Bài thơ “Con chim chiền chiện” của nhà thơ Huy Cận là một tác phẩm nổi bật viết về thiên nhiên, đặc biệt là hình ảnh chú chim chiền chiện trên cánh đồng quê đã vốn quen thuộc với người dân Việt Nam. Xin mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây với chủ đề Phân tích Con chim chiền chiện của Huy Cận hay nhất.
Mục lục bài viết
1. Phân tích Con chim chiền chiện của Huy Cận hay nhất:
Chim sơn ca hay còn gọi là chim chiền chiện, là loài chim nhỏ bé nhưng mang trong mình sự kiêu hãnh và sức sống mãnh liệt. Dù đông giá rét căm căm, dù nắng hè gay gắt hay mưa bão chết cò, chim chiền chiện vẫn chờ đợi thời khắc đẹp nhất để cất cánh. Chỉ khi bầu trời trong xanh, nắng vàng dịu nhẹ trải dài trên những bãi cỏ rộng thênh thang và những vạt lúa đang độ đòng đòng tỏa hương thơm ngan ngát, nó mới bất ngờ bay vút lên không trung. Từ một góc nhỏ trong đồng cỏ, chim chiền chiện bất chợt lao lên như một mũi tên, vươn tới lưng chừng trời rồi sững lại, treo mình giữa không gian bao la như một giọt mật lơ lửng. Và từ nơi ấy, nó cất lên những chuỗi âm thanh trong veo, ngân nga như tiếng nhạc của thiên nhiên, lan tỏa khắp cánh đồng mênh mông.Chính vẻ đẹp đầy sức sống ấy đã khiến nhà thơ Huy Cận ưu ái dành riêng cho loài chim này một bài thơ đầy cảm xúc – “Con chim chiền chiện”.
Trong bài thơ, hình ảnh chim chiền chiện bay lượn giữa đất trời rộng lớn trở nên huy hoàng và tráng lệ. Có những khoảnh khắc, dường như đôi cánh bé nhỏ ấy đang vỗ nhịp trên tầng cao vợi của bầu trời xanh thẳm, tự do và kiêu hãnh giữa thiên nhiên bao la.
“Cánh đập trời xanh
Cao hoài, cao vợi”.
Hình ảnh con chim chiền chiện bay lượn, đang đập trên tầng “cao vợi” của bầu trời xanh giữa khung cảnh thiên nhiên mênh mông bao la thật đẹp. Cùng với đó là tiếng hót “long lanh” đầy ngọt ngào của chim. Càng bay cao tiếng hót càng trong veo. Những hình ảnh đó khiến người đọc vô cùng thích thú và liên tưởng đến cánh chim chiền chiện tung bay chính là cánh chim của tự do tung hoành.
Có lúc, chim bay “sà” xuống, bay trên đồng lúa đang “ngậm sữa”:
“Chim bay, chim sà
Lúa tròn bụng sữa
Đồng quê chan chứa
Những lời chim ca”.
Đoạn thơ trên miêu tả hình ảnh chim sẻ tự do bay lượn và ca vàng trên cánh đồng lúa đẹp đẽ. Hình ảnh “cánh đồng chan chứa những lời chim ca” gợi lên vẻ đẹp của niềm vui và sự ấm no của đồng quê Việt Nam.
Có lúc, chim chiền chiện “biến mất” giữa màu xanh da trời và chỉ còn nghe thấy tiếng hót:
“Bay cao, cao vút
Chim biến mất rồi
Chỉ còn tiếng hót
Làm xanh da trời”.
Chim chiền chiện chiện bay cao, cao mãi như biến vào bầu trời, chỉ để lại tiếng hót “làm xanh da trời”. Hình ảnh miêu tả ấy gợi cho ta nghĩ đến một không gian cao rộng, tràn ngập vẻ đẹp thanh bình của cánh đồng quê Việt Nam. Chim chiền chiện tự do bay lượn, ca hát giữa không gian cao rộng. Trong khung cảnh thiên nhiên thanh bình ấy là cuộc sống ấm no, hạnh phúc của người dân đã gieo vào trong lòng người đọc cảm giác yêu đời và yêu cuộc sống. Tiếng hót của chim chiền chiện thanh cao, trong trẻo đi sâu vào trong lòng thi sĩ như lời ru của mẹ. Đó là những ngày tháng tác giả được nuôi dưỡng bằng lời ru ngọt ngào sâu lắng bên nôi của mẹ và giọng ca trong trẻo ngất trời của chim chiền chiện trên cái đồng quê. Chiền chiện là cánh chim của bầu trời cao xanh, là cánh chim của đồng quê mang tình thương mến. Chim càng bay cao thì tiếng hót càng trong veo. Sâu xa hơn nữa, hình ảnh cánh chim chiền chiện tung bay chính là hình ảnh của cánh chim tự do trên bầu trời quê hương đất nước. Huy Cận đã lấy khung cảnh thiên nhiên bao la xinh đẹp để làm nền cho cánh chim bay cao vút và tiếng hót ngọt ngào long lanh.
