Phân tích đoạn trích Người thầy đầu tiên chọn lọc siêu hay

1. Dàn ý phân tích đoạn trích Người thầy đầu tiên:

* Chủ đề và nội dung chính của truyện:

– Chủ đề: ca ngợi tình cảm thầy trò thiêng liêng, cao đẹp.

– Nội dung chính: kể về như nhau câu chuyện xoay quanh thầy Đuy-sen và An-tư-nai cùng các em nhỏ làng Cư-rơ-gư-dơ-xtan.

* Phân tích giá trị tác phẩm:

– Tình yêu, sự tận  tâm và nhiệt tình của thầy Duy-sen đối với học trò: 

+ Nhẹ nhàng hỏi thăm các em nhỏ khi chúng vừa đi kiếm ki-giắc trở về.

 + Tự tay cải tạo ngôi trường và thu thập củi cho mùa đông. 

+ Đưa đón các em học sinh vượt núi trong thời tiết giá lạnh. 

+ Bỏ ngoài tai những lời nói thô lỗ  của những người giàu có trên núi. 

+ Quan tâm đến tương lai của học sinh, luôn trong tâm thế vui vẻ: mong học sinh có thể học tập tại các thành phố lớn. 

– Tấm lòng biết ơn, trân trọng ở An-tư-nai đối với những công ơn to lớn của thầy Đuy-sen: 

+ Cảm động trước ý nghĩ tốt đẹp của Thầy Duy-sen. 

+ Yêu mến và kính trọng thầy vì tấm lòng cao thượng và nhân hậu của thầy.  

+ Luôn ghi nhớ công ơn của thầy → nhờ người họa sĩ tìm cách lần tỏa câu chuyện về thầy đến tất cả mọi người. 

– Sự trân trọng, cảm động của người nghệ sĩ khi biết đến câu chuyện: 

+ Mang nặng nỗi lòng sau khi đọc  thư của bà Viện sĩ An-tu-nai. 

+ Lo lắng và băng khoăn khi không tìm được ý tưởng cho bài vẽ về thầy Duy-sen. 

+ Cuối cùng, họa sĩ đã nghĩ ra  nhiều ý tưởng cho bức tranh của mình.

2. Phân tích đoạn trích Người thầy đầu tiên chọn lọc siêu hay:

Người Thầy Đầu Tiên là truyện ngắn xuất sắc của Ai-tơ-ma-tốp về thầy Duy-sen qua hồi ức của bà viện sĩ An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va là học trò trước đây của thầy Duy-sen.

Hình ảnh một người thầy tuyệt đẹp và đáng kính nhất là cảm xúc sâu sắc nhất của mỗi chúng ta khi đọc truyện ngắn này. Khi tới quê hương miền núi của bé An-tu-nai. Thầy Duy-sen còn trẻ lắm. Trình độ học vấn của thầy lúc đó không cao nhưng trong lòng thầy đầy lòng nhân hậu và sôi sục nhiệt huyết cách mạng. Thầy giáo một mình lao động hàng tháng trời, phạt cỏ, trát lại vách, sửa cánh cửa, quét dọn cái sân…, biến chuồng ngựa bỏ hoang lâu năm của một phú nông thành một ngôi trường khiêm tốn cạnh hẻm núi, cạnh con đường vào cái làng nhỏ ở Kir-ghi-di, một vùng nghèo và lạc hậu ở Trung Á  

Khi An-tư-nai cùng lũ trẻ tò mò đến thăm trường “xem thử thầy giáo đang làm gì, ở đấy cũng hay” thì thấy thầy “từ trong cửa bước ra, người bê bết đất”. Thầy Duy-sen “mỉm cười, niềm nở” lau mồ hôi trên mặt rồi nhẹ nhàng hỏi: “Đi đâu về thế, các em gái” Trước các “khách mời” nhỏ tuổi, thầy ân cần nói: “Các em ghé vào đây xem là hay lắm, các em chả sẽ học tập ở đây là gì? Còn trường của các em thì có thể nói là đã xong đến nơi rồi…?”

Duy-sen thực sự là một giáo viên tuyệt vời, cử chỉ của thầy rất hồn nhiên. Thầy dịu dàng nói những lời ấm áp làm rung động trái tim các em. Đó là lần đầu tiên thầy gặp những đứa trẻ xa lạ, đã nhìn thấy rõ ràng và hiểu được mong muốn, khao khát học tập của các em: “các em chả sẽ học tập ở đây là gì?” Thầy “khoe” với các em cách đắp lò sưởi vào mùa đông…, thầy báo tin vui là trường học đã làm xong và “có thể bắt đầu học được rồi”. Thầy mời chào hay khích lệ? Thầy nói bằng tất cả tình yêu thương bao la của mình với những đứa trẻ dân tộc miền núi chưa từng biết đến trường học là gì: “Thế nào, các em có thích học không? Các em sẽ đi học chứ?”

