Trong tác phẩm "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận đã miêu tả sinh động cuộc sống của những người ngư dân. Trong bài viết dưới đây hãy cùng chúng tôi phân tích Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận chọn lọc siêu hay.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý phân tích Đoàn thuyền đánh cá chi tiết nhất:
1.1. Mở bài:
– Giới thiệu tác giả, giới thiệu tác phẩm.
– Dẫn dắt vào vấn đề cần phân tích.
1.2. Thân bài:
* Bức tranh thiên nhiên buổi hoàng hôn khi đoàn thuyền đánh cá ra khơi
– Biện pháp so sánh “Mặt trời xuống biển như hòn lửa”: Thể hiện lên khung cảnh kỳ vĩ và tráng lệ.
– Phép nhân hóa “Sóng đã cài then đêm sập cửa”.
=> Khi nhìn thấy bức tranh buổi hoàng hôn này, người ta có thể tưởng tượng ra một miền biển bao la, vô tận, cùng với vẻ đẹp kỳ vĩ của mặt trời làm ngả lòng người. Ánh nắng hoàng hôn với màu sắc huyền ảo của nó, dường như làm cả bầu trời và biển cả phủ lên một tấm chăn thần tiên. Điều này khiến cho người ta cảm nhận được sự khắc khoải và đầy nghị lực trước sức mạnh của thiên nhiên.
* Bức tranh thiên nhiên với sự trù phú, giàu có của biển cả bao la khi đoàn thuyền đánh cá trên biển:
– Biện pháp liệt kê bằng cách miêu tả nhiều loài cá.
– Những đoàn cá “cá bạc biển Đông lặng”, “Cá thu biển Đông như đoàn thoi”.
– Những loài cá hiện lên sinh động, chân thực nhưng cũng vô cùng lộng lẫy và kỳ vĩ: “cá song lấp lánh đuốc đen hồng”, “Cá đuôi em quẫy trăng vàng chóe”.
=> Gợi lên sự giàu có, trù phú cùng vẻ đẹp lộng lẫy của biển cả khi đêm về. Ngoài những loài cá đa dạng, đẹp mắt, còn có những hải sản khác như tôm, cua, hàu, mực… ở đây, cho thấy sự phong phú, đa dạng của đại dương. Những con tàu đánh bắt cá đầy ắp hải sản trên thuyền cùng với những người thợ lặn chuyên nghiệp, tạo nên một khung cảnh sống động và đầy sức sống. Ngoài ra, với sự phát triển của công nghệ, các tàu đánh bắt cá hiện đại được trang bị đầy đủ các thiết bị tiên tiến, làm cho quá trình đánh bắt cá trở nên dễ dàng hơn và hiệu quả hơn.
* Bức tranh thiên nhiên với vẻ đẹp thơ mộng khi đoàn thuyền đánh cá trở về
– Cảnh sắc của thiên nhiên tiếp tục được miêu tả trong “Mặt trời đội biển nhô màu mới”.
– Bức tranh muôn triệu mắt cá li ti trong ánh sáng ban sớm.
=> Từ đỏ thể hiện sự giàu có của thiên nhiên
=> Ẩn chứa niềm vui và thành quả lao động của những người ngư dân. Những người lái thuyền trên biển đã trải qua những giờ phút lao động vất vả để đánh bắt được những đàn cá đầy giá trị. -> Khi trở về, họ mang về những thành quả khổng lồ đó, đó là niềm vui và hạnh phúc của họ. Cảnh tượng tràn ngập niềm vui và sự hài lòng trong cuộc sống của các ngư dân trở về trên bờ, với tàu thuyền đầy ắp những hải sản, tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp về cuộc sống ven biển. Ngoài ra, đây còn là một cơ hội để các ngư dân thỏa sức khám phá và trải nghiệm cuộc sống trên biển, hòa mình vào thiên nhiên và tận hưởng những khoảnh khắc đáng nhớ.
1.3. Kết bài:
– Đánh giá khái quát lại toàn bộ tác phẩm.
– Liên hệ cảm nhận của bản thân.
2. Phân tích Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận chọn lọc:
Đoàn thuyền đánh cá được xem là một trong những tác phẩm văn học hay nhất, đặc biệt là trong lịch sử văn học Việt Nam. Bài thơ đã thu hút nhiều sự quan tâm của độc giả nhờ vào nội dung sâu sắc và cảm xúc được diễn tả một cách tuyệt vời. Trong bài thơ, nhà thơ Huy Cận đã mô tả một cách tinh tế và đầy cảm xúc cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá, những ngày làm việc vất vả của người dân trên vùng biển quê hương.