Hình ảnh chim chiền chiện tự do bay lượn giữa không gian cao rộng được vẽ lên qua những từ ngữ, hình ảnh đầy ấn tượng như: “Bay vút, vút cao”, “Cánh đập trời xanh – Cao hoài, cao vợi”, “Chim bay, chim sà”, “Bay cao, cao vút – Chim biến mất rồi”,…
Tiếng hót “ngọt ngào” ấy của chim chiền chiện gợi cho ta nhiều xúc động. Nghe chim hót mà dào dạt tình yêu mến:
“Lòng đầy yêu mến
Khúc hát ngọt ngào?”
Có lúc tưởng như nghe “chim nói” mà lòng ta thêm “bối rối” bâng khuâng trước vận hội mới tốt đẹp đang đến với đất nước và dân tộc:
“Lòng đầy bối rối
Đời lên đến thì”.
Chim hót gợi lên cảm giác một vụ lúa bội thu, đồng quê no ấm, yên vui:
“Đồng quê chan chứa
Những lời chim ca”.
Chim hót làm cho da trời xanh thêm, một cảnh tượng đất nước thanh bình tươi đẹp, làm say mê lòng người:
“Bay cao, cao vút
Chim biến mất rồi
Chỉ còn tiếng hót
Làm xanh da trời”.
Huy Cận quả là nhà thơ của tiếng chim, là nhà thơ của bầu trời, của đồng quê yêu dấu. Bài thơ “Con chim chiền chiện” đã khắc họa hình ảnh chim chiền chiện tự do bay lượn, ca hát giữa không gian cao rộng của cánh đồng quê, trong khung cảnh thiên nhiên và cuộc sống ấm no, hạnh phúc của người dân.
2. Phân tích Con chim chiền chiện của Huy Cận đặc sắc:
Bài thơ “Con chim chiền chiện” của Huy Cận có thể nói là một tác phẩm thấm đẫm tình yêu quê hương, gửi gắm thông qua hình ảnh chú chim chiền chiện nhỏ bé mà kiêu hãnh để tôn vinh vẻ đẹp của đất trời cũng như những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Ngay từ câu thơ mở đầu, “Con chim chiền chiện” không chỉ đơn thuần là một cái tên mà còn là lời giới thiệu về hình tượng trung tâm của bài thơ. Loài chim này từ lâu đã gắn liền với hình ảnh quê hương bình dị của người dân Việt Nam, nơi cuộc sống trôi chảy trong sự thanh bình, đong đầy yêu thương và hoài niệm.
“Con chim chiền chiện
Bay vút, vút cao
Lòng đầy yêu mến
Khúc hát ngọt ngào.”
Cụm từ “Bay vút, vút cao” gợi lên hình ảnh một đôi cánh nhỏ bé nhưng tràn đầy khát vọng, tung bay tự do giữa bầu trời rộng lớn. Ẩn chứa trong hành động bay lượn mang ý nghĩa vật lý ấy chính là tinh thần mạnh mẽ, khát khao vươn xa, tạo nên một cảm giác nhẹ nhàng, thư thái cho người đọc. “Lòng đầy yêu mến” chính là lời bộc bạch chân thành về tình yêu quê hương tha thiết của tác giả. Đó không chỉ là sự gắn bó với mảnh đất đã nuôi dưỡng ta khôn lớn mà còn là những rung cảm sâu lắng từ trái tim, từ ký ức tuổi thơ và những kỷ niệm đẹp đẽ của Huy Cận. “Khúc hát ngọt ngào” vừa tiếng hót của chim chiền chiện vừa là âm hưởng của quê hương, của những giá trị văn hóa truyền đời. Đó là giai điệu của sự sum vầy, hạnh phúc và sự thăng hoa của tâm hồn dưới bầu trời quê nhà thân thương.
Hình ảnh chim chiền chiện được khắc họa trong khổ thơ bay lượn giữa bầu trời rộng lớn trở nên huy hoàng và tráng lệ. Đôi cánh bé nhỏ ấy vỗ nhịp trên tầng không cao vợi, kiêu hãnh giữa thiên nhiên bao la:
“Cánh đập trời xanh
Cao hoài, cao vợi.”
Chim chiền chiện không chỉ bay cao mà còn cất tiếng hót long lanh, ngọt ngào. Tiếng hót ấy trong veo, vang vọng khắp không gian, tựa như khúc nhạc của tự do. Đôi lúc, cánh chim sà xuống đồng lúa đang vào độ chắc hạt, hòa vào hơi thở của đất trời quê hương:
“Chim bay, chim sà
Lúa tròn bụng sữa
Đồng quê chan chứa
Những lời chim ca.”
