Trăng luôn là nguồn cảm hứng bất tận của vô số nhà thơ, nhà văn trên thế giới, đặc biệt là ở Việt Nam. Trong số đó có Hồ Chí Minh, một nhà thơ say mê trăng. Dưới đây là các bài văn mẫu phân tích hai câu thơ cuối bài thơ Ngắm trăng hay nhất giúp các em học sinh triển khai ý phân tích nhằm củng cố các kỹ năng cần thiết cho môn văn.
Mục lục bài viết
1. Phân tích hai câu thơ cuối bài thơ Ngắm trăng hay nhất:
Trăng luôn là nguồn cảm hứng bất tận của vô số nhà thơ, nhà văn trên thế giới, đặc biệt là ở Việt Nam. Trong số đó có Hồ Chí Minh, một nhà thơ say mê trăng. Bác viết rất nhiều về trăng nhưng “Ngắm Trăng” có lẽ là bài thơ hay nhất của Bác vì chứa đựng cảnh và tình trong đó. Đặc biệt, hai câu thơ cuối của bài thơ đã thể hiện bức tranh tự họa độc đáo, hài hòa giữa con người và mặt trăng.
Ánh trăng xuất hiện trực tiếp trước mắt đắm say của người tù:
“Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ”.
Quang cảnh ngắm trăng ở hai câu thơ cuối mới thật là đặc biệt. Đặc biệt là trong sự giản dị không có rượu cũng chẳng có hoa. Đặc biệt hơn nữa, người ngắm trăng ở đây không phải trong vị trí của một tao nhân mặc khách hay một người thanh nhàn, mà là một tù nhân đang bị giam cầm trong bốn bức tường của nhà tù với muôn vàn những khổ cực đau đớn. Nhưng tâm hồn của người tù này đã thoát ra khỏi bốn bức tường của nhà tù ấy để chào đón người bạn đặc biệt của mình bằng tất cả cả trái tim và sự tha thiết. Tình yêu và cảm xúc ấy đã được cô đọng thông qua hành động “ngắm”, “nhòm”. Trăng và người nhìn nhau qua song sắt nhà tù. Hai câu thơ chữ Hán đã lột tả một cách tài tình chi tiết cảnh ngắm trăng đặc biệt này.
“Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt,
Nguyệt tòng song khích khán thi gia”.
Hai chữ đầu của hai câu thơ chính là hình ảnh người và trăng (Nhân – nguyệt, nguyệt – thi gia). Giữa trăng và người tù, giữa hai nửa về của câu trên và câu dưới là song sắt của nhà tù tàn ác. Hiện thực tàn khốc của nhà tù vẫn len lỏi vào đời sống tinh thần của các tù nhân. Như thể đang muốn ngăn cách trăng với người tù. Trăng chiếu sáng làm cho cuộc sống trong tù trở nên thật sáng rõ, khiến cho buổi thưởng trăng trở nên thật rõ ràng và sống động. Ở đây người tù một lần nữa vượt qua được thực tế bị giam cầm và giành chiến thắng. Người tù đã quên đi cuộc sống khắc nghiệt trong cảnh giam cầm để tâm hồn được giải thoát, bay lên và hòa vào vẻ đẹp của ánh trăng. “Hướng” là động từ không chỉ là chuyển động của cái nhìn mà là sự thức tỉnh của tâm hồn tràn đầy đam mê. Dường như trăng hiểu được tâm hồn người tù, hiểu được tình cảm chân thành của người tù nên cũng có một hành động tràn đầy tình cảm.
“Nguyệt tòng song khích khán thi gia”.
Ánh trăng chiếu vào nhà tù, soi sáng và sẻ chia với người tù. Ánh trăng như con mắt, như một khuôn mặt con người, có tâm hồn, đầy cảm xúc và nhân ái. Trăng không còn chỉ là một vật thể tự nhiên, một vẻ đẹp để thưởng ngoạn mà ở đây trăng đã trở thành người bạn thân, người bạn tri kỷ của người tù. Hành động của trăng là hành động của những người bạn thấu hiểu cho tâm hồn của nhau. Trăng nhìn người, người nhìn trăng. Mọi đau đớn, khó khăn và bóng tối của cuộc sống tù đày đều biến mất trong giây phút giao cảm thiêng liêng nhất ấy. Tâm hồn con người được thanh thản và thăng hoa, người tù nhanh chóng trở thành nhà thơ. Chữ “nhân” trong bài thơ thứ ba Bác Hồ ám chỉ người nhìn trăng, nhưng ở những lời cuối bài thơ, người nhìn trăng chuyển thành nhà thơ. Điều lạ lùng là bài thơ “Ngắm trăng” lại là một trong số ít bài thơ Bác Hồ tự nhận mình là một nhà thơ. Cuộc sống trong tù là vô nhân đạo. Tuy nhiên, đằng sau đó không chỉ là một trái tim rung động trước vẻ đẹp vĩnh cửu của tạo hóa mà còn là một tâm hồn mạnh mẽ, tràn đầy sức sống, dám vượt qua hiện thực khắc nghiệt của ngục tù để hòa hợp với thiên nhiên, đất trời. Nếu không có tâm hồn nghệ sĩ, không có lòng dũng cảm sắt đá của người chiến sĩ kiên cường, Bác Hồ đã không thể vượt qua chính mình trong hoàn cảnh này.
“Ngắm trăng” là một bài thơ rất chứa nhiều sức nặng, là một bài thơ mang vẻ đẹp cổ xưa tuyệt vời. Đối với Bác Hồ, ngắm trăng và thưởng trăng cũng là vẻ đẹp của một tâm hồn yêu đời, tìm kiếm tự do.