Cảm hứng trữ tình được diễn tả theo mạch thời gian, bắt đầu từ hoàng hôn, đêm trăng và bình minh. Trong đó, cảnh bình minh được coi là biểu tượng của một thời đại huy hoàng đang mở ra phía trước, cuộc sống cần lao của nhân dân ta đang nở hoa. Những bức tranh tuyệt đẹp về đại dương, với những cánh buồm trắng xóa, những con sóng vỗ về bờ cát, những đợt gió đưa thuyền xa bến đã được nhà thơ Huy Cận miêu tả rất chi tiết và chân thật.
Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá còn được coi là một tác phẩm văn học mang tính lịch sử vì nó phản ánh rất đúng thực trạng của đời sống người dân Việt Nam vào thời điểm đó. Nhà thơ Huy Cận đã không chỉ ca ngợi tinh thần lao động phấn khởi và hăng say của những người dân chài trên vùng biển quê hương, mà còn thể hiện được sự tương tác và sự đoàn kết của cộng đồng người dân trong cuộc sống hàng ngày.
Vì vậy, bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là một tác phẩm văn học đình đám, mang đầy giá trị về nghệ thuật và lịch sử. Tác phẩm đem đến cho độc giả một trải nghiệm tuyệt vời về tình yêu quê hương, tinh thần lao động và sự đoàn kết của con người.
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Trong bài thơ, người viết đã thể hiện một tình yêu mãnh liệt đối với biển cả và những người dân chài, những người đã dành cả cuộc đời để tìm kiếm nguồn sống từ đại dương. Với họ, biển cả không chỉ là nơi tìm kiếm nguồn sống mà còn là một phần của tâm hồn. Khúc hát lên đường vang động, làm say đắm lòng người và khiến cho tâm hồn ta bừng sáng.
Điều đáng nói ở đây là, những người dân chải đã phải vượt qua rất nhiều khó khăn và gian truân để có thể sống sót được trên biển. Tuy nhiên, tình yêu của họ với đại dương vẫn không bao giờ phai nhạt. Chúng ta có thể thấy điều này qua những câu thơ “Cánh buồm no gió “căng”lên. Tiếng hát, gió khơi, buồm căng” là ba chi tiết nghệ thuật mang tính chất tượng trưng diễn tả tinh thần phấn khởi, hăng say và khí thế ra khơi của ngư dân vùng biển.”
Với những câu thơ cuối cùng, người viết đã thể hiện tình cảm tràn đầy hy vọng của người dân chài. Họ cầu mong được gặp may mắn khi đi biển, gặp được nhiều cá, tôm, cua để có thể nuôi sống gia đình. Những lời ca hát đầy hy vọng và niềm tin, khiến con người ta cảm thấy thật tuyệt vời khi có thể sống bên cạnh đại dương và cảm nhận được tình yêu vô bờ bến của những người dân chài.
Hãy cùng đứng lên và cùng hát lên bài hát của những người lính biển, để chia sẻ tinh thần đó và cảm nhận được tất cả những tình cảm trong từng câu thơ. Biển cả vẫn đang chờ đợi chúng ta, hãy cùng nhau khám phá và trân trọng vẻ đẹp của nó.
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi!”
Đoàn thuyền là nơi tập trung của những người đàn ông dũng cảm, họ là những thủy thủ chuyên nghiệp luôn sẵn sàng đối mặt với những thử thách của đại dương. Họ phải đối phó với những yếu tố khắc nghiệt của tự nhiên, như những cơn gió mạnh, sóng lớn, và cả những cơn bão dữ dội.
Tuy nhiên, những yếu tố đó cũng làm cho đoàn thuyền phóng như bay về ngư trường để bắt đầu công việc “dò bụng biển”. Cuộc đánh cá thực sự là một trận đánh, một cuộc chiến đầy cam go và thử thách. Mỗi thủy thủ trên đoàn thuyền đều là một “chiến sĩ”, sẵn sàng chiến đấu cho sự thành công của cuộc đánh cá.
Con thuyền, mái chèo, lưới, và các ngư cụ khác là những vũ khí quan trọng của họ. Với sự hỗ trợ của các vật dụng này, họ đã trở thành những chiến binh thực thụ, sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách. Từ “lưới” đã mô tả đoàn thuyền ra khơi với vận tốc phi thường, sự kết hợp giữa thiên nhiên và con người giúp họ trên con đường lao động và khám phá.