Bầu trời, cánh đồng, tiếng chim hót – tất cả hòa quyện tạo nên bức tranh quê hương thanh bình và trù phú. Rồi bất chợt, cánh chim vút lên cao, biến mất vào màu xanh thẳm, chỉ để lại tiếng hót ngân vang, làm xanh cả bầu trời:
“Bay cao, cao vút
Chim biến mất rồi
Chỉ còn tiếng hót
Làm xanh da trời.”
Hình ảnh ấy gợi lên cảm giác thanh bình, rộng mở, vừa thực vừa mơ. Tiếng hót của chim chiền chiện chính là âm thanh của thiên nhiên mà cũng ẩn chứa tiếng lòng của con người, ẩn chứa khúc ca về sự sống, tình yêu quê hương và khát vọng vươn xa.
Huy Cận đã khéo léo vẽ nên hình tượng chim chiền chiện bay lượn tự do giữa bầu trời, biến nó thành biểu tượng của sự thanh cao, tinh khôi và thuần khiết. Tiếng hót của chim gợi lên niềm hạnh phúc, sự no ấm của làng quê và cả niềm tin vào tương lai tươi sáng. Nhờ đó, “Con chim chiền chiện” không chỉ là bài thơ ca ngợi thiên nhiên mà còn là bản hòa ca tràn đầy cảm xúc về tình yêu quê hương, đất nước.
3. Phân tích Con chim chiền chiện của Huy Cận ngắn gọn:
Mẫu 1:
Cánh chim chiền chiện từ lâu đã đi vào trong thơ ca một cách thật tự nhiên thông qua ngòi bút của các nhà thơ. Bài thơ “Con chim chiền chiện” của Huy Cận là một tác phẩm tiêu biểu trong số đó. Bằng ngòi bút tinh tế, nhà thơ đã phác họa hình ảnh chú chim chiền chiện nhỏ bé nhưng tràn đầy sức sống, cất tiếng hót long lanh như “tiếng ngọc trong veo”, ngân vang giữa không trung tựa bản nhạc đồng quê rộn ràng. Tiếng chim hòa cùng sắc xanh của cánh đồng, bầu trời cao rộng, tạo nên một bức tranh thiên nhiên thanh bình và tươi đẹp. Những câu thơ ngắn gọn, giàu nhạc điệu cùng biện pháp tu từ so sánh độc đáo: “Tiếng hót long lanh/Như cành sương chói.” càng khắc họa rõ nét vẻ đẹp rực rỡ của tiếng chim giữa đất trời bao la. Qua bài thơ, em cảm nhận rõ hơn tình yêu tha thiết mà tác giả dành cho thiên nhiên. Chắc hẳn, Huy Cận phải là người có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế thì mới có thể viết lên những vần thơ đẹp, trong gần như vậy. Bài thơ đã giúp em biết lắng nghe, cảm nhận và yêu thương thiên nhiên xung quanh mình, những điều giản dị mà tạo hóa đã ban tặng.
Mẫu 2:
Huy Cận là một trong những nhà thơ hiện đại tiêu biểu với những tác phẩm thấm đẫm tình yêu thiên nhiên và con người. Trong số đó, “Con chim chiền chiện” là bài thơ mà em yêu thích nhất. Bằng ngôn ngữ tinh tế và trong trẻo, Huy Cận đã khắc họa hình ảnh cánh chim chiền chiện bay giữa khoảng trời tự do, cất tiếng hót trong veo, góp vui cho đời. Cánh chim nhỏ bé tung bay giữa trời xanh bao la, chao liệng trên những cánh đồng lúa thơm hương sữa rồi bất chợt vụt biến, để lại tiếng hót long lanh như những giọt sương sớm. Nhà thơ ví tiếng hót ấy như ánh sương lấp lánh, làm xanh thêm bầu trời, làm lòng người bâng khuâng, xao xuyến: “Tiếng hót long lanh/Như cành sương chói.” Không chỉ trong trẻo như “tiếng ngọc”, thanh âm ấy còn gợi lên ước vọng về một cuộc sống đủ đầy, ấm no, về những năm tháng bình yên tươi đẹp. Dưới ngòi bút của Huy Cận, cánh chim chiền chiện không nhỏ bé hay mờ nhạt trước không gian rộng lớn, mà trái lại, nó trở thành tâm điểm của bức tranh thiên nhiên đầy sức sống. Với cách cảm nhận tinh tế qua cả thính giác lẫn thị giác, cùng biện pháp nhân hóa đầy sáng tạo: “Chim ơi, chim nói”, nhà thơ đã làm nổi bật vẻ đẹp của thanh âm chiền chiện. Tiếng hót ấy khiến thiên nhiên bừng sáng và làm lòng người thêm rộn ràng, hân hoan. Phải chăng, qua hình ảnh cánh chim nhỏ bé nhưng kiêu hãnh, Huy Cận muốn gửi gắm thông điệp về sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên – hãy lắng nghe lòng mình để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp của đất trời.
THAM KHẢO THÊM:
