Trong tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá, Huy Cận miêu tả thiên nhiên theo trình tự vận động, bắt đầu từ hoàng hôn và kết thúc ở minh bình. Dưới đây là bài viết về Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài Đoàn thuyền đánh cá.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài Đoàn thuyền đánh cá:
1.1. Mở bài:
Giới thiệu về tác phẩm “Đoàn thuyền đánh cá” của nhà thơ Huy Cận, tập trung vào bức tranh thiên nhiên trong tác phẩm này.
1.2. Thân bài:
Bức tranh thiên nhiên lúc hoàng hôn khi đoàn thuyền đánh cá ra khơi
– Sự tráng lệ của cảnh hoàng hôn trên biển được gợi lên thật kì vĩ bằng phép so sánh “Mặt trời xuống biển như hòn lửa”
– Biện pháp nhân hóa “Sóng đã cài then đêm sập cửa” hình dung sự bao la của vũ trụ như một ngôi nhà lớn.
Bức tranh thiên nhiên với sự trù phú của biển cả bao la khi đoàn thuyền đánh cá trên biển
– Những loài cá được liệt kê miêu tả sự giàu có và vẻ đẹp lộng lẫy, trù phú của biển cả: “cá bạc biển Đông lặng”, “Cá thu biển Đông như đoàn thoi”, “cá song lấp lánh đuốc đen hồng”, “Cá đuôi em quẫy trăng vàng chóe”.
Bức tranh thiên nhiên với vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình khi đoàn thuyền đánh cá trở về
– “Mặt trời đội biển nhô màu mới” đã hồi sinh khung cảnh thiên nhiên trong sự tươi mới, tươi đẹp.
– Bức tranh muôn triệu mắt cá li ti trong khung cảnh ánh rạng đông thể hiện sự giàu có, bao la của thiên nhiên, cùng với niềm vui về thành quả lao động của những người ngư dân.
1.3. Kết bài:
Tác giả Huy Cận đã thành công trong việc miêu tả bức tranh thiên nhiên trong “Đoàn thuyền đánh cá” với những hình ảnh tuyệt đẹp, chân thực và sống động. Bức tranh thiên nhiên không chỉ là nét đẹp tự nhiên mà còn ẩn chứa ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và lao động của con người trên biển.
2. Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài Đoàn thuyền đánh cá hay nhất:
Sau cuộc cách mạng, Huy Cận đã trải qua những bước chuyển mình mới và tìm được ánh sáng, con đường và lí tưởng cho mình. Ông trở nên hăm hở hăng hái hơn, và những bài thơ của ông cũng trở nên tươi sáng, tràn đầy tình yêu cuộc sống và yêu thiên nhiên đất nước. Trong chuyến đi thực tế tới Quảng Ninh, ông đã sáng tác tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá, không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp con người mà còn làm nổi bật vẻ đẹp trù phú của quê hương và đất nước.
Trong tác phẩm này, Huy Cận miêu tả thiên nhiên theo trình tự vận động, bắt đầu từ hoàng hôn và kết thúc ở minh bình. Tuy nhiên, khung cảnh thiên nhiên vẫn luôn biến đổi linh hoạt, không ngừng vận động và đầy sức sống.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh mặt trời dần chìm xuống đại dương, được miêu tả rất trang trọng:
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa.”
Tác giả đã rất tài tình khi kết hợp những hình ảnh cụ thể như mặt trời, sóng và biển với các biện pháp so sánh và nhân hóa để tạo ra một bức tranh hoàng hôn tuyệt đẹp. Mặt trời được so sánh với một hòn lửa khổng lồ đang chìm xuống biển, tạo ra một bầu không khí đầy ám ảnh. Sóng và biển được nhân hóa như những sinh vật, tượng trưng cho sự nghỉ ngơi của mặt trời. Tuy nhiên, chỉ có mặt trời đi ngủ, còn tất cả các vật thể khác vẫn rực rỡ sống động:
“Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng
Cá thu biển Đông như đoàn thoi.”
Bút pháp của tác giả vô cùng phong phú và kết hợp trí tưởng tượng tuyệt vời trong cách miêu tả. Con cá thu được so sánh như những đoàn thoi, nhanh chóng bơi lướt trên biển khơi, tạo ra một tấm vải khổng lồ trên mặt nước, tạo nên vẻ đẹp rực rỡ và giàu có. Tác giả còn liệt kê nhiều loài cá khác như cá nhụ, cá đé, cá chim, cá song,.. để tôn vinh tài nguyên đa dạng của đất nước. Trong khổ thơ thứ tư, tác giả sử dụng trí tưởng tượng bay bổng và liên tưởng sáng tạo để vẽ nên bức tranh sơn mài tuyệt đẹp. Trên nền tối đen của đêm, ánh trăng soi sáng và tạo ra một không gian huyền bí, trong đó, mọi sự vật đều trở nên rực rỡ và tươi sáng. Chiếc đuôi cá song lấp lánh với màu đen hồng, em đuôi đẹp quẫy trong ánh trăng vàng chóe, tạo ra một bức tranh đa sắc màu và sống động hơn. Thiên nhiên trù phú và giàu có, là nguồn sống nuôi dưỡng con người lớn lên, và như một lời cảm ơn chân thành, tác giả viết:
“Biển cho ta cá như lòng mẹ/ Nuôi lớn đời ta tự buổi nào”.