Nhịp thơ hối hả lôi cuốn, thúc đẩy sự sáng tạo và đam mê trong công việc của họ. Mặt biển vô tận và những cơn gió thổi qua biển cả đã trở thành nguồn cảm hứng cho những người đàn ông này. Họ không chỉ có một công việc, mà còn là một sứ mệnh, đó là bảo vệ và khai thác tài nguyên biển cho cuộc sống của cộng đồng.
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Những câu thơ về đàn cá là một phần không thể thiếu trong tác phẩm tuyệt vời này. Biển quê ta đã từ lâu được biết đến với sự phong phú và đa dạng về các loài cá, từ những con cá ngon đến những con cá quý hiếm. Nhà thơ đã sử dụng sự sáng tạo của dân gian để tạo ra những câu thơ độc đáo, mô tả chân thực về đàn cá ở biển quê hương.
Đặc biệt, những chi tiết về con cá song đã được nhà thơ tả rất tinh tế và đầy màu sắc. Vảy cá đen, hồng lấp lánh trên biển nước chan hòa ánh trăng “vàng chóe”, còn đuôi cá được so sánh với ngọn đuốc rực cháy, tất cả những chi tiết này đã được nhà thơ vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp về đàn cá, giúp cho đọc giả có thể tưởng tượng ra được vẻ đẹp của chúng.
Cá nhụ, cá chim cùng cá đé
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.
Biển cho ra cá như lòng mẹ,
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Một đêm tuyệt vời đã trôi qua nhanh chóng trong không khí hào hứng của những người lao động đầy năng lượng. Trên bầu trời, những vì sao đang dần trở nên thưa thớt, nhạt nhòa. Tuy nhiên, với cảnh kéo lưới được mô tả đầy ấn tượng, những cánh tay rắn chắc của ngư dân đã kéo lưới “xoăn tay” cực kỳ căng thẳng, khỏe mạnh và đẹp mắt. Cơ bắp của họ đã được tận dụng để kéo lưới và lôi các con cá vào như những chùm trái cây treo lủng lẳng. “Chùm cá nặng” là một hình ảnh ẩn dụ tuyệt vời để hình dung một mùa cá đầy hứng khởi và phong phú. Tất cả những thành phần này đã tạo nên một cảnh đẹp và sôi động, để lại ấn tượng đối với tất cả những ai đã được chứng kiến.
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông.
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời,
Mặt trời đội biển nhô màu mới.
Nhưng đâu mới là cuộc sống của người dân vùng biển? Ngoài việc đánh bắt cá trên biển, họ còn phải đối mặt với những thách thức khác như cơn bão, sóng lớn, và sự thiếu hụt nguồn lợi. Họ cần phải thông qua những cuộc thảo luận với nhau để tìm ra những phương pháp mới để đối phó với những thách thức này. Những giải pháp này bao gồm việc sử dụng các công nghệ mới nhất để đánh bắt cá và quản lý nguồn lợi một cách bền vững.
Với những nỗ lực này, người dân vùng biển có thể đạt được cuộc sống ấm no, hạnh phúc hơn. Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” đã chứng minh rằng việc đánh bắt cá không chỉ là một phương tiện kiếm sống, mà còn là một phần của cuộc sống và văn hóa của người dân vùng biển.
3. Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận hay nhất:
Viết về đề tài lao động, bài thơ Bài ca vỡ đất của Hoàng Trung Thông và bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, đã trở thành những tác phẩm văn học được người đọc yêu thích nhất. Bài ca vỡ đất của Hoàng Trung Thông, viết về cuộc khổ nạn của người dân quê, đã thể hiện rõ tinh thần đoàn kết và sự hy sinh của những người dân miền núi. Trong khi đó, bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, viết vào năm 1958, tại vùng biển Quảng Ninh, đã phản ánh không khí lao động sôi nổi của nhân dân miền Bắc trong xây dựng hòa bình. Nhà thơ đã ca ngợi tinh thần lao động phấn khởi và hăng say của những người dân chài trên vùng biển quê hương, đồng thời thể hiện sự tương đồng giữa cuộc sống của những người dân lao động trên đất liền và trên biển.
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
…
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.”