Thầy Duy-sen thực sự rất tài năng và có kinh nghiệm giảng dạy sư phạm. Chỉ sau vài phút gặp gỡ và vài lời nhẹ nhàng, thầy đã chiếm lĩnh được tâm hồn tuổi thơ. Thầy đã khơi dậy trong lòng những đứa trẻ miền núi khát khao được đến trường.

Trường hợp của An-tu-nai, thầy đã nhìn thấu tâm hồn em, thông cảm với hoàn cảnh mồ côi của em, an ủi và khen ngợi em một cách chân thành: “An-tư-nai, cái tên hay quá, mà em thì chắc là ngoan lắm phải không?” Những lời nói này cùng với nụ cười dịu dàng của Duy-sen đã khiến cô bé dân tộc thiểu số  bất hạnh “thấy ấm lòng hẳn lại”. 

Duy-sen là người thầy đầu tiên, người thầy đã khai sáng cho An-tu-nai. Thầy hiền hậu, yêu thương tuổi thơ. Thầy đã khơi dậy nhiệt huyết, niềm khao khát được đến trường trong lòng học sinh. Duy-sen là hình ảnh tuyệt đẹp của một người thầy tuổi thơ. Con đường của tuổi trẻ là con đường giáo dục. Rất nhiều thầy cô đã hướng dẫn các bạn và tất cả chúng ta trên con đường đầy nắng đẹp này. Giống như An-tu-nai, mỗi chúng ta luôn có những người thầy tuyệt vời Duy-sen đẹp đẽ trong tâm hồn. 

Ai-ma-top viết truyện ngắn dưới dạng một hồi ức chân thật, cảm động. Tác giả đề cập đến với tất cả sự ca ngợi và yêu mến hình ảnh Duy-sen – người thầy đầu tiên – và hình ảnh An-tu-nai, một cô bé mồ côi khao khát được đến trường. Người thầy trong  truyện ngắn là người thầy của tình yêu thơ trẻ, mang ánh sáng cách mạng làm thay đổi cuộc đời mỗi người. Ngọn lửa tình yêu tỏa sáng qua những trang viết của Ai-ma-top, mãi mãi sưởi ấm trái tim con người. Thầy Duy-sen càng trở nên gần gũi hơn tròn tình yêu tuổi thơ của chúng ta.

3. Phân tích đoạn trích Người thầy đầu tiên chọn lọc ấn tượng:

Mỗi người đều có những kỷ niệm về quê hương thân yêu, nơi mình sinh ra. Khi nhớ lại, những điều quen thuộc nhất lại hiện lên đầu tiên, như: gốc đa nơi chơi trốn tìm, hay những buổi chiều đầy nắng chơi dưới bóng râm mát…. có rất nhiều nơi để nhớ. Với nhân vật An-tu-nai tròn truyện ngắn “Người thầy đầu tiên”, nhớ lại ngôi làng Ku-ku-reu, cô nhớ đến người thầy đầu tiên của mình, người thầy tận tâm và yêu thương Duy-sen cùng nhiều kỷ niệm đẹp đẽ thời niên thiếu. 

Người Thầy Đầu Tiên là truyện ngắn xuất sắc của Ai-ma-top về thầy Duy-sen qua hồi ức của bà viện sĩ An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-na, vốn là học trò trước đây của Thầy Duy-sen. An-tu-nai luôn nhớ những lời đầu tiên của thầy: “Các em cứ gọi ta là thầy, các em có muốn xem trường không? Vào đây, các em đừng ngại gì cả…?”

Thầy Duy-sen là đoàn viên của Đoàn Thanh niên Cộng sản. Với tấm lòng nhân ái bao la và nhiệt huyết đam mê, thầy đã mang ánh sáng Cách mạng Tháng Mười Nga đến những miền núi xa xôi của tuổi thơ. Thầy Duy-sen và cô học trò dân tộc nghèo An-tu-nai xuất hiện trong những trang truyện nhẹ nhàng trong trẻo của Ai-ma-top đã để lại bao rung động trong lòng chúng ta thời cắp sách.

