ti” phản chiếu ánh sáng rạng đông và trở thành “huy hoàng” trên “muôn dặm khơi”. Sự sáng tạo của tác giả cũng được thể hiện qua việc sử dụng màu sắc và các thủ thuật nghệ thuật để tạo ra những hình ảnh đẹp và ý nghĩa sâu sắc trong bài thơ.
Bài thơ gửi gắm thông điệp rằng lao động là thú vui, biển quê ta giàu đẹp và chỉ khi người lao động làm chủ cuộc đời mới có ấm no và hạnh phúc. Hình ảnh của mùa cá bội thu cũng được tả ra đầy chân thực và sống động.
3. Phân tích hai khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận chọn lọc:
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận ra đời trong thời kỳ sôi nổi ở miền Bắc Việt Nam, khi người dân đang chung tay xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội. Vào năm 1958, tác giả đã sáng tác bài thơ này tại vùng biển Quảng Ninh. Bài thơ này là một trong những tác phẩm nổi tiếng về đề tài lao động của người dân.
Bài thơ ghi lại cuộc hành trình của một đoàn thuyền đánh cá, bắt đầu từ việc ra khơi lúc bình minh, đánh cá đêm trăng trên vịnh Hạ Long và trở về bến cảng vào lúc bình minh. Hai khổ thơ cuối của bài thơ mô tả hình ảnh đánh bắt cá lúc sáng sớm và cảnh đoàn thuyền trở về.
“Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng…
Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi.”
Trong cảnh kéo cá, ngư dân tận tâm và hối hả với tinh thần hy vọng và hồi hộp, diễn ra lúc bình minh khi sao vẫn còn mờ và trời chưa chói sáng. Hình ảnh này tôn vinh tinh thần trẻ trung và khỏe mạnh của người lao động. Con cá được miêu tả như những “chùm cá nặng”, chỉ có những ngư dân trai tráng mới có thể “kéo xoăn tay” với cánh tay rắn chắc. Tác giả sử dụng từ “chùm” để mô tả sinh vật và tạo nên hình tượng đầy ấn tượng.
Những con cá nằm trong khoang được mô tả rực rỡ với “vẩy bạc” và “đuôi vàng”, tạo nên hình ảnh sáng rực và phấn khởi. Ánh nắng rạng đông càng làm tăng sự tươi vui và phấn khởi của người dân làng chài. Các công việc trên biển được mô tả tuần tự và khẩn trương để trở về.
Cuối cùng, đoàn thuyền đánh cá trở về, với gió biển thổi căng cánh buồm và tiếng hát của ngư dân vang xa trên biển. Lần thứ ba tác giả nhắc tới tiếng hát, và đây là tiếng hát của sự thắng lợi và niềm vui của người dân chài hòa nhập cùng với thiên nhiên tươi đẹp. Một ngày mới bắt đầu và niềm hy vọng tiếp tục đến với người dân.
“Ta hát bài ca gọi cá vào…
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.”
Hình ảnh con thuyền “chạy đua” trên sóng với mặt trời “đội biển” tạo nên một cảnh tượng hùng vĩ và nghẹt thở. Đoàn thuyền đã lướt nhanh, như muốn cướp lấy thời gian, để chóng về bến gặp gia đình và người thân. Cảnh tượng này thể hiện sự khẩn trương và tất bật trong cuộc sống hiện đại.
Còn hình ảnh “Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi” lại là một hoán dụ đặc sắc, cho thấy khả năng sáng tạo và tài bút pháp lãng mạn của nhà thơ. Với triệu triệu mắt cá li ti được phản chiếu bởi ánh sáng rạng đông, cảnh tượng trở nên huy hoàng và thần tiên. Những ánh sóng biển, cát và mắt cá đã tạo thành một lấp lánh trải dài, rộng lớn trên “muôn dặm khơi”. Câu thơ này vừa tả cảnh biển tráng lệ, lại vừa tả cảnh một mùa cá bội thu, gợi lên những hình ảnh tươi đẹp của biển cả.
Sử dụng màu sắc và các thủ pháp nghệ thuật khác, tác giả Huy Cận đã tạo nên nhiều hình ảnh đẹp và ý nghĩa sâu sắc trong bài thơ. Đó là không gian tráng lệ và đầy thú vị, mang đến thông điệp rằng lao động là thú vui, và biển quê ta giàu đẹp. Chỉ khi người lao động làm chủ cuộc đời, chúng ta mới có thể tìm được sự ấm no và hạnh phúc.
Tác giả Huy Cận đã tạo nên một bài thơ tuyệt vời với sự kết hợp hoàn hảo giữa màu sắc và nghệ thuật. Bài thơ của ông đem lại nhiều hình ảnh đẹp và sâu sắc, với thông điệp về niềm vui của lao động và sự giàu có của quê hương ta.
Bằng cách sử dụng màu sắc, tác giả đã tạo ra một không gian tráng lệ và ấn tượng trong bài thơ. Các hình ảnh được miêu tả với sự tươi sáng và đầy màu sắc, như ánh nắng rạng đông phản chiếu lên các con cá, tạo nên một hình ảnh tươi trẻ và hào hứng. Những chi tiết như vẩy cá bạc và đuôi cá vàng lóe rạng đông càng làm nổi bật sự tươi sáng và rực rỡ của bức tranh thơ.
Hơn nữa, tác giả cũng vận dụng các thủ pháp nghệ thuật để tạo ra những hình ảnh đầy ý nghĩa. Việc miêu tả cảnh kéo lưới diễn ra lúc sao vẫn còn mờ, trời chưa kịp sáng, cho thấy sự khẩn trương và hối hả của ngư dân khi làm việc. Hình ảnh các ngư dân trai tráng kéo xoăn tay để kéo lưới, cùng với những con cá nặng như chùm, tạo nên một bức tranh thể hiện sự mạnh mẽ và sức lao động của người dân trên biển.
Thông điệp của bài thơ cũng rất sâu sắc và ý nghĩa. Tác giả nhấn mạnh rằng, lao động là niềm vui và chỉ khi người lao động làm chủ cuộc đời, mới có thể đạt được ấm no và hạnh phúc. Ngoài ra, thông điệp về sự giàu có của quê hương ta cũng được nhắc đến trong bài thơ. Bức tranh của Huy Cận cho thấy rằng, biển quê ta là một nguồn tài nguyên vô cùng lớn và đẹp đẽ, chờ đợi để được khai thác và phát triển bởi sức lao động của con người.