Huy Cận đã sử dụng những hình ảnh sống động để miêu tả bức tranh đời sống của dân chài trên biển. Những chi tiết văn học được sử dụng đều mang tính chất tượng trưng, giúp cho bài thơ trở nên đặc sắc và sâu sắc hơn. Cụ thể, chữ “lại” trong ý thơ “lại ra khơi” đã gợi nhắc đến sự lặp lại nhưng cũng là sự khẳng định về bản lĩnh của người dân chài trong công việc đánh bắt hải sản.
Ngoài ra, bài thơ cũng nhấn mạnh đến tinh thần phấn khởi, hăng say và khí thế ra khơi của ngư dân vùng biển. Tiếng hát, gió khơi, buồm căng đều là những chi tiết nghệ thuật được sử dụng để diễn tả tâm trạng của người dân chài khi ra khơi.
Tuy nhiên, bản thân bài thơ không chỉ là những hình ảnh sống động và tượng trưng mà còn là thông điệp sâu sắc về sự kiên trì, sự hy vọng và tình yêu đối với nghề đánh bắt hải sản của người dân chài. Bài thơ đã thể hiện được tình cảm sâu sắc của tác giả với con người và cuộc sống trên biển cả, đồng thời cũng khắc họa được cảnh vật đời sống vùng ven biển Việt Nam, tạo nên một tác phẩm văn học đầy ý nghĩa và giá trị nhân văn.
“Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi!”
Chuyện làm ăn thường xuyên đầy những sự may rủi. Đi đánh cá, ngư dân luôn hy vọng được đón nhận sự lặng sóng êm đềm, gặp được đàn cá đông đúc để có thể đánh bắt được nhiều hơn. Niềm mong muốn ấy phản ánh tấm lòng hồn hậu của những ngư dân từng trải qua nhiều trắc trở, khó khăn khi phải đối mặt với nắng, gió, bão tố trên biển. Giọng điệu thơ ngọt ngào, dài và xa rộng: “cá bạc”, “đoàn thoi”, “dệt biển”, “luồng sáng”, “dệt lưới” vẫn là những hình ảnh so sánh ẩn dụ rất sáng tạo, đem đến cho người đọc bao liên tưởng thú vị về vẻ đẹp thơ ca mô tả về lao động.
Bốn khổ thơ tiếp nối nhau kể về cảnh đánh cá trong một đêm trăng trên vịnh Hạ Long. Mỗi khổ thơ là một nét vẽ tuyệt đẹp về biển cả, trời đất, trăng sao, trong đó con người hiện lên với dáng vẻ khỏe mạnh, trẻ trung và yêu đời. Hạ Long là một trong những thắng cảnh tuyệt đẹp nhất của đất nước ta, đặc biệt là vào ban đêm khi trăng lên. Huy Cận, với bút pháp lãng mạn của mình, đã tả cảnh đánh cá trên vịnh Hạ Long trong một đêm trăng bằng bao hình ảnh tuyệt đẹp.
Đoàn thuyền với gió làm lái, trăng làm buồm phóng như bay trên mặt biển để đến ngư trường “dò bụng biển”, cả đoàn ngư dân khẩn trương và lao vào công việc “dàn đan thế trận lưới vây giăng”. Cuộc đánh cá thực sự là một trận đánh, mỗi thủy thủ đều là một “chiến sĩ”. Con thuyền, mái chèo, lưới, và các dụng cụ khác đều trở thành vũ khí của họ. Từ “lưới” đã miêu tả đoàn thuyền ra khơi với tốc độ phi thường, thiên nhiên cùng con người cùng góp sức trên con đường lao động và khám phá. Nhịp thơ hối hả lôi cuốn, bao gồm những hình ảnh sống động về cảnh biển cả và cuộc sống của người dân đang sống và làm việc trên biển.
“Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.”
“Cá nhụ, cá chim cùng cá đé
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.”
Phải có một tình yêu biển sâu nặng mới viết nên những vần thơ tuyệt bút như vậy. Nhà thơ có thể cảm nhận được sự động lòng của những người dân sống bên bờ biển. Tình yêu và sự kính trọng của họ dành cho đại dương vô tận được truyền cảm hứng cho nhà thơ, giúp ông viết nên những bài thơ đẹp như tranh.
Qua những câu thơ đầy màu sắc và độc đáo, chúng ta có thể cảm nhận được sự đa dạng và phong phú của cuộc sống trên biển, cũng như tình yêu và lòng biết ơn mà nhân dân dành cho đại dương vô tận.