Thời gian luôn chuyển động không ngừng, và sau một đêm dài, mặt trời bắt đầu hé rạng đông. Trong câu thơ “Mặt trời đội biển nhô màu mới / Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”, “màu mới” có thể được hiểu là màu sắc của ánh nắng bình minh, với sự rực rỡ và đẹp đẽ hơn, là nguồn cảm hứng cho sự sống. Câu thơ cuối cùng “Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi” là một hình ảnh lãng mạn đẹp nhất của tác giả Huy Cận, khiến người đọc liên tưởng đến hàng ngàn mắt cá lung linh, chiếu sáng dưới ánh nắng mặt trời, thể hiện sự giàu có và trù phú của đại dương. Điều này chứng tỏ tài năng nghệ thuật và khả năng sáng tạo của tác giả.
Tác phẩm nghệ thuật của Huy Cận về bức tranh thiên nhiên biển cả được tạo ra bằng cách kết hợp trường liên tưởng độc đáo cùng bút pháp khoa trương, tạo nên một tác phẩm mang tính chất phóng đại. Sử dụng các kỹ thuật nghệ thuật linh hoạt như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ (mặt trời như hòn lửa, cá như đoàn thoi, mắt cá,…) giúp tác giả tái hiện một bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, tràn đầy sự sống và giàu có.
Bức tranh này không chỉ cho thấy tài năng quan sát, trí tưởng tượng phong phú và tài hoa của Huy Cận, mà còn thể hiện vẻ đẹp trù phú của quê hương đất nước. Nó là biểu tượng cho sự hồi sinh của thiên nhiên sau nhiều năm chịu đựng nỗi đau của chiến tranh. Theo đó, bức tranh tôn vinh vẻ đẹp của đất nước Việt Nam và truyền tải thông điệp về sự phồn vinh của thiên nhiên cùng với sự phát triển của đất nước.
3. Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài Đoàn thuyền đánh cá chọn lọc:
Sức sống mới và tinh thần hồi sinh của tác giả Huy Cận được thể hiện qua bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”. Bài thơ ca ngợi lao động thời kì mới của nhân dân Việt Nam sau nhiều năm chịu đau thương và khó khăn. Ngoài hình ảnh người đánh cá lao động, bài thơ còn miêu tả bức tranh thiên nhiên đầy hùng vĩ, kỳ diệu của biển cả.
Ngay từ đầu bài thơ, ta được tận mắt chứng kiến một khung cảnh huy hoàng và tráng lệ trên biển lúc hoàng hôn:
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
Tác giả sử dụng hình ảnh nhân hóa và so sánh để miêu tả mặt trời như một hòn than đang lặn xuống biển, tạo ra cảm giác về sự chuyển động và trôi chảy của thời gian. Sóng và đêm cũng được nhân hóa và mô tả như một hành động cài then, sập cửa, để thể hiện sự kết thúc của ngày và chuẩn bị cho đêm xuống. Bức tranh thiên nhiên được tạo ra như một ngôi nhà lớn trên biển, và có vẻ như thiên nhiên cũng đang chuẩn bị nghỉ ngơi.
Chuyến ra khơi của đoàn thuyền đánh cá đã phô diễn được sự giàu có và trù phú của biển cả:
“Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng”
Sự giàu có và đa dạng của biển cả được thể hiện qua cách tác giả liệt kê các loài cá, so sánh chúng với một “đoàn thoi” với số lượng đông và bơi nhanh. Các loài cá được miêu tả với những màu sắc rực rỡ như lấp lánh, đen hồng, vàng chóe,…, tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp của biển cả. Hình ảnh những đàn cá tung tăng quẫy đuôi dưới mặt nước khiến cho ánh trăng trên mặt biển như bị tan ra thành một biển trăng. Tác giả đã sử dụng những từ ngữ tưởng tượng và lãng mạn để mô tả không gian biển cả, như là một cái lồng ngực của một người khổng lồ đang thở những hơi thở đều đặn. Điều này làm cho chúng ta cảm nhận được sự sống động và kỳ diệu của biển cả thông qua con mắt của tác giả.
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng”
“Chùm cá nặng” là kết quả của một mùa lao động đầy bội thu, ánh nắng rực rỡ của bình minh kết hợp với màu sắc của cá bạc đã làm nổi bật thêm sự giàu có và quý giá mà biển cả đã ban tặng cho con người. Vẻ đẹp thiên nhiên trong những câu thơ cuối bài lại là một bức tranh khác, đó là cảnh bình minh lung linh và rực rỡ, phối hợp với đoàn thuyền vẻ vang trở về:
“Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời…
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”
Hình ảnh mặt trời xuất hiện ở đầu và cuối bài thơ diễn tả chu kỳ hoạt động của người dân miền biển. Ánh sáng mặt trời chiếu sáng khắp nơi trên biển vừa tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên, vừa biểu tượng cho sự phục hồi của đất nước thông qua lao động của con người.
Bức tranh thiên nhiên miền biển trong bài thơ thể hiện một bức tranh tuyệt đẹp, hấp dẫn và rực rỡ. Đồng thời, nó cũng thể hiện sức sống mạnh mẽ và vẻ đẹp của người lao động khỏe mạnh, nhiệt huyết và hăng say với công việc của mình.