Hình ảnh người thầy tuyệt đẹp và được đáng kính là cảm xúc sâu sắc nhất của mỗi chúng ta khi đọc truyện ngắn này. Khi đến quê hương miền núi của bé An-tu-nai, thầy Duy-sen còn rất trẻ. Trình độ học vấn của thầy lúc đó không cao nhưng trong lòng thầy đầy lòng nhân hậu và nhiệt huyết cách mạng. Thầy giáo một mình làm cỏ hàng tháng trời, nhổ cỏ, trát tường, sửa cửa, lau sân… biến chuồng ngựa bỏ hoang lâu năm của một nông dân giàu có thành một ngôi trường khiêm tốn cạnh hẻm núi, cạnh con đường dẫn đến ngôi làng nhỏ ở Kir-ghi-di, một vùng nghèo và lạc hậu ở Trung Á. 

Khi An-tu-nai cùng lũ trẻ đến thăm trường, tò mò xem thầy làm gì, vì xem thầy cũng vui, đã thấy thầy “đi ra khỏi cửa, người bê bết đất”. Thầy Duy-sen cười ấm áp lau mồ hôi trên mặt rồi nhẹ nhàng hỏi: “Đi đâu về thế, các em gái”. Trước mặt các “vị khách” nhỏ tuổi, thầy ân cần nói: “Các em ghé vào đây xem là hay lắm, các em chả sẽ học tập ở đây là gì? Còn trường của các em thì có thể nói là đã xong đến nơi rồi…?”

Duy-sen thực sự là một giáo viên tuyệt vời, cử chỉ của thầy rất hồn hậu. Thầy dịu dàng nói những lời ấm áp làm lay động trái tim các em nhỏ. Đó là lần đầu tiên thầy được gặp những đứa trẻ xa lạ, nhìn thấu rõ ràng và hiểu được mong muốn  học tập của các em. Thầy nói bằng tất cả tình yêu thương bao la của mình với những đứa trẻ dân tộc miền núi chưa từng biết đến trường học là gì: “Thế nào, các em có thích học không? Các em sẽ đi học chứ?”

Thầy Duy-sen thực sự có tài và có kinh nghiệm sư phạm. Chỉ sau vài phút gặp gỡ và vài lời nhẹ nhàng, thầy đã chiếm lĩnh được tâm hồn tuổi thơ của các em nhỏ. Thầy đã khơi dậy trong lòng những đứa trẻ miền núi khát khao được đến trường. Duy-sen là người thầy đầu tiên, người thầy đã khai sáng cho An-tu-nai. Thầy đã khơi dậy nhiệt huyết, niềm khao khát được đến trường trong lòng các em. 

Không chỉ dạy học, thầy Duy-sen còn cõng tất cả các em vượt suối trong mùa mưa nắng năm đó, bất chấp cái lạnh mùa đông khắc nghiệt. Ngay cả khi bị đám đua ngựa chê cười, chế nhạo một cách thiếu tôn trọng, người thầy này vẫn tỏ ra nhẹ nhàng và chỉ quan tâm đến sự an toàn của các học trò nhỏ tuổi của mình. Thầy đi chân đất và không nghỉ tay. Khi thấy An-tu-nai ngã, thầy quẳng tảng đá trên tay, nhảy ngay lại, đỡ lên, rồi bế chạy lên bờ, lót chiếc áo choàng đặt An-tư-nai vào đó. Thầy xoa chân, siết chặt bàn tay lạnh ngắt đưa lên miệng hà hơi vô cùng chu đáo, tận tâm, thể hiện sự yêu thương, trìu mến đối với học trò. 

Duy-sen là hình ảnh tuyệt đẹp của người thầy thuở nhỏ. Con đường của tuổi trẻ là con đường giáo dục. Rất nhiều thầy cô đã dạy dỗ chúng ta trên con đường đầy nắng đẹp này. Giống như An-tu-nai, mỗi chúng ta luôn có những người thầy Duy-sen tuyệt vời đẹp đẽ trong tâm hồn.

4. Đánh giá tác phẩm:

4.1. Nội dung:

– Qua đoạn trích, tác giả bày tỏ lòng kính trọng, khen ngợi các người thầy đang miệt mài siêng năng chèo lái con thuyền tri thức, đồng thời thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm đến những số phận bất hạnh mà mình đã biết vươn lên trong cuộc sống.  

4.2. Nghệ thuật:

– Sử dụng nhiều ngôi kể chuyện: người kể chuyện là người họa sĩ và An-tu-nai → làm cho câu chuyện trở nên chân thực và sống động hơn. 

– Nghệ thuật tạo hình nhân vật: nhấn mạnh nhân vật thông qua lời nói và hành động. 

– Ngôn ngữ thơ mộng, dịu dàng và sâu lắng. 

– Khẳng định ngòi bút tài hoa của nhà văn bằng việc khắc họa câu chuyện cảm động về tình thầy trò.