2. Phân tích hai câu thơ cuối bài thơ Ngắm trăng ấn tượng:
Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam mà còn là nhà văn, nhà thơ vĩ đại. Hồ Chí Minh được coi là danh nhân văn hóa thế giới.
Tác phẩm “Ngắm Trăng” là một đoạn trích trong tập thơ “Nhật ký trong tù” của Bác. Bài thơ đã khắc họa tình yêu thiên nhiên nồng nàn và phong thái ung dung tự tại của Bác ngay cả trong ngục tù khắc nghiệt.
Ở trong hai câu thôi cuối, vì bối rối trước cảnh đẹp không biết phải làm sao nên Bác đã tìm ra một cách thông minh và chân thành để giải quyết tình huống này bằng cách trao lại trái tim mình cho người bạn tri kỷ.
“Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng song khích khán thi gia”
Bản dịch:
“Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ”
Con người và mặt trăng đã vượt qua song sắt của nhà tù, vượt qua bóng tối của nhà tù mà hướng trái tim về nhau bằng tấm lòng của những người bạn tri kỷ. Người tù thì nhìn hướng ra ngoài để ngắm nhìn vẻ đẹp của trăng, còn trăng lại vượt qua song sắt để chạm đến với người tù. Trong một căn phòng giam tăm tối, yên tĩnh, con người và mặt trăng giao hòa với nhau một cách mãnh liệt. Nghệ thuật nhân hóa đã mang lại cho mặt trăng một tâm hồn, đôi mắt, một hình dáng nhất định và lòng trắc ẩn, đồng cảm để trở thành người bạn tri kỷ. Một khoảnh khắc lãng mạn tràn ngập bài thơ và bức tranh. Ánh trăng xua tan bóng tối, đau khổ tù ngục và làm cho tâm hồn của người tù trở nên thanh bạch và trong sáng. Câu thơ diễn tả cảnh bầu trời đêm với hình ảnh người tù đang ngắm trăng thật đẹp và cũng là minh chứng cho thấy nhà tù có thể giam giữ thể xác của thi nhân chứ không thể giam cầm tâm hồn của thi nhân.
Tác phẩm “Ngắm trăng” thấm đẫm màu sắc cổ điển và tinh thần hiện đại. Màu sắc cổ điển được thể hiện qua hình ảnh trăng, rượu, hoa và thể thơ tứ tuyệt. Vẻ đẹp hiện đại thể hiện ở tâm hồn lạc quan, tràn đầy niềm tin và ý nghĩa cuộc sống, lòng dũng cảm phi thường và nhìn về ánh sáng của những người chiến sĩ cộng sản.
Cảnh ngắm trăng của Hồ Chí Minh đơn giản nhưng lại có vẻ đẹp rất riêng. Dù chỉ là hai câu thơ ngắn ngủi nhưng tâm hồn cao thượng của nhà thơ đã luôn tỏa sáng trong mọi hoàn cảnh.
3. Phân tích hai câu thơ cuối bài thơ Ngắm trăng ngắn gọn:
Trăng – người bạn tâm tình, Trăng – Nguồn cảm hứng bất diệt và vô tận cho thi nhân. Trong thơ ca khắp nơi trên thế giới có vô số những bài thơ hay về trăng, để lại ấn tượng khó phai trong lòng người đọc. Một trong những tác giả viết nhiều về trăng nhất chính là nhà thơ, vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh. Trong cuộc đời cách mạng khó khăn và vẻ vang của Bác, Bác luôn coi mặt trăng là người bạn tri kỷ.
Bài thơ “Ngắm trăng” đã ra đời trong một hoàn cảnh đặc biệt. Giữa ngục tối tăm tối của chế độ Tưởng Giới Thạch, một người thi sĩ tù – người tù bị trói tay, trói chân. Dù bị đọa đày trong ngục tù lạnh lẽo nhưng trái tim vẫn đang lặng lẽ tận hưởng vẻ đẹp của đêm trăng sáng.
“Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
(Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm qua khe cửa ngắm nhà thơ)
Ở hai câu thơ cuối, người tù đang lặng lẽ và say đắm nhìn ra ngoài cửa sổ đón ánh trăng sáng. Bốn bức tường nhà tù chật hẹp không thể ngăn cản được những cảm xúc mênh mông ấy. Người tù gửi tâm hồn mình dưới ánh trăng và đặt trong đó niềm khao khát tự do vô tận. Một lời tỏ tình, thổ lộ chân thành từ sâu thẳm tâm hồn con người đã được trăng cảm động và sẻ chia.
Ánh trăng lung linh sáng ngời bỗng trở nên sống động và uyển chuyển hơn: “Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.” Trước vầng trăng đẹp, hiện thực tối tăm và ảm đạm của nhà tù bị xóa bỏ, bầu không khí giữa con người và thiên nhiên vĩnh cửu dường như trở thành sự hòa hợp thiêng liêng. Người tù hướng ánh nhìn về vẻ đẹp của cuộc sống, ngay cả trong những đêm lao ngục trong tù. Toàn bộ bài thơ không có một âm thanh nào, dù rất nhỏ. Sự im lặng tuyệt đối này đã nhấn mạnh chiều sâu của tâm hồn con người và tâm hồn của vạn vật. Người nhìn trăng, trăng lặng lẽ nhìn người. Nói rất nhiều điều với nhau mặc dù không có tiếng nói.
Trong số rất nhiều bài thơ về trăng, bài thơ “Ngắm trăng” của nhà thơ, chiến sĩ Hồ Chí Minh tuy giản dị nhưng lại mang một vẻ đẹp độc đáo; chứa đựng chiều sâu về đạo đức, nhân phẩm, phong cách chân chính của Người